💠 #خلاصه درس #فقه_نظام_خانواده 📆 پنج شنبه ۲۶ مهر 🔻 جلسه3 مقدمه: 🔰بحث در مورد فقه نظام؛ یعنی بحث در مورد مکلفی که ملکف فقه کلان است. 🔸 یک جامعه با اراده مطاع و مطیع شکل می‌گیرد و تا زمانی که فرمانروا و فرمانبری نباشد جامعه‌ای هم شکل نمی‌گیرد. معنی فرمانبری و فرمانروا یعنی اراده واحد بر جامعه حاکم است. حال به دلیل اینکه این اراده، واحد شده و ‌یک شخص کلان می‌شود و احکام مخصوص به خود را دارد. بنابراین وقتی مردم در یک جامعه‌ای به هم پیوند خوردند و یک جامعه شدند تبدیل به یک انسان کلان و بزرگ می‌شوند و احکام مخصوص به خود را دارند. 🔹نکته: گاهی یک حکم در مقیاس فرد مستحب است اما اگر این حکم به فقه کلان تبدیل شد یعنی اراده کلان جامعه مدنظر قرار گرفت دیگر واجب می‌شود. 🔸جایگاه فقه نظام خانواده در فقه: باید نداست که یک فقه خرد وجود دارد که فقه اراده فرد است و یک فقه کلان که فقه اراده جامعه‌ای است که از حاکمیت واحد برخوردار است. در بین این دو شخصیت -شخصیت فردی و آن شخصیت اجتماعی کلان- یک شخصیت میانه‌ای داریم که شخصیتی است که در خانواده شکل می‌گیرد. 🔹علت نام‌گذاری خانواده به بیت: دلیل اینکه چرا به خانواده بیت می‌گوییم این است که در قرآن کریم و روایات از خانواده به بیت یا اهل‌البیت تعبیر می‌شود. 🔸زمان شکل‌گیری یک خانواده: خانواده وقتی شکل می‌گیرد که در محیط آن یک اراده، حاکم باشد. اگر در خانواده اراده واحدی حاکم شد یعنی در اینجا حق امر، دستور و حق فرمان دارد و بقیه باید از فرمان او اطاعت کنند و در این صورت یک شخصیت واحد شکل می‌گیرد. 🔹از نظر اسلام این اراده واحدی که باید این بیت را شکل بدهد آن مردی است که همسر زنِ و پدر فرزندان آن خانواده است. یعنی این اراده واحد متعلق به مرد است. خانم خانواده و بچه‌ها باید از او اطاعت کنند و آن‌وقت خانواده می‌شوند. دلایل وجوب اطاعت از مرد در خانواده: 1. مرد منشأ پیدایش و نقطه آغاز تشکیل خانواده است. 2. مرد عنصر اقوی خانواده و تأمین کننده معاش است. 3. مرد دارای قدرت دفاع و حفاظت و حراست از این خانواده است. 4. علم تدبیر نیازمند قدرت است که این هم در مرد وجود دارد. 🔸نتیجه: اگر خانواده‌ای به این شکل عمل کرد در نتیجه آن همه اعضای خانواده شکل واحد پیدا خواهند کرد. لذا در اهل خانواده بودن هم ملاک حاکمیت واحد است و اگر حاکمیت واحد نبود، اعضا هم یکی نخواهند بود. پس در خانواده باید یکی تصیمیم آخر را بگیرد. 🔹خانواده وقتی شکل می‌گیرد که شخصیت واحدی در خانواده شکل گرفته باشد و در نتیجه آن هم سرنوشت یکی می‌شود؛ « وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ»(طور: 21). 💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی @dorus_araki

