✳️ شاه به اندازۀ یک سگ‌ هم‌ برای‌ سپهبدش ارزش قائل نیست! #محمدرضا_شاه مانند #رضاخان پایه اصلی قدرت خود را بر ارتش گذارد و همان رویه پدرش را انتخاب نمود. فرماندهی کل قوا شاید مهم ترین شغل او محسوب می شد. اما در عین اینکه محمدرضاشاه قدرت خود را از ارتش میگرفت و خود را بزرگ ارتشتاران لقب میداد،همواره سعی می نمود با تحقیر افسران و امرای ارتش، روحیه خودباوری و اعتماد به نفس را از آنها بگیرد. از اینرو رفتارش بـا نـظامیان خـاص بود‌،به‌ آنان اهمیتی‌ نمی‌داد‌ و آنان‌ را مثل پیشخدمت و نوکرخود می‌دانست. محمدرضا پهلوی کمترین توجهی به نظامیان نداشت مثل اینکه اصـلا وجود ندارند. در این خصوص احسان نراقی خاطره جالبی را روایت می نماید:« در زندان که‌ بودم‌ با سپهبد نجیمی نائینی آشنا‌ شدم‌.ایشان‌ تـعریف می‌کرد که‌ من‌ بـا درجۀ سـپهبدی افسر کشیک‌ کاخ‌ بودم.روزی شاه درحالی‌که خودش پشت ماشین نشسته بود وارد کاخ شد. من تا جلو‌ پله‌ها‌ به استقبالش رفتم؛در ماشین را‌ باز‌ کردم،همین‌ که‌ بیرون‌ آمد سگ معروف دانماریک‌ او به طـرفش دوید و شروع به لیسیدن پایش کرد. شاه دقیقه‌ای نشست و او را نوازش کرد‌ و سپس‌ برخاست و رفت، در تمام این مدت حتی‌ یک‌ نگاه‌ هم‌ به‌ من نکرد. شب‌ که‌ به خانه آمدم خود گفتم مرگ ازایـن زنـدگی بهتر است که شاه به اندازۀ یک سگ‌ هم‌ برای‌ سپهبدش ارزش قائل نیست.» منبع: «گفتگو و خاطرات: ساختار ارتش و ساواک و ناکار آمدی رژیم پهلوی از زبان دکتر احسان نراقی»، مجله تاریخ معاصر ایران ، زمستان 1381 ، شماره 24 ، ص230 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ خودمحوری‌ و خودبزرگ‌بینی‌ آخرین شاه ایران‌زمین به گواه نزدیک ترین افراد به #محمدرضا_پهلوی دگرگونی روحیۀ شاه تقریبا از‌ اواخر‌ سـال‌ 1349/1970 آغـاز شـده بود. امّا‌ موضوع تغییر و تحول در روحیۀ شاه بیشتر مربوط به جاه‌طلبی و غرور بی‌حدّوحصر وی بود. در‌ ایدئولوژی‌ شاهنشاهی، تو گویی شاه قطب عالم امکان اسـت و«عـقل کـل» به شمار می‌آید. تفرعن،خودمحوری‌ و خودبزرگ‌بینی‌ آخرین شاه ایران‌زمین شاید از 1349 بیش از گذشته تبلور یـافته بـاشد‌، اما‌ همواره‌ در درون وی این «شاهنشاهی ناپیدا» به منظور پیدایی و ظهور غلیان داشته است. اسـد اللّه عـلم‌، محرم‌ اسرار شاه در یادداشت سه‌شنبه 27 بهمن 1349 می‌نویسد: «شاه گـفت: بـبین اوضاع چگونه خودبه‌خود جور شد.مشکل نفت حل شد، باران درسراسر‌ ایـران‌ بـارید، رهـبری ایران در سراسر خاورمیانه مورد قبول سراسر دنیاست. من بر اثـر تـجربه دریافته‌ام که‌ هرکسی‌ با من دربیفتد پایان غم‌انگیزی‌ پیدا‌ می‌کند. جمال‌ عبدالناصر که دیگر وجـود نـدارد. جان و رابرت‌ کندی‌ هر دو کشته شدند، برادرشان ادوارد هم که آبرویش رفته، خـروشچف از کـار‌ برکنار‌ شد. این لیست پایان ندارد. همین فـرجام‌ در انـتظار دشـمنان داخلی‌ من‌ نیز هست؛ مصدق را ببین‌، هـمینطورقوام‌» بـه‌راستی شگفت‌انگیز است.در پندار محمد رضا پهلوی حل معضلات اقتصادی، سیاسی‌ و حتی‌ طبیعی چـون کـم‌آبی و بارش باران‌ در‌ کشور‌، همچنین آنـچه بـر‌ سرعبد‌ النـاصر در مـصر، بـرادران‌ کندی‌ در ایالات متحدۀ امریکا، خروشچف در اتـحادجماهیر شـوروی، مصدق و قوام در ایران و...آمده است‌ با‌«اثر وجودی شاه» پیوندهایی دارد! فریدون هویدا، سقوط شاه.ترجمۀ‌ ح.ا.مهران‌.