هدایت شده از محمدعلی شاهین
سابقه سکونت در اطراف قلعه مهرین(آتشگاه)
بر پایه برخی متون در پایین قلعه مذکور حداقل یک آبادی بوده است که محل زندگی بومی ها بوده است. بر اساس برخی نظریه ها حدود دو تا چهار هزار سال پیش از میلاد آریایی ها به فلات ایران مهاجرت کردند و هر کدام از اقوام در محلی ساکن شدند. مادها در نواحی شمال غربی و بخشی از کوه های زاگرس شمالی و بخشی در نواحی جنوبی تر. در این بین گروهی که در تاریخ به نام پاری تاکنها (پری تاکنها) ملقب بودند در نواحی ماربین، برخوار و جرقویه، اردستان و نطنز ساکن و اولین مساکن حصار دار و قلعه ای خندق دار را با حفر اولین قنوات به وجود آوردند. مهاجرین به کشاورزی و دام پروری مشغول شدند. طبق نظر استرابون مورخ و جغرافی دان یونانی اولین یک جا نشین ها توسط آریایی ها در نواحی مرکزی ایران رخ داده که ماربین نیز جزو آن است. نواحی برخوار، ماربین، گرکویه (جرقویه) و اردستان زنجیره ای از تمدن های کهن آریایی را در خود داشته و در مراحلی از تاریخ جزو مناطق مهم اداری، مذهبی و نظامی حکومت های قبل از دوره اسلام بوده اند. زبان مشترک مناطق مرکزی ایران خود دلیلی براین ادعاست.
نقل از کتاب نام ها و نشانه ها، محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
فرهنگ لغات نیاکان(8)
اشاره:اسامی و کلماتی در پیشینه شهر به کار برده می شد که ممکن است عده ای با آن آشنا نباشند. این گونه لغات با عنوان (فرهنگ لغات نیاکان) از طریق دانشنام به تدریج نشر می شود. امید است همراهان عزیز هم با فرستادن لغات محل خود همراهی بفرمایند.
ناراگی: ناسازگاری، گریه کردن
نوشکری، نان شکری: بیسکویت، شیرینی
نوشکری گلی: نان گلی
نخودآب: گوشت و نخود
واز یا باز: وسیلهای ابتدایی که با جاسازی تعدادی میخ در چوب مسطح درست میشود و برای شخم زدن زمین استفاده میگردد.
ورکردن: انتقال غذا از ظرف اصلی به ظروف مصرف کننده.
از آن استفاده میشد و اهل خانه گرد آن غذا میخوردند.
ونگ: وسیلهای چوبی با سر گرد و دسته بلند برای خارج کردن دانهها مثلا گندم از غلاف با کوبیدن بر آنها.
هُونج: لفظی که برای راه انداختن الاغ به کار می رود.
هشتی: ورودی خانههای قدیمی که به چند بخش از خانه باز میشد.
هولَر: نوعی گیاه که مصرف علوفهای دارد و در دورانی که اغلب خانهها گاو و گوسفند داشتند کشت میشد.
هندشتی: زیراندازی ضخیم و کوچک که زیر پای کودکان برای جوگیری از نفوذ ادرار آنها به فرش می انداختند.
هیار: افرادی که با بیل زمینهای کشاورزی را میکنند به آنها بیلدار هم میگویند. شاید همیار باشد به دلیل اینکه آنها با همدیگر و هماهنگ کار کندن زمین را انجام می دادند و هیار گویش محاورهای باشد.
یاد: زن برادر شوهر، جاری.
یانه: مخزنی سنگی برای کوبیدن مواد غذایی، هاونگ
یه پسا: یک وقت
https://eitaa.com/danehnameh
آبادیهای ماربین
منطقه ماربین روزگاری متشکل از حداقل 58 آبادی بود. امروزه حدود نصف این آبادیها به نواحی شهرداریهای اصفهان پیوسته و مابقی شهرستان خمینی شهر با اضافه شدن محلات جدید را به وجود آورده اند. به تدریج و به ترتیب حروف الفبا پیشینه آنها معرفی می شود. البته در کتاب نام ها و نشانه ها، نگارش محمدعلی شاهین وسایت دانشنامه خمینی شهر به طور مفصل به این موضوعات پرداخته شده است.
