◀️به مناسبت سال‌روز مرگ دکتر مصدق
🔹چهاردهم اسفند سال‌روز مرگ دکتر مصدق است. چهره‌ای با #پیچیدگی‌ها و البته ابهامات برطرف نشده.
⁉️آیا دکتر محمد مصدق یک چهره مردمی بود یا درباری؟
⁉️آیا او از قشر متوسط یا ضعیف برآمد و با آنان زیست یا در خانواده‌ای سلطنتی زیست و با همان نگاه رشد کرد؟
⁉️آیا او یک قهرمان ضداستعماری بود یا مدافع استعمار؟
🔸این‌ها سؤالاتی است که با پاسخ‌های حزبی نه چندان دقیق به انحراف رفته است و از آقای مصدق یک چهره غیرواقعی و اسطوره‌ای ساخته است.
🔹فارغ از #آلایش‌های_حزبی و شبه‌ملی؛ آقای محمد مصدق که بود؟
🔸«برخلاف آنچه شهرت داده‌اند #مصدق از یک خانواده فقیر و یا حتی متوسط نبود. او یکی از فرزندان #خاندان_قاجار بود که قسمت اعظم بدبختی‌ها و عقب‌ماندگی‌های ملت ما مربوط به همین خاندان است.
🔹آزادیخواهی او از قبیل آزادیخواهی #ناصرالدین‌شاه و مظفرالدین و محمدعلی شاه بود ولی با پوشش آراسته‌ای که با نیرنگ استتار شده بود. به هنگامی که مشروطه‌خواهان طرفدار #انگلستان به سفارت انگلیس پناهنده شدند، #مصدق_السلطنه نیز در خانه منشی سفارت انگلیس که دوست صمیمی او بوده است مخفی می‌شود و چندی بعد به عضویت دارالشورای استبداد در می‌آید.
🔹قسمتی از تقریرات او در این زمینه به شرح زیر است: «… #حشمت‌الدوله والاتبار (برادر مصدق) منشی مخصوص #محمدعلی_شاه که در دستگاه او از آزادیخواهان حمایت می‌کرد برای اینکه مرا از نگرانی و تشویش دراورد دستخطی هم برای عودت من در مجلس مزبور صادر کرد و برایم فرستاد. مرحوم مشیرالسلطنه صدراعظم، مجلس مذکور را افتتاح کرد و مرحوم نظام‌الملک به ریاست آن از طرف شاه منصوب شد. من فقط در همان یک جلسه در آن مجلس حاضر شدم.» (ایرج افشار، جلیل بزرگمهر؛ تقریرات مصدق در زندان درباره حوادث زندگی خویش، نشر خجسته،ص13)
🔹🔹🔹
www.Bonyadtarikhbook.ir
🔸🔸🔸
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
◀️به مناسبت سال‌روز مرگ دکتر مصدق
🔹چهاردهم اسفند سال‌روز مرگ دکتر مصدق است. چهره‌ای با #پیچیدگی‌ها و البته ابهامات برطرف نشده.
⁉️آیا دکتر محمد مصدق یک چهره مردمی بود یا درباری؟
⁉️آیا او از قشر متوسط یا ضعیف برآمد و با آنان زیست یا در خانواده‌ای سلطنتی زیست و با همان نگاه رشد کرد؟
⁉️آیا او یک قهرمان ضداستعماری بود یا مدافع استعمار؟
🔸این‌ها سؤالاتی است که با پاسخ‌های حزبی نه چندان دقیق به انحراف رفته است و از آقای مصدق یک چهره غیرواقعی و اسطوره‌ای ساخته است.
🔹فارغ از #آلایش‌های_حزبی و شبه‌ملی؛ آقای محمد مصدق که بود؟
🔸«برخلاف آنچه شهرت داده‌اند #مصدق از یک خانواده فقیر و یا حتی متوسط نبود. او یکی از فرزندان #خاندان_قاجار بود که قسمت اعظم بدبختی‌ها و عقب‌ماندگی‌های ملت ما مربوط به همین خاندان است.
🔹آزادیخواهی او از قبیل آزادیخواهی #ناصرالدین‌شاه و مظفرالدین و محمدعلی شاه بود ولی با پوشش آراسته‌ای که با نیرنگ استتار شده بود. به هنگامی که مشروطه‌خواهان طرفدار #انگلستان به سفارت انگلیس پناهنده شدند، #مصدق_السلطنه نیز در خانه منشی سفارت انگلیس که دوست صمیمی او بوده است مخفی می‌شود و چندی بعد به عضویت دارالشورای استبداد در می‌آید.