تهران،انتشارات اطلاعات،1365، ص 72 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ مراسم خواستگاری در دهه 50 در جزیره قشم مراسم خواستگاری از جمله سنت های خاصی اسلامی و ایرانی است. از این رو که برخلاف جوامع امروزین اروپایی که فرهنگ آنها در حال گسترش در همه جهان است، خانواده های عروس و داماد با یکدیگر قرارهایی را منعقد می کردند که پایبند و دوام زندگی ها مبتنی بر همین تضمین خانواده ها بود. یکی از سنت های دیدار خانوادگی و خواستگاری تعیین مهریه بود که در هر کجای کشور مبنای خود را داشت. در قشم اما: «... خانواده داماد به خواستگاری می روند و در صورت موافقت خانواده عروس موضوع تعیین مهریه مطرح می شود که میزان آن بین سه تا پنج هزار تومان است. این مبلغ در وسط جزیره گاه میزانش تا ده هزار تومان بالا می رود. دلیل این امر به امکانات اقتصادی ساکنان مرکز جزیره بستگی دارد. ساکنان دهات داخل جزیره بیشتر کشاورز و دامپرور هستند و چون از کار صید و صیادی به دور هستند در شرایط عادی از نظر درآمد و امکانات اقتصادی در سطح پایین تری از ساکنان حاشیه جزیره قرار دارند...»1 1-پرویز ورجاوند، سفرنامه جنوب، تهران، چاپخش، 1351، ص 61-62 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ یکی از دلایل انگلستان برای تغییر سلطنت #قاجار در ایران حکومت ایران در اواخر عصر قاجار به شدت دچار فساد شده بود. فسادی که اگرچه باعث ناکارآمدی وجهه حکومت بود اما انگلیسی ها را نیز در رسیدن به مقاصدشان خسته کرده بود. آنان رشوه های زیادی می پرداختند و اکنون برای کاهش هزینه های خود به دنبال افرادی بودند که در ازای آن رشوه ها کار هم بکنند. روایت سفیر انگلیس از زبان سفیر ترکیه در ایران، در گفتگوی میان این دو به خوبی بیانگر این واقعیت است: #سفیر_انگلیس در جواب گفت کمان می کنم رژیم جدید موجبات سهولت فعالیت های خارجیان در این کشور را فراهم خواهد کرد. نظام اداری حاکم دچار انحطاط و پوسیدگی است. از این رو در این کشور به کسی اعتماد نخواهد کرد. من این جمله اخیر سفیر انگلیس را صادقانه یافتم. ایرانیان طی سالیان متمادی به قدری مورد معامله قرار گرفته اند که حتی معامله گران نیز از دست ایشان بیزار و خسته شده اند. بسیاری از رجال، خود را همچون متاع بازاری به فروش گذاشته اند و اغلب با پول بیگانگان امرار معاش و گذران کرده اند. اما در نهایت برای بیگانگان نیز از اینگونه خرید و فروش ادم ها سودی عاید نشده است. بیگانگان اکنون می خواهند آن رجال کهنه و پوسیده را با رجال جدید جایگزین نمایند.... 1-ممدوح شوکت بیگ، خاطرات تهران: یادداشت های سفیر ترکیه از ماجرای تغییر سلطنت، آبان- بهمن 1304، ترجمه: حسن اسدی، تهران، پردیس دانش، 1390، ص 46 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

#ناصرالدین_شاه #قاجار در اواخر سلطنت خود به اتفاق مظفرالدین میرزا (ولیعهد) و جمعی از رجال و بلندپایگان دربار دربازدید از میدان مشق تهران 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ #مشروطه برای ایران زود است همان طور که می دانیم در جریان اعتراضات علما به تدریج عدالتخانه و عدالتخواهی جای خود را به مشروطه و مشروطه خواهی داد. روشنفکران پیشقراولان این تغییرات بودند. جالب آنکه در میان آنها بودند کسانی که مدعی شدند زمانه مشروطه خواهی در ایران فرا نرسیده و مشروطه به درد ایرانیان نمی خورد. اگر چه بعدها خودشان بدان پیوستند: «در اوقاتی که نهضت مشروطه برپا بود، میرزا ابوالقاسم خان قراگزلو (ناصرالملک) رجل سیاسی و تحصیل کرده «آکسفورد» ضمن نامه ای به طباطبایی نوشت: مشروطه برای ایران خیلی زود است. برای انتخابات مجلس اقلا یک هزار آدم تحصیل کرده مطلع به سیاست دیپلماسی و اقتصادی لازم داریم تا وکلا از میان آنها انتخاب شوند و حال آنکه ما دو نفر هم نداریم، شما اول باید در راه توسعه مدارس و روشن کردن افکار مردم قدم بردارید و جامعه ایرانی را به حقوق شخصی و اجتماعی آشنا کنید، پس از آنکه اشخاص مطلع و