#نکات_اصولی
#امر_به_امر
💠 آیا اطاعت از امر به امر، واجب است؟
✅ بحث #ثبوتی:
1️⃣ گاهی غرض مولی از امر این است که فرد واسطه دستور دهد و امر او #موضوعیت دارد.
👈 در این صورت، امر مولی به تحقق فعل تعلق نگرفته؛ زیرا هدف صدور فرمان از طرف مأمور اول بوده و همین مسأله موضوعیت داشته است. در این صورت، مأمور دوم وظیفهای ندارد.
2️⃣ گاهی غرض مولی آن است که امر نمودن مأمور اول تنها #طریق و واسطه رساندن امر مولا باشد.
👈 در این صورت، امتثال امر بر مأمور دوم واجب است؛ از این رو، اگر امر مولا از غیر طریق مأمور اول هم برسد، باید امتثال شود.
3️⃣ گاهی غرض مولی #تحقق «مأمور به» در عالم خارج است، اما از طریق مأمور اولی؛ چنانچه در دستورات پادشاهان و فرزندان آنان، غرض آن است که دستور «شاه» از طریق فرزندش به اتباع و لشکریانش ابلاغ و امتثال شود.
👈 در این صورت، باید تفصیل قائل شد؛ در صورتی که واسطه مأمور دوم را به انجام فعل #امر نماید، اطاعت واجب میشود، اما اگر امر ننماید، امتثال واجب نیست.
✳️ بحث #اثباتی:
🔸به حسب فهم عرفی «امر به امر» در احتمال #دوم ظهور دارد؛ یعنی امر اول تنها طریق رسیدن امر مولی به مأمور دوم است. بنابراین به هر نحوی دستور مولی دریافت شود، از نظر عقلا امتثال آن واجب و ترک آن مذموم است.
🔻 ثمره عملی بحث «امر به امر»
🔹 ثمره این بحث مشروعیت یا تمرینی بودن عبادات صبی است، که محل اختلاف است؛ زیرا غالباً دلیل مشروعیت عبادات صبی روایاتی است که اولیاء را مأمور مینماید که فرزندان خود را به نماز و روزه امر نمایند. خود این بحث ثمراتی دارد، از جمله اینکه وقتی کودکی بین امام و مأموم فاصله شود؛ و نیز اگر در جماعت، فقط کودک مأموم باشد و امام در تعداد رکعات نماز شک کند؛ اما کودک یقین داشته باشد، در این صورت، آیا بر امام لازم است عمل خویش را برآنچه از بچه مشاهده میکند مبتنی کند یا خیر؟ همه این مسایل مبتنی بر آن است که عبادت کودکان مشروع باشد.
📚 کفایة الاصول، ج1، ص 269؛ دراسات في علم الأصول، مرحوم خویی، ج2، ص88 -90
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @Dar_masire_ejtehad