دفاع همچنان باقیست
♦️وضعیت سیاسی سیستان و بلوچستان الف) قومیت: بلوچستان شامل سرزمين وسيعي است كه نواحي جنوبشرق ايران،
...ادامه
♦️وضعیت سیاسی سیستان و بلوچستان
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، ساختار ايجادي رژيم قبل، به سرعت متحول شد؛ در اين ميان مذهب از يك امر حاشيهاي، خارج و وارد متن زندگي مردم گرديد. مولوي‌ها كه تا آن زمان در سلسله مراتب قشربندي در رده‌ی سوم و يا حتي چهارم قرارداشتند، به رده نخست ارتقاء يافته و بدل به مرجع و پناهگاهي براي عموم مردم گرديدند؛ همين امر رشد مذهب و شاخص‌هاي مذهبي را درپي آورد.
🔹مساجد كه تا آن زمان اختصاص به جمعيت انگشتشماري از سالخوردگان يا ميان‌سالان داشت، مملوء از جمعيت جوان گرديد و روز بروز بر تعداد آنها افزوده شد. مدارس ديني رونق ويژهاي يافت و پيوسته مدارس جديدي تأسيس ميشد كه در نتيجه آن آمار طلاب‌ديني نيز رشد بسيار چشمگيري يافت.
♦️تحركات سياسي
1⃣ دوره قبل از انقلاباسلامي:
#اسدالله‌اعلم كه مدت‌ها سمت استانداري استان سيستان‌وبلوچستان را برعهده داشت، توانست با نزديك شدن به خوانين، روابط دولت را با آنها مستحكم كند. وي در مقام وزيردربار نيز تلاش بسيار مؤثري در نزديك ساختن خوانين به دربار انجام داد و اعطاي تأمين و تغيير نام بعضي از طوايف به #شه‌بخش و #شهنوازي حاصل اين تلاش بود. اما از سوي ديگر، تحركات سياسي نيز كه اساساً تحت نفوذ حوزه سياسي بلوچ‌ها در پاكستان بود، به منصه ظهور رسيد. تشكيل گروهي به نام #جبهه_آزاديبخش بلوچستان در سال1343بدست #جمعهخان، حاصل اين تحركات بود. اين جبهه كه بعدها مورد حمايت طايفه #سردارزايي و برخي كشورهاي عرب قرارگرفت، حملات مسلحانه پراكندهاي را تدارك ديد و توانست تا اوايل دهه 1350به فعاليت خود ادامه دهد؛ اما توفيق چنداني بدست نياورد.
گروه ديگري به نام #حزب_دمكراتيك #بلوچستان در دهه1340در بغداد تشكيل شد كه شاخه بلوچي جبهه ملي خلق ايران - ائتلافي از اعضاي حزب #توده بود. اين گروه خواستار يك دولت دمكراتيك ملي در بلوچستان بود. استفاده از زبان بلوچي در امورآموزشي، از ديگر خواستههاي اين گروه بشمار ميرفت؛ اين گروه نيز پس از چندي متلاشي شد.
اين تلاش‌ها نه مورد حمايت جدي خوانين قرار داشت و نه اين كه سران مذهبي آنها را تأييد ميكردند. از سوي ديگر تحصيل‌كردگان بلوچ كه تعداد آنها تا اواخر دوران محمدرضاشاه به حدود 100نفر ميرسيد، اغلب داراي #انديشههاي_ماركسيستي بودند و عمدتاً #حزب_رستاخيز و دفتر #فرح_هدايت آنها را در دست داشتند.
در مجموع، تلاش‌هاي سياسي در اين منطقه، عمدتاً ماهيتي #غيرمذهبي داشت و بيشتر، خواستههاي قومي را دنبال ميكرد و در اين بين از حمايت‌ها و رهنمودهاي كشورهاي خارجي به خصوص #عراق نيز سود ميجسته است. از سوي ديگر، رژيم نيز با درك چنين موقعيتي توانست 3مؤلفه تأثيرگذار را در اينگونه تلاش‌ها شناسايي و بر روي آنها اعمال كنترل نمايد؛
🔹اين 3مؤلفه عبارت بودند از: #خان يا #سردارها، #ترانزيت_موادمخدر و عامل سوم #روشنفكران.
بدينترتيب در سال‌هاي قبل از انقلاب، هرچند ميان قوم بلوچ و حاكميت، شكاف‌هاي اساسي وجود داشت ولي به واسطه سياستگذاري‌هاي رژيم و همچنين شرايط داخلي، اين شكاف‌ها حركت‌هايي جدي را برضدحاكميت به همراه نداشت.