لایق و وطن خواه و تحصیل کرده در حد کافی داشتیم آن وقت تحصیل مشروطه آسان است ولی در شرایط کنونی اجتماعی مشروطه واقعی هیچ وقت در این جا برقرار نخواهد شد.»1 1-ابراهیم صفایی، مظفرالدین شاه؛ کودک سالخورده، تهران، نشر قطر، 1383، ص 78 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ دانشکده حقوق دانشگاه تهران به روایت 70 سال پیش امروز نظام آموزشی کشور در سطح آموزش عالی بسیار گسترده است. به طوری که ورود به دانشگاه ها کار دشواری نیست. اما چند دهه پیش عبور از سد کنکور اقدامی خطیر بود؛ به روایت حسین شهید زاده، شاهد عینی آن زمان توجه کنید: «در کنکور سراسری دانشگاه تهران در سال 1322 تنها هشتاد هزار نفر شرکت کرده بودند که از این عده شماری داوطلبان ورود به دانشکده حقوق و علوم سیاسی بودند و تنها صد نفر نخستین، راه به دانشکده داشتند. برای این صد نفر هم دانشکده در سال اول جای کافی در اختیار نداشت، به طوری که دانشجویان در پاره ای ساعت های درس کنار اتاق می ایستادند و به درس استاد گوش می دادند.»1 1-حسین شهید زاده، راه بی بازگشت، تهران، انتشارات اطلاعات، 1390، ص 257 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ اگر فقط حقه بازی بکنم، سالی هشت هزار تومان مداخل می کنم!! #میرزا_ملکم_خان ناظم الدوله از چهره های تا حدی پیچیده تاریخ معاصر ایران است. او در همه نامه هایی که از خارج از کشور به ایران می فرستاد؛ یک دغدغه بیشتر نداشت و آن هم اینکه برای او از ایران پول بفرستند: «... ملکم خان نه به قانون اعتقادی داشت (چه در روزنامه اش و چه خواست و ادعایش) و نه به آزادی و استقلال کشورش؛ و اعمال و کردارش چهره ای تاریک از او ترسیم کرده است. در صحت این ادعا، اسناد فراوانی موجود است؛ چنانکه در نامه ای به ناصرالدین شاه می نویسد: «... والله والله هر یک از تکالیف را که اشاره بفرمایید، قبول خواهم کرد؛ همه حالت راضی هستم، مگر بیکاری، حتی بیکاری را هم قبول خواهم کرد، اما به شرط اینکه اسباب گذران من مهیا باشد. اگر بخواهند هم گرسنه باشم و هم بیکار بمانم، این نخواهد شد. من اگر فقط حقه بازی بکنم، سالی هفت هشت هزار تومان مداخل می کنم، اگر روزنامه نویسی بکنم، به اصطلاح قدیمی ها هر کس را بخواهم، به زانو می اندازم. با وصف این، چگونه ممکن است  که من خود را زنده دفن کنم؟....»1   1- #موسی_نجفی و موسی فقیه #حقانی ، تاریخ تحولات سیاسی ایران، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1393، چاپ نهم، ص 185-186 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ نامه ادبی احمد خان #تنگستانی به انگلیسی ها حاکم #بوشهر در این اوان حسن على خان دریابیگى بود،چنانچه از تاریخ روضة الصفاى ناصرى استنباط مى‌شود،بین او و سران تنگستانى مغایرت و کدورتى وجود داشت و کسانى که در مقابل نیروى انگلیس مقاومت نموده‌اند،همان تنگستانى‌ها بودند که تفنگ‌هاى فتیله‌اى داشته‌اند و باقر خان تنگستانى و شیخ حسین چاه‌کوتاهى مخصوصا پسر باقر خان یعنى احمد خان در این جنگ رشادت فوق العاده‌اى ابراز نموده و 740 تن از سپاه انگلیس را هلاک ساخته‌اند.صاحب کتاب دوستداران وطن مى‌نویسد:در این جنگ،احمد خان منشى قنسولخانه‌ى انگلیس در بوشهر،نامه‌اى به احمد خان تنگستانى نوشته و او را در مجادله با نیروى پرزور انگلیس سرزنش و تهدید مى‌کند.