💠 #خلاصه #فقه_فرهنگ 📆پنج شنبه ۲۶ مهر 🔻جلسه 3 🔰بحث در استثنائات اصالة الحرمة در مال و جان و آبرو است. 🔸مستثنائات: 1. ظالم؛ کسی که به دیگری ظلم کند که در صورت ظلم دیگر حفظ آبروی او برای مظلوم معنا ندارد. 2. ظالم متجاهر به ظلم؛ کسی که علناً به مردم ظلم می‌کند. 3. الزمهم بما الزمهم به 4. مقابله‌به‌مثل 5. کافر حربی 6. مفسد فی الارض 7. اهل بدعة. بدعت به معنای چیزی است که در دین وجود ندارد اما آن را به دین نسبت می‌دهند. بدعت در مقابل سنت است؛ پس هرچه را خدا و رسول صلی الله علیه و آله و سلم انجام دهد، سنت و هر کاری که مخالف با خدا و رسول صلی الله علیه و آله و سلم باشد بدعت است. 🔹ادله عدم حرمة مبتدع: روایت اول: «َقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلم إِذَا رَأَيْتُمْ أَهْلَ الرَّيْبِ وَ الْبِدَعِ مِنْ بَعْدِي فَأَظْهِرُوا الْبَرَاءَةَ مِنْهُمْ وَ أَكْثِرُوا مِنْ سَبِّهِمْ وَ الْقَوْلَ فِيهِمْ وَ الْوَقِيعَةَ وَ بَاهِتُوهُمْ كَيْلَا يَطْمَعُوا فِي الْفَسَادِ فِي الْإِسْلَامِ وَ يَحْذَرَهُمُ النَّاسُ وَ لَا يَتَعَلَّمُوا مِنْ بِدَعِهِمْ يَكْتُبِ اللَّهُ لَكُمْ بِذَلِكَ الْحَسَنَاتِ وَ يَرْفَعْ لَكُمْ بِهِ الدَّرَجَاتِ فِي الْآخِرَةِ.» (الكافي (ط - الإسلامية)، ج2، ص: 375) «وقتی اهل ریب و بدعت را دیدید نسبت به آن‌ها اظهار برائت کنید و به آن‌ها دشنام دهید و بدی‌های آن‌ها را بازگو کنید و به آن‌ها بهتان بزنید (یا با آن‌ها صریح حرف بزنید) زیرا اگر شما در مقابل او ضعیف عمل کردید او خواهد فهمید که می‌تواند در دین رخنه کند. مردم را از اینکه بدعت آن را یاد بگیرند بر حذر کنید....» 🔸نکته روایت: 1. اهل ریب یعنی کسانی که نمی‌توانند از عقاید چیزی را کم یا اضافه کنند برای همین همان چیزی که در دین است را زیر سؤال می‌برند. 2. «باهتوهم»؛ هم می‌تواند به معنای بهتان زدن و هم به معنای صریح حرف زدن باشد. 🔹روایت دوم: «مَنْ أَتَى ذَا بِدْعَةٍ فَعَظَّمَهُ فَإِنَّمَا سَعَى فِي هَدْمِ الْإِسْلَامِ.» (المحاسن، ج1، ص: 208) «کسی که به دیدار صاحب بدعتی برود و او را تعظیم کند سعی در هدم اسلام کرده است.» 💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی @dorus_araki

متن/ درس خارج #فقه_فرهنگ 🔸دفتر معظم له 🗓پنج شنبه 26 مهر ۹۷ 🔻جلسه سوم 💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی @dorus_araki

متن/ درس خارج #فقه_نظام_خانواده 🔸دفتر معظم له 🗓پنج شنبه 26 مهر ۹۷ 🔻جلسه سوم 💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی @dorus_araki

🔻🔻دروس شنبه 28 مهر🔻🔻 👇👇👇👇👇👇👇

#صوت / درس خارج #فقه_نظام_سیاسی 🔸دارالشفا 🗓شنبه 28 مهر ۹۷ 🔻جلسه پانزدهم 💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی @dorus_araki

#صوت / درس خارج #اجتماع_امر_و_نهی 🔸فیضیه 🗓شنبه 28 مهر ۹۷ 🔻جلسه پانزدهم 💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی @dorus_araki

#صوت / درس خارج #اطلاق_و_تقیید 🔸دفتر معظم له 🗓شنبه 28 مهر ۹۷ 🔻جلسه پانزدهم 💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی @dorus_araki