{{{{{{
درباغشاه
پیشینه و موقعیت جغرافیایی
در کتاب فرهنگ جغرافیایی ایران ج 10 باغشاه را چنین معرفی کرده است: «دهی است از دهستان ماربین بخش سده شهرستان اصفهان، واقع در 9هزارگزی( حدود 9کیلومتر) جنوب خاوری سده و یک هزارگزی(حدود یک کیلومتر) راه شوسه اصفهان به تهران، با 339 تن سکنه. آب آن از زاینده رود و راه آن ماشین رو است ». همان، ص ۹۹. این منطقه اکنون در حاشیه اتوبان امام خمینی اصفهان و از محلات شهرداری ناحیه 2 اصفهان است دیگر محلات این ناحیه عبارتند از: بختياردشت، دهنو، رسالت، بابوكان، مشكين، ولدان، برزان، آفاران و جاوان که بیشتر آنها از آبادی های شمالی و شمال شرقی ماربین بوده اند و تا اواسط دهه 1360 از حوزه فرمانداری خمینی شهر محسوب می شده اند.
ریشه نام
ریشه نام آن از پیچیدگی خاصی برخوردار نیست و منظور منطقه ای است که در مجاور باغ شاه می باشد.نقل از کتاب نام ها و نشانه ها محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
26 مرداد 1369
آغاز بازگشت 370 آزاده خمینیشهری همزمان با سراسر کشور
در روز 26 مرداد 1369 اولين گروه آزادگان ايرانی پس از تحمل سالها اسارت در زندانهای رژيم بعث عراق با ورود به کشور به جمع خانوادههای خود بازگشتند. اين رويداد دو هفته پس از اشغال نظامی کويت توسط ارتش صدام و دو روز پس از آن که صدام در نامهای بههاشمی رفسنجانی ریيس جمهور وقت ايران بار ديگر عهدنامه 1975 الجزيره را پذيرفت و به شرايط ايران برای پايان جنگ تسليم شد، صورت گرفت. در جریان آزادی اسرا، آزادگان خمینی شهری هم وارد میهن و شهرستان شده و مردم با شور و شعف بسیار از آنها استقبال کردند به نحوی که شهرحالت تعطیل به خود گرفت.
بیشتر ازhttp://daneshnam.ir /
https://eitaa.com/danehnameh
مرداد 1318 پایان احداث جاده اصفهان به نجف آباد
.........
در دهه 1310 راه ارتباطی مناسب از اصفهان به شهرهای اطراف ونیز تهران وجود نداشت به همین دلیل تصمیم گرفته شد اینگونه راه ها از جمله اصفهان به تهران و اصفهان به نجف آباد کشیده شود که هر دوی آنها به سده هم مربوط می شد. ابتدا قرار شد راه اصفهان به تهران از سده عبور کند که اینگونه نشد و جاده انوشیروان در دستورکار قرار گرفت.
جاده دیگر از اصفهان به نجفآباد بود. اولین گامها برای احداث جادهای از اصفهان به منارجنبان و آتشگاه و نجفآباد در سالهای اولیه قرن 14 برداشته شد و اعتبار احداث آن در شهریور 1314 تامین و نهایتا در مرداد سال 1318 به پایان رسید. در همان سالها سده از طریق خیابان جنوبی آن به این مسیر اتصال پیدا کرد و عملا راه رفت و آمد اصلی بین سده و اصفهان از این مسیر ممکن شد. مدتی بعد راه سده، شوسه شد.
https://eitaa.com/danehnameh
پدید آورنده: محمدعلی شاهین
تعداد صفحات: 267 رقعی
سال انتشار: سال 1400
موضوع:
کتاب شامل 64 نوشتار در خصوص تاریخ منطقه می باشد. اولین نوشتار آن مروری بر وقایع مهم منطقه از دوران صفوی تا تحریم تنباکو را در برمیگیرد و از آن به بعد تاریخچه های مختلف از جمله شکل گیری مدارس نوین، تاسیس بلدیه سده، متحدالشکل کردن البسه، تاسیس مریضخانه سده، مبارزات ملی کردن نفت، سفرنخست وزیر وقت به سده، انتخابات مجالس، تاسیس سنگبریها، پدیده مهاجرت و روز شمار دوران انقلاب چاپ شده است. کتاب حاضر، مرور سلسله وار بر تاریخ منطقه از مقطع مشروطه تا پیروزی انقلاب است و برای استفاده عموم نگارش یافته تا خواننده یک برداشت کلی از پیشینه شهر حداقل در این دوران کسب کند.