احمد خان(تنگستانى)در جواب مى‌نویسد: احمد اى آن‌که شاه خوبانى بى‌بى بخت باد دمسازت چار آسیم،ما نمى‌ترسیم  از سه لکاته و دو سربازت ولى بالاخره تنگستانى‌ها هزیمت یافتند و باقر خان به تنگستان و از آنجا نزد شجاع الملک مى‌رود و احمد خان فرزند جوان وى در میدان جنگ هلاک مى‌شود و زن و مرد دشتى و تنگستانى به این اشعار مترنم مى‌شود: خبر آمد که دشتستان بهار آمد  زمین از خون احمد لاله‌زار است الا اى مادر پیرش کجائى که احمد یک تن و دشمن هزار است برحسب روایات دیگرى که نقل شده،احمد خان و شیخ حسین که هردو مظهر تامه‌ى میهن‌دوستى نسل رشید ایرانى بودند،پس از فداکارى و مقاومت بى‌نظیرى که دوست و دشمن هردو به عظمت آن اعتراف کرده‌اند،گرفتار شدند و نیروى خونخوار و دیوسیرت انگلیس،آن دو مرد وطن‌دوست را به طرز فجیع به قتل رساندند. 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

عده ای از پهلوانان کشتی و ورزشکاران در دوره قاجاریه ورزش پهلوانی در دوره‌ی ناصرالدین شاه که از سال 1848 تا 1898 سلطنت کرد، به اوج غنای خودش رسید. در طول این دوران تعدادی زورخانه در تهران و دیگر شهرها ساخته شد. پهلوان رسمی کشور هر سال (در اولین روز سال، نوروز ایرانی) در مسابقات کشتی که در حضور شاه برگزار می‌شد، انتخاب می‌گردید. شاه خودش بازوبند پهلوانی را به پهلوان برنده در مسابقه می‌داد. این سنت در دوران بعد از قاجار نیز ادامه پیدا کرد. 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

❇️ نصیحت #رضاخان به فرزندش در دفاع از ملت و کشور در جریان اشغال ایران توسط متفقین در #شهریور_1320 ، خبر نزدیک شدن قوای انگلیسی و #شوروی با تلفن به اطلاع #رضاشاه در کاخ سلطنتی رسید. رضاشاه با این اعتقاد که #متفقین برای سرنگونی او می آیند نخست وزیر را به کاخ احضار نمود، محمدعلی فروغی با دقت پیش نویس استعفانامه را نوشت و به شاه داد، شاهی که در اثر فشارهای مستمر و زخم معده دردناکی که قیافه اش را بیش از 63 سال نشان می داد. چشمان رضاشاه به رنگ خون درآمده بود. در کاخ سلطنتی رضا شاه برای آخرین بار با پسرش محمدرضا پهلوی گفتگو کرد و از وی پرسید «آیا میتوانی تاج و تخت را حفظ کنی؟» محمدرضا ساکت ماند. رضاشاه در ادامه سخنان خود گفت «من در حفظ تاج و تخت سلطنت کوتاهی نکردم ولی نیروهایی قوی تر از من مرا شکست دادند. من سلطنت را برای تو حفظ کردم آیا قادر هستی آن را حفظ کنی؟» ولیعهد سرش را به عنوان تصدیق تکان داد و رضاشاه این نصحیت را به او نمود. «مواظب باش پسرم، مقاومت نکن ما و همه دنیا با طوفانی روبرو شده ایم که عظیم تر از هریک از ماست، سرت را خم کن و بگذار طوفان بگذرد.» رضاخان سپس درحالی که به سوی درب خروجی می رفت گفت «سعی کن پسردار شوی» و به سوی اتومبیل رولزرویس آماده حرکت گام برداشت. اندکی بعد از ساعت 7 بامداد رضاخان در راه اصفهان بود. منبع:ریچادرا. استورات، در آخرین روزهای رضاشاه، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، انتشارات معین،1370، صص239-238 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

❇️ نخستین سالن #سینما در ایران در چه سالی و توسط چه کسی افتتاح شد؟ بعد از فرازونشیب ورود هنر سینما به ایران توسط مظفرالدین شاه قاجار، در سال 1303 شمسی نخستین سالن سینما به معنای واقعی آن بنام «گراند سینما» به به همت علی وکیلی در در خیابان لاله زار تهران در « گراند هتل » افتتاح شد . به این ترتیب با افتتاح گراند سینما، آبرومندترین سینمای تهران از چشم متجددین عصر رضا شاه شروع به کار کرد. از سال 1313 نمایش فیلم های خبری خارجی در سینماهای تهران آغاز شد. این فیلم ها از سوی سفارت انگلیس در اختیار شخصی به نام ابوالقاسم طاهری که کارمند سفارت در ایران بود و در ضمن برای «بی بی سی » نیز کار می کرد ، قرار می گرفت و او اخبار مخصوص کشور انگلیس را که به صورت فیلم در لندن تهیه می شد، ترجمه می کرد. این فیلم ها پس از بازبینی از سوی اداره ی هنرهای صنایع مستظرفه