2⃣ بعد از انقلاب اسلامي
پس از پيروزي انقلاب اسلامي فعاليت‌هاي سياسي و مذهبي بسرعت در بلوچستان آغاز شد و قوم بلوچ را در آستانه تحولات جديدي قرارداد. از يك طرف #دولت_موقت تا حدودي بلوچ‌ها را در امورسياسي منطقه فعال نمود و به يك‌باره ميزان مشاركت آنها را در اداره امور منطقه افزايش داد، بطوري كه دكتر دانش نارويي استاد دانشگاه به استانداري سيستان و بلوچستان رسيد و فردي به نام گمشادزهي مديركلي بهداري را عهدهدار شد و بسياري از روشنفكران بلوچ نيز به سمت‌ها و مشاغل مهم ديگري گمارده شدند.
از سوي ديگر، ماهيتِ خان ستيزي انقلاب، با به خطرانداختن قدرت و اقتدار خوانين، موجب فراري شدن آنها از منطقه به بلوچستان پاكستان شد. اين تغييرات بسرعت باعث گشت كه روحانيون سني مذهب كمكم خود را به رهبران نهضتي مذهبي مبدل ساخته و خواستههايي از قبيل حقوق مساوي و برابر در حاكميت را مطرح نمايند. پس به طور خلاصه اين تحولات جديد عبارت بودند از:
الف) افزايش حضور روشنفكران در حاكميت
ب) به خطر افتادن نفوذ سردارها و افزايش ميزان اقتدار روحانيون سني مذهب در هرم اجتماعي.
براین اساس، تحركات سياسي سازماندهي شده در بعد از انقلاب را می‌توان در 4مرحله نسبتاً مجزا از همديگر شناسايي كرد و ويژگي‌هايي را براي هركدام برشمرد:
🔸مرحله اول: نخستين گام‌هاي مؤثر كه نشاندهنده شكاف ميان حاكميت و قوم بلوچ بود را مولوي‌ها برداشتند.
(96) ادامه در پُست بعدی
فرقه‌ها و ادیان جهان اسلام
https://eitaa.com/joinchat/1739522124Ca6c226e120
دفاع همچنان باقیست
https://eitaa.com/defa_baghist
دفاع همچنان باقیست
...ادامه ♦️وضعیت سیاسی سیستان و بلوچستان پس از پيروزي انقلاب اسلامي، ساختار ايجادي رژيم قبل، به سرع
...ادامه
♦️تحرکات سیاسی
همزمان با رونق فعاليت گروه‌ها و احزاب در كشور، گروهي از مولوي‌هاي منطقه اقدام به تأسيس حزبي تحت عنوان #حزب‌اتحاد‌المسلمين در زاهدان نمودند. رهبر اين حزب مولوي عبدالعزيز ملازهي(ملازاده) بود. وي پيشواي وقت اهل‌سنت منطقه به شمار ميرفت و تا حدي از نفوذ در بين مردم و مولوي‌ها برخوردار بود.
اهداف و مواضع اين حزب هرچند خواستههاي محلي و قومي از قبيل واگذاري پست‌ها به افراد بومي و دادن خودمختاري به مردم بلوچ را شامل ميشد، ولي مهمترين هدف آن عبارت بود از "جلوگيري از هرگونه مقررات و قوانين در مناطق سنينشين كه مغاير با اصول و عقايد اهل‌سنت باشد." بدنبال تأسيس حزب، رهبران اهل‌سنت منطقه، مخالفت خود را با اصل 12 پيشنويس قانون‌اساسي يعني به رسميت شناختن #مذهب_شيعه در كشور و همچنين شرط شيعه بودن رئيس‌جمهور آشكارا ابراز كردند. همين مسأله زمينه مساعدي را براي حضور بلوچ‌ها در انتخابات خبرگان قانون اساسي فراهم آورد.
نمايندگان اهل‌سنت #مجلس_خبرگان مخالفت خود را در خصوص بعضي از اصول قانون اساسي محدود به جلسات مجلس نساخته و براي تحقق خواستههايشان موضوع را بيش از پيش در معرض افكار عمومي قرار داده و از آنان ميخواهند نسبت به آن اعلام موضع بنمايند.
▪️حادثه عيدگاه زاهدان
چند روز قبل از حادثه عيدگاه 1358 اتفاقاتي رخ ميدهد كه زمينهساز #درگيري‌هايي چند ميشود. در شهرستان #چابهار، استاندار و تعدادي از مسؤولان را عدهاي به گروگان ميگيرند.
