کلیدواژه: #رویکرد‌میان‌رشته‌ای نویسنده:ع طاهری ♻️موضوع بحث: « #رویکردمیان‌رشته‌ای » چیست؟ چرا؟ و چگونه؟ ♻️مسأله بحث: پدیده‌ها، پیچیده هستند ( #پیچیدگی = وجود ابعاد، زوایا، سطوح، لایه‌ها،‌ مراتب، تحولات، روابط،‌ ظهورات مختلف در یک پدیده) به‌طوری که نمی‌توان با مطالعه تک‌بُعدی، واقعیت آن را کشف کرد تا بتوان پیش‌بینی و کنترل نسبت به پدیده را به‌دست آورد؛ روش دست‌یابی به حداکثر لازم از ابعاد پدیده‌ها چیست و چگونه می‌توان از آن استفاده کرد؟ ♻️پیش‌فرض‌ها: 🔸1. #رویکرد = تعیین زاویه دیدی که از آن زاویه به موضوع نگاه می‌کنیم. «رویکرد» نوعِ نگاه است و جنس #معرفتی دارد؛ خودش ابزار نیست بلکه تعیین‌کننده ابزار مناسب برای اجرای تحقیق است. اصطلاح « رویکرد » یا « #رهیافت » (معادل با اصطلاح Approach# ) استفاده شود. 🔸2. علت نیاز به «رویکرد»، چندبُعدی و چندوجهی و چندلایه‌ای بودن پدیده‌هاست که برای کشف هر کدام نیاز به زاویه دید خاصی می‌باشد. 🔸3. #رشته‌علمی = مجموعه‌ای از اصول موضوعه، تعاریف، قوانین و مسائل پیرامون یک موضوع خاص، که در آن به‌شکل منطقی به تحلیل و تولید فکر پرداخته می‌شود. (مسائل جدید یا پاسخ‌های جدید) 🔸4. اصول پارادایم شبکه‌ای زیرساخت‌های بحث هستند (حاوی مبانی هستی‌شناسانه،‌ معرفت‌شناسانه، روش‌شناسانه، انسان‌شناسانه، علم‌شناسانه، …) ♻️فرضیه بحث: 🔹1. هر کدام از علوم، یک زاویه دید خاص به پدیده‌ها دارند و از بُعدی از ابعاد یک پدیده، پرده‌برداری می‌کنند لذا به تعداد علوم دارای رویکرد هستیم و همچنین کلیه مواردی که به تعیین نوع دید مرتبط می‌شوند مانند دید کلان و دید خُرد، دید فردی و دید اجتماعی و … 🔹2. رویکرد میان‌رشته‌ای = استفاده از #برآيند‌اطلاعات یک یا چند رشته علمی،‌ برای حل یک مساله‌ در علمی دیگر (مساله‌ای که صرفاً با اطلاعات آن علم حل نمی‌شود)، یا تولید مساله‌هایی جدید و پاسخ‌هایی جدید (رشته جدید علمی) 🔹3. #رویکردسیستمی و شبکه‌ای = نگاه به موضوعات با دید شبکه‌ای (شبکه هستی) و بررسی پدیده‌ها در ضمن روابطشان با عناصر و متغیرهای درونی (تا ذرات بنیادین)‌ و عناصر و متغیرهای بیرونی (تا بالاترین عوالم ماورایی) ♻️تبیین بحث: مبنای معرفت‌شناسانه « #رئالیسم‌شبکه‌ای یا #رئالیسم‌پیچیده» می‌گوید که پدیده‌ها و موضوعات، ضرورتاً و صِرفا ًآنگونه که دیده می‌شوند نیستند بلکه ممکن است پدیده « #شرور» باشد و ظاهری غیر از واقعیت خود بروز دهد، و همچنین پدیده‌ها دارای ابعاد، لایه‌ها، سطوح،‌ مراتب، حالات مختلف هستند که حکم هر کدام نسبت به دیگری متفاوت است (گرچه در یک جوهره اصلی مشترکند). برای کشف این ابعاد، لایه‌ها، سطوح،‌ مراتب، حالات که در ابتدا به چشم نمی‌آیند نیاز به تغییر زاویه دید، تغییر نقطه دید، تغییر فرآیند بررسی،‌ تغییر ابزار بررسی است. برش‌ها، مقاطع، نماها یا پلان‌ها مختلفی که در نقشه‌های مربوط به سازه‌های ساختمانی یا مکانیکی ارائه می‌شوند مثال مناسبی برای این موضوع هستند. ♻️انواع رویکردها: یکی از علل تکثُّر و پیدایش علوم مختلف، با وجود جوهره یکسان در پدیده‌ها، وجود ابعاد، لایه‌ها، سطوح،‌ مراتب، حالات مختلف آنهاست؛ بر کشف این ابعاد و زوایا، تمرکز علمی صورت گرفته است و به‌تدریج میزان مسائل و روش در آن گسترش یافته و تبدیل به یک علم شده است؛ بنابراین می‌توان به تعداد علوم،‌ رویکرد تعریف کرد؛ مانند: رویکرد فلسفی، رویکرد روان‌شناسانه، رویکرد اقتصادی، رویکرد مدیریتی، رویکرد تاریخی، رویکرد صنعتی، رویکرد محیط‌ زیستی، رویکرد ادبی، رویکرد فقهی، رویکرد تفسیری،‌…(هر علمی که زاویه نگاهی را به انسان پیشنهاد می‌‌کند). همچنین کلیه موضوعاتی که به‌صورت یک دستگاه فکری یا بسته معرفتی یا مکتب، حاوی تعریفی برای نوع نگاه به پدیده‌ها هستند (گرچه یک علم اصطلاحی نیستند) می‌توانند «رویکرد» تعریف کنند؛ مانند: رویکرد لیبرالیستی، رویکرد توسعه انسانی، رویکرد مسیحی، رویکرد شیعی،‌ رویکرد صدرایی،‌ رویکرد اصول‌فقهی، رویکرد خُرد،‌ رویکرد کلان، رویکرد آینده‌پژوهانه و... مهم: در هر موردی که اصطلاح « #رویکرد» به‌کار رفت، بلافاصله به‌دنبال #نوع‌نگاه و #زاویه‌دیدی که آن رویکرد پیشنهاد می‌کند بروید و تحلیل‌های خود را با #فرآیندها و #ابزارهای متناسب با آن رویکرد انجام دهید؛ و اگر کلمه «رویکرد» به‌جای یک نوع نگاه، به یک نوع فرآیند یا ابزار اضافه شده بود مانند: رویکرد تحلیلی،‌ رویکرد برهانی و …، به‌دنبال نوع نگاهی که آن فرآیند یا آن ابزار مبتنی بر آن است بگردید مثلا: برهان، فرآیند و ابزاری برای نگاه‌های عقلانی به پدیده‌هاست پس منظور از رویکرد برهانی این است که پدیده مورد نظر از زاویه معقول بودن بررسی خواهد شد. محقق همیشه به‌دنبال #بازترین و #متمرکزترین زاویه دید می‌گردد تا بتواند #حداکثرمطالب لازم را از موضوع به‌دست آورد. منبع و منشأ رویکردها و علت انتخاب آنها، در مبا