موزه مردم شناسی جویآباد قدیم
تاسیس: 1391
تکمیل و بازگشایی مجدد: 1399
محل احداث: حمام قدیمی متعلق به دوره صفویه
نشانی: خمینی شهر، جوی آباد، خیابان شهید فهمیده، نزدیکی امامزاده سیدنجمالدین.
نقل از کتاب جاذبه های خمینی شهر
https://eitaa.com/danehnameh
موزه مردم شناسی جویآباد قدیم
تاسیس: 1391
تکمیل و بازگشایی مجدد: 1399
محل احداث: حمام قدیمی متعلق به دوره صفویه
نشانی: خمینی شهر، جوی آباد، خیابان شهید فهمیده، نزدیکی امامزاده سیدنجمالدین.
نقل از کتاب جاذبه های خمینی شهر
https://eitaa.com/danehnameh
معرفی آثار نویسندگان و شعرای خمینی شهری
عنوان کتاب: راویان ماربین جلد سوم
پدید آورنده: محمدعلی شاهین
تعداد صفحات: 169 صفحه رقعی
سال انتشار: 1399
ناشر: گفتمان اندیشه معاصر.
موضوع:
این کتاب از سلسله کتابهای تاریخ شفاهی شامل 26 گفتگو از تحولات سده در مقطع زمانی تشکیل بخش سده تا تغییر نام به همایونشهر است. در نگارش این کتاب که به صورت پرسش و پاسخ است از اظهارات افرادی چون خسرو رفیعی؛ دبیر سرشناس شهر، اکبر شاهین؛ فرزند آقا رضا شاهین یکی از شهرداران دهه 1330 سده، امیرحسین امینی، دیگر شهرداران دهه 1330 سده، علی زهتاب پسر اهدا کننده زمین بیمارستان سده، خانم آغا شریفی؛ اولین زن معلم سدهی، جعفرکتابی، دایرکننده کتابفروشی در اواخر دهه 1330در سده، اسماعیل جوهری، راننده پیشکسوت خط سده، سید مجتبی لقمانی، بانی داروخانه لقمانی سده، ناهید معدل، اولین مامای تحصیل کرده شاغل در سده و همایونشهر و... استفاده شده است.
https://eitaa.com/danehnameh
به بهانه فروردین 1310 سالروز صدور حکم تاسیس بلدیه سده
((((()))))))
در اوایل قرن چهاردهم دهستان ماربین شامل حدود 58 آبادی به مرکزیت سده به عنوان یکی از دهستان های اصفهان شناخته می شد. سده متشکل از سه قریه نزدیک بهم و بزرگ فروشان و خوزان و ورنوسفادران بود. در همین دوران بلدیه اصفهان و به دنبال آن بلدیه شهرضا و نجف آباد تاسیس شد. اهالی سده بارها در خواست تاسیس بلدیه را در منطقه خود به حکومت اصفهان منعکس کردند. عاقبت در سال 1310 یعنی حدود 20 سال پس از تصویب قانون اولیه بلدیه با تاسیس بلدیه در سده از سوی حاکم اصفهان موافقت شد. از آن تاریخ شهرداری تحولات بسیاری را پشت سر گذاشته است. تعدادی ازآنها عبارتند از:
فروردین 1310 صدور حکم میرزا ابراهیم خان سرتیپ برای انجام کارهای مقدماتی تاسیس بلدیه در سده
آبان 1310 اولین انتخابات انجمن بلدی سده
دی ماه 1310 تدوین اولین بودجه بلدیه سده برای سال 1311 توسط انجمن بلدیه سده
فروردین 1311 حضور شهردار انتصابی به نام میرزا علی محمد خان ملک در سده و تعیین ساختمانی که برای مریضخانه ساخته شده بود به عنوان بلدیه
سال 1312 بروز اختلاف بین اعضای بلدیه و شهردار انتصابی
تابستان 1312 تعیین حبیب اله وفایی از نوادگان رحیم خان سدهی به عنوان شهردار.
سال 1315 تغییر نام بلدیه به شهرداری
اسفند 1320 اتمام کار حبیب اله وفایی
اواسط دهه 1320 استقرار شهرداری در ساختمان ویژه خود در محله فروشان(شهرداری ناحیه 2 فعلی)
سال تغییر نام شهرداری سده به شهرداری خمینی شهر 1338
سال 1370 تاسیس دو ناحیه شهرداری یک و دو ناحیه دو همان ساختمان قدیمی و ناحیه یک در خیابان شریعتی جنوبی در ساختمان اجاره ای مقابل مجتمع الزهرا وافع بود. پیشتر شهرداری به سه بخش 1 و 2 و 3 تقسیم بندی شده بود. در آن دوره رو ی کاشی های اسامی کوچه ها اول بخش مربوطه و سپس نام کوچه می آمد.
