☘یکی از كرامات شيخ☘ ‌ كرامت‌هاى فراوانى از شيخ ديده شده كه در اينجا تنها به يك مورد اشاره مى‌كنيم: يكى از شاگردان شيخ مى‌گويد: چون از مقدمات علوم و سطوح فارغ التحصيل گشتم، براى تكميل تحصيلات به نجف اشرف رفتم و به مجلس درس شيخ درآمدم، ولى از مطالب و تقريراتش هيچ نفهميدم. خيلى به اين حالت متأثر شدم تا جايى كه داشتم نا اميد مى‌شدم. بالاخره به حضرت امير (عليه السلام) متوسل گشتم. شبى در خواب خدمت آن حضرت رسيدم و آن بزرگوار در گوشم «بسم الله الرحمن الرحيم» را قرائت نمود. صبح چون در مجلس درس حاضر شدم درس را مى‌فهميدم. كم كم جلو رفتم و پس از چند روز به جايى رسيدم كه در آن مجلس صحبت مى‌كردم. روزى از زير منبر درس با شيخ بسيار صحبت كردم و اشكال گرفتم. آن روز پس از ختم درس، شيخ آهسته در گوش من فرمود: آن كسى كه «بسم الله» را در گوش تو خوانده است تا «و لا الضالين» را در گوش من خوانده. اين بگفت و برفت. من از اين قضيه بسيار تعجب كردم و فهميدم كه شيخ داراى كرامت است زيرا تا آن وقت به كسى اين مطلب را نگفته بودم.

☘شاگردان شيخ☘ ‌ در جلسۀ درس شيخ بیش از چهارصد نفر حاضر مى‌شدند. معروف است هر كس در محضر درس شيخ حاضر شد مجتهدى مسلم و عالمى نامدار گرديد و اين هم يكى از امتيازاتى است كه شيخ به علماى پيشين داشته و از جملۀ مزايايى است كه از بين علماى اسلام منحصرا به شيخ اختصاص يافته است. شاگردان شيخ بين دانشمندان شيعه و حتى دانشمندان همۀ فرقه‌هاى اسلام داراى مقامى بس ارجمند بودند. در فضيلت اينان همين بس كه دربارۀ هر كدام از آنها در مقام تعريف و توصيف مى‌گويند: "او از شاگردان شيخ بود." و با دارا بودن اين مقام، بر ساير علماى هم سطح ترجيح و برترى داده مى‌شود. معروف‏ترين شاگردان شيخ عبارت بودند از: ۱. ميرزا محمدحسن شيرازى (م ۱۳۱۲ ق) ۲. ميرزا حبيب ‏الله رشتى (م ۱۳۱۲ ق) ۳. سيد حسين كوه‏كمره ‏اى تبريزى (م ۱۲۹۹ ق) ۴. آخوند خراسانى (م ۱۳۲۹ ق) ۵. شيخ محمدحسن مامقانى (م ۱۳۲۳ق) ۶. محمدحسن آشتيانى (م ۱۳۱۹ ق) ۷. ميرزا ابوالقاسم كلانترى (م ۱۲۹۲ ق) ۸. يكى از شاگردان ايرانى شيخ، سيد جمال الدين اسد آبادى است كه چهار سال از محضر شيخ استفاده برد (بين سال هاى ۱۲۷۰ - ۱۲۶۶ هجرى قمرى) و تحصيلات خود را در حضور شيخ به پايان رسانيد. تمام مخارج سيد در اين چهار سال به عهدۀ شيخ بود و شيخ به او لطف و محبت فراوان نشان مى‌داد. سيد جمال، در سال ۱۲۷۰ هجرى قمرى به دستور شيخ به هندوستان رفت. از ديگر شاگردان برجستۀ شيخ مى‌توان به ميرزاى شيرازى (شاگرد ۱)، رهبر مذهبى جنبش تنباكو اشاره نمود.