در سینماها پخش می شد. موضوعات آنها هم اغلب در خصوص اخبار دربار انگلیس، اختراعات، ملاقات های سیاسی در لندن، افتتاح مجالس در انگلیس و گاهی گزارش هایی از مستعمرات انگلیس بود. علی وکیلی، مبتکر حوزه ی سینما در ایران در سال 1309 دست به ابتکار دیگری زد و نخستین مجله ی سینمای ایران را منتشر نمود. این مجله که سینما و نمایشات نام داشت، در قطع کوچک رقعی، با 43 صفحه به قیمت سه ریال منتشر شد. علی وکیلی، صاحب امتیاز نشریه بود و سردبیری آن را فردی به نام اسحاق زنجانی بر عهده داشت. منبع:جاودانی، ح. سال شمار تاریخ سینمای ایران، تهران، قطره، چاپ اول، 1379، ص 22 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

❇️ تشریفات غذا خوردن در ایران عهد #قاجار عمدتا مردم کشورهای غرب آسیا در مقایسه با مردم اروپا افرادی پرخورتر به حساب می آیند. شاید بتوان این طور بیان کرد که در مغرب زمین مردم در وعده های متعددی خود را سیر می کنند و در مقابل در برخی نقاط دیگر مثل ایران، افراد، با وعده های کمتر پورخوری می کنند. این مسئله هم نکته ای جدید نیست. بلکه در تاریخ ایران سابقه دارد. روایت یک سیاح خارجی از نوع غذا خوردن او و همراهانش در مقایسه با ایرانی ها در این زمینه قابل تامل است: «با کلمه بسمه الله جمعیت نشسته بر گرد سفره در سکوتی فرورفت که در تمام مدت غذا خوردن شکسته نشد مگر به واسطه ی صدای به هم خوردن آروارهای در حال جویدن. دست ها عمیقا در دوری های پر از پلوی چرب فرو می رفتند و برنج به شکل گلوله هایی فشرده و با سرعت حیرت انگیزی بلعیده می شد. در کمتر از یک ربع ساعت، از آن همه غذای آورده شده بر سر سفره تنها مقدار اندکی باقی ماند. پس از آن آب آورده شد و هر مهمان انگشتانش را اندکی خیس کرد و سپس برحسب موقعیت با دستمال جیبی یا با کتش خشک کرد. تشریفات دشوار حاکم بر غذا خوردن، هنگامی که شاهسون و یکی دو نفر دیگر کمربند های شان را شل کردند، به موقعیتی بی حال و سست تنزل پیدا کرد. با این که من و همراهم خوراک بسیار زیادی خورده بودیم اما در مقایسه با سایرین بشقاب هایمان دست نخورده به نظر می رسید.»1 1-ویلیام ریچارد هولمز، سفرنامه ساحل خزر، ترجمه: شبنم حجتی سعیدی، رشت، فرهنگ ایلیا، 1390، ص 35- 36 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

❇️ انتشار خبر کشف هروئین در لوازم #تقویم_تاریخ اشرف پهلوی در فرودگاه ژنو #اشرف_پهلوی همواره به دلیل سابقه و چهره منفی اش به ویژه در خصوص #قاچاق مواد مخدر، در مسافرتهای خارجی سوژه رسانه های خبری اروپایی قرار می گرفت. در این سند نامه خوانساری به علم وزیر دربار در خصوص خبر مندرج در روزنامه «تریبون دوژنو» مشعر بر تکذیب خبر کشف مواد مخدر در اثاثیه اشرف پهلوی در فرودگاه کوانتران ژنو مشاهده می شود. خبری که اشرف پهلوی آن را تکذیب کرده بود. 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ قهوه خانه به مثابه مدرسه و دانشگاه! امروزه جامعه پذیری انسان از طریق نهادهایی مثل مدرسه و دانشگاه صورت می گیرد. اما جالب اینکه دهه ها قبل نهادهایی این کار را انجام می دادند که از لحاظ کارکردی بسیار با نهادهای آموزشی امروز متفاوت بودند؛ مثل قهوه خانه: «قهوه خانه در آن زمان نه به صورت قهوه خانه های کنونی بود که کسی برای صرف چای و قلیان و سیگاری بدانجا رفته، قهوه خانه فقط صورت محل کسب و کار و داد و ستد داشته باشد که جز فروش دو چای و آبگوشت دیزی چیزی از تشکیلات آن منظور نبوده، مشتری نیز توقع بیشتر نداشته باشد، بلکه قهوه خانه اگرچه مرکز تجمیع بیکارها و باکاره ها و خرپاکوب و شیشه بر و نانوا و قصاب و مقنی و بزاز و رزاز و دیگر کسبه به حساب می