به بهانه روز شوراها
از بلدیه سده تا شورای اسلامی شهر
//////
در آبان 1310 اولین دوره انتخابات انجمن بلدی سده انجام شد. سید علی میرعنایت و ابوالحسن سیادت از منتخبین بودند. «سید علی آقا میرعنایتی»به عنوان اولین رییس انجمن بلدیه سده انتخاب شد.
دومین انتخابات دو سال بعد در بهمن 1312 انجام شد شد. در آن 673 نفر از مردم سده رای دادند. از بین 30 نفر از حائزین اکثریت آراء 6 نفر به عنوان اعضای انجمن بلدی تایید شدند. در سالها بعد، انجمن بلدی به انجمن شهر تغییر نام داد. آخرین انحمن شهر تا پیروزی انقلاب اسلامی فعال بود و در ماه منجر به پیروزی انقلاب طی اطلاعیه ای از انقلاب حمایت کرد
پس از پیروزی انقلاب اسلامی شوراهای محلی تشکیل شد.. یکی از وظایف آنها انتخاب شورای هماهنگی شهر بود که در سال 1359 تشکیل گردید.
در این شورا از خوزان، فروشان، ورنوسفادران هر کدام دو و از اندان یک نماینده حضور داشتند.
اولین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر وروستا در سال 1377 برگزار شد و 7 نفر به شورای شهر خمینی شهر راه یافتند و مرحوم رضا صهری را به عنوان اولین رییس شورای شهر و مهندس محمود عابدی به عنوان شهردار انتخاب شدند. از آن پس 5 شورای دیگر تشکیل شده است.
سند اسامی منتخب انجمن بلدی سال 1314 است.
بیشتر ازhttp://daneshnam.ir /
https://eitaa.com/danehnameh
معرفی آثار نویسندگان و شعرای خمینیشهری
عنوان کتاب: جامانده از قافله
پدید آورنده: زیبا پریشانی
تعداد صفحات:. 536
سال انتشار: 1399
ناشر: نشر دارخوئین
موضوع: این کتاب بر پایه دست نوشته ها و خاطرات یدالله آقا بابایی: متولد سال 1327، مبارز و فعال فرهنگی، سیاسی نگارش شده است. کتاب در برگیرنده بخشهایی از تاریخ مبارزات و فعالیتهای مذهبیون طرفدار امام خمینی از سال 1342 تا پایان جنگ تحمیلی است و اطلاعات مستندی از حوادث مختلف این دوران مانند مبارزات، تشکیل هیئتها، رفتار ساواک، زندانی های سیاسی اوج انقلاب درهمایونشهرتشکیل نهادهای انقلاب مانند کمیته و سپاه، ماموریتهای سپاه، جنگ و اعزام نیروهای خمینی شهری در اختیار علاقه مندان قرار می دهد.
https://eitaa.com/danehnameh
به بهانه روز معلم
>>>>(((<<<<
اگر بخواهیم به درستی یادی از پیشکسوتان تعلیم و تربیت شهرمان بکنیم، مکتبداران را نیاید فراموش کنیم که سابقه آنها در منطقه به دوران صفوی می رسد. چنانچه تذکره نصرآبادی از فردی به نام محمّدباقر ورنوسفادرانی، درگذشته حدود 1049 خورشیدی، فرزند ملّامحمّدباقر نام برده که شاعر و ادیب بوده و مکتبخانه ای در ورنوسفادران داشته است. مکتبداران قرن ها نقش اصلی را در آموزش و پرورش فرزندان کشور از جمله در ماربین و سده تا استقرار مدارس نوین بر عهده داشتند. پس از شکل گیری مدارس نوین هم تعدادی از آنها و یا شاگردانشان به استخدام اداره فرهنگ در آمدند. آقایان اکبرآقا آمحمدی و احمد آخوندی از جمله آنها هستند. در دهه های بعد به تدریج فارغالتحصیلان نظام جدید و حوزه ها به جمع معلمین مدارس اضافه شدند. بسیاری از معلمان پیشکسوت به شغل خود عشق ورزیدند و از عمر خود مایه گذاشتند تا میزان با سوادی از حدود 20 درصد در دهه 1320 به شکل فعلی در بیاید. نام بردن از آنها نیاز به اطلاعات کافی و فضای مناسب دارد.گرچه یاد و خاطره معلم هرکسی در کتاب زندگی اش نقش بسته است.
یادشان گرامی باد
علاقه مندان می توانند برای اطلاع از تاریخ مدارس نوین به کتاب راویان ماربین جلد 2 مراجعه کنند.
https://eitaa.com/danehnameh
روزنامه انجمن مقدس ملی اصفهان و اخبار دوره مشروطیت سده
/////////
انجمن مقدس ملی اصفهان، اصلیترین نهاد سیاسی و تصمیمگیری شهر اصفهان در دوره مشروطه اول بین سالهای ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۶ هجری قمری در چهلستون اصفهان تشکیل شد. روزنامه انجمن مقدس ملی اصفهان ۱۵ روز پس از تشکیل انجمن منتشر گردید. بیان اصول مشروطیت و نقل وقایع شهری موضوع اصلی مقالات این روزنامه را تشکیل میداد. تعدادی از رویدادهای دوران مشروطیت سده مانند تجمع مشروطه خواهان در چشمه منظر و رژه مشروطه خواهان سده در اضفهان در این چاپشذه است .نکته جالب روزنامه؛ تبدیل تاریخ میلادی فرنگی به هجری شمسی است که بدون ذکر نام ماههای ایرانی صورت گرفته است. این تغییر را شاید بتوان نوعی واکنش در برابر بیگانگان و ارج نهادن به تقوم ملی ایرانیان دانست که بی تردید ناشی از افزایش روحیه ملیت گرایی بوده است. همین نگرش، وزیر مختار سفارت دولت استعماری بریتانیا را بر آن داشت تا در گزارش خود به کشور متبوعش موضوع را خبر دهد.
