eitaa logo
پرسمان و بصیرت
156 دنبال‌کننده
7 عکس
2 ویدیو
22 فایل
این کانال بر اساس نکات ناب و شبهات روز و پاسخ بر اساس گفتمان عقلی تاسیس شده است. ارتباط با ادمین: @binesh_motahar_sharif
مشاهده در ایتا
دانلود
🌾🍃🌾 ✅8⃣1⃣ آیا در جامعه باید آزادی تفکر و آزادی عقیده به طور مطلق وجود داشته باشد؟ 🌾🍃🌾 🍃بسم الله الرحمن الرحیم🍃 ✅ پاسخ سوال: یک نکته ای که باید دقت شود این است که آزادی تفکر با آزادی عقیده متفاوت است. ⭕️الف) معنای تفکر: قوه ای است در عقل که تجزیه و تحلیل می کند و حقایق را تا آنجایی که بتواند کشف می کند. ⭕️ب) معنای عقیده: از ریشه عقد به معنای گره بستن و دل بستن است؛ تفکری است که مثل گره به دل بسته شده است. 🌿 در اسلام آزادی تفکر به طور مطلق وجود دارد، به طوری که اکیدا توصیه شده (یک لحظه تفکر بهتر از هزار سال عبادت شمرده شده) و دین بدون تعقل و تفکر پذیرفته نیست. 🌿 اما آزادی عقیده چطور؟ بستگی دارد⬅️ به مبنای ایجاد کننده عقیده: 🎋 اگر عقیده بر مبنای تعقل و تفکر ایجاد شده باشد مطلوب است. 🎋 اگر عقیده بر مبنای احساسات و دلبستگی ایجاد شده باشد (بر مبنای آداب و رسوم غلط، خرافات، تجدد گرایی و سنت گرایی، یا تعصب باشد..) مذموم است. 🎋 اگر عقیده به نیت منحرف کردن اذهان و از روی نفاق و فریبکاری باشد، مذموم است. 🎋 اگر عقیده از رسومی باشد که دین درباره آن ساکت است(مثل سفره هفت سین)، مسکوت است. ⬅️⬅️آزادی عقیده در چه صورت قابل قبول است؟ باید توجه داشت که آزادی تفکر است که در قرآن بارها توصیه شده و همیشه قابل قبول است، اما آزادی عقیده به شرطی که بر پایه تعقل و تفکر باشد و دور از خرافات باشد و با هدف منحرف کردن اذهان نباشد قابل قبول است. وقتی که انسان روحش روح تحقیق و کاوش است و انگیزه اش واقعاً تحقیق و کاوش و فکر کردن است، اسلام می گوید بیا فکر کن، هر چه بیشتر فکر و سؤال بکنی، هر چه بیشتر برایت شک پیدا شود، در نهایت امر بیشتر به حقیقت می رسی، بیشتر به واقعیت می رسی، این مسأله را ما مسأله فکر می نامیم. آزادی تفکر شرط ترقی و تجلی افکار است، حتی به صورت معنوی دینی، نیز نباید مردم از تفکر وحشت داشته باشند که این نیز نوعی عدم آزادی است. 🌿🌾🌿 @binesh_m
🌾🍃🌾 ✅2⃣2⃣ برخی معتقدند حقیقت و دین واحدی وجود ندارد(پلورالیسم دینی)، پس هیچ کس نمی تواند مدعی شود به عقیده صحیح دست یافته است. پس هر کسی به هر عقیده ای برسد درست است و باید احترام گذاشته شود. آیا از نظر اسلام هم درست است؟ 🌾🍃🌾 🍃بسم الله الرحمن الرحیم🍃 ✅ پاسخ سوال: ⭕️روشن است که پلورالیسم و کثرت گرایی دینی پیش فرض خود را تکثر ادیان و تنوع حق قرار می دهد ولی استاد شهید مرتضی مطهری در موارد متعدد تاکید می کند که از نظر قرآن تنها یک دین داریم: «در سراسر قرآن اصرار عجیبی است که دین، از اول تا آخر جهان، یکی بیش نیست و همه ی پیامبران، بشر را به یک دین دعوت کرده اند. در سوره ی مبارکه ی شوری آیه ی 13 چنین آمده است: «خداوند برای شما دینی قرار داد که قبلا به نوح توصیه شده بود و اکنون بر تو وحی کردیم و به ابراهیم و موسی و عیسی نیز توصیه کردیم». قرآن در همه جا نام این دین را که پیامبران از آدم تا خاتم مردم را بدان دعوت می کرده اند «اسلام» می نهد.» ایشان با استمداد از مباحث فلسفی ثابت می کنند که تنها یک بزرگراه و خط سیر به سوی