https://eitaa.com/danehnameh
آفتابه دزدی در سال 1320 از پست سده
سندی از 4 اسفند 1320 وجود دارد که نشان می دهد در تاریخ مذکور از اداره پست سده واقع در درب محکمه دزدی شده است. در این دزدی 6 قلم اثاثیه دزدی شده. عناوین این اقلام و قیمت هر کدام در شکایت مدیر دفتر پست سده آمده است. مدیر دفتر فردی به نام سهیلی پور بوده است و
شکایت توسط وی به عنوان ریاست پاسگاه امنیه سده تنظیم شده است. اجناس دزدیده شده عبارتند از:
آفتابه مسی یک عدد به بهای 49 ریال
کماجدان بدون درب یک عدد به بهای 45 ریال
جام مسی بزرگ یک عدد به بهای 30 ریال
جام مسی آبگوشت خوری یک عدد به بهای 20 ریال
بشقاب مسی یک عدد به بهای 15 ریال
قاشق مسی یک عدد به بهای 2 ریال
جالب اینکه اجناس مذکور به غیر از آفتابه که متعلق به اداره بوده بقیه از اموال مدیر پست بوده است. البته دراین سرقت قاشق چوبی و گوشت کوب در مسیر افتاده بودند و برای صاحب اموال باقی مانده اند. سند مذکور در مرکز اسناد ملی ایران نگهداری می شود.
https://eitaa.com/danehnameh
تاریخچه عکاسی از سده تا رواج عکاسی در همایونشهر
از شخصی به نام حیدر امینی علویجه به عنوان اولین عکاسی حرفه ای در سده نام برده شده است. وی در اوایل دهه 30 به صورت سیار با دوربین بسیار بزرگ قدیمی که عملیات ظهور و چاپ در داخل دوربین انجام می شد، در نزدیکی مراکز اداری و انتظامی شهر در کنار پیاده رو ها پرده ای به دیوار می آویخت و از مشتریان خود عکس می گرفت.
آقایان نورالله کریمیان و غلامحسین لطفی حسینعلی کریمیان از پیشکسوتان این حرفه بودند
چند نفر از اهالی این شهر دوربین به دست گرفته و بعنوان عکاسان سیار در اماکن تاریخی اصفهان مانند میدان نقش جهان ، چهلستون ، سی و سه پل ، منارجنبان از گردشگران و جهانگردان عکس فوری می گرفتند. آقایان احمد حاجی هاشمی ، غلامرضا زمانی و مرحوم حسین نعمتی از جمله آنها بودند. اولين زن عكاس حرفه ای در همایون شهر همسر یکی از عکاسان شهر خانم محترم مجيدی است. اولین عکاسخانه شهر در سال 1337 به نام عکاسخانه زیبا در خیابان امام جنوبی، شترگلو توسط نورالله کریمیان دایر شد. در سال 1340 عکاسی جهان توسط غلامحسین لطفی تاسیس گردید .
درسال 1340 عکاسی همایون توسط نورالله کریمیان و حسینعلی کریمیان در ابتدای خیابان ولی عصر فعلی افتتاح شد. مدتی بعد عکاسخانه همایون نیز تعطیل گردید. در همان سالها یک عکاسی نیز مقابل دبیرستان عماد برای مدتی دایر شد.
در سال 1347 عکاسخانه نوربخش توسط نورالله کریمیان تاسیس شد .
15 شهریور 1326
راه اندازی شرکت سهامی ریسندگی و برق سده
در این تاریخ اساسنامه شرکت سهامی ریسندگی و برق سده با سرمایه دو میلیون ریال در دو هزار سهم صد تومانی به تصویب رسید. این شرکت در محل فعلی مخابرات امام شمالی در خیابان در حال تکمیل ورنوسفادران یک موتور برق نصب و برای اولین بار برق را به سده وارد کرد و به سه محل سده برق رسانی نمود. در سالهای بعد این کارخانه توسعه یافت تا زمانی که شبکه برق به شهر رسید و دستگاهها به یکی از شهرهای اطراف فروخته و زمین کارخانه هم به مخابرات واگذار شد.