آمد، اما از سوئی مدرسه و مکتب و دبستان و دبیرستان و دانشگاهی بود که شخصیت مردم از خوب و بد در آن شکل می گرفت.»1 1-محمدرضا پولادوند، کافه نادری، تهران، انتشارات منوچهری، 1390، ص 140 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ روانشناسی ایرانیان برای طرح ریزی #کودتا علیه #مصدق سیاستگذاری دولت های غربی برای مقابله با ایران و دیگر کشورها و ملل دنیا همیشه بر پایه برخی مطالعات و بررسی ها بود که گاهی حتی روان شناسی ایرانیان را نیز در بر می گرفت. به طوری که حتی در کودتای 1332 نیز، انگلیسی ها به بررسی روانشناسی ایرانیان پرداخت: «بنا بر اصرار موریسیون، سیاستگذاران بلندپایه ی وزارت خارجه، دریاداری، بانک انگلستان و وزارت سوخت و نیرو گرد آمدند تا یک کمیته کاری ایران تشکیل دهند. این نهاد چند مطالعه ی پژوهشی را بنا به سفارش انجام داد تا به عنوان پس زمینه ی برخورد با ایران، مورد استفاده قرار گیرد. از جمله ی آنها پژوهشی درباره روان شناسی ایرانیان بود که یک دیپلمات انگلیسی آن را نوشته و طی آن تاکید کرده بود که ایرانی معمولی متاثر از : عدم صداقتی بیشرمانه، دیدگاهی تقدیرگرایانه، ]و[ بی تفاوتی به رنج و حرمان است...»1 1-استیفن کینزر، همه مردان شاه، ترجمه: شهریار خواجیان، تهران، نشر اختران، 1386، چاپ پنجم، ص 126 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ سیاست داخلی شاه در زمان روی کارآمدن #منصور #محمدرضا_پهلوی در آن برهه ای که به قدرت رسید، شاهی متزلزل بود. هر آن و بر پای هر بحران سیاسی می رفت که تاج سلطنتتش به زمین بیفتد. اما هر چه پیش می رفت از شاهی متزلزل به شاهی مستبد تبدیل می شد، آنچنان که می بایست انقلاب اسلامی را بروز و اوج گیری همین استبداد دانست: «شاه در دوره نخست وزیری #حسنعلی_منصور تمام گروه های سیاسی و اجتماعی را که در مقابلش قرار داشتند منزوی کرد و مثل تمام دیکتاتورها اتکای اصلی خود را بر یک ارتش تابع فرمان، پلیس امنیتی خشن، و جمعی رجال سیاسی بازیچه دست خود قرار داد و جاذبه تکنوکراسی را بر تمام امور اداری کشور مسلط ساخت. همراه با اعمال این روش، شاه نسبت به هر دیدگاهی غیر از آنچه خود می اندیشیدند بی تفاوت ماند و با از بین بردن زمینه رقابت در تمام سطوح، به: روشنفکران، سیاستمداران، مطبوعات، وکلای مجلس، و بالاخره به تمام مردم دهن بند زد.»1 1-فریدون هویدا، سقوط شاه، ترجمه: ح.ا. مهران، تهران، انتشارات اطلاعات، نشر اطلاعات، 1386، چاپ نهم، ص 135 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ مدرن شدن زن ایرانی یا شبه مدرن شدن او در ایران مدرن شدن عمدتا به شکل ظاهری بوده است. به این معنا که فرد در ظاهر مدرن بود و در باطن همان فرد سنتی و یا بدتر؛ چرا که در تناقضی شدید به سر می برد. بنابراین مدرن شدن مردم جوامع سنتی، دربردارنده فواید مدرنیته نیست؛ بلکه نقاط ضعف آن را در خود دارد. این مسئله درباره زنان این ممکلت نیز صادق است. بنابراین آنها نه مدرن که شبه مدرن شدند: «بعد از #کشف_حجاب و ظاهر شدن تدریجی زن در صحنه اجتماع وضع یکباره دگرگون شد و عدم تعادلی آشکار میان پیدا و نهان قضیه به وجود آمد. بیشتر زنها از زیر چادر بیرون آمدند و همان طور که سیاق کار طبقه نسوان است، گروهی از آنها هر روز در خودآرایی و خودنمایی گامی فراتر نهادند، فرنگی باب و فرنگی ماب شدند، پاره ای از آنها از فرنگی ها هم سر ]جلو[ زدند، اما باطن قضیه خلق و خو و طرز تفکر آنها همان بود که بود، ماند....»1 1-حسین شهید زاده، راه بی بازگشت، تهران، انتشارات اطلاعات، 1390، ص 248 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ #اسرائیل و جاسوسی از