#یادداشت_۱۶۷
۱۷ تیرماه ۱۴٠۳/ سال چهارم
از مگامال تا مگا هیئت!!!!
تا کنون بارها عرض کرده ایم که یکی از مهم ترین تفاوت های تمدن مدرن با تمدن اسلامی، در گزاره بنیادین و محوری: لِيَقُومَ ٱلنَّاسُ بِٱلۡقِسۡطِ (۲۵حدید) است.
مدل مدیریتی اسلام به این شکل است که واحدهای مدیریتی را کوچک، پراکنده و غیر متمرکز می کند. آنگاه وظایف را به همه می سپارد و ازین رهگذر، #مشارکت_حداکثری ایجاد میکند، مردم را رشد می دهد و ظرفیتها را فعال می کند. مدرنیته در مقابل، واحدهای مدیریتی را کلان و متمرکز می کند و با این روش، قریب به اتفاق مردم را از #مشارکت کنار می نهد و بسترهای رشد را عقیم می کند.
فی المثل برای دفاع از کشور، یک #ارتش منسجم متمرکز ایجاد می کند، انسانها را استخدام میکند و وظیفه دفاع را تنها به آنها می سپارد. اما اسلام، دفاع را بر عهده همگان می گذارد و مردمش را با: جَٰهَدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ #وَأَنفُسِهِمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ(۱۵حجرات) پرورش می دهد. امری که در اندیشه فقیه تمدنی عصر ما با عنوان #بسیج ظهور و بروز یافت.
باز در نظام تولید مدرن، #کارخانه کلان متمرکز را داریم با نتیجه ای واضح: یک ارباب و مالک با کسب سود حداکثری و صدها کارگرِ بله قربان گو و بی اختیار با سودی حداقلی. همین مدل تولید متمرکز، یکی از اصلی ترین ریشه های نظام سرمایه داری، نابود کننده عدالت و ایجاد کننده فاصله طبقاتی است.
در اسلام اما با تربیت انسانها بر اساس #مشاغل_برتر مانند کشاورزی، باغداری و دامداری، مکروه دانستن اجیر و استخدام دیگران شدن(کافی ج۵ص۹٠) و لزوم #نظارت هر فرد به غذایی که می خورد(عبس۲۴)، یک نظام تولیدی غیرمتمرکز، سبک، ارزان و بسیار باکیفیت طرح ریزی می شود. با نظام تولیدی اسلام، #مشارکت_حداکثری در تولید غذای طیب ایجاد می شود و ضمنا هر کسی آقای خودش است، همانطور که خدا او را آقا و آزاد آفریده(نامه۳۱ نهج البلاغه).
مثال دیگر این نزاع تمدنی در مدل توزیع و بازار است. مدرنیته هرچه بیشتر پیش می رود، بازار هایی متمرکز تر، بزرگتر و در نتیجه گرانتر درست می کند. #مگامال هایی که برای حدود نود درصد مردم، امکان خرید یک غرفه هم در آنها وجود ندارد. چرا که بسیار کم است و در نتیجه گران. به همین راحتی در عرصه توزیع و بازار هم #مشارکت_حداکثری را از دست می دهید.
اما اسلام عزیز و مردمی، درست در نقطه مقابل تمدن طاغوتی انحصاری، بازار پراکنده فراوان #رایگان می سازد و در اختیار همه مردم قرار می دهد(کافی ج۵ص۱۵۵) .
میتوان دهها مثال دیگر هم آورد. مثلا می توان مدل معیوب و پر اشکال و متمرکز #سدسازی را با مدل پیشرفته، پراکنده و سبُک #آب_انبار داری مقایسه کرد و امثله دیگر.
در همین راستا و با توجه به اینکه در ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا علیه السلام هستیم، باید توجه کنیم که اسلامی ترین مدل برپایی مجالس سوگواری، آنست که نیروهای بیشتری را درگیر خود کند و از ظرفیت انسان های بیشتری استفاده کند. با توجه به مسائل فوق الذکر، باید به دنبال تکثیر هیئتها باشیم نه تکبیر آنها!