☘تأليفات☘ ‌ اين عالم بزرگ شيعى بيش از ۳۰ كتاب و مقاله نوشته كه مهم ترين آن ها عبارت است از: ۱. «رسائل»: اين كتاب در علم اصول فقه است و به دليل محتوايى تازه و بديع به "فرائدالاصول" معروف شده است. ۲. «مكاسب»: اين اثر در خصوص مسائل كسب و تجارت است. مطالب اين كتاب علمى و استدلالى با تحقيقات و پژوهش ميدانى و جامع در ردّ و ابرام نظرات دانشوران و فقهاى گذشته است. و هر دو اثر فوق از كتب درسى رايج در حوزه‏ هاى علميه تشيع است. ۳. الاجتهاد و التقلید ۴. کتاب الطهارة‏ ۵. کتاب الصلاة ۶. کتاب الصوم ۷. کتاب الخمس ۸. کتاب الزکاة ۹. کتاب الحجّ ۱۰. کتاب النکاح ۱۱. القضاء و الشهادات ۱۲. صراط النجاة (رساله فتوایی فارسی، با تأیید شیخ؛ و محشّی به حواشی شاگردان شیخ) ۱۳. رساله سراج العباد (رساله فتوایی فارسی، با تأیید شیخ) ۱۴. «رسائل فقهية (و أصولية)» (رسالة فی: العدالة، التقیة، قاعدة لا ضرر، التسامح في أدلة السنن، قاعدة من ملک، القضاء عن الميت، المواسعة و المضايقة؛ (و الإرث)) ۱۵. كتاب الرجال‏ و...