نقل از کتاب رخدادها از مهربین تا تشکیل شهرستان خمینی شهر، محمدعلی شاهین
http://daneshnam.ir
درشکه های سده در دهه 1311 نظامنامه داشتند. کرایه آنها و محل توقفشان هم مشخص بود. در این سند بخشی از این نظامنامه را که شهرداری سده ابلاغ کرده مشاهده می فرمایید
https://eitaa.com/danehnameh
20 شهریور 1317
وقوع سیل و طوفان در سده
در این ماه سیل بی سابقه و طوفان در سده به خصوص محله ورنوسفادران به وقوع پیوست. اتفاق مذکور خسارات زیادی به خانه ها، قناتها و مزارع کشاورزی 18 هزار سکنه ورنوسفادران وارد کرد. به دنبال آن اهالی شکواییه های چندی به عنوان مقامات کشوری نوشتند و حتی فرماندار اصفهان را وادار به دیدار از منطقه نمودند. در شکواییه های مذکور این شرایط ناشی از برداشته شدن سد تاریخی در غرب ورنوسفادران هدایت کننده سیلاب ها به رودخانه ذکر شده است.تخریب سد تاریخی توسط صارم الدوله که اراضی اصغرآباد در تصرف وی بود انجام گرفته بود که سیلابهای پی در پی را طی چند سال به دنبال داشت. در نهایت خاسته اهالی برای ساخت یک سیل بند با اعزام یک گروه مهندسی پیگیری شد.https://eitaa.com/danehnameh
آبادیهای ماربین
منطقه ماربین روزگاری متشکل از حداقل 58 آبادی بود. امروزه حدود نصف این آبادیها به نواحی شهرداریهای اصفهان پیوسته و مابقی شهرستان خمینی شهر با اضافه شدن محلات جدید را به وجود آورده اند. به تدریج و به ترتیب حروف الفبا پیشینه آنها معرفی می شود. البته در کتاب نام ها و نشانه ها، نگارش محمدعلی شاهین وسایت دانشنامه خمینی شهر به طور مفصل به این موضوعات پرداخته شده است.
{{{{{{
دهنو
پیشینه و موقعیت جغرافیایی
یکی از آبادیهای ماربین بوده که در اسنادی که نام های قریه های ماربین را ذکر کرده اند آمده است تا دهه 1360 از روستاهای شهرستان خمینی شهر بود. اکنون
اين منطقه در۱۲ كيلومتري شمال غربي اصفهان بين راه اصفهان تهران در ضلع غربی میدان استقلال یا همان میدان انوشیروان و روبروی امامزاده سید محمد (ص) خمینی شهر و حاشیه جنوبی بلوارآزادگان قرار دارد. حمام قديمي دهنو با قدمتي چهارصد ساله و مسجدي قديمي با بافتي كهن و شبستان هاي زيبا از آثار تاریخی آن است.
ریشه نام دهنو
استاد مهریار در این باره می نویسد: بسياری از اوقات ايرانيان قديم و بانيان دهات خوش داشته اند نام ده را برروی آبادی خود بگذارند. معنای ده در روزگار گذشته با معنايی كه ما امروزه به يك قريه كوچك اطلاق مي كنيم، فرق داشت، ده در کار برد قدیمی معنی وسیعی داشته است و در اسامی صدها منطقه در ایران به کار برده شده است. دهنو به معنی ده جدید است که دراستان اصفهان بر روی سه روستا وجود دارد. ازلحاظ واژه شناسي نيز علت وجه تسميه اش اين است كه بانی آن می خواهد با اين تسميه بگويد من ديهی از نو ايجاد كرده ام و به همين علت اين نام گذاری در اطراف ايران فراوان است.
نقل از کتاب نام ها و نشانه ها محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
تالیفات محمدعلی شاهین
با منابع تاریخ منطقه آشنا شویم
1- راهنمای گردشگری و سفر به خمینی شهر
2- هزار سال خمینی شهر
3- چهل پسینه، اشتراکی با خانم لیلا پیمانی
4- راویان ماربین جلد ، اشتراکی با خانم لیلا پیمانی
5- نام ها و نشانه ها
6- راویان ماربین جلد 2
7- راویان ماربین جلد 3
8- زبان اسناد، جلد اول
9- مروری بر تاریخ سده و همایون شهر، از مشروطیت تا پیروزی انقلاب اسلامی
10- سرزمین مهر
11- رخدادهای مهربین
12- راویان ماربین جلد 4
13- سرگذشت پزشکی
14- راویان ماربین جلد پنجم (انقلاب)
15- رخدادهای خمینی شهر، از تشکیل شهرستان تا پایان سال 1400
16- جاذبههای خمینی شهر
17- راویان ماربین جلد 6
18- آدم دوسره
برای آشنایی مختصر از موضوع هرکدام از کتابها به سایت دانشنام خمینی شهر به نشانی http://daneshnam.ir /
ستون سوم ردیف سوم مراجعه بفرمایید
هدایت شده از دانشنامه شهرستان خمینی شهر 2
شاعران ماربین در تذکره نصرآبادی
این اثر را در سال 1040 خورشیدی نوشته شده و حاوی شرح حال صدها تن از شاعران و عالمان و خوشنویسان و ادبای قرن ۱۱ قمری از جمله از اهالی ماربین است.