همچنين فرماندار شهرستان ايرانشهر نيز در محل فرمانداري به #گروگان گرفته ميشود.
از سوي ديگر، درگيري‌هايي نيز در چند منطقه از جمله شهرستان #خاش روي ميدهد كه چندين تَن كشته ميشوند. در نتيجه اين اتفاقات دولت موقت هيأتي را به زاهدان گسيل ميدارد تا با بررسي مسائل مورد اشاره مردم را اعم از شيعه و سني به وحدت با يكديگر دعوت نمايد. قرار بر اين ميشود كه #ابراهيم_يزدي يكي از وزراي كابينه دولت موقت كه مسؤوليت هيأت را عهدهدار بود در مراسمي كه به همين منظور در عيدگاه برپا شده بود، سخنراني كند.
به محض ورود هيأت، افراد ناشناسي به محل تجمع مردم مسلحانه حمله ميكنند و متعاقب آن درگيري‌هايي شديد ميان اهل‌سنت و شيعيان كه عموماً از ساكنان شهرستان #زابل بودند به مدت چند روز روي ميدهد كه بر طبق آمارهاي غيررسمي تعدادي نيز كشته ميشوند.
اين حادثه در آن زمان نشان داد كه طرفين دعوي و مناقشه نه تنها از حيث قومي بلكه از جهت مذهبي و عقيدتي نيز خود را جدا از همديگر احساس كرده و توسل به خشونت را تنها راه حل مناقشه قلمداد ميكنند.
اما اين روند در سال‌هاي بعد استمرار نمييابد، زيرا اولاً #مولوي‌هاي اهل‌سنت هنوز به صورت ساختاري نتوانسته بودند جايگاه خود را در سلسله مراتب قدرت حفظ نمايند و هنوز #سردارها از قدرت چشمگيري برخوردار بودند؛ در ثاني علقهها و تمايلات مذهبي نيز در ميان لايههاي مختلف اجتماعي به خصوص گروه سِني جوانان، گستردگي و نفوذ بالايي نداشت. نتيجه اين شد كه اين نوع تحركات با چنان ويژگياي كه گفته شد به مرور جاي خود را به تحركاتي با ماهيت نسبتاً متفاوت از قبل ميدهد.
🔸مرحله دوم: پس از حادثه عيدگاه، تحركات و فعاليت‌هاي سياسي در ميان قوم بلوچ به شكل ديگري خود را نشان ميدهد. سردارها كه از نفوذ بالايي در ساختار اجتماعي و سياسي برخوردار بودند، كشور را ترك ميكنند و در اين ميان برخي از آنها فعاليت‌هاي سياسي خود را بصورت سازماندهي شده با كمك بعضي از كشورها پايهريزي ميكنند.
#عراق به واسطه نفوذ تاريخياش در منطقه راهاندازي #حزب‌دمکراتیک بلوچستان، تشكيلات جديدي را تحت عنوان #جبهه‌وحدت‌بلوچ بوسيله #جمعهخان_بلوچ كه از مؤسسان جبهه آزاديبخش بود و ميرمولا دادمرادزهي يكي از سردارهاي با نفوذ منطقه تشكيل ميدهد.
اين 2 تن با همكاري خوانين فعاليت خود را به اسم بدست آوردن حقوق از دست رفته قوم بلوچ، تأمين حيثيت و شرف قومي-ملي بلوچستان و وادارسازي جمهوري اسلامي به دادن خودمختاري در چارچوب يك حكومت فدرال، سازماندهي نموده و در ابتداي سال 1360، موجوديت جبهه وحدت بلوچ را اعلام ميكند.
اختلافات شديد بوجود آمده در زمينه چگونگي توزيع پول‌هاي اهدايي از عراق و نهضت مقاومت ملي باعث ميشود در فروردين‌ماه سال 1364ميرمولا_داد سردارزهي از رياست جبهه و مسؤوليت خود خلع و جبهه بصورت شورايي اداره گردد؛ اما وضعيت جديد نيز دوام چندان نمييابد و با دخالت مستقيم عراق، از درون اين جبهه، #جنبش‌مجاهدين بلوچستان‌ايران (جمبا) فعاليتش را آغاز ميكند.
(97) ادامه در پُست بعدی
فرقه‌ها و ادیان جهان اسلام
https://eitaa.com/joinchat/1739522124Ca6c226e120
دفاع همچنان باقیست
https://eitaa.com/defa_baghist