💠 #خلاصه #فقه_نظام_سیاسی 📅 شنبه 28 مهر 97 🔻 جلسه 15 🔰مباحث مربوط به تعیین ولی امر در عصر غیبت 🔸مبحث چهارم: فرض وجود افراد متعدد جامع‌الشرایط برای تصدی ولی امر. فرض اول (نظر مختار): در فرد واحد متعین است. 🔹دلیل دهم: خطبه حضرت زهرا سلام الله علیها (خطبه اول؛ خطاب به ابوبکر و جمعی از انصار و مهاجرین) «جَعَلَ اللهُ الاِیمانَ تَطْهیراً لَکُمْ مِنَ الشِّرْکِ، وَ الصَّلاهَ تَنْزیهاً لَکُمْ عَنِ الْکِبْرِ، وَ الزَّکاهَ تَزْکِیَهً لِلنَّفْسِ، وَ نَماءً فِی الرِّزْقِ، وَ الصِّیامَ تَثْبِیتاً لِلاِخْلاصِ، وَ الْحَجَّ تَشْیِیداً لِلدِّینِ، وَ الْعَدْلَ تَنْسِیقاً لِلْقُلُوبِ، وَ طاعَتَنا نِظاماً لِلْمِلَّهِ، وَ اِمامَتَنا اَماناً مِنَ الْفُرْقَهِ»(علل الشرائع، ج1، ص: 248) شاهد مثال: «وَ طاعَتَنا نِظاماً لِلْمِلَّهِ، وَ اِمامَتَنا اَماناً مِنَ الْفُرْقَهِ» نکات روایت: 1. ملة به معنای دین است؛ «اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفاً» (نحل:123) 2. برای یک قانون و یک دین، تنها باید یک رهبر داشت؛ زیرا با تعدد رهبری تعدد قانون پیش خواهد آمد. 3. دلالت قسمت دوم اظهر است؛ «وَ اِمامَتَنا اَماناً مِنَ الْفُرْقَهِ»؛ امامت امان از فرقة است. مضمون این روایت به وسیله آیات و روایات متعدد دیگر بیان شده است. برای مثال در آیه «إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَ كَانُوا شِيَعاً لَسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ»(انعام:159) می‌فرماید کسانی که دین خود را پراکنده کنند و چند دسته شوند با توای پیامبر رابطه‌ای نخواهند داشت. در زیارت جامعه کبیره هم چنین مضمونی آمده است: «وَ بمُوالاتِكُمْ تَمّتِ الْكِلمَةُ وَ عَظُمَتِ النِّعْمَةُ وَ ائْتَلَفَتِ الْفُرْقَةُ»؛ نتیجه: طبق «وَ اِمامَتَنا اَماناً مِنَ الْفُرْقَهِ» دانسته می‌شود که امامت نمی‌تواند منشأ پراکندگی باشد؛ بنابراین منصوب از سوی امام هم نمی‌تواند متعدد باشد؛ زیرا اگر منصوب از سوی امام متعدد شد اینجا دیگر این امامت «اَماناً مِنَ الْفُرْقَهِ» نخواهد بود، زیرا قطعاً تعدد رهبری منشأ چند دستگی خواهد شد. 🔸دلیل یازدهم: روایتی که طرق زیادی برای سند خود دارد: «النُّجُومُ أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ مِنَ الْغَرَقِ، وَ اهل‌بیتی أَمَانٌ لِأُمَّتِی مِنَ الِاخْتِلَافِ، فَإِذَا خَالَفَتْهَا قَبِیلَةٌ مِنَ الْعَرَبِ اخْتَلَفُوا فَصَارُوا حِزْبَ إِبْلِیسَ» (مستدرک علی الصحیحین، حدیث شماره 4758) ستارگان امان و راهنما برای کشتی‌بانان هستند و اهل‌بیت من هم امان امت من هستند از اینکه به طریق اختلاف راه را گم کنند؛ اهل‌بیت من امان از اختلاف هستند. نکات روایت: 1. مطلب اول اینکه در روایت چنین آمده است: «اهل‌بیتی أَمَانٌ لِأُمَّتِی مِنَ الِاخْتِلَافِ»؛ پس نمی‌شود این اهل‌بیت علیهم السلام منشأ تفرق باشند و نمی‌شود دستوری صادر شده که این دستور منشأ اختلاف این جامعه شود و حکمی که امام معصوم علیه السلام صادر کند نمی‌تواند منشأ اختلاف باشد. پس نمی‌شود که دو رهبر یا دو ولی عام در عرض هم نصب کند؛ زیرا این موضوع با اهل‌بیتی «أَمَانٌ لِأُمَّتِی مِنَ الِاخْتِلَافِ» سازگار نیست. 2. اختلاف، حزب ابلیس درست می‌کند؛ یعنی اختلاف جامعه اسلامی را از حزب‌الله بودن بیرون می‌آورد. لذا اگر اختلاف منشأ حزب ابلیس بودن و خارج شدن از حزب‌الله بودن باشد به معنای خارج شدن از همان امت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم است و اما نمی‌شود امام معصوم علیه السلام در زمان غیبت کبری حکمی را صادر کند یا نصبی انجام بدهد که این نصب منشأ اختلاف امت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم شود. 💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی @dorus_araki

