#فلسفه_تحلیلی و روش تحقیق | کنترل متغیرها برای تشخیص جنس و فصل
🔹 #متغیرها در فلسفه تحلیلی:
- هر مفهوم دارای صفات و آثار است که تعیین‌کننده‌ی هویت آن هستند.
- برای تحلیل یک مفهوم، باید میان متغیرهای تأثیرگذار تمایز قائل شد.
🔹 #نقش کنترل متغیرها:
- تشخیص جنس (مفهوم کلی که شامل اقسام مختلف است) و فصل (ویژگی تعیین‌کننده‌ی تمایز هر نوع از جنس).
- کنترل متغیرها موجب دقت بیشتر در تعریف و استنتاج مفاهیم علمی و فلسفی می‌شود.
🔹 #روش تحقیق برای تنظیم متغیرها:
1️⃣ #تفکیک صفات جوهری از صفات عرضی:
- جوهری: ویژگی‌هایی که بدون آنها، مفهوم تغییر ماهیت می‌دهد.
- عرضی: ویژگی‌هایی که ممکن است تغییر کنند، اما ماهیت اصلی مفهوم را حفظ می‌کنند.
2️⃣ #تحلیل آثار و روابط علی:
- بررسی پیامدهای هر متغیر و نقش آن در شکل‌گیری نتایج.
- تحلیل ارتباطات علی و معلولی میان متغیرها برای دستیابی به شناخت دقیق.
3️⃣ #کنترل متغیرها در چارچوب منطقی:
- استفاده از روش‌های فلسفی و منطقی برای تنظیم مدل‌های تحلیلی.
- شناخت محدوده‌ی تأثیر متغیرها بر نتایج تحقیق و تعریف مفاهیم.
🔹 #نتیجه:
- کنترل متغیرها موجب تنظیم دقیق جنس و فصل در تعاریف علمی و فلسفی می‌شود.
- برای تدوین مدل‌های تحلیلی، باید ارتباطات میان صفات، آثار، و روابط علّی بررسی شوند.
#مدیریت_تحقیق #فلسفه_تحلیلی #ساختار_مفهومی
🔸کانال دستیار محقق
@dastyaar
کلیدواژه: #سیستم #شبکه #اجتهاد‌سیستمی
♻️ #سيستم يا #شبكه:
مجموعه‌اي از عناصر است كه با يكديگرارتباط برقرار مي‌كنند و براي #تحقّق يك هدف در تلاش‌اند. در هر شبكه، تغيير هر جزءبر ديگر اجزاء و بر كلّ، تأثير دارد و هيچ‌يك از عناصر، اثري مستقل و جدا ازمجموعه نمي‌گذارند و نمي‌پذيرند.
♻️ #مولّفه‌های‌اصلي سيستم يا شبكه عبارتند از:
🔹اجزاء و عناصر(متغيّرها)
🔹روابط بين اجزاء
🔹هدف
🔹مرز سيستم و محيط سيستم(تفكيك بين عوامل خارج از سيستم و عوامل داخلي آن)
🔹جريان سيستم(نحوة فعاليّت متغيّرهاي داخلي و خارجي براي رسيدن به هدف سيستم)
🔹بازخورد(بررسي نتايج به‌دست آمده از جريان سيستم و اصلاح نقاط نامناسب و بهينه‌سازي جريان، و اعمال دوبارة آن به سيستم)
🔹پايداري سيستم(ميزان قابليت مقابله يا انعطاف سيستم در برابر تغييرات احتمالي)
✳️ #متغيّرها و #روابط‌بین‌آنها که #فرآیند‌سیستم را می‌سازد مهم‌ترین عناصر سیستم هستند و نحوه کشف آنها (بالخصوص مشخصات روابط بین آنها) #منطق‌فرآیندها را شکل می‌دهد.
🔶✳️✳️ #راه‌نفوذ ما به موضوعات از طريق #آثار و #خصوصيات آنهاست. ذهن قدرت درك مستقيم #جوهرهٔ اشياء راندارد و بايد از طريق ادراك آثار و خصوصيات آن پي به #سرمنشاء ببرد. آثار اشياء وموضوعات هستند كه سبب #رفع‌نياز ما و #حل‌مشكل مي‌شوند، ارتباط ما با آنها به خاطراستفاده از #كاركرد آنهاست. آثار و كاركردهاي موضوعات #قابل‌تغيير هستند، مي‌توانآنها را از بين برد يا تقويت و تشديد كرد يا اثري ديگر را بر موضوع بار كرد؛موضوعات با يكديگر و با اجزاء دروني خود فعل و انفعال دارند(اثرمي‌گذارند و اثر مي‌پذيرند)؛با برقرار كردن ارتباط بين موضوع مورد نظر و موضوعي با اثري ديگر (يا ارتباط با جزئي ديگر) مي‌توان شيء مورد نظر را تحت تأثير قرار داد و كاركردهاي آن را تغيير داد( #فعّال‌سازي).