کشورهای عربی در خاک ایران اسرائیل از ابتدای شکل گیری خود به حکومت پهلوی به مثابه یک متحد درجه یک می نگریست؛ چرا که معتقد بودند که با استفاده از ایران می توانند بر کشورهای اعراب حول اسرائیل فشار بیشتری وارد کنند. همچنین اسرائیل از ایران به عنوان ابزاری برای جاسوسی از ایران بهره می گرفت: «هدف پایگاه های برون مرزی اسرائیل در ایران، عراق و کشورهای عربی بود و اکثر مامورین را این 3 پایگاه استخدام می کردند و پس از آموزش کامل مرحله بهره برداری شروع می شد. اکثر مامورین پایگاه ها عراقی بودند، ولی پایگاه ها خوزستان موفق شدند تعدادی مامور کویتی و بحرینی و امیرنشین های امارات و حتی افرادی از عربستان سعودی را نیز استخدام و به کار گمارد، به طوری که از این 3 پایگاه کلیه اطلاعات لازم از عراق و تا حدی از کویت و امارات و عربستان و سوریه به جمع اوری می شد. البته منظور اسرائیلی ها در شروع کار عراق بود ولی به تدریج امکانات به حدی زیاد شد که کشورهای فوق الذکر را نیز تحت پوشش قرار داد. یک نسخه از کلیه اطلاعات جمع اوری شده به اداره کل دوم ساواک تحویل می شد و یک نسخه نیز به اسرائیل ارسال می گردید.»1 1-حسین فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، تهران، انتشارات اطلاعات، 1393،ص 367-368 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ بعد از #نواب_صفوی دست کسی را نبوسیدم #شهید_نواب_صفوی از مردان بزرگ عصر خویش بوده است که شاگردان بسیاری را در مدت کوتاه عمر خود پروراند و این شاگردان نیز به خوبی از او یاد می کنند. همچنان که رابطه میان او شهید عراقی همیشه خوب و مثال زدنی بوده است: «....شهید عراقی از نوجوانانی بود که تحت تعلیم مستقیم مرحوم نواب بود و علیرغم آن که چندی از آن مرحوم به خاطر اختلاف نظری .... جدا شد، اما او هم مثل اوائل جدائی کرباسچیان که تا چندی هیچگاه رهبری شخص مرحوم نواب را انکار نکرد و همیشه حتی در وقت جدائی از آن شهید بزرگوار یاد با تجلیل و به عنوان رهبر نهضت ضد استعماری شرق از او نام می برد، شهید عراقی هم چنین بود و من اخلاص و ارادت شهید عراقی را نسبت به شهید نواب صفوی تا پایان عمرش و بخصوص در ایامی که در زندان با هم به سر می بردیم، از زبان خود آن شهید در بسیاری از موارد می شنیدم. از کلمات آن شهید است که می گفت: «بعد از نواب صفوی دست کسی را نبوسیدم به جزء دست امام خمینی را...»1 1-محمدجواد حجتی کرمانی، آموزگار من نواب: چگونه با نواب صفوی آشنا شدم؟، تهران، اطلاعات، 1385، ص 68 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ نامه های #امیرکبیر به مهاراجه های هندی میرزا تقی خان امیرکبیر نیز همچون بسیاری دیگر از مصلحین تاریخ معاصر ایران به خوبی به این مسئله آگاه بود که اولین و مهمترین حوزه ای که نیازمند اصلاحات است، ارتش است چرا که ارتش است که مواجهه و مقابله با دشمن خارجی را عملیاتی و ممکن می کند: «... سیاست امیرکبیر در ذهنیت ایران و ایرانی ارزنده بوده و هست، بخصوص در زمینه تثبیت مرزهای غربی و شرقی، چنان که در حفظ شرق کشور توانست با اصول نظامیگری، یک پادگان در هرات ایجاد و مرزهای شرقی را تثبیت کند. او هرات را مستحکم کرد و با ارسال نامه هایی به مهاراجه های هندی از آنان خواست که علیه انگلیس قیام کنند و بدین ترتیب توانست با مشغول نگه داشتن انگلیسی ها، مرزهای شرقی را امن کند،. این اقدام نهایت هوشمندی و شجاعت امیرکبیر را می رساند که متاسفانه بعد از او کمتر دیده شد.»1 1-موسی نجفی و موسی فقیه حقانی، تاریخ تحولات سیاسی ایران، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1393، چاپ نهم، ص 164 