برگرفته از کتاب رخدادهای مهربین، محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
آبادیهای ماربین
منطقه ماربین روزگاری متشکل از حداقل 58 آبادی بود. امروزه حدود نصف این آبادیها به نواحی شهرداریهای اصفهان پیوسته و مابقی شهرستان خمینی شهر با اضافه شدن محلات جدید را به وجود آورده اند. به تدریج و به ترتیب حروف الفبا پیشینه آنها معرفی می شود. البته در کتاب نام ها و نشانه ها، نگارش محمدعلی شاهین وسایت دانشنامه خمینی شهر به طور مفصل به این موضوعات پرداخته شده است.
{{{{{{
جروكان
پیشینه و موقعیت جغرافیایی
جروكان ديهي نسبتاً بزرگ و معتبر، با ويژهگي های ماربين از نظر زيبايی و سرسبزی بوده که نزديك به كوه آتشگاه و در شمال بلوار آتشگاه قرار دارد. گوركان هم تلفظ می شود و همسایه غربی هرستان است. مسیر دسترسی آبادی های هرستان و آدریان و کرتمان در قدیم به اصفهان از این آبادی می گذشته است. اکنون این روستا به اصفهان ملحق شده و از محلات شهرداری ناحیه 9 به حساب می آید.
ریشه نام جروكان
به نظر استاد مهریار جروكان به همين صورت معنايي ندارد و اصلاً تجزية آن هم به اجزايي ممكن نيست. اهالي محل آن را «گوركان» تلفظ ميكنند محل هاي بسيار به نام گور مثلا در تربت حيدريه، بوشهر، كرمان، ممسني داريم و همة اينها نشان علاقه و تناسبي است كه آرياييان براي محل خود با «گور» قایل بودهاند .
در این صورت تقطيع اين نام واژه به صورت «گور + ك + ان» است. جزء اول «گور» نام حيوان است و جزأ دوم «ك» علامت تصغير و جزء سوم «آن» علامت كثرت و نسبت است يعني محل منسوب به گور.
نقل از کتاب نام ها و نشانه ها محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
به بهانه 18 اردیبهشت 1356، گشایش دانشگاه صنعتی
گام به گام با احداث دانشگاه صنعتی
سال 1344 تاسیس دانشگاه صنعتی بر اساس الگوی دانشگاه ام آی تی آمریکا در تهران و سپس تصمیم به احداث دانشگاه مستقل و انتخاب زمینهای شمال شهر همایونشهر
سال 1346 آماده سازی و يکپارچه سازی اراضی برای تاسيس دانشگاه صنعتی
سال 1348 شروع درختکاری محوطههای دانشگاه صنعتی
سال 1352 کلنگ زنی و شروع ساختمان سازی در زمينی به وسعت 23 ميليون متر مربع
اردیبهشت سال 1356 افتتاح رسمی دانشگاه صنعتی مهرماه سال 1356 پذيرش 800 دانشجو در دانشکده های انرژی، توليد و تکنولوژی کشاورزی، سيستمهای تکنولوژی و اجتماعی، علوم، مواد و مهندسی برق و کامپيوتر
نقل از کتاب راویان ماربین جلد 4 محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
21
باز خوانی یک سند
::::::::
تغییر نام همایونشهر به خمینیشهر و تشکیل شهرستان
شورای انقلاب جمهوری اسلامي در جلسه 5921 در تاریخ 21 اردیبهشت 1359 بنا به پيشنهاد وزارت كشور و به استناد تبصره 2 ماده قانون تقسيمات كشوري مصوب آبان ماه 1316 دو مصوبه در خصوص همایونشهرتصويب نمود:
1- نام همايونشهر مركز بخش ماربين شهرستان اصفهان به خمينیشهر تغيير يابد.
2- بخش ماربين از شهرستان اصفهان منتزع و تبديل به شهرستان به مركزيت خمينیشهر گردد.
منبع:
وزارت کشور - شماره 2284 - تاریخ ابلاغ 1359.3.4.
بیشتر ازhttp://daneshnam.ir /
https://eitaa.com/danehnameh
فرهنگ لغات نیاکان(5)
اشاره:اسامی و کلماتی در پیشینه شهر به کار برده می شد که ممکن است عده ای با آن آشنا نباشند. این گونه لغات با عنوان (فرهنگ لغات نیاکان) از طریق دانشنام به تدریج نشر می شود. امید است همراهان عزیز هم با فرستادن لغات محل خود همراهی بفرمایند.
////
دلنگون: آویزان
داتچی: پیاله کوچک
دایزه:خاله، خواهر مادر
رخت: لباس
زَهره ترک: منظور ترس عمیق است، به سبب ترس شدید بیحال و بیهوش شدن و نیروی خود را از دست دادن.
سُر: نوعی گیوه مخصوص کار
سُوک: انتها، گوشه. اطاق سوکی: اطاقی که درگوشه خانه واقع بوده و معمولا از آن به عنوان انباری استفاده میکردند.
ساقو: ظرفی چوبی
سِبری: نوعی میوه از خانواده گلابی
سرشیر: فراوردهای از شیر خاص منطقه
سفره قندی: سفرهای که روی آن قند را شکسته و به حبه تبدیل میکردند و در هرخانهای وجود داشت.