ملا علی عشرتی فروشانی
شاعر حکیم
نام پدر: حاج عینعلی فروشانی
تخلص: ملاعشرتی
دوره: صفوی
مدفن: مشهد مقدس
محمد ابراهیم فارغا
نام پدر: حاج عينعلی
دوره: صفوی
از شاعران ماربینی مقیم هند، برادرملاعشرتی
مولانا عبدالحق
وفات:1032 ه.ش( 1063 ه.ق)
دوره: صفوی
عناوین: موسیقی دان، شاعر
میرزا امین نصرآبادی
دوره: قرن یازدهم قمری
• شاعر، ریاضی دان، منجم و خطاط
محمد نصرآبادی
نام پدر: میرزا اسد
دوره: صفوی، معاصر میرزا طاهر نصرآبادی
• شاعر، خطاط، خط شکسته
کاظم نصرآبادی
تخلص: کاظما
دوره: صفوی، معاصر میرزا طاهر نصرآبادی
راهب رنانی
دوره: قرن یازدهم هجری
شاعر، ادیب
////
محمد شریف ورنوسفادرانی
نام پدر: استاد کلبعلی سنگ تراش
دوره : قرن یازده
درگذشت: حدود 1051 خورشیدی
شاعر، ادیب و سخنور شاگرد عبدالحق ورنوسفادرانی
///
محمّدباقر ورنوسفادرانی
در گذشت: حدود 1049 خورشیدی
آرامگاه: آرامستان تاریخی ورنوسفادران
• شاعر،ادیب و مکتبدار، استاد فن ترتیب، لغز، نظم و معما
https://eitaa.com/danehnameh
بیشتر ازhttp://daneshnam.ir /
درخواست مساعده برای کارمندان شهرداری
سال 1311
سند پیش رو نامه ای است از بلدیه سده خطاب به مقام حکومت اصفهان( استانداری) . در این نامه متصدی بلدیه( شهرداری) سده به دلیل بدهکای کارمندان به کسبه وپریشانی آنها درخواست می کند تا مبلغی در نظر گرفته شود تا به رسم مساعده بین کارکنان تقسیم شود.
https://eitaa.com/danehnameh
تاریخ تاسیس تعدای از مدارس درماربین وسده
سال 1302
گشایش اولین مدرسه به سبک جدید در سده
سال 1318
شروع اولین سال دوره متوسطه در سده
سال 1329
دبستان پرتو /فروشان/ اجاره ای/
دبستان منعم/جوی آباد/واگذاری توسط مختار محمدی
دبستان شاهکی/دینان سده/ واگذاری توسط سید جلال جزینی
دبستان معتمد/کوجان/ واگذاری موقت توسط اهالی
سال 1330
دبستان دخترانه ورنوسفادران/اجاره توسط اهالی
دبستان عفت سده
دبستان احمد آباد/ احمد آباد ماربین/ واگذاری توسط جلال الدین جزینی
سال 1331
دبستان دخترانه فروشان
دبستان سروش/ ورنوسفادران/ساخت توسط اداره
سال 1334
گشایش دبستان در محله اندآن
سال 1337
راه اندازی «مرکز تعلیمات اساسی» در قریه رهنان
https://eitaa.com/danehnameh
کدام کتابها ما را با تاریخ دفاع مقدس شهرمان آشنا می کند؟؟؟
برای آشنایی با نقش خمینی شهریها در طول هشت سال تاریخ دفاع مقدس از منابع مختلفی می توان استفاده کرد. با خواندن کتابهایی زندگی شهدای دفاع مقدس کم و بیش اطلاعاتی از این دوران به دست می آید اما علاوه برآنها چندین کتاب هست که اطلاعات بیشتری را به خواننده می دهد از جمله:
1- جبهه ذوالفقاریه، نقش سپاه و بسیج خمینی شهر در دفاع مقدس نگارش قاسمعلی کرمی هرستانی
2- نبرد شوش، تاریخنامه دفاع مقدس شهرستان خمینی شهر، و نبرد محرم، نگارش عزیزاله پورکاظم
3- واقعه، مروری بر جهاد سازندگی شهرستان خمینی شهر در دفاع مقدس نگارش مهدی نوری.
واقعه کوششی است برای ثبت نقش جهاد سازندگی شهرستان در دوران دفاع مقدس شامل شش فصل. در بخش شهداء و جانبازان 34 شهید جهاد سازندگی همراه با وصیتنامه و خاطراتی از آنهامعرفی شده اند.