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ بازار ماهی فروشی در کنار ساحل جنوب صید و صیادی و ماهی گیری در ایران قدمی بسیار طولانی دارد. جالب اینکه بازار ماهی فروشان نیز هویت و سامان خاص خود را دارا بوده است. آنچه در ادامه می آید بازار ماهی فروشان در دهه 1350 در ایران و به طور خاص در بنادر جنوبی کشور است: «در محل بازار ماهی بندرعباس که در کنار ساحل قرار دارد گذشته از انبارهای وابسته به لنج ها، کپرها و سایبان هایی برپا شده که ماهی فروشها در زیر آن بساط خود را می گسترانند. در کنار بساط هر ماهی فروش پیرمردی یا اغلب چند کودک نشسته اند که کارشان پاک کردن ماهی ها است. به این ترتیب که بیشتر خریداران ماهی ها را به آنها می سپارند و این افراد به سرعت مشغول خالی کردن شکم ماهی و بریدن بال ها و دم ماهی و جدا کردن سر ماهی می شوند و آن را برای پختن آماده می سازند. این افراد برای تمیز کردن هر ماهی دو ریال مزد می گیرند. در کنار آنها جمعی دیگر از دخترها و کودکان به پاکت فروشی مشغول هستند.»1 1-پرویز ورجاوند، سفرنامه جنوب، تهران، چاپخش، 1351، ص 100-101 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ شاگردان شیخ در عرصه سیاست #شیخ_فضل_الله_نوری به ظاهر از بسیاری از علمای هم عصر خود کمتر در عرصه سیاسی دخالت می کرد. اما نگاهی هر چند کوتاه به شاگردانی که توسط وی تربیت شده اند و آموزش دیده اند، بیانگر واقعیتی دیگر است: بررسی کارنامه اجتماعی- سیاسی شاگردان برجسته شیخ همچون میرزای شیرازی، میرزای آشتیانی (دو پرچمدار جنبش تنباکو در سامرا و تهران)، آخوند ملاقربانعلی زنجانی (پیشوای مشروعه خواهان رنجان در عصر مشروطه)، آخوند ملا محمدعلی مجتهد رستم آبادی، سیدجمال الدین اسدآبادی (عنصر مبارز و خستگی ناپذیر عهد ناصری)، حاج شیخ جواد رشتی (عالم منتفذ گیلان)، میرزا حسین تهرانی و آخوند خراسانی (دو پیشوای مشهور انقلاب مشروطیت)، که بی گمان تعالیم و توصیه های شیخ انصاری در تکوین شخصیت آنان نقش موثری داشته، زمینه خوبی برای مطالعه بیشتر پیرامون جنبه ها و لایه های مکتوم سیاسی و مبارزاتی شیخ است.»1 1-علی ابوالحسنی، تراز سیاست، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1383، ص 134 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ داستان آل در فرهنگ ایرانی در ادبیات و فرهنگ فولکلور ایرانی، آل عفریت شریر ایرانی است که در داستانهای فولکلور اسلامی،مسیحی و ارمنی‌ نیز حضور داشته است. آل در ابتدا عـفریت بیماری بود اما کم‌کم به وجود شریری که تمایل‌ غریب‌ به‌ دزدیدن کـودکان در هنگام زایمان‌ داشت‌ بـدل‌‌ شـد.آنها می‌توانند زن یا مرد باشند و یا حتی موجودات بی‌جنسیتی با تنی‌ پوشیده از مو و پشم و چشمانی همچون آتش،ناخن‌هائی‌ از‌ جنس‌ برنج، دندانهایی از جنس آهن و یک دندان نیش‌ مانند‌ گراز هستند. اصطبل و نقاط جـاروب نشده خانه از مناطق مورد علاقه آل برای سکنی گزیدن هستند. در فرهنگ عامه بهترین راه برای حفاظت‌ مادر‌ و کودک‌ متولد نشده از شر آل،گذاشتن تیغ‌ آهنی در کنار‌ تخت زائو و هشیار نگهداشتن او بعد از زایمان است. در افغانستان، آل‌ها زنان جـوانی هـستند با گیسوانی افشان‌ که‌ از‌ اجساد مردگان‌ تغذیه می‌کنند. منبع: «رمز و راز فرهنگ جهانی فولکلور: گزیده ای از اعتقادات، خرافات، داستانها، آداب و قهرمانان مردم جهان»، مجله عروس هنر ، خرداد و تیر 1380 ، شماره 2 ، ص 53 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ شطرنج بازی در عهد ناصری سه اتباع خارجی مقیم ایران هنگام بازی #شطرنج در اواسط دوره ناصری 👇 #کافه_تاریخ را به دوستانتان معرفی کنید👇 www.cafetarikh.com @cafetarikh