☉ عظمت شیخ انصاری و تأليفات ایشان در نظر بزرگان: ‌ 🌺 شيخ آقا بزرگ طهرانى: و هو مشهور متداول لم يكتب مثله في الأواخر و الأوائل؛ أسس في هذه المباحث تأسيسا نسخ به الأصول الكربلائية فصارت كسراب بقيعه، و نسج على منواله المتأخرون حتى صار الفخر في فهم مراده، و كتب كل شرحا أو حاشية عليه، بقدر ما غمر فيه فكره و درى. (الذريعةإلى ‏تصانيف‏ الشيعة، ج‏ ۱۶، ص: ۱۳۲) 🌺 سید محسن امین عاملی: كان طويلا، صبيح الوجه على ما فيه من اثر الجدري، يخضب بالحناء، ضعيف البصر، لم يعقب سوى بنتين توفيتا بعده بيسير و أقيمت له المآتم في ديار الامامية كلها و رثي بالعربية و الفارسية. له كتب في الأصول و الفقه لايسع الواقف عليها و على ما فيها من الدقائق العجيبة و التحقيقات [الغربية] الغريبة مع لزوم الجادة المستقيمة و السليقة المعتدلة [لا] الا الالتزام لما يرى بالموافقة و التسليم حتى يرى المجتهد الناظر في ذلك نفسه كالمقلد و ذلك أقل شي‏ء يقال في حقه فقد اشتهر امره في الآفاق. اما مؤلفاته فمحتاجة إلى التهذيب و التنقيح كثيرا خصوصا رسائله التي عليها مدار تدريس الأصول؛ ففيها من الإيجاز في مكان مع لزوم التطويل، و من التطويل في آخر، و ما قيل انه كان لا يحب إخراج شي‏ء الا بعد اعادة النظر و التنقيح فهو كذلك، و لكن متى يتسع الوقت لهذا المحبوب، مع ان مطالبه أكثرها مبتكرات... (أعيان‏ الشيعة، ج‏ ۱۰، ص: ۱۱۸) 🌺 آیت الله سبحانی: و عاش المترجم -قبل تسنمه المرجعية العامة و بعدها- متواضعا زاهدا، يأكل الجشب، و يلبس الخشن، محبّا للفقراء محسنا إليهم، محتاطا في الأمور كلّها. (موسوعةطبقات‏ الفقهاء، ج‏ ۱۳، ص: ۶۵۴) 🌺 سيد محمد حسين حسينى جلالى: و ما أصدق كلام تلميذه النوري: «قد عكف على كتبه و مؤلّفاته و تحقيقاته كلّ من نشأ بعده من العلماء الأعلام و الفقهاء الكرام». و كان رحمه الله على جانب عظيم من الورع و كثير الاحتياط في مقام الفتوى، فكان مما أخذ عليه ذلك صاحب الجواهر قائلا له: «قلّل من احتياطاتك فإنّ الشريعة سمحة سهلة». و كان رحمه الله بعيدا عن الدنيا و مفاتنها، و حينما زاره جمع من المسلمين في سامراء قالوا فيه: «زهده كزهد سيدنا عمر» و من شواهد ذلك أنه ألّف ثلاث رسائل في القطع و الظن و الشك هي محور الدراسة في الأصول منذ عصره حتى اليوم، و هو لم يسمّها باسم خاصّ و لا ابتدأ فيها بتسمية نفسه فعرفت بالرسائل، حتى جاء تلميذه الآشتياني فسمّاها درر الفرائد... و كنت استغرب لما ذا لم يكتب رحمه الله في مباحث الألفاظ بنفسه، و ان كان له تقريرات فيها؟ فسألت جمعا من شيوخي عن ذلك، و لم أجد منهم جوابا شافيا، حتى قال شيخي الأستاذ البجنوردي رحمه الله إنّه سئل أن يكتب في ذلك فقال رحمه الله: «فيما كتبه صاحب الهداية كفاية» و يعني رحمه الله بذلك (هداية المسترشدين في شرح معالم الدين) للشيخ محمد تقي الأصبهاني فهو بحر خضمّ، يغفل عنه معاصرونا، و لا حول و لا قوّة إلّا بالله. (فهرس ‏التراث، ج‏ ۲، ص: ۱۵۶) 🌺 آیت الله سبحانی: أمّا الفرائد فهو للشيخ الأعظم مرتضى الأنصاري: النجم اللامع، بل الشمس البازغة في سماء العلم و التحقيق في القرن الثالث عشر، و هو من الّذين يضنّ بهم الدهر إلّا في فترات متقطّعة متباعدة، و له جهوده العلميّة في إرساء قواعد الفقه و الاصول في ضوء الكتاب و السنّة و العقل. الشيخ الأعظم في غنى عن الترجمة و التبيين، و كفى ما كتبه استاذه المولى أحمد النراقي المتوفّى ۱۲۴۵ في حقّه... ☀️ جمل الثناء عليه‏: أثنى على الشيخ الأنصاري و أطراه الكثير من معاصريه و الّذين جاءوا بعده. و هاك نماذج ممّا قالوا فيه: 🌺 قال الميرزا حبيب اللّه الرشتي: كأنّه من جودة النظر يأتي بما يقرب من شقّ القمر فضلا عمّن هو تالي العصمة علما و عملا. 🌺 قال الميرزا محمّد حسن الآشتياني: فإنّ ما ذكرنا من التحقيق رشحة من رشحات تحقيقاته، و ذرّة من ذرّات فيوضاته، أدام اللّه أفضاله و أظلاله؛ فلا تحسبنّه غير خبير بهذه المطالب الواضحة، كيف و هو مبتكر في الفنّ بما لا يسبقه فيه سابق. 🌺 قال المحدّث النوري في مستدرك الوسائل‏: اعلم أنّ لنا طرقا متعدّدة إلى أصحابنا الأخيار، نروي بها ما ألّفوا في الأحاديث و الفقه و التفسير و سائر العلوم الدينيّة؛ فمنها ما أخبرني به إجازة خاتم الفقهاء و المجتهدين و أكمل الربّانيّين من العلماء الراسخين المتحلّى من أنوار دور أفكاره مدلهمّات غياهب الظلم من ليالي الجهالة و المستضي‏ء من ضياء شموس أنظاره خفايا زوايا طرق الرشد و الدلالة المنتهى إليه رئاسة الإماميّة في العلم و الورع و التقى الشيخ مرتضى بن المرحوم السعيد المولى محمّد أمين الأنصاري. (قلائد الفرائد ؛ ج‏ ۱ ؛ ص ۵؛ مقدمه)