4- جامانده از قافله، بر پایه دست نوشته ها و خاطرات یدالله آقا بابایی، نگارش زیبا پریشانی
کتاب در برگیرنده بخش هایی از تاریخ مبارزات و فعالیتهای مذهبیون از سال 1342 تا پایان جنگ تحمیلی است و اطلاعات مستندی از حوادث مختلف این دوران از جمله جنگ و اعزام نیروهای خمینی شهری در اختیار علاقه مندان قرار می دهد.
5- راویان ماربین جلد 6، نگارش محمدعلی شاهین
پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا اواخر سال 1369 بخش ماربین به مرکزیت همایونشهر، شاهد تحولات متعددی بود. مهمترین آن شرکت گسترده اهالی در دفاع مقدس است. در این جلد از راویان، سعی شده ابعادی از رویدادهای 12 ساله بعد پیروزی انقلاب اسلامی از جمله دفاع مقدس مستند شود.
https://eitaa.com/danehnameh
قپانداری گندم.jpg
85K
سندی از دریافت عوارض قپانداری در سال 1310 توسط بلدیه اصفهان این عوارض از بدو تاسیس بلدیه در سده دریافت می شد.
مطالب تاریخ شهر را از صفحه (خانه تاریخ) دوهفته نامه فرصت پی بگیرید
///
در دور جدید دوهفته نامه فرصت صفحه ای با عنوان (خانه تاریخ) چاپ می شود. این صفحه مباحث مختلف مستند از تاریخ و پیشینه شهر را منتشر می کند. علاقه مندان به تاریخ منطقه می توانند اطلاعات مفید و مستندی را از آن بدست آورند. از جمله مطالب این صفحه، تاریخ شهرداری از بدو تاسیس است که تا کنون سه قسمت آن چاپ شده است. در آخرین شماره (خانه تاریخ) گذشته محل اندان چاپ شده است.
https://eitaa.com/danehnameh
آبادیهای ماربین
منطقه ماربین روزگاری متشکل از حداقل 58 آبادی بود. امروزه حدود نصف این آبادیها به نواحی شهرداریهای اصفهان پیوسته و مابقی شهرستان خمینی شهر با اضافه شدن محلات جدید را به وجود آورده اند. به تدریج و به ترتیب حروف الفبا پیشینه آنها معرفی می شود. البته در کتاب نام ها و نشانه ها، نگارش محمدعلی شاهین وسایت دانشنامه خمینی شهر به طور مفصل به این موضوعات پرداخته شده است.
{{{{{{
رهنان
پیشینه
رهنان جزو بلوک ماربین در همسایگی قرای جعفرآباد، بابوکان، جوی آباد به حساب میآمد. رنان، رِینون و رنان با ضّم اول هم گفته اند. در گذشته کشاورزی و دامداری در آن رواج داشت. نام آن درطومار شیخ بهای آمده و سهم کل آن از آب زاینده رود ۲۴ سهم بوده است. تا سال ۱۳۸۲ مستقل از اصفهان و جز شهرستان خمینی شهر محسوب میشد. براساس گفته های شفاهی رهنان از چهار قلعه در مجاورت کهندژ مربوط به دوره ساسانیان تشکیل شده بود که امروزه از این قلعهها هیچ اثری باقی نمانده است. مسجد جامع قبلتین و دو حمام کوچک و بزرگ در مجاورت یکدیگر، موسوم به حمام چهل ستون از آثار تاریخی رهنان است که تنها نشانهای از آن باقیمانده است. حمام رهنان که بانی آن حاج آقا محمد رنانی بوده و در دوره زندیه ساخته شده به موزه هنرهای آیینی تبدیل شده است.
موقعیت جغرافیایی
رهنان در شمال اصفهان به مساحت۱۰۹۷ هکتار حد فاصل بین خمینی شهر و مرکز شهر اصفهان قرار گرفته است. ۶۱۴۷۶ نفر جمعیت در سال 1395 داشته است و در حوزه شهرداری ناحیه11 شهرداری اصفهان قرار گرفته است.
شمال: جاده بابوکان
جنوب: بلوار کهندژ
غرب: منطقه جوی آباد
شرق: خیابان امام خمینی
رهنان به وسیله پنج معبر اصلی خیابانهای شریف شرقی، درخشان، امام رضا (ع)، شهید بهشتی و فلکه کهندژ با مناطق همجوار در ارتباط میباشد. محلات چهارشاه، زاجان، طاحونه و ماشاده از محلات قدیمی رهنان می باشند.