سیاهه: صورت حساب، لیست، فاکتور
سینیچی: سینی کوچک که یک استکان و نعلبکی در آن قرار داده میشود.
https://eitaa.com/danehnameh
رخدادها از مهربین تا تشکیل شهرستان خمینی شهر
پدید آورنده: محمدعلی شاهین
تعداد صفحات:.392 صفحه رقعی
طراح جلد: ریحانه مویدی
سال انتشار: 1400
ناشر: گفتمان اندیشه معاصر
412 رخداد ثبت شده در این کتاب از مهاجرت آریایی ها به منطقه شروع و به تشکیل شهرستان خمینی شهر ختم میشود.
فصل اول
از بنای مهرین تا مقاومت در برابر محمود افغان
فصل دوم
از سقوط اصفهان به دست محمود افغان تا تشکیل بلدیه سده
فصل سوم
از بلدیه سده تا تشکیل بخش ماربین
فصل چهارم
از تشکیل بخش ماربین تا تغییر نام سده به همایونشهر
فصل پنجم
از همایونشهر تا اوج گیری مبارزات علیه رژیم شاهنشاهی
فصل ششم
از اوجگیری مبارزات علیه رژیم شاهنشاهی تا پیروزی انقلاب اسلامی
فصل هفتم
از پیروزی انقلاب اسلامی تا تشکیل شهرستان خمینی شهر
https://eitaa.com/danehnameh
8 خرداد 1294
&&&&&
بارش برف سنگین بهاری در سده
یکی از وقایع نادر آب و هوایی سده، بارش برف در فصل رسیدن زردآلوها میباشد. طی این واقعه که قبل از قحطی سال 1297 اتفاق افتاده، بارش برف به حدی بوده که زردآلوهای افتاده پای درخت را از زیر برف بیرون میآوردند. همان زمان مردم این واقعه را به زبان شعر درآوردند:
به وقت هفتاد / یه برفی افتاد
داستانی با استفاده از این واقعه در کتاب جهل پسینه نگارش یافته است.
نقل از کتاب رخدادهای ماربین، محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
آبادیهای ماربین
منطقه ماربین روزگاری متشکل از حداقل 58 آبادی بود. امروزه حدود نصف این آبادیها به نواحی شهرداریهای اصفهان پیوسته و مابقی شهرستان خمینی شهر با اضافه شدن محلات جدید را به وجود آورده اند. به تدریج و به ترتیب حروف الفبا پیشینه آنها معرفی می شود. البته در کتاب نام ها و نشانه ها، نگارش محمدعلی شاهین وسایت دانشنامه خمینی شهر به طور مفصل به این موضوعات پرداخته شده است.
{{{{{{
جنیران
پیشینه و موقعیت جغرافیایی
جنیران یکی از آبادیهای ماربین و در غرب اصفهان بوده است که موقعیت جغرافیایی آن در حال حاضر، بین خیابان آتشگاه و آیت الله اشرفی (کهندژ ) با مساحت 281 جریب می باشد. از چهارسو به محلات سودان، کلیچه و گلستان و لادان منتهی می شود. خیابان بهشت(متصل به خیابان آتشگاه و آیت الله اشرفی ) از بین این محل که گنیران هم می نامند عبور کرده و آن را به دو قسمت تقسیم نموده است.
حد فاصل بین خیابان آیت الله اشرفی اصفهانی (کهندژ) و خیابان بهشت غلبه با بافت مسکونی می باشد، خیابان بهشت به سمت غرب بیشتر زمین های کشاورزی است.
کلمه گنیران واژه ای پهلوی است و به احتمال بسیار و با توجه به همجواری این منطقه با کوه آتشگاه احتمالا در گذشته های دور محل سکونت بوده است. بنا به گفته های شفاهی سال های دور طوفان شنی در این منطقه آمده است که باعث مدفون شدن این منطقه در زیر شن گردیده است و ظاهرا فردی از محل که در آن زمان در کربلای معلی سکونت داشته است پس از بازگشت و مشاهده وضع موجود در حوالی محل قبلی، به زندگی پرداخته است که به مرور زمان باعث شکل گیری و گسترش محل شده است.
نقل از کتاب نام ها و نشانه ها محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
نکونامان
ءءءءءءء
سعدیا مرد نکو نام نمیرد هرگز / مرده آن است که نامش به نکویی نبرند
به جاست تحت عنوان فوق به تدریج نکونامانی از گوشه و کنار استان و منطقه ماربین معرفی شود:
امیرقلی امینی
وی در سال ۱۲۷۶ خورشیدی در اصفهان متولد شد در نوجوانی از هر دو پا فلج شد اما به تحصیل ادامه داد و زبانهای فرانسه، عربی و اسپرانتو را فراگرفت. وی به تالیف و ترجمه کتاب پرداخت و همزمان درکارهای عام المنفعه و اجتماعی و فرهنگی و عمرانی وارد شد و به تدریج به عنوان یک فرد نویسنده، روزنامهنگار، سیاستمدار، مترجم و پژوهشگر شناخته شد. امینی در فعالیتهای اجتماعی و عمرانی، بینهایت فعال بود و علاوه بر این در انجام امور توسعه شهری، برنامههای بسیار سازنده و پیشرویی داشت. از جمله فعالیتهای ایشان در امور خیریه تأسیس جمعیت شیر و خورشید سرخ اصفهان در سال ۱۳۱۱ و پرورشگاه کودکان اصفهان در سال 1313 است. وی از سالهای ۱۳۱۲ تا ۱۳۲۸ در چند دوره به عضویت انجمن بلدیه و شهر اصفهان برگزیده شد.
در فاصله سالهای ۱۳۰۷ تا ۱۳۲۱، روزنامه اخگر و از سال ۱۳۲۲ تا ۱۳۵۴ روزنامه اصفهان را منتشر کرد.
