تروای فرهنگی پرونده ویژه روزنه پیرامون تطهیر و انتشار اباطیل روشنفکران دین ستیز/یادداشت سوم ماجرای انتشار قانونی یک کتاب کفرآمیز بعد از ۱۵۰ سال! [صفحه ۱ از ۳] #اختصاصی_روزنه @rozaneebefarda 🔻🔻🔻 ▫️اشاره یادداشت نخست از #پرونده_ویژه_روزنه( #تروای_فرهنگی) به کتاب "تقی‌زاده؛ مشروطه‌خواه لیبرال" اختصاص یافت: https://eitaa.com/rozaneebefarda/13811 ▫️در یادداشت دوم به کتاب (آخوندزاده؛ طلایه‌دار مدرنیسم در ایران) پرداختیم: https://eitaa.com/rozaneebefarda/14142 🔸یادداشت سوم به #کتاب_ضاله "مکتوبات" فتحعلی آخوندزاده اختصاص یافته که بعد از ۱۵۰ سال،برای نخستین‌بار به صورت قانونی(!!!) در سال ۱۴۰۲، در تهران توسط نشر امید فردا به چاپ رسیده است. ▫️نام اصلی این کتاب در واقع «مکتوبات کمال الدوله به شاهزاده جلال الدوله» است که فتحعلی آخوندزاده مطالب خود را در قالب سه نامه از طرف اشراف زاده ای ایرانی-هندی به نام کمال الدوله نگاشته است و طبق داستان سازی آخوندزاده مطالب نامه کمال الدوله در واقع مشاهدات او از ایران (تبریز) است که طی سفری در سال 1280 ه ق رخ داده و طی سه نامه انتقادی از وضعیت فرهنگی و اجتماعی ایران مطالبی را برای شاهزاده جلال الدوله قاجاری که در آن زمان در بغداد ساکن بوده، نگاشته است و البته جلال الدوله هم طی یک نامه‌ای به او جواب می‌دهد. آخوندزاده افکار خود را در واقع در ضمن سه نامه _که غالب مطالب کتاب را در بر می‌گیرد_ آورده است و نامه جوابیه جلال الدوله یک پاسخ کوتاه و ناکافی و شعاری به کمال الدوله است که در واقع آخوندزاده با این سناریو درپی این بوده که انتساب #مطالب_کفرآمیز را از خود سلب کند و در قالب نامه‌نگاری با یک شاهزاده، مطالب دین‌ستیزانه‌اش را القا نماید. نکته مهم و کلیدی آنکه، این #کتاب_کفرآمیز برای اولین بار و بطور رسمی در ایران چاپ شده است! این اثر بخاطر حجم مطالب ضد دینی اش نه در دوره قاجار و نه حتی در دوره پهلوی اجازه چاپ پیدا نکرده است و حال پس از ۱۵۰سال، در عصر جمهوری اسلامی آرزوی دیرینه آخوندزاده برای چاپ کامل این کتاب در ایران محقق شد. حتی در دوره پهلوی وقتی فریدون آدمیت کتاب «اندیشه های میرزا فتحعلی آخوندزاده» را نگاشت، با توجه به شخصیت ضددینی آخوندزاده و ترویج اندیشه‌ها و افکار وی، بخاطر عکس‌العمل احتمالی جامعه روحانیت و متدینین، ساواک دستور منع خرید و فروش کتاب را صادر کرد.(ر.ک:نهضت امام خمینی، ج 3، ص 129) البته کتاب مکتوبات قبلا چندبار در داخل و خارج از کشور بطور غیر قانونی چاپ شده است اما مساله مهم این است که تا به حال بطور رسمی در ایران چاپ نشده بود! در همین راستا جا دارد گزارشی از چاپ های مختلف این کتاب ارائه گردد. در مقدمه یکی از جدیدترین نسخه های کتاب مکتوبات که در خارج کشور و بصورت اینترنتی منتشر شده است، چنین آمده است: «از همان ابتدای امر آخوندزاده درصدد چاپ کتاب برآمد اما زبان گزنده و محتوای تند و آتشین مکتوبات اجازه نمی داد احدی جرات و جسارت چاپ آن را داشته باشد. با تمام تلاشی که آخوندزاده و دوستانش انجام دادند نتوانستند کتاب را به چاپ برسانند و تنها نسخه های دست نویس این کتاب، توسط دوستان و آشنایان آخوندزاده پخش و مطالعه می شد. بدین ترتیب آخوندزاده تا پایان عمر خود نتوانست رویای انتشار کتاب مکتوبات را به حقیقت مبدل سازد. با گذشت نیم قرن از مرگ او، برای اولین بار و در سال 1294 متن ترکی کتاب از سوی کمیته الفبای جدید در باکو به چاپ رسید. در سال 1350(1971م) نسخه پارسی کتاب در ایران به همت باقر مومنی منتشر شد. این انتشار به صورت زیرزمینی و در 500 نسخه صورت گرفت. در سال 1364 انتشارات مرد امروز با افزودن مقدمه ای به قلم م.صبحدم مکتوبات را با حذف مقدمه باقر مومنی، افست و در خارج از ایران به چاپ رساند. مکتوبات با مقدمه ای از بهرام چوبینه، در سال 1385 توسط انتشارات البرز مجددا افست و انتشار یافت. در سال سال 1395 علی اصغر حقدار محقق و مشروطه پژوه معاصر بر اساس نسخه خطی مکتوبات محفوظ به شماره 1123 در کتابخانه ملی اقدام به تصحیح و انتشار مکتوبات نمود.»(مکتوبات،نشر باشگاه ادبیات،ص18) بر اساس متن فوق کتاب مکتوبات برای اولین بار در ایران توسط باقر مومنی از شخصیت های چپ توده ای مخالف پهلوی در سال 1350 چاپ می شود که ماشاالله آجودانی درباره این نسخه چنین می گوید: «پانصد نسخه از آن پنهانی در تهران به چاپ رسید و صورت کتاب جلد سفید(کتاب هایی که اجازه چاپ نداشتند و ناگزیر روی جلد آن چیزی نمی نوشتند) انتشار یافت.»(مشروطه ایرانی، ص448و449) نسخه بهرام چوبینه در کشور آلمان و نسخه علی اصغر حقدار هم در ترکیه چاپ شده است. همچنین در سال 1399 نسخه باقر مومنی با تصحیح و مقدمه م.مقصود توسط «باشگاه ادبیات»که یک مجموعه ضد انقلاب است در خارج از کشور بصورت اینترنتی منتشر شده است. @rozaneebefarda