اواخر دهه 1370 بهره برداری از ساختمان مرکزی شهرداری در میدان قدس
سال 1380ایجاد معاونت عمرانی
آبان 1383 افزایش نواحی شهرداری از دو ناحیه به چهار ناحیه
////
علاقه مندان به تاریخ شهرداری می توانند با مراجعه به سایت دانشنامه خمینی شهر در فضای اختصاص یافته به شهرداری اطلاعات لازم را کسب کنند.
بیشتر ازhttp://daneshnam.ir /
///////
https://eitaa.com/danehnameh
واژهها و اصطلاحات کهن آبیاری (1)
نیاز دایمی به آب و لزوم مدیریت مصرف آن طی هزاران سال سب ایجاد یک نظام مدیریتی و اصطلاحات و واژه های خاصی در این حوزه شده است به گونهای که تمدن ایرانیان را نخست به مدیریت آب می شناسند. در کتاب نامها و نشانه مادیها در فصل اول قناتها و مادیهای ماربین و ریشه نام آنها آمدهاست نیز تعدادی واژه های مرتبط معنی شده است.
برخی از این واژه ها و معنی آنها عبارتند از:
مادی: نهر، منصوب به مادها چون گفته شده آنها مبتکر این نهرها بوداند.
کهریز یا کاهریز: سازهای زیر زمینی که آب را از کوهپایهها به آبادی ها می رسانده است.
کی: قنات روباز
جوی: مسیر های آبرسانی منشعب از مادی ها که به تعدادی باغ و زمین کشاورزی آبرسانی می کند. در دو طرف این جوی ها درختانی مانند چنار و سنجد در منطقه ماربین وجود دارد که حریم باغ و زمین کشاورزی محسوب و مالکیت آن در اختیار مالک باغ و یا زمین است.
تنبوشه: لوله سفالین که جهت عبور آب از آن استفاده می کردند. دهنه تمبوشه های قرای ثلاثه یک چارک شاه دهنه مدور و بقیه دو گره شاه دهنه دارد. تنبوشه حدود 16 لیتر در ثانیه آب عبور می داده است.
لت: مَقسَم، قطعه سنگی است که با محاسبات دقیق در جلوی مادی یا جوی نصب می کرده اند و سهم آب جوی یا جوی های زیر دست آن به اندازه سهمی که در طومار مشخص شده است از روی آن سر ریز می شده است.
یک سنگ آب: برابر است با مقدار آبی که یک جریب زمین را در یک ساعت آبیاری کند.
مَقسَم: محل تقسم آب یا ابزار تقسیم آب مانند لت و تنبوشه و سنگ.
واره: دهانه جوی های کوچک باغ ها و زمین های کشاورزی.
ورهای: مانعی که مقابل واره می گذاشتند تا ورود آب به بخش مورد نظر را کنترل کنند.
داس پنگ:کاسهای مدرج و نشانهگذاری شده است که در وسط آن یک روزنه تعبیه شده و بر روی یک ظرف پر آب قرار میگیرد تا سهم آب هرکشاورز به دقت تعیین شود. این ابزار سنجش در هر مکان شکل و نامی داشته و یک مسئول داشته است.
https://eitaa.com/danehnameh
انگیزه اصلی ساخت برجهای کبوتر استفاده از فضولات کبوترها برای عملآوری محصولات کشاورزی از جمله هندوانه و خربزه بوده است .سابقه تاریخی ساخت برجهای کبوتر به طور دقیق مشخص نیست. ابن بطوطه در اوایل قرن 8 هجری از وجود کبوتر خانهها یاد کرده است. جهانگردان اروپایی که در زمان صفویه و بعد از آن به ایران سفر کردهاند در سفرنامه های خود از برجهای کبوتر مطالب زیادی نوشتها ند. تیمور لنگ در زمان حمله به اصفهان با مشاهده این سازهها در پایتخت خود نمونه هایی از آنرا میسازد. دیوارهای کبوتر خانهها از گل رس و کاه ساخته شده است و در دیواره برج ورودیهایی برای کبوترها تعبیه کرده اند. به طور کلی در ساخت کبوترخانهها از انواع علوم و مهندسی هوشمندانه استفاده گردیده است .کبوترخانهها به اشکال دایرهای و مکعبی یا چهار کنج و چند قلو بنا شده اند. در منطقه ماربین کبوترخانه ها مدور هستند. تصویر از برج کبوتر قودجان خوانسار است.