امیرقلی امینی پس از ۲۸ مرداد، بهدلیل حمایت از دکتر مصدق از فعالیتها به ناگزیر کناره گرفت، او در سال ۱۳۵۷ درگذشت و در خانه خودش به خاک سپرده شد. منزل مذکور را امیرقلی جهت امور فرهنگی وقف نموده و کنار بیمارستان کاشانی قرار دارد.
https://eitaa.com/danehnameh
دوهفته نامه فرصت وارد شانزده سالگی شد
<<<<<<<<
اولین شماره: 20 خرداد 1388
بررسی اجمالی تاریخ نشریات در منطقه بیانگر این موضوع است که در دهه 1330 دو تلاش جداگانه یکی از سوی شهرداری و دیگری اداره فرهنگ همایونشهر منجر به انتشار « نشریه شهرداری همایونشهر» و نشریه وزین"فرهنگ همایونشهر" گردید.
در دیماه 1357 پس از پیروزی انقلاب اسلامی اخبار منطقه در نشریات نهادهای انقلاب شهر مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، جهاد و بنیاد شهید منتشر میشد. با تشکیل اولین شورای اسلامی شهر با وجود اعضای فرهنگی مانند مرحوم دکتر الهیاری شورا مبادرت به انتشار ارمغان شورا به شکل ضمیمه روزنامه استانی نمود. از سال 1380 نشریه داخلی شهرداری خمینی شهر با عنوان« شهر و شهروند» منتشر و 5 سال ادامه یافت
در چنین شرایطی فعالان فرهنگی و اجتماعی شهر جای خالی یک نشریه فراگیر را حس می کردند و به همین دلیل دست به کار شده و تلاشهایی برای انتشار نشریه انجام دادند که منجر به انتشار نشریات دانشجویی و مراکز فرهنگی در حد محدود شد. چاچب، طلوع و سدژ از جمله آنها بود. تا اینکه در سال 1387 شهرداری و شورای اسلامی شهر تصمیم گرفت این خواسته دیرینه را عملیاتی کند. در این راستا از تعدادی از فعالان و اصحاب فرهنگی دعوت به عمل آمد و پس از هفت ماه پیگیری، اولین شماره دو هفته نامه در مهرماه 1387 با عنوان حضور انتشار یافت همزمان اقدامات و مکاتبات برای کسب مجوزهای لازم پیگیری شد. اولین مانع نام نشریه بود که به دلیل وجود نشریه دیگری با همان عنوان در کشور بایستی تغییر می کرد و لذا نام فرصت پیشنهاد داده شد. این روند 9 ماه طول کشید و نهایتا اولین رسانه جامع محلی شهر در 20 خرداد ماه 1388 با عنوان فرصت تولد یافت و 15 سال است منتشر می شود.
بیشتر ازhttp://daneshnam.ir /
فرصت شماره 293
https://eitaa.com/danehnameh
فرهنگ لغات نیاکان(6)
اشاره:اسامی و کلماتی در پیشینه شهر به کار برده می شد که ممکن است عده ای با آن آشنا نباشند. این گونه لغات با عنوان (فرهنگ لغات نیاکان) از طریق دانشنام به تدریج نشر می شود. امید است همراهان عزیز هم با فرستادن لغات محل خود همراهی بفرمایند.
////
صبا: فردا، صبا صبح: فردا صبح
صندوقخانه: بخش دوم اطاقهای قدیمی
طاس تاس فارسی بی مو، کچل ، تشت، طشت، کعب، نرد، پیاله، پیمانه، ساغر، قدح، تاس، کاسه، لگن
عاشق دلاله: پرستو یا پرنده ای شبیه به آن
قاطی: مخلوط
قاشوه: وسیله ای دندانه دار که با آن پوست مثلا گاو را تیمار می دادند
کالاجوش: نوعی غذا با ترکیب پیاز، کشک، گردو و کشمش
کَش: مرتبه، دفعه، چندکش: چندبار
کَل: غلافهای گندم که پس از خرمن کردن هنوز حاوی دانههای گندم بودند و به خانهها منتقل و با کوبیدن آنها دانهها را جدا میکردند
کَهریز: کاریز، قنات.
کُت کِنه: جوجه تیغی
کُتِکچوق: چوبی دستهدار با سر پهن و بیضی شکل که هنگام شستشوی لباس روی لباسهای کثیف میکوبیدند تا چرکهای آن خارج شود.
کاغذ دهشاهی: کاغذ خطدار به انداز کاغذ آ3 که از وسط تا خورده بود و چهار صفحه میشد. برای امتحانات، دانشآموز آنرا میخرید. بقالها هم آنرا با آویزان کردن از بند جلوی مغازه عرضه میکردند چون در ابتدای عرضه ده شاهی فروخته میشد به این اسم معروف بود.
کَت یا کرت: بخشی از یک زمین کشاورزی
کتونه: مکان کوچکی برای نگهداری مرغ در خانه
کفتربچه: نوعی گلابی
کلک: محلی که آتش در آن روشن میکردند و دو طرف جانبی آن مسدود بود به شکلی که باگذاشتن چند میله روی آن میشد ظروف را روی آتش قرار داد
کلون: سازهای چوبی که پشت درب نصب و درب با آن قفل و باز می شد.
کِوِیج: زالزالک، خَفجه، کیالک، یمیشان، با نام علمیCrataegus aronia ، میوه ای است درختی و پاییزی با سه نوع زرد، سیاه و قرمز. کِوِج گویش محلی آن است.