🔹قسمتی از تقریرات او در این زمینه به شرح زیر است: «… #حشمت‌الدوله والاتبار (برادر مصدق) منشی مخصوص #محمدعلی_شاه که در دستگاه او از آزادیخواهان حمایت می‌کرد برای اینکه مرا از نگرانی و تشویش دراورد دستخطی هم برای عودت من در مجلس مزبور صادر کرد و برایم فرستاد. مرحوم مشیرالسلطنه صدراعظم، مجلس مذکور را افتتاح کرد و مرحوم نظام‌الملک به ریاست آن از طرف شاه منصوب شد. من فقط در همان یک جلسه در آن مجلس حاضر شدم.» (ایرج افشار، جلیل بزرگمهر؛ تقریرات مصدق در زندان درباره حوادث زندگی خویش، نشر خجسته،ص13)
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
📌 چشم‌اندازی به انقلاب مشروطه در ایالت استرآباد استان گلستان فعلی
🔷 چهاردهم مرداد ۱۲۸۵، #مشروطیت به فرمان مظفرالدین‌شاه شکل گرفت، اما در #ایالت_استرآباد، این رویداد با خون و جان مردم معنا یافت. شورش‌ها و قیام‌ها این منطقه را به یکی از کانون‌های درگیری با استبداد #قاجار تبدیل کرد.
🔶 در #علی‌آباد_کتول، علی‌محمدخان حاکمی بی‌رحم بود که قصه‌های ستمگری‌اش در حافظه مردم مانده است؛ از شکستن گردو بر سر دهقانان تا کشتن شکارچی به‌بهانه‌ای پیش‌پاافتاده. این بیدادگری سرانجام واکنش علما و مردم را برانگیخت. در محفلی در محمدآباد کتول، روحانیانی چون ملا غلامرضا، ملاقاسم تجری و سیدنعمت‌الله دیلمی فتوا دادند که اموال علی‌محمدخان باید مصادره و میان مردم تقسیم شود. خبر به‌سرعت پیچید و قصر خان محاصره شد، پسرش کشته گردید و خود او به جنگل گریخت.
🔷 خان نه‌تنها تسلیم نشد، بلکه انتقام را آغاز کرد. او سیدحسین میرکتولی، یکی از علمای برجسته که حتی #ناصرالدین‌شاه او را می‌شناخت، به قتل رساند و به‌دلیل وساطت برای تخفیف مالیات کشاورزان در سال خشکسالی و دفاع از مردم، هدف خشم خان قرار گرفت. جسدش را کسی جرئت حمل نداشت تا سرانجام با فداکاری مردم به استرآباد منتقل شد.
🔶 اندکی بعد، خان چشم به انتقام از #ملاقاسم_تجری دوخت؛ مجتهدی مبارز که بعد از میرکتولی، فتوای تقسیم اموال او را داده بود. شبی از شب‌های نوزدهم رمضان، پسر علی‌محمدخان با نیرنگ ملاقاسم را برای مراسم احیا دعوت کرد و با پایان مراسم، مختار_نوکر خان_ در مسیر کوهستانی کمین کرد و با ضربه‌ای مرگبار او را کشت. تنها قاطر بی‌سوارش به روستا رسید و ساکنان با جست‌وجو در مسیر، پیکر بی‌جان او را یافتند.
🔷 در پس این ماجراها، گرچه مشروطه در تهران با شعارهایی چون آزادی و عدالت پیش می‌رفت، در #استرآباد مبارزه، چهره‌ای کاملاً خونین داشت. دیدگاه‌های متفاوت مشروطه‌خواهان نیز بر اوضاع اثر می‌گذاشت. #آیت‌الله_طباطبایی و #آیت‌الله_بهبهانی بر ادامه حرکت تاکید داشتند، #شیخ_فضل‌الله_نوری با نفوذ جریان غرب‌گرا به رهبری حسن تقی‌زاده مخالفت کرد و نظریه «مشروطه مشروعه» را در برابر مشروطه غربی مطرح ساخت.
🔶 نقش نیروهای خارجی نیز کم نبود؛ #روسیه و #انگلیس با سیاست‌های دوگانه، گاه رهبران محلی را علیه یکدیگر تحریک می‌کردند و گاه از بستر ناامنی‌ها برای حفظ نفوذ خود بهره می‌بردند. نتیجه، انحراف بخشی از جریان مشروطه و طولانی شدن روند دستیابی به اهداف آن بود. استرآباد در این سال‌ها، صحنه هم‌زمان فتوای علما، قیام روستاییان و خونخواهی حکام محلی بود؛ روایتی زنده از بهای سنگینی که مردم دور از پایتخت برای آرمان‌های مشروطیت پرداختند.
🖇 متن کامل فصلنامه را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید
#فصلنامه_۱۵_خرداد #غلامرضا_خارکوهی #مشروطیت #انقلاب_مشروطه #ایالت_استرآباد #استرآباد #قاجار #علی‌آباد_کتول #ناصرالدین‌شاه #ملاقاسم_تجری #آیت‌الله_طباطبایی #آیت‌الله_بهبهانی #شیخ_فضل‌الله_نوری #روسیه #انگلیس #علی_محمد_خان #سیدحسین_میرکتولی #میرزا_کوچک_خان #محمدعلی_شاه #روستاییان_کتول #تاریخ_ایران #قیام_محلی #ظلم_قاجار
🆔 @Bonyadtarikh