نقل از کتاب جاذبه های خمینی شهر
آبادیهای ماربین
منطقه ماربین روزگاری متشکل از حداقل 58 آبادی بود. امروزه حدود نصف این آبادیها به نواحی شهرداریهای اصفهان پیوسته و مابقی شهرستان خمینی شهر با اضافه شدن محلات جدید را به وجود آورده اند. به تدریج و به ترتیب حروف الفبا پیشینه آنها معرفی می شود. البته در کتاب نام ها و نشانه ها، نگارش محمدعلی شاهین وسایت دانشنامه خمینی شهر به طور مفصل به این موضوعات پرداخته شده است.
{{{{{{
جاوان
پیشینه و موقعیت جغرافیایی
جاوان که جوون يا جوآن هم خوانده می شود ديهی بر باختر اصفهان و در عداد ديههای ماربين به شمار میآمده است و همه خصوصيات اقتصادی و شكوفايی ماربين را داشته است.
در حال حاضر این منطقه در کیلومتر 2 بلوار شهید اشرفی( کهندژ) از سه راه كهندژ واقع می باشد و در حوزه شهرداری ناحیه 9 اصفهان قرار دارد.
ریشه نام جاوان
به نظر مهریار و از زاویه واژه شناسی جاوان به صورت «جاو + ان» و در حقيقت به صورت «جا + او + ان» تقطيع می شود. اما جزء اول آن «جا» ربطي به جا و مكان ندارد. در حقيقت «جا» صورتی ديگر از «زا» از ريشه «زايش» میباشد. جزء دوم و سوم كه به هم می پيوندند همان تخفيف يافته كلمه«آو» است و جزء آخر آن (پسوند كثرت و نسبت )يعني معادل «زا آووان» ومعنی آن جایی منسوب به آب زايشي است. در منابع قديم و دفاتر جزء جمع مالياتي و اوراق مستمری همه جا ديده شده كه آنرا همين صورت جاوان مينويسند ولي در تداول اهل محل تلفظ آن «جوون»يا«جوآن» است.
https://eitaa.com/danehnameh
آرگاگچی به چه محلی گفته می شد؟
؟؟؟؟؟؟؟؟؟
تا دهه های اولیه قرن 14 و شکل گیری کارخانه های گچ اهالی ماربین و سه محل بزرگ آن سنگ گچ را از حاجی آباد به آسیاب های محلی موسوم به آرگاگچی می آوردند. الاغ ها و گاه قاطر از آسیاب ها از جاده خوشاب به حاجی آباد می رفتند. در مسیر آنها قلعه ای جهت استراحت در انتهای محل کنونی بیمارستان ساعی، وجود داشت. این چهارپایان سنگ گچ ها را به آسیاب ها می رساندند تا در آنجا خرد و آسیاب شده و سپس بار بر الاغ برای مشتری ها می بردند. این آسیاب ها در مکان های مختلف از جمله ورنوسفادران در حاشیه خیابان امام شمالی فعلی وجود داشت. نام خانوادگی گچکار در ورنوسفادران ریشه در این شغل دارد.
نقل از کتاب نامها و نشانه ها فصل سوم، سده نگارش شاهین
https://eitaa.com/danehnameh
5 اردیبهشت 1306
صدور شناسنامه برای یکی از اهالی سده
ثبت احوال يا سجل احوال اصفهان در سال 1304 خورشيدی در عمارت رکيبخانه واقع در خيابان صوراسرافيل ( استانداری فعلی ) تأسيس و اولين سند سجلی در تاريخ 23/11/1304 در حوزه 2 تنظيم شد.
تشکيلات و سازماندهی ثبت احوال در شهر اصفهان از بدو تأسيس به 5 حوزه شهری و تعداد 18 حوزه روستائی نقسیم گردید. حوزه 19 و 20 و 21 مربوط به دهستان ماربين بود که در سالهای بعد به ثبت احوال خمينيشهر تبدیل شد.
اخباری از پیگیری سجلدار کردن اهالی سده در جراید آنزمان انتشار یافته، از جمله در اسفند 1307 سرهنگ سیف امیرحسینی مفتش کل احصاییه به همراه دیوسالار رییس سجل ولایتی برای سرکشی به امور احصاییه بلوکات نجفآباد و سده به این مناطق سفر کردند. در دی 1315 در سفر حکمران اصفهان به سده سرکشی خانه به خانه برای یافتن افراد بدون شناسنامه صورت گرفت.