گالش: نوعی کفش، محفضهای لولهای شکل با دسته که استکان در آن گذاشته می شود.
https://eitaa.com/danehnameh
چگونه با تاریخ و پیشینه زادگاه خودمان(ماربین، سده، همایونشهر، خمینی شهر) آشنا شویم؟؟؟؟
//////////////////////////////////////////////////////////////
تعطیلات تابستانی فرصت مناسبی برای آشنایی با تاریخ کهن و پیشینه خمینی شهر است با این کتابها و فضای مجازی
آشنایی با رخدادهای منطقه از مهاجرت آریایی ها تا تشکیل شهرستان خمینی شهر با کتاب «رخدادهای مهربین»
///
آشنایی با رخدادهای چهل ساله منطقه با کتاب «رخدادهای خمینی شهر»
///
آشنایی با تعدادی از قصه های شهر با کتاب « چهل پسینه» و بزودی کتاب آدم دوسره
///
آشنایی با ریشه نامها و پیشینه آبادیهای ماربین، سده، همایونشهر، خمینی شهر و شهرت ها با کتاب « نامها و نشانهها »
///
آشنایی با سال شمار و روزشمار هزارسال تاریخ منطقه از ماربین به خمینی شهر همراه عکس های رنگی با کتاب «هزار سال خمینی شهر»
///
آشنایی با تاریخ شفاهی پیشینه منطقه با کتاب « راویان ماربین جلد 1 »
///
آشنایی با عناوین و برخی اسناد دسته بندی شده، از مهربین تا تشکیل شهرستان با کتاب« زبان اسناد »
///
آشنایی با تاریخ شفاهی سده از دهستان ماربین تا تشکیل بخش با کتاب « راویان ماربین جلد 2 »
///
آشنایی با تاریخ سده و همایونشهر، از مشروطیت تا پیروزی انقلاب اسلامی با کتاب « مروری بر تاریخ سده و همایونشهر »
///
آشنایی با تاریخ شفاهی سده از تشکیل بخش تا تغییر نام به همایونشهر (1338-1326) با کتاب « راویان ماربین جلد 3»
///
آشنایی با پیشینه نیکوکاری و وقف و خیریه های منطقه از صفویه تا سال1400 با کتاب « سرزمین مهر »
///
آشنایی با تاریخ شفاهی اواخر دهه 1330 تا اوایل دهه 1350 با کتاب « راویان ماربین جلد 4 »
///
آشنایی با تاریخ پزشکی منطقه با کتاب « سرگذشت پزشکی »
///
آشنایی با تاریخ شفاهی دوران انقلاب با کتاب « راویان ماربین جلد 5 »
///
آشنایی با آثار و بناهای تاریخی، خانههای قدیمی، چشمه ها و مناطق گردشگری، فضاهای سبز، موزه ها و میراث معنوی شهرستان با کتاب جاذبه های خمینی شهر
///
آشنایی با تاریخ شفاهی دهه 1360 با کتاب راویان ماربین جلد 6
///
آشنایی با تاریخ حال و پیشینه منطقه از طریق مجازی با سایت« دانشنامه شهرستان خمینی شهر »http://daneshnam.ir
++++
انتشار این متن کمک موثری به آشنایی دیگران با تاریخ کهن (ماربین، سده، همایونشهر، خمینی شهر) می کند.
بیشتر ازhttp://daneshnam.ir /
https://eitaa.com/danehnameh
آبادیهای ماربین
منطقه ماربین روزگاری متشکل از حداقل 58 آبادی بود. امروزه حدود نصف این آبادیها به نواحی شهرداریهای اصفهان پیوسته و مابقی شهرستان خمینی شهر با اضافه شدن محلات جدید را به وجود آورده اند. به تدریج و به ترتیب حروف الفبا پیشینه آنها معرفی می شود. البته در کتاب نام ها و نشانه ها، نگارش محمدعلی شاهین وسایت دانشنامه خمینی شهر به طور مفصل به این موضوعات پرداخته شده است.
{{{{{{
جوزدان
پیشینه و موقعیت جغرافیایی
اسامی جوزجان و جوزان هم برای این منطقه به کار رفته است. منطقه ای در شمال غربی اصفهان است که لنبان در جنوب آن واقع می باشد. از آبادیهای ماربین به حساب می آمده و اکنون از محلات اصفهان است.
در محاسن اصفهان و معجم البلدان جوزدان را قریه بزرگی در دروازه اصفهان ذکر کرده اند که اهل اصفهان آنرا کوزدان گویند. حافظ ابونعیم آنرا یکی از پانزده قریه ای ذکر کرده که با توسعه و بهم پیوستن اصفهان را به وجود آورده اند.
ریشه نام جوزان
جوزدان متشکل از دو کلمه جوز به اضافه دان میباشد کلمه جوز در لغت عرب به معنی گردو میباشد و دان آن پسوند دارا بودن میباشد.
نقل از کتاب نام ها و نشانه ها محمدعلی شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
نکونامان
ءءءءءءء
سعدیا مرد نکو نام نمیرد هرگز / مرده آن است که نامش به نکویی نبرند
به جاست تحت عنوان فوق به تدریج نکونامانی از گوشه و کنار استان و منطقه ماربین معرفی شود:
سراجالدّین صدر جبلعاملی موسوی
از جمله شخصیّتهای آزادیخواه صدر مشروطیّت، و از روشنفکر ترقّی خواه و روزنامه نگار پر بود. از زندگانی او اطّلاع چندانی در دست نیست. آنچه معلوم و مشخص است اینکه ، ایشان به سال 1252ش. ( 1290 ق ) متولّد شده و قسمتی از عهد سلطنت ناصر الدّین شاه قاجار ( 1264 - 1313 ق.) را درک کرده است. از اوایل عمرش تا شروع انقلاب مشروطیّت، که دوره رشد و ظهور کمالات علمی و ادبی و سیاسی اوست، ایام را به تحصیل. از اساتید برجسته وی در این دوره «آقا نجفی» بود.