جلسه ۱. جزوه ادوار فقه

🌺 إن شاء الله از فردا بحث را شروع می کنیم؛ و هر روز عصر صوت در این کانال بارگذاری می شود. 🍀 جلسه ۱. توضیح ادوار فقه👇👇

🎙جلسه ۱.۱ - مقدمات؛ ادوار فقه 📆 شنبه ۱۲ مهر ۹۹

🎙جلسه ۱.۲ - مقدمات؛ ادوار فقه 📆 شنبه ۱۲ مهر ۹۹

جلسه ۲. آشنایی با شیخ انصاری و مکاسب؛ و روش مطالعه و تدریس

🌺 نکات روش مطالعه مکاسب 🍀1⃣ پیش مطالعه ۱. توجه به جایگاه بحث (سِیر بحث) و جایگاه مطلب فعلی ۲. مطالعه دقیق متن مکاسب (متوسط حدود ۴ - ۳ صفحه) ۳. توجّه به فقه الحدیث و تأمّل شیخ در روایات (فکر روی روایات و استنباط از آن، و احتمالات) ۴. توجّه به روش و سیر استدلال شیخ در استنباط و اجتهاد ۵. مراجعه به کتب لغت (المعجم الوسیط، مجمع البحرین، مفردات، صحاح، مصباح المنیر و...) ۶. مراجعه به شروح و حواشی (کم؛ فقط عربی) 🌱 شرح: هدایة الطالب إلی أسرار المکاسب (میرزا فتاح شهیدی تبریزی)؛ هدی الطالب فی شرح المکاسب (سیّد محمد جعفر مروّج جزائری) 🌱 حاشیه: مرحوم ایروانی (علی بن عبدالحسین نجفی ایروانی (م ۱۳۵۴))؛ مرحوم سیّد یزدی؛ مرحوم میرزا جواد تبریزی (إرشاد الطالب إلی التعلیق علی المکاسب) 🌱 کتبی که در بحث مکاسب محرّمة به بیانات شیخ پرداختند: «مصباح الفقاهة» آیت الله خوئی (رحمه الله)؛ و «المکاسب المحرّمة» و «البیع» امام و مرحوم نائینی و... 🍀2⃣ کلاس 🌱 (تهیه دفتر یا فایل های مشخص): ۱. قواعد کلّی (قواعد فقهیة و...) ۲. رجال و شخصیت شناسی (فقهاء - رواة) ۳. کتاب شناسی (فقهی - روایی و حدیثی) 🌱 توجه به نظر حضرت آقا و آیت الله سیستانی (حفظهما الله) و... 🍀3⃣ مباحثه (بیان سیر بحث، توضیح مطالب از خارج، و تطبیق مطلب و متن)

🌺 روال عادی بحث و تدریس ۱. بیان سِیر بحث ۲. بیان مبادئ تصوریه بحث ۳. توضیح مطلب از خارج ۴. تطبیق متن ۵. توضیح مختصری در رابطه با کتب و مؤلفین مطرح شده ۶. اشاره ای به نظرات حضرت آقا (حفظه الله) ۷. اشاره تفصیلی به سند روایات مطروحه در متن مکاسب ۸. اشاره به برخی از حواشی مهم پیرامون بحث ۹. ارجاع طلاب به کتب مختلف جهت فهم مطالب آن ها و ارتقاء سطح

🌺 إن شاء الله فردا به مطالب بالا می پردازیم؛ و عصر صوت آن در این کانال بارگذاری می شود. 🍀 جلسه ۲. آشنایی با شیخ انصاری و مکاسب؛ و روش مطالعه و تدریس 👇👇