لؤلؤ و مرجان، شاید قدیم‌ترین کتاب مرتبط با سواد رسانه‌ای استاد مهدی محسنیان‌راد در اثر جدید خود به نام «رسانه‌شناسی» در قسمت مربوط به سواد رسانه‌ای، به نکته‌ی جالبی اشاره می‌کنند. ایشان معتقد است قدیم‌ترین کتاب فارسی که می‌توان آثاری از مباحث سواد رسانه‌ای را در آن یافت (منظور از رسانه، منبر است) کتاب لؤلؤ و مرجان اثر حسین محدث نوری است. اتمام این کتاب بهمن‌ماه ۱۲۸۰ هجری شمسی (۱۹۰۲ میلادی و ۱۳۱۹ هجری قمری) است. محدث نوری انگیزه‌ی خود برای نگارش این کتاب را دریافت نامه‌هایی از یکی از شیعیان مقیم هند ذکر می‌کند. نویسنده‌ی نامه به محدث نوری توضیح می‌دهد که چگونه منبری‌ها، حریص و بی‌باک در باب مصیبت کربلا دروغ می‌گویند‌ و صرفا برای آنکه سبب گریانیدن مؤمنان شوند، اصرار تام بر نشر اکاذیب و مجعولات دارند. به عنوان نمونه: «[بر سر منبر] می‌گویند روزی امیرالمؤمنین علیه‌السلام در بالای منبر خطبه می‌خواند، امام حسین (ع) آب خواست. عباس در آن وقت طفل بود. چون شنید تشنگی برادر را، دوید نزد مادر و آب برای برادر در جامی گرفت و آن را بر سر گذاشت. آب از اطراف می‌ریخت به همین قِسم وارد مسجد شد. چشم پدر بر او افتاد. گریست و فرمود امروز چنین و روز عاشورا چنان و قدری از مصائب او ذکر نمود...». محدث نوری به صورتی مستند توضیح می‌دهد که امام حسین (ع) در آن زمان، مردی ۳۰ ساله بوده است. اظهار تشنگی کردن از جانب جوانی در این سن، آن هم در مجلسی عام و در میانه‌ی خطبه‌ی امیرمؤمنان، نه تنها مکروه و حتی حرام است و چنین سخنی نه تنها با مقام امامت، بلکه از نظر عدالت و با رسوم متعارف انسانیت نیز مناسبتی ندارد (محدث نوری، بی‌تا: ۲۰۳- ۲۰۴). هنگامی که ۶۸ سال از نگارش کتاب لؤلؤ و مرجان گذشته بود، آیت الله مطهری به مدت چهار شب (فروردین ۱۳۴۸) با الهام از این کتاب بر سر منبر می‌رفت که بعدها متن سخنان او به صورت کتاب تحریفات عاشورا در اوایل انقلاب چاپ شد. 🔺رسانه‌شناسی (نسخه‌ی خلاصه شده) انتشارات سمت، چاپ اول: ۱۳۹۹🔺 #دین_و_رسانه #سواد_رسانه #شایعه #فاطمیه @commentnegari