سعادت فراروی انسان ها گشوده شده است: «از نظر قرآنی سیر تکاملی جهان و انسان و اجتماع یک مسیر هدایت شده و هدف دار است و بر روی خطی است که «صراط مستقیم» نامیده می شود و از لحاظ مبدا و مسیر و منتها مشخص است. انسان و اجتماع، متحول و متکامل است ولی راه و خط مسیر مشخص و واحد و مستقیم است: (و ان هذا صراطی مستقیماً فاتبعوه و لا تتبعوا السبل فتفرق بکم عن سبیله)» ⬅️راه بشر یک راه مشخص و مستقیم است و همه ی پیامبران با همه ی اختلافاتی که در راهنمایی و دادن نشانی بر حسب وضع و موقع زمانی و مکانی دارند، به سوی یک مقصد و یک مسیر هدایت می کنند. ⬅️ حقیقت واحدی در جهان وجود دارد و همه باید به آن دست یابند و آن زندگی توحیدی است. ⬅️ امکان دستیابی به این حقیقت واحد از طریق رسول درونی (فطرت) و رسول بیرونی (انبیاء و امامان) وجود دارد. ⬅️ اسلام تکامل یافته مکاتب توحیدی دیگر است؛ بنابراین می توان گفت آن مکاتب نیز مقداری از حقیقت را دربردارند. ⬅️⬅️پس هر کس واقعا اهل تفکر و به دور از نفاق باشد با استعانت از عقل و وحی قطعا به حقیقت واحد جهان خواهد رسید؛ 🍃وَالَّذينَ جاهَدوا فينا لَنَهدِيَنَّهُم سُبُلَنا🍃 🌿🌾🌿 @binesh_m
🌾🍃🌾 ✅4⃣2⃣ آیا این ضرب المثل صحیح است که بگوییم: «عیسی به دین خود، موسی به دین خود»؟ 🌾🍃🌾 🍃بسم الله الرحمن الرحیم🍃 ✅ پاسخ سوال: ⭕️آنچه از این ضرب المثل فهمیده می شود «بی تفاوت بودن نسبت به همه عقاید و مذاهب» است؛ 🎋اولا باید بگوییم که این ضرب المثل یک ضرب المثل اشتباه است؛ زیرا که دین حضرت عیسی (علیه السلام) با دین حضرت موسی (علیه السلام) در یک راستا هستند. چنانکه در روایتی از امام صادق (علیه السلام) از قول حضرت عیسی (علیه السلام) آمده که: «برادرم موسی (علیه السلام) می فرمود: قسم دروغ نخورید، ولی من می گویم سوگند راست هم نخورید.» (بحار، ج14، ص331) 🎋و در ثانی با برخی از آیات قرآن در تضاد است؛ ما در قرآن فریضه ای به اسم امر به معروف و نهی از منکر داریم که اشتباه بودن این ضرب المثل را فریاد می کشد.  🎋اگر بنا را بر این ضرب المثل بگذاریم، فلسفه بعثت انبیاء زیر سوال می رود؛ زیرا پیامبران آمدند و برخلاف مفاد ضرب المثل مورد مناقشه، مردم را به راهی مشخص که همان راه توحید باشد رهنمون کنند. 🌿🌾🌿 @binesh_m
🌾🍃🌾 ✅2⃣3⃣مبنای رویکرد اروپا که معتقدند عقیده بشر باید به طور کلی آزاد باشد، چیست؟ این دیدگاه را تحلیل و نقد کنید. 🌾🍃🌾 🍃بسم الله الرحمن الرحیم🍃 ✅ پاسخ سوال: 🍁 طرح غلط آزادی عقیده در اروپا ریشه تاریخی و فلسفی دارد: 🔴محکمه تفتیش عقاید:  این آزادی عقیده به این حد افراط كه شما امروز در دنیای اروپا می بینید، بخشی از آن عكس العمل یك جریان بسیار شدید و سختی است كه در دنیای اروپا بوده و آن محكمه ی تفتیش عقاید است. اینها قرنها در چنگال تفتیش عقاید بودند. كلیسا می آمد تجسس و جست و جو می كرد ببیند آیا كسی در مسائلی كه كلیسا درباره آن اظهار نظر كرده است- ولو راجع به فلكیّات باشد- اعتقادی بر خلاف نظر كلیسا دارد یا نه؟ !  تاریخ اروپای قرون وسطی را بخوانید [و آن را با تاریخ مشرق زمین مقایسه كنید، آنگاه می بینید] در این جهت مشرق زمین نظیر ندارد. از نظر فجیع بودن جنایت، ما هرچه كه مشرق زمین را توصیف كنیم و هرچه كه منبریها در منابر راجع به بنی امیه و بنی العباس و حتی حجّاج بن یوسف ثقفی حتی مبالغه كنند، مشرق زمین هرگز به پای اروپاییهای قرون وسطی نمی رسد، به پای اروپایی امروز هم نمی رسد.  ⬅️قهرا عكس العمل آن تشدیدها این خواهد بود كه بگویند هر جا پای مذهب در كار بیاید، هر جا كه نام دین و مذهب باشد، مردم آزادند هر عقیده ای را می خواهند داشته باشند ولو بخواهند گاو را پرستش كنند. 🔴دین امری مربوط به وجدان شخصی فرد است: دین امری است مربوط به وجدان شخصی هر فرد؛ یعنی هر فردی در وجدان خودش نیازمند است كه یك سرگرمی به نام مذهب داشته باشد! همین طور كه در مسئله هنر هم این حرف را می زنند: انسان نیازمند به یك سرگرمی هنری مثلا سرگرمی شعری است. مسائلی كه مربوط به وجدان شخصی هر فرد است اصلا خوب و بد ندارد، راست و دروغ ندارد، حق و باطل ندارد؛ حق و باطل و راست و دروغش بستگی به پسند شما دارد، هرچه را كه شما بپسندید آن خوب است. ⬅️ دین مثل رنگ لباس سلیقه ای است. 🔵تحلیل و نقد دیدگاه غرب از منظر اسلام: 🎋ما می گوییم طرز تفكر شما در باب دین غلط است. آن دینی كه تو می گویی عقیده به آن دین آزاد است، اصلا من قبولش ندارم. من دین را به عنوان یك راه واقعی برای سعادت بشر معتقدم. در راه واقعی برای سعادت بشر نباید گفت عقیده یك انسان ولو آن عقیده بر مبنای تفكر نباشد آزاد است. 🌿 مثلاً آیا شما در مسئله بهداشت و یا در مسئله فرهنگ هرگز می گویید كه عقیده آزاد است؟ آیا شما هرگز این حرف را می زنید كه اعتقاد هر مردمی راجع به بهداشت آزاد است؟! اما در باب دین و مذهب این حرف را نمی زنند، برای این كه چنین فرض كرده اند كه بهداشت یا فرهنگ یك واقعیتی است و سعادت بشر در این واقعیت است اما دین یك سلیقه فردی و شخصی است، یك احتیاج درونی است، مثل یك عطشی است كه انسان پیدا می كند كه باید به وسیله ای تسكین پیدا كند. به قول آنها انسان نیاز به پرستش پیدا می كند، یك وقت در خودش احساس می كند كه باید پرستش كند. این نیاز خودش را با یك پرستشی باید رفع كند، هرچه را پرستش كند فرق نمی كند، یك تقدیس و پرستشی باید بكند، هرچه شد. اینجاست كه می گویند عقیده محترم است و فرقی میان عقیده و تفكر نمی گذارند. 🎋بنابراین در اینجا دو ایراد وارد است: 1⃣یكی این كه دین را نباید به عنوان یك مسئله سلیقه ای وجدانی شخصی از قبیل انتخاب رنگ لباس در نظر گرفت. 2⃣ثانیا انتخاب دین با انتخاب رنگ لباس فرق می كند؛ اگر بشر یك عقیده ضد عقل انتخاب كند، آن عقیده دیگر به عقل و فكرش مجال فعالیت و پیشرفت نمی دهد. ⬅️⬅️مغالطه ای که در دنیای امروز وجود دارد در همین جاست. از یك طرف می گویند فكر و عقل بشر باید آزاد باشد، و از طرف دیگر می گویند عقیده هم باید آزاد باشد؛ بت پرست هم باید در عقیده خودش آزاد باشد، گاوپرست هم باید در عقیده خودش آزاد باشد، اژدهاپرست هم باید در عقیده خودش آزاد باشد؛ هر كسی هر چه را كه می پرستد، هر چیزی را به عنوان عقیده برای خودش انتخاب كرده باید آزاد باشد، و حال آن كه این گونه عقاید ضد آزادی فكر است. همین عقاید است كه دست و پای فكر را می بندد. 🌿🌾🌿 @binesh_m