ریشه نام رهنان
وجه تسمیه این شهر را دو گونه ذکر کردهاند، یکی اینکه در یکی از خشکسالیهای قدیم، به دلیل کاشتِ زیادِ گندم، آردِ موردِ نیازِ استان، از این منطقه تاًمین میشده و به همین سبب به اینجا "راهِ نان" یا "ره نان" گفته شده عدهای هم معتقدند که بخاطر مرغوب بودنِ خاک آن، و خوب بودنِ محصولاتِ این ناحیه، و به اصطلاحِ محلیها "رِ " داشتنِ گندم و برنج، آن را "رنان" گفتهاند البته "رِ ینون"خواندنِ محلی ها؛ دلیلِ دوم را بیشتر درست مینماید.
استاد مهریار استدلال های آورده شده را درست نمی داند و در مورد وجه تسمیه رهنان با آوردن ادله و تشابهات در اسامی دیگر، می نویسد:«رهنان به کسراول درلغت نامه آن را (رنان) با ضّم اول یاد میکند. درمعجم البدان یاقوت نیز به ضّم اول آمده است. جابری انصاری آن را (رنان) به کسر اول یاد میکند. در تداول عامه آن را رینان و به گویش خاص اصفهان رینون یا رنون تلفظ میکنند. ترکیب این واژه ازسه جزءِ ((ره ــ ن ــ ان)) است. ((ره)) تخفیف یافته کلمه ((ر با کسر مبدل از ن)) تخفیف یافته کلمه (نا) است نا به معنی آب است؛ و (ن) حرف زینت است برای سهولت تلفظ و (ان) علامت نسبت وکثرت است».
///
نقل از کتاب نام ها و نشانه ها محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
ریشه نام بابا فضلگاه
امو فلاکا
نامش را از بابا فضل گرفته و به معنی جایگاه بابا فضل است. در قرن هفتم و هشتم هجری به عرفایی که هفت مرحله عرفان را پشت سر میگذاشتند، عنوان «بابا» داده میشد.
باباها چه در زمان حیات خود و چه بعد از آن مریدانی داشتند که آنان نیز افرادی زاهد بوده و معمولا دور از شهر و در بناهای ساده و یا در باغهای اطراف شهر زندگی می کردند. عده ای براین باورند که یکی از این بابا ها با نام (فضل) در این منطقه که بیرون شهر بوده زندگی می کرده و به همین دلیل منطقه به (بابا فضلگاه) یعنی حایگاه بابا فضل معروف شده است که در محاوره به عمو فضل گاه و به تدریج اموفلکا تبدیل شده است.
نقل از کتاب نام ها و نشانه ها محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
مروری بر یک رخداد مهر ماهی
افتتاح رسمی پایگاه انتقال خون خمینی شهر
در دهه اول مهر 1394 پایگاه انتقال خون در سه طبقه با اختصاص قطعه زمینی به مساحت180 مترمربع در خیابان امام شمالی گشایش یافت. زمین آن توسط شهرداری اهدا و هزینه عمده ساخت آنرا یکی از خیرین به نام حاج محمد صمدی پرداخت.احداث چنین مرکزی از سال 1360 توسط مردم مطالبه گری می شد.
ستاد هماهنگی اهدای خون در ایام تاسوعا و عاشورای سال 1360 برای اولین بار در شهرستان با همت انقلابیون شهر شروع به کار کرد و چادری در میدان امام برای خون گیری سرپا شد و در همان سال 150 واحد خون اهدا گردید. اوایل دهه 60 به همت نماینده وقت؛ آیت اله احمدی پایگاهی ثابت در درمانگاه جنب بیمارستان شهید اشرفی برپا شد اما چند ماه بیشتر دوام نیاورد. در اواخر دهه 70 زمانی که خیریه ولیعصر (عج) از ساختمان واقع در خیابان امام شمالی به محل فعلی تغییر مکان داد ساختمان قبلی آن در اختیار اداره کل انتقال خون استان قرار گرفت و پایگاه انتقال خون شهرستان طی مراسمی در دهه فجر همان سال افتتاح و با تامین 2 نیرو شروع به کار کرد اما این پایگاه هم چند ماه بیشتر دوام نیاورد و به تعطیلی انجامید. سرانجام پایگاه انتقال خون ساخته شده در حالی که از اواخر مرداد خونگیری از داوطلبین را آغاز کرده بود در این تاریخ با حضور رییس وقت سازمان انتقال خون کشور دکترعلیرضا پور فتح اله و مسولان محلی در سالن بصیرت شهرداری افتتاح رسمی شد.