💠 #خلاصه درس اصول فقه #اقتضاء_نهی_للفساد 📅شنبه 28 مهر 97 🔻جلسه 15 🔰اقتضای امر للفساد؛ بررسی براهین اثبات کننده نهی للفساد 🔸برهان سوم. این برهان دارای سه مقدمه است: 1. مقدمه اول: شرط عبادیت عبادت، مقدمیت به معنای دوم است. نکته: مقربیت به دو معنا است: 1- مقربیت به معنای خشنودی مولی (این نوع در ذات اقدس الهی جاری نیست.) 2- مقربیت از شئون مولویت و عبویت است. 2. مقدمه دوم: این مقربیت به سه شکل قابل تحقق است: 1- مقربیت به معنای قصد امر باشد. 2- مقر بیتی که از شئون عبودیت است (به قصد محبوبیت للمولی فعل را انجام دهد.) 3- به قصد ملاک و به قصد مصلحتی که در این فعل وجود دارد این عمل را انجام می‌دهد. نکته: به معنای سوم نمی‌تواند باشد؛ به دلیل اینکه قصد مصلحت برای مولی غنی بالذات وجود ندارد. اینکه به مصلحت عبد هم باشد هم مقبول نیست؛ زیرا برای عبد مصلحت است و حال چگونه می‌تواند مقرب مولی باشد؟ به معنای دوم هم معقول نیست. پس معنای اول مد نظر است. 🔹ایراد شهید صدر به برهان سوم: مصلحت عبد می‌تواند مقرب به مولی باشد؛ زیرا مولی کمال و نجات او را می‌خواهد. پس از نظر ثبوتی مصلحت می‌تواند مقرب الی المولی باشد، بنابراین نهی غالب بر امر است و امر به دلیل معارضه با نهی و غلبه نهی فرضاً ساقط‌ شده ‌اما مصلحتی که پشت سر آن امر وجود دارد ساقط نشده و از بین نرفته است. بنابراین نهی بااینکه نهی است و به فعل تعلق‌ گرفته است می‌تواند این فعلی که متعلق نهی است مقرب باشد و می‌تواند عبد این فعل را به ‌قصد عبادت اتیان کند منتها قصد ملاک و قصد مصلحت باشد. اما در عالم اثبات اینکه (شما شهید صدر) فرمودید با قصد ملاک یعنی قصد مصلحت عبادیت درست نمی‌شود، با محبوبیت صرف هم مگر امر باشد [درست می‌شود] به دلیل اینکه امر است که کاشف از محبوبیت دارد بنابراین تنها راه عبادیت قصد امر است؛ باید امری باشد تا بتوانیم عبادیت را درست کنیم. حال به دلیل اینکه امر هم مغلوب نهی شده، ساقط‌ گردیده است پس امری در کار نیست لذا عبادیت درست نمی‌شود. 🔸جواب: چه کسی گفته است که عبادیت باید از طریق قصد امر متحقق شود؟ زیرا دلیلی بر اینکه عبادیت باید از طریق قصد امر متحقق شود نداریم و دلیلی بر این نداریم که شرط عبادیت عبادت خصوص قصد الامر است. آنچه شرط عبادیت عبادت است مقربیت عبادت به مولی است. حالا اگر یک ملاک عقلی هم برای این مقربیت ما بتوانیم پیدا کنیم کفایت می‌کند. 🔹نظریه مختار: البته نمی‌خواهیم بگوییم که دنیا فی‌نفسه و بماهو بد است، منتها بحث بر سر این است که ما از کجا بفهمیم کدام دنیا و چه دنیایی و در کجا مصلحت عبد و مورد اهتمام مولی است؟ یعنی باید امر و بیان مولی باشد تا بفهمیم که این مصلحت مصلحةٌ یهتم به المولی. پس بازهم برگشتش به همان امر مولی می‌شود. امر مولی هم که فرض کردیم به‌وسیله غلبه نهی ساقط است. پس برهان سر جای خودش برمی‌گردد. 💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی @dorus_araki

💠 #خلاصه درس اصول فقه 2 #اطلاق_و_تقیید 📅شنبه 28 مهر 97 🔻جلسه 15 🔰بحث در مورد