با شروع حرکت های مردمی برای کسب آزادی، او نیز برای نیل به اهداف تلاش و کوششهای فراوانی انجام داد تا اینکه با به ثمر رسیدن انقلاب و اعلام تشکیل «انجمنهای ایالتی» او به عنوان یکی از اعضاء اتجمن ایالتی اصفهان، انتخاب و با شرکت در آن در پیشرفت امور این انجمن خدمات مهمی انجام داد. پس از آن پیشنهاد چاپ روزنامه برای ارائه افکار و بیانات و نظریات این انجمن از طرف او مطرح شد و خود او مأمور انتشار روزنامه شد. چند سال بعد با تعطیلی این روزنامه، سراج الدّین گوشه نشینی و عزلت را اختیار کرده و سرانجام در سال 1314ش. (1354ق.) دیده از جهان فرو بست. وی در تخت فولاد تکیه مادر شاهزاده به خاک سپرده شد.
صدر عاملی، از سادات و روحانیون برجسته و سرشناس اصفهان به شمار می رفت و از اعتماد و احترام زیادی در بین مردم برخوردار بود. به خاطر صداقت در گفتار و کردار خدمات صادقانه اش، از او همواره به عنوان «سید المجاهدین» و «مدیر روشن ضمیر» یاد میکردند. انجمن ایالتی اصفهان نیز او را امین خود می دانست، سراج الدّین نگارشش شیوا و روان بود و هر چند تیز و بی پروا می نوشت، ولی حریم و احترام اشخاص را همواره حفظ و محترم می شمرد.
https://eitaa.com/danehnameh
در دهه 1320 چه مشاغلی در سده فعال بودند؟؟
<<<<<<
در سال 1322 شهرداری سده اقدام به صورت برداری از دکانهای سه محله ورنوسفادران، فروشان و خوزان کرد. بر طبق اسناد مذکور، در محله ورنوسفادران 368 ، در محله فروشان 262 دکان به اضافه 22 شیرکش و در محله خوزان 112 دکان با مشاغل گوناگون وجود داشت.
در فهرست مذکور علاوه بر مشاغل معمول مانند بقالی به مشاغلی بر می خوریم که امروزه در دسته کهنپیشه ها جای می گیرند. کلاه مالی، سُردوزی، پالاندوزی، علاقهبندی، ندافی، صباغی علافی، بارورزی، حلاجی، تختکشی، نعلبندی و چیت سازی از جمله آنهاست.بر اساس این اطلاعات در محله ورنوسفادران بیشترین دکانها مربوط به تخت کشی بوده که حدود 110 دهنه را تشکیل می داده است.
برای تولید گیوه تخت را مردها در دکانها و رویه را زنها در خانه درست می کردند. بنابراین می شود گفت حدود 250 نفر بدون احتساب شاگردان احتمالی به تولید گیوه که حتی قزاقها مشتری آن بودند اشتغال داشتند.
https://eitaa.com/danehnameh
فرهنگ لغات نیاکان(6)
اشاره:اسامی و کلماتی در پیشینه شهر به کار برده می شد که ممکن است عده ای با آن آشنا نباشند. این گونه لغات با عنوان (فرهنگ لغات نیاکان) از طریق دانشنام به تدریج نشر می شود. امید است همراهان عزیز هم با فرستادن لغات محل خود همراهی بفرمایند.
صبا: فردا، صبا صبح: فردا صبح
صندوقخانه: بخش دوم اطاقهای قدیمی
طاس تاس فارسی بی مو، کچل ، تشت، طشت، کعب، نرد، پیاله، پیمانه، ساغر، قدح، تاس، کاسه، لگن
عاشق دلاله: پرستو یا پرنده ای شبیه به آن
قاطی: مخلوط
قاشوه: وسیله ای دندانه دار که با آن پوست مثلا گاو را تیمار می دادند
کالاجوش: نوعی غذا با ترکیب پیاز، کشک، گردو و کشمش
کَش: مرتبه، دفعه، چندکش: چندبار
کَل: غلافهای گندم که پس از خرمن کردن هنوز حاوی دانههای گندم بودند و به خانهها منتقل و با کوبیدن آنها دانهها را جدا میکردند
کَهریز: کاریز، قنات.
کُت کِنه: جوجه تیغی
کُتِکچوق: چوبی دستهدار با سر پهن و بیضی شکل که هنگام شستشوی لباس روی لباسهای کثیف میکوبیدند تا چرکهای آن خارج شود.
کاغذ دهشاهی: کاغذ خطدار به انداز کاغذ آ3 که از وسط تا خورده بود و چهار صفحه میشد. برای امتحانات، دانشآموز آنرا میخرید. بقالها هم آنرا با آویزان کردن از بند جلوی مغازه عرضه میکردند چون در ابتدای عرضه ده شاهی فروخته میشد به این اسم معروف بود.
کَت یا کرت: بخشی از یک زمین کشاورزی
کتونه: مکان کوچکی برای نگهداری مرغ در خانه
کفتربچه: نوعی گلابی
کلک: محلی که آتش در آن روشن میکردند و دو طرف جانبی آن مسدود بود به شکلی که باگذاشتن چند میله روی آن میشد ظروف را روی آتش قرار داد
کلون: سازهای چوبی که پشت درب نصب و درب با آن قفل و باز می شد.