♻️ #متغيّرها،عوامل تأثيرگذار و تأثيرپذير در مجموعة سيستم هستند (آنچه قابليّت تغييردادن ياتغييرپذيري دارد و با تغيير آن تغييراتي در وضعيّت موضوعِ مورد نظر به‌وجود خواهدآمد). متغيّرها انواع و مراتبي دارند كه عبارتند از:
#متغيّرهای‌دروني (آنچه در درون موضوع است و مي‌تواند به سبب عواملي تغيير پذيرد و باعث تغيير موضوع شود)
#متغيّرهای‌بيروني(عواملي كه از خارج از موضوع بر موضوع و اجزاء آن تأثير مي‌گذارندو سبب تغييري در آن مي‌شوند)
#متغيّرهای‌مثبت (عواملي كه تغيير مطلوب و هماهنگ با هدف ما ايجاد مي‌كنند)
#متغيّرهای‌منفي
#متغيّرهای‌تشديدكننده(عواملي كه سبب ازدياد اثري در موضوع مي‌شوند)
#متغيّرهای‌تضعيف‌كننده(عواملي كه سبب كاهش اثري در موضوع مي‌شوند)
#متغيّراصلي یا #مرکزی(عاملي كه بيشترين تأثير را براي رسيدن به هدف دارد)
#متغيّرهای‌كمكي و #جانبي (عواملي كه زمينه‌ساز و تقويت‌كنندة جريان اصلي هستند)
#متغيّرهای‌نياز(عواملي كه براي رسيدن به مطلوب بايد نيرو و امكانات دريافت كنند)
#متغيّرهای‌نيرو (عواملي كه امكانات لازم را براي رفع نياز دارند)
#متغيّرهای‌كلان (عواملي كه بر طيف گسترده‌اي از موضوعات تأثير مي‌گذارند)
#متغيّرهای‌جزء (عواملي كه بر يك مورد يا بخشي از آن تأثيرگذار هستند)
#متغيّرهای‌كوتاه‌مدت #بلندمدت
#متغيّر‌حداقلّي(عاملي كه كمترين تأثيرگذاري يا تأثيرپذيري را دارد)
#متغيّرحداكثري (عاملي كه بيشترين تأثيرگذاري يا تأثيرپذيري را دارد)
#متغيّر‌كنترلي(عامليكه هنگام نياز وارد جريان مي‌شود و مشكل را مهار مي‌سازد)
#متغيّر‌زمان، #مكان
#متغيّركميّت، #كيفيّت
#متغيّراولويّت (عاملي كه نسبت به عوامل ديگر تأثير خود را زودتر و يا عميق‌تر مي‌گذارد و سپس ديگرمتغيّرها مُجاز به اثرگذاري يا اثرپذيري هستند)
#متغيّرلايه و #عمق(در چه لايه و عمقي اين تأثير انجام مي‌شود؟)
#متغيّرجهت (در چه جهت و زاويه‌اي تأثيرگذاري يا تأثيرپذيري انجام مي‌شود؟)
#متغيّرهای‌همراه(عواملي كه بايد همراه هم باشند تا تأثيرگذاري يا تأثيرپذيري انجام شود)
با مشاهدة دقيق و جامع از فعل و انفعالات جاري در #هستي مي‌توان متغيّرهاي ديگري رانيز به اين فهرست افزود.
اصلی‌ترین #هدف در بحث #سیستم‌ها، تعیین #رفتارسيستم است يعني چگونگي فعاليت متغيّرهاي آن براي رسيدن به #هدف سيستم.
برای #تشخیص‌رفتار سیستم باید #تحليل‌سيستم صورت پذیرد يعني بررسي يك سيستم به هدف #حلّ‌نارسايي و مشكل، يا به هدف #ارتقاء‌وضعيت و رساندن به موقعيت بهتر. در تحليل سيستمي به‌دنبال تجزية سيستم به عوامل تشكيل‌دهندة آن و روابط بين آنها و بررسي ميزان فعل‌وانفعال بين اجزاء و دست‌يابي به ميزان موفقيّت اين تعاملات در تأمين هدف سيستم هستيم.
♻ #اجتهاد‌سیستمی یعنی در مورد هر #مساله و #موضوعی که می‌خواهیم #نظر‌دین را در مورد آن به‌دست آوریم باید تعیین کنیم که در #گزاره‌های‌دین، چه #متغیرهایی با چه #خصوصیات و #روابطی با یکدیگر #ترکیب شده‌اند تا #برآیندی در #موضوع مورد بحث به‌دست آید.
@dastyaar