برگ اول یک سجل در موزه اسناد خمینیشهر نشان میدهد در 5 اردیبهشت 1306 برای فردی به نام سید میرزا ابطحی متولد 1261 فروشان شناسنامه صادر شده است.
نقل از کتاب رخدادهای ماربین، محمدعلی شاهین
طبیب مجاز به چه کسی گفته می شد؟؟؟
؟؟؟
پیش از ورود پزشکان با تحصیلات جدید مردم به حکیمان سنتی در کوچه اطبا و درمحکمه و دیگر آبادیهای ماربین مراجعه میکردند. حکیمان این شغل را به طور عملی و تجربی میآموختند.البته بعضی از آنها در مدرسه علمیه صدر همراه دروس شرعی اصول کلی طبابت را فرا میگرفتند. برای دادن مجوز، اداره معارف اصفهان در چند دوره از این حکیمان امتحان گرفته و در صورت قبولی برای آنها پروانه صادر میکرد. به قبول شدگان طبیب مجاز می گفتند، یکی از این امتحانها در اردیبهشت سال 1308 در اداره معارف اصفهان با سی نفر شرکت کننده برگزار شد که 13 نفر آنها مردود شدند. از سده سید محمدعلی لقمانی و حاج آقا ابطحی در این امتحانات شرکت و به عنوان طبیب مجاز شناخته شدند. البته قدیمیترین مجوز طبابت در سده مربوط به سال 1293 خورشیدی و متعلق به میرزا رحیم محدّث میباشد.
در کتاب سرگذشت پزشکی تاریخ طبابت از سده تا دوران جدید در چند فصل جداگانه همرا زندگی پیشکسوتان چاپ شده است.
https://eitaa.com/danehnameh
به بهانه روز شوراها
از بلدیه سده تا شورای اسلامی شهر
//////
در آبان 1310 اولین دوره انتخابات انجمن بلدی سده انجام شد. سید علی میرعنایت و ابوالحسن سیادت از منتخبین بودند. «سید علی آقا میرعنایتی»به عنوان اولین رییس انجمن بلدیه سده انتخاب شد.
دومین انتخابات دو سال بعد در بهمن 1312 انجام شد شد. در آن 673 نفر از مردم سده رای دادند. از بین 30 نفر از حائزین اکثریت آراء 6 نفر به عنوان اعضای انجمن بلدی تایید شدند. در سالها بعد، انجمن بلدی به انجمن شهر تغییر نام داد. آخرین انحمن شهر تا پیروزی انقلاب اسلامی فعال بود و در ماه منجر به پیروزی انقلاب طی اطلاعیه ای از انقلاب حمایت کرد
پس از پیروزی انقلاب اسلامی شوراهای محلی تشکیل شد.. یکی از وظایف آنها انتخاب شورای هماهنگی شهر بود که در سال 1359 تشکیل گردید.
در این شورا از خوزان، فروشان، ورنوسفادران هر کدام دو و از اندان یک نماینده حضور داشتند.
اولین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر وروستا در سال 1377 برگزار شد و 7 نفر به شورای شهر خمینی شهر راه یافتند و مرحوم رضا صهری را به عنوان اولین رییس شورای شهر و مهندس محمود عابدی به عنوان شهردار انتخاب شدند. از آن پس 5 شورای دیگر تشکیل شده است.
سند اسامی منتخب انجمن بلدی سال 1314 است.
بیشتر ازhttp://daneshnam.ir /
https://eitaa.com/danehnameh
معرفی آثار نویسندگان و شعرای خمینیشهری
عنوان کتاب: جامانده از قافله
پدید آورنده: زیبا پریشانی
تعداد صفحات:. 536
سال انتشار: 1399
ناشر: نشر دارخوئین
موضوع: این کتاب بر پایه دست نوشته ها و خاطرات یدالله آقا بابایی: متولد سال 1327، مبارز و فعال فرهنگی، سیاسی نگارش شده است. کتاب در برگیرنده بخشهایی از تاریخ مبارزات و فعالیتهای مذهبیون طرفدار امام خمینی از سال 1342 تا پایان جنگ تحمیلی است و اطلاعات مستندی از حوادث مختلف این دوران مانند مبارزات، تشکیل هیئتها، رفتار ساواک، زندانی های سیاسی اوج انقلاب درهمایونشهرتشکیل نهادهای انقلاب مانند کمیته و سپاه، ماموریتهای سپاه، جنگ و اعزام نیروهای خمینی شهری در اختیار علاقه مندان قرار می دهد.
https://eitaa.com/danehnameh