کِوِیج: زالزالک، خَفجه، کیالک، یمیشان، با نام علمیCrataegus aronia ، میوه ای است درختی و پاییزی با سه نوع زرد، سیاه و قرمز. کِوِج گویش محلی آن است
https://eitaa.com/danehnameh
آدم دوسره، در آستانه روز قلم منتشر شد
مجموعه داستان کوتاه با عنوان«آدم دوسره» از زیر چاپ خارج شد. این مجموعه را محمدعلی شاهین بر پایه سبک زندگی و باورهای مردم برخی از مناطق ایران در دهه هایی اولیه قرن 14 نگارش کرده است. آدم دوسره شامل 29 داستانک است که در 150 صفحه با این عناوین نگارش شده است
باز هم تابستان
پا به پای ننه جون
پاداش برف روبی
پالان دوز
پیش آهنگی
جذامی
چون سواری
خانم های پایین باغچه
خفاش سرگردان
در انتظار نوروزعلی
دردسر های فیلم دیدن
دودی های محله
آدم دوسره
سلام خان
سلام علیک کلافکنی
سوتک های امامزاده
شرط بندی های عجیب
غلوم عباس
قصه های نا تمام بابا
کتک چُوق
کُرکُری
گیتی نورد
لجبازی های علی کلاه مال
نان و پنیر و سبزی
نذر بادام
نسخه شیر
نوجوان مهاجر
هیاری
یک سر و دو گوش
https://eitaa.com/danehnameh
هدایت شده از محمدعلی شاهین
نکونامان
ءءءءءءء
سعدیا مرد نکو نام نمیرد هرگز / مرده آن است که نامش به نکویی نبرند
به جاست تحت عنوان فوق به تدریج نکونامانی از گوشه و کنار استان و منطقه ماربین معرفی شود:
سیدابوالحسن سیادت
سیدابوالحسن فرزند سید عباس در سال 1252 خورشیدی در محله خوزان سده چشم به جهان گشود
وی در حوزه های علمیه اصفهان در محضر علمای بزرگی چون آیات عظام سید محمدباقر درچه ای، آخوند کاشانی، شیخ عبدالکریم حائری و میرزا احمد اصفهانی تلمذ نمود. تحصیلات حوزوی را تا اخذ درجه اجتهاد ادامه داد. مدرک اجتهاد وی در سال 1317 به تایید وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه رسید. سیدابوالحسن سیادت ملقب به عمادالشریعه از پیشگامان فعالیت های اجتماعی فرهنگی، خدماتی و عمرانی بود. او که مردی خیّر و معتمد مردم بود با پشتوانه و همت همسرش حاج عصمت، بنایانگذار و پیشران خدمات زیادی در سده آن زمان گردید.سوایق کاری و اجتماعی وی را می توان به چند دسته بنیانگذاری تحصیلات نوین در سده، پیشرانی احداث بیمارستان سده، عضویت در انجمن بلدیه سده، محضرداری و حل اختلافات مردم محل و تربیت فرزندان تحصیل کرده و متخصص تقسیم نمود.
https://eitaa.com/danehnameh
از چه تاریخی حدود سی آباد ماربین از فرمانداری خمینی شهر جدا شد
؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
پس از تشکیل شهرستان خمینی شهر از سال 1362 بر اساس ماده 17 و تبصره های مربوطه آیین نامه اجرایی قانون بحث برانگیز تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی ایران مصوب 15 تیرماه 1362 مجلس شورای اسلامی، انتزاع بخش هایی از شهرستان نوپای خمینی شهر شروع شد.
در اثر این اقدام، عاشق آباد، ملک شهر، خانه اصفهان، محمودآباد، رهنان، لنبان، جهادآباد(چاله سیاه)، سودان، بخشی از منطقه حفاظت شده قامشلو، دهنو، بابوکان، دستگرد خیار، نصرآباد، گورتان و ... از شهرستان جدا و عمدتا به شهر اصفهان الحاق پیدا کردند و بخشی از6 منطقه شهرداری اصفهان شامل مناطق 1 و 2 و 8 و 9 و 11 و 12 را تشکیل دادند.
نقل از کتاب رخدادهای خمینی شهر، محمدعلی شاهین.
https://eitaa.com/danehnameh
آبادیهای ماربین
منطقه ماربین روزگاری متشکل از حداقل 58 آبادی بود. امروزه حدود نصف این آبادیها به نواحی شهرداریهای اصفهان پیوسته و مابقی شهرستان خمینی شهر با اضافه شدن محلات جدید را به وجود آورده اند. به تدریج و به ترتیب حروف الفبا پیشینه آنها معرفی می شود. البته در کتاب نام ها و نشانه ها، نگارش محمدعلی شاهین وسایت دانشنامه خمینی شهر به طور مفصل به این موضوعات پرداخته شده است.
{{{{{{
درباغ مهیار
در باغ مهیار ده کوچکی است از دهستان ماربین بخش سده شهرستان اصفهان، واقع در 4هزارگزی جنوب خاوری سده و 5 هزارگزی راه شوسه نجف آباد به اصفهان. آب آن از زاینده رود و راه آن فرعی است. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 10).
این منطقه در تقسیمات کشوری بعد از انقلاب به شهر اصفهان ملحق شد و در حوزه شهرداری ناحیه 9 قرار دارد.
در جاده اصفهان به شهرضا منطقه ای به نام مهیار وجود دارد. نامی از نام های مردان بوده و کاتب فارسی دیلمی شاعر مشهور، متوفی در 428 ه.ق، معاصر سید رضی مهیار ابن مرزویه، نام داشته است.
ریشه نام مهیار
مهیار از دو قسمت (مه +یار) ترکیب یافته است (مه) تخفیف یافته نام ماه است و (یار) به معنی دوست و معشوق است پس مهیار معنی دوست و معشوق ماه را می دهد.
https://eitaa.com/danehnameh
سوالاتی در باره کتاب آدم دوسره؟
؟؟؟؟؟؟
آدم دوسره عنوان داستانهای کوتاهی است که اخیرا منتشر کرده ام، سوالاتی در خصوص این کتاب مطرح شده که جواب آنها را می خوانید
*چرا آدم دوسره؟
در فرهنگ مردم باورهایی از موجوداتی وجود دارند که آنها واقعی نیستند، خیالی هستند، وهمی هستند. اسامی آنها در هر منطقهای و فرهنگی فرق می کند. البته بعضی آنها فرا محلی هستند. این موجودات وهمی از سیاست تا خانه کاربرد دارند مثلا برای انحراف افکار، ترساندن بچه ها و کنترل جوامع. دو داستان براساس اینگونه موجودات با عناوین آدم دوسره و یک سر و دوگوش در کتاب وجود دارد. عنوان کتاب هم نام یکی از این موجودات وهمی است که روزگاری عده ای به وجود آن باور داشتند.