هیئت کلان متمرکز، جدای از اشکالات متعددی که دارد، نمی تواند بسترساز خوبی برای «لِيَقُومَ ٱلنَّاسُ بِٱلۡقِسۡطِ» (۲۵حدید) باشد.
اما هیئتهای کوچک و #روضه_های_خانگی، می تواند یکی از مهم ترین عوامل #مشارکت_حداکثری در مراسم انسان ساز محرم باشد. فی المثل فلان هیئت که بیست سی هزار نفر مستمع دارد و تنها با یک سخنران و یک مداح مدیریت می شود، در صورت تبدیل به روضه های خانگی کوچک بیست سی نفره، بسترساز تربیت حدود هزار و پانصد مداح و همین تعداد سخنران است. به جای پرداخت هزینه های سنگین سیستم صوتی، در بسیاری از موارد، حتی نیازمند یک بلندگوی ساده هم نیست. به جای استخدام یک یا چند تیم خبره آشپزی، مدل روضه خانگی هزاران هزاران نفر را درگیر پخت غذای مجلس سیدالشهدا علیه السلام می کند. بدیهی است که کیفیت غذای مجالس کوچک، بسیار بهتر از غذاهایی است که برای هیئت های بزرگ طبخ و آماده می شود. چه اینکه حجم کار اندک است و سبک. از دیگر سوی هرکسی برای اهالی خانه و همسایه های خودش غذا تهیه می کند که موجب دقت و اهتمام بیشتر است.
باز برخلاف #مگا_هیئت ها، برپایی جلسات خانگی کوچک، قریب به اتفاق کوچه خیابان های شهر را بهره مند از حال و هوای روضه و ذکر معارف اهل بیت علیهم السلام می کند.
البته که می توان به فواید بی بدیل دیگری هم اشاره کرد. امید که با برپایی #روضه_های_خانگی، شاهد #مشارکت_حداکثری و بهره مندی حداکثری از این فرصت گرانقدر شویم.
@besalamen_amenin
#یادداشت_۱۷٠
۱۴ مرداد ۱۴٠۳/ سال چهارم
دنیا زمین بازی پولداراست
ما اومدیم که استادیوم خالی نباشه!!!
حضرت آقا رسول الله سلام الله علیه می فرمایند: رُبَّ حَامِلِ فِقْهٍ و هو غَيْرُ فَقِيهٍ (تفسیرقمی ج۲ص۴۴۶): چه بسا کسی حامل و واجد فهم عمیقی باشد، در صورتی که اهل فقه و فقاهت و کارهای علمی عمیق هم نیست.
شما را نمی دانم اما خودم، هربار که نوشته پشت بعضی از ماشین ها را می بینم، این حدیث گرانقدر برایم تداعی می شود.
امروز وانتی را دیدم که از وجناتش خستگی می بارید و پشتش نوشته بودند: دنیا زمین بازی پولداراست، مام به دنیا اومدیم که استادیوم خالی نباشه!!!
عجب جمله ای و چقدر توصیف کاملی از بی عدالتی ها در جهان داشت. دنیایی که در آن، عده ای بسیار معدود بازیگران اصلی اند و صاحبان همه چیز و در مقابل، میلیون ها انسان که جز تماشاگری و بازار گرم کنی آن عده معدود نقشی ندارند. دنیایی که #ثروت چند نفر به اندازه چند میلیارد نفر است. دنیای قله های بلند ثروت و دره های عمیق فقر و در نهایت: دنیایی که #نظام_سرمایه_داری و تمدن مدرن بر مردم جهان تحمیل کرده. تمدنی که می خواست بهشت را در زمین برپا کند اما آن را به جهنم بدل کرد.