🌾🍃🌾 ✅3⃣3⃣ تفاوت یک فرد مسیحی و یک فرد مسلمان که هر دو از طریق آباء و اجداد و به صورت تقلیدی دین خود را پذیرفته اند، چیست؟ 🌾🍃🌾 🍃بسم الله الرحمن الرحیم🍃 ✅ پاسخ سوال: 🔴 اسلام می گوید اصول عقاید را جز از طریق تفكر و اجتهاد فكری نمی پذیرم. یعنی جنابعالی باید موحد باشی، خداشناس باشی؛ اما چرا خداشناس باشم، به چه دلیل؟ می گوید دلیلش را خودت باید بفهمی، این یك مسئله علمی است، یك مسئله فكری و عقلی است.  🔴 در مسیحیت، درست مطلب برعكس است؛ یعنی اصول دین مسیحی، ماورای عقل و فكر شناخته شده است. اصطلاحی هم خودشان وضع كردند كه «اینجا قلمرو ایمان است نه قلمرو عقل» یعنی برای ایمان یك منطقه قائل شدند و برای عقل و فكر منطقه دیگری. گفتند: حساب عقل و فكر كردن یك حساب است، حساب ایمان و تسلیم شدن حساب دیگری است؛ تو می خواهی فكر كنی، در قلمرو ایمان حق فكر كردن نداری، قلمرو ایمان فقط قلمرو تسلیم است، در این جا حق فكر كردن نیست. 🌿🌾🌿 @binesh_m
🌾🍃🌾 ✅6⃣3⃣ «کرسی آزاد اندیشی» چیست؟ چگونه می توان در خانواده کرسی آزاد اندیشی ایجاد کرد؟ 🌾🍃🌾 🍃بسم الله الرحمن الرحیم🍃 ✅ پاسخ سوال: 🔴 نشستی است که در آن افراد با یکدیگر به صورت نظام‌مند، منطقی و عالمانه به اظهار نظر، تبادل آراء و گفتگو در موضوعی خاص می پردازند. 🔴آزاد اندیشی به معنای نبود مانع در راه ترقی و تکامل انسان است و عقیده ای در نظام اسلامی آزاد است که مبنایش تفکر باشد و از روی تسلیم به جهالت شدن و تقلید و وراثت نباشد. ⬅️ آزاد اندیشی به عبارت ساده یعنی توان بیان آزادانه، منطقی و آرام حرف و نظر خود بدون ترس از ساختارهای رایج و ژست های روشنفکری 🔴 اهداف آن عبارتست از: ✅نهادینه‌سازی آزادی بیان و تضارب آراء با رعایت اخلاق و منطق گفت‌وگو ✅ایجاد فرصت قانونی و عادلانه برای عرضه آزادانه آراء، دیدگاه‌ها و سؤالات پیرامون موضوعات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه از دیدگاه ها و با رویکردهای مختلف دیگر (مانند: بهداشت ودرمان،امور سلامت، آموزش پزشکی) و آگاهی از نظرات دیگران ✅تقویت روحیه حقیقت‌جویی، آزادگی و قانون‌گرایی ✅سامان‌دهی مباحثات و گفتگوها با صبغه علمی ✅ایجاد فضای مناسب برای طرح و بیان اندیشه‌های نو، تفکر خلاق و فرهنگ نوآور 🔴 روش اجرا: کرسی های آزاد اندیشی ، در یکی از قالب های زیر قابل اجراء است: 1-کرسی مناظره 2- کرسی نقد و نظر 3- کرسی پرسش و پاسخ به شبهات 🔴 فرآیند برگزاری کرسی مناظره: ✅ابتدا یک موضوع که مورد اختلاف چند نفر از اعضای خانواده است، انتخاب می شود. (مثلاً اجباری بودن حجاب) ✅چند نفر موافق حجاب اجباری و چند نفر مخالف حجاب اجباری انتخاب می شوند تا در زمان مشخص دلایل خودشان را ارائه دهند. ✅از یک نفر متخصص این موضوع ترجیحاً از اقوام و یا دوستان دعوت می شود تا به عنوان مجری حاضر شود. ✅پس از ارائه نظرات موافق و مخالف، مجری مطالب را جمع بندی می کند. 🌿در این روش لزومی ندارد همه افراد تخصص داشته باشند و هر کس آزاد است استدلال خود را بگوید⬅️⬅️⬅️ بهترین روش کرسی آزاد اندیشی در فضای خانواده است. 🔴 فرآیند برگزاری کرسی نقد و نظر: ✅نظریه‌ها و اندیشه های جدید توسط فرد متخصص ارائه می شود ،نقد و داوری این نظریه ‌ها در فضایی تخصصی توسط افراد متخصص صورت می گیرد. (شاید در محیط خانواده افراد متخصص زیاد نباشند و اجرای این مدل کرسی در خانواده عملی نباشد.) 🔴 فرآیند برگزاری کرسی پرسش و پاسخ: ✅از یک متخصص دعوت می شود تا به شبهات افراد پاسخ دهد. (اجرای این روش هم در خانواده مناسب است، اما امکان بحث و تبادل نظر و مباحثه برای همه افراد ایجاد نمی شود.) 🌿🌾🌿 @binesh_m