نقل از کتاب رخدادهای خمینی شهر، محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
سابقه تهیه کتابچه راهنمای گردشگری به چه زمانی بر می گردد؟
..................
امروزه گردشگر به یک صنعت تبدیل شده و هر کشور شهر و روستایی می کوشد با روشهایی گوناگون جاذبه های منطقه خود را به دیگران معرفی کند .یکی از ابتدایی ترین این روشها تهیه کتابچه راهنما برای گردشگران می باشد. دو سند از سال 1343 در مرکز اسناد اصفهان نشان می دهد که شهرداری ها موظف به انتشار کتابچههای راهنمای نقاط و ابنیه تاریخی برای استفاده جهانگردان شدند.
پس ازآن. بعضی سالها روابط عمومی شهرداری منطقه نقشه ای همراه متن منتشر می کرد. پس از تاسیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری خمینی شهر، یک کتابچه گردشگری با نگرش جدید به شهر و نگاه جامع به جاذبه های آن چاپ و از آن پس هرساله با تغییراتی چاپ می شود. در حال حاظر کتاب جاذبه های خمینی شهر تالیف و در دسترس است.
تحولات نیروهای انتظامی از سده به خمینی شهر
////
در منطقه ماربین ایستگاه و یا پایگاه مستقلی برای نیروهای ذکر شده حداقل تا اواسط دهه 1310 وجود نداشت، اما گزارشاتی از فعالیت امنیهها و ژاندارمها در این منطقه از سال 1294 در بین اسناد وجود دارد
سال 1314 در خواست اعتبار جهت تاسیس نظمیه در قصبه سده و مخالفت با آن
اواخر دهه 1310 تشکیل امنیه در سده
پاسگاه در اماکن مختلفی مانند درب محکمه، خیابان و محله ورنوسفادران، مکانهایی را اجاره و مرتب جابجا میشد. امنیه سده در اواسط دهه 1330 یک استوار و 12 ژاندارم داشت و در یک خانه استیجاری خیابان ورنوسفادران(امام شمالی فعلی)، مقابل مسجد هاشمیه فعلی مستقر بود.
14 بهمن 1319
مخالفت با درخواست احداث شهربانی در سده
سال 1353 تشکیل ژاندرمری در در روستاهای بخش همایونشهر
دهه 1350 احداث ساختمان ژاندارمری همزمان با احداث دانشگاه صنعتی ساختمانی مقابل آن
اوایل دهه 1340 دایر کردن شهربانی در همایونشهر
سال ۱۳۴۶، مطرح شدن ساخت زندان در منطقه و درخواست زمین از شهرداری. پرونده احداث این ساختمان از سال 1353 تا 1359 در آرشيو ملي ايران موجود است.
یک روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تشکیل کمیته در همایونشهر
اوایل دهه 1370 ادغام ژاندارمری، شهربانی و کمیته و تشکیل نیروی انتظامی
نقل از کتاب تحولات از سده به خمینی شهر، محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
«این عید پلو، اون عید پلو» و سده ایهای نود سال پیش
/////
سندی از دهه 1310 سده، وجود دارد که موضوع آن مصرف برنج سالانه اهالی قصبه سده و بلوک ماربین است.
سند مربوط به میزان مصرف این محصول در سه سال پشت سرهم از سال 1314 تا 1316 است. گزارش نشان میدهد در این سالها هر ساله 390 من برنج از مبداء رشت و تهران به سده وارد شده است. برنجها از نوع صدری و گرده بود. قیمت یک خروار برنج صدری در سال 1314 مبلغ 465 ریال و یک خروار گرده 375 ریال ذکر شده. اما در سال 1315 قیمت یک خروار برنج صدری به 575 ریال و گرده به 450 ریال افزایش یافت. برای رسیدن به میزان مصرف سرانه باید به جمعیت ماربین رجوع کرد که طبق اسناد همین سالها در حدود 60 هزار نفر است. در گزارش میزان مصرف سالانه حدود 390 خروار بوده که با احتساب هر خروار 300 کیلو 117 هزار کیلو می شود. به این ترتیب هرنفر، سالانه حدود 2 کیلو برنج می خورده است. با فرض هر خانواده 5 نفر، هر خانواده سدهی ده کیلو برنج در سال مصرف می کرد و که بین یک دهم تا یک پانزدهم این دوران است. آیا این آمار مثل معروف «این عید پلو، اون عید پلو » را تایید می کند؟
https://eitaa.com/danehnameh