از منظر کارشناسی الگوی پیشرفت، تحلیل تمدن مدرن و وضع #بی_عدالتی_های_ساختاری موجود را می توان در ۹ عرصه پیگیری کرد. از مهم ترین آنها نظامات اقتصادی و #مکاسبی جامعه است و #مشاغل_برتر، از اصلی ترین سرفصل های این عرصه.
توضیح بیشتر اینکه می توانید با نوع مشاغلی که مبنای #نظام_اقتصادی است، انسان ها را به سمتی ببرید که #بازیگر و صاحب اختیار اصلی زندگی خودشان باشند: آزاده، حرّ و مختار. هکذا آنها را در مسیری قرار دهید که اختیارشان سلب شده و صرفا، مکمل طرحهای دیگران باشند و خود به رشد و تکاملی نرسند.
آموزش و پرورش کنونی ما به تقلید از غرب سرمایه داری، #مشاغل_استخدامی را در ذهن و قلب دانش آموزان بزرگ می کند و محبوب جلوه می دهد. مشاغلی که انسانها را در بهترین حالت، تبدیل به همان تماشاگران استادیوم می کند که در هیچ زمینی بازی داده نمی شوند.
اما بسته نظام مشاغل برتر در اسلام(کشاورزی،دامداری،باغداری،خیاطی و تجارت)، انسان ها را مختار، مولد و مستقل بار می آورد. یکی از فوائد این بسته شغلی این است: خداوند متعال خواسته که انسانها در تامین اصلی ترین نیازهایشان(خوراک سالم و پوشاک) محتاج و گرفتار سرمایه داران نباشند. از دیگر سوی، کشوری که در این عرصه های شغلی پنج گانه خودکفا و مستقل باشد، می تواند در مقابله با تهدیدات #جهانخواران هم بسیار قوی تر و مستحکم تر ظاهر شود، تا کشوری که _مثل ایران عزیزمان_ شصت درصد غذای مردمش وارداتی است(اینجا)!!!
فایده دیگر اینکه نظام مشاغل مذکور در اسلام، زیرساخت و سرچشمه اصلی حکم گرانقدر و تمدنی #زکات است. در واقع تمدن مدرن با تحقیر و به حاشیه راندن #کشاورزی و #دامداری از طریق نظام آموزشی خود و اخیرا از طریق هدف سیزدهم #سند_شیطانی۲٠۳٠، به صورتی کاملا حرفه ای زکات را تعطیل کرده است. به بیان دیگر: سطح اعتقادات مردم یکی از مؤلفه های ضعیف در پرداخت زکات است که در صورت معتقد بودن هم، اساسا کثیری از آنها به دلیل نظام مشاغل صنعتی استخدامی کنونی مشمول حکم زکات و استفاده از برکات بی بدیل آن نمی شوند!
این را بگذارید کنار روایاتی که می فرمایند: اگر #زکات را اقامه نکنید نمازتان هم پذیرفته نیست. اگر زکات تعطیل شود فقر و فقرا زیاد می شوند، اموالتان از بین خواهد رفت و مساجد خراب خواهند شد. اگر زکات تعطیل شود چهارپایان می میرند، ثروتهایتان را در راه باطل خرج خواهید کرد و هم ردیف #رباخواران شمرده خواهید. اگر زکات از بین برود برکت از زمین خواهد رفت و گرفتار #قحطی خواهید شد(اینجا).
اینها و دهها مسئله محوری دیگر که مستقیم و غیر مستقیم به این موضوع باز می گردد: #نظام_آموزشی جامعه چه کارهایی را به عنوان #مشاغل_برتر ترویج می دهد؟ مردم شما، دانش آموزان و خانواده ها چه شغلهایی را بیشتر می پسندند؟ مهم تر اینکه دستگاه کارشناسی حاکم بر دولت، برای کدام دسته از مشاغل #بسترسازی می کند؟
@besalamen_amenin