*هدف از نگارش اینگونه کتابها چیست؟
برای ثبت تاریخ و فرهنگ یک منطقه به روشهای مختلفی عمل می شود، مانند تاریخنگاری شفاهی، خاطره نگاری، ثبت رخدادها، نگارش موضوعی تاریخچه ها و تاریخنگاری عمومی. یکی از روشها استفاده از داستان و نمایشنامه است. این دو مجموعه با استفاده از داستان نویسی بر پایه سبک زندگی، باورها، شرایط محیط و... با روش داستان نویسی است.
*در متن داستانها کلماتی وجود دارد که برای نسل فعلی آشنا نیست، مانند خرند، سوک، هیار، مطبخ و غیره، آوردن این لغات عمدی بوده؟
فضای داستانها مربوط به گذشته است، طبیعی است که لغاتی که وجود دارد هم مربوط به آن دوران است که بعضا ممکن است نسل فعلی با آنها آشنا نباشند. استفاده از این لغات، ضمن حفظ ادبیات آن دوران، مانع فراموشی آنها و ریزش گنجینه لغات میشود، ضمن اینکه مسنترها را به حال و هوای گذشته بر می گرداند.
*داستانی هم در کتاب وجود دارد که فضایی محرم را در دوران تاریخی داستانها ترسیم کند؟
بله و نام آن نسخه شیر است.
*قبل از اینهم کتابی به این سبک منتشر کرده اید؟
بله در سال 1398 یک مجموعه با چهل داستان با عنوان «چهل پسینه» به شکل مشترک با سرکار خانم لیلا پیمانی منتشر شد. نام آن از یکی از داستانهای کتاب با همین عنوان گرفته شده است که در منطقه اتفاق افتاده است. جالب اینکه اخیرا متوجه شدم رویداد چهل پسینه در حافظه تاریخی اهالی خوانسار و روستاهای اطراف آن هم وجود دارد.
*تفاوتی هم بین این دو اثر هست؟
در چهل پسینه محل وقوع حوادث که همان منطقه ماربین و سده باشد، مشخص است ولی در آدم دوسره منطقه مشخص نشده و جنبه عمومی حداقل برای بخشی از کشور، مشابه با منطقه ما دارد.
*دو کتاب مذکور قابلیت تبدیل به شکلهای دیگر مانند نمایشنامه، تئاتر، مستند، فیلم کوتاه و مناسب با فضای مجازی دارد؟
بله تمام آثاری که تا کنون منتشر کرده ام در واقع مستند سازی و تولید محتوا است که افراد دیگر به ویژه هنرمندان علاقه مند همشهری، می توانند به روش و هنری که در آن تخصص دارند، چه در فضای مجازی و چه فضای حقیقی از آن استفاده کنند. سابقه این کار هم وجود دارد. مثلا تعدادی از داستانهای چهل پسینه به شکل نمایش رادیویی، توسط هنرمندان خوب شهرمان اجرا شده است. امیدوارم دوستان هنرمند جوان این دو مجموعه را دست مایه تولید تئاتر، نمایشنامه، فیلم های کوتاه و... قرار دهند.
محل دسترسی و فروش کتاب
کتابخانه های عمومی
کتابفروشی فروغ جنب دبیرستان عماد
کتابفروشی خ بوعلی نزدیک چهاراه شریعتی
کتابسرای خمینی شهر، خ شریعتی شمالی
https://eitaa.com/danehnameh
فرهنگ لغات نیاکان(7)
اشاره:اسامی و کلماتی در پیشینه شهر به کار برده می شد که ممکن است عده ای با آن آشنا نباشند. این گونه لغات با عنوان (فرهنگ لغات نیاکان) از طریق دانشنام به تدریج نشر می شود. امید است همراهان عزیز هم با فرستادن لغات محل خود همراهی بفرمایند.
گالش: نوعی کفش، محفضهای لولهای شکل با دسته که استکان در آن گذاشته می شود.
گالوار:؟
گذر: مکانهای مناسب از یک منطقه که مراسم عزاداری امام حسین(ع) و تعزیه درآن برپا میشود و آماده سازی محل و مخارج آنرا مردم همان محل به عهده دارند.
گل سفید: از غار می آوردند برای شستشو
چوبه: مثل چوب بود می کوبیند و با گل سفید برای شستشو
گیرونه: چوبهای بسیار نازک برای روشن کردن آتش لته: زمین کشاورزی
کُوری کردن: منظور حداقل کردن شعله در اجاق و بخاری وچراغ است.
لُوده: سبده بافته شده از ترکههای چوب جهت حمل میوه
لُوچی: لُودهچی، نوعکوچک لُوده
مِجری: صندوقچه کوچک
مُبصر: نماینده کلاس
مجمعه: سینی بزرگ دایرهای کنگره دار که بر روی کرسی میگذاشتند و یا به عنوان سفره ازآن استفاده می کردند.
مشربه: ظرفی بزرگ و غالباً مسین برای حمل آب و غیره
مچمچ: صدا کردن دهان در موقع خوردن غذا.
ملیچی: میان وعده که کارگران حدود ده صبح میخورند.
موسوره: سمور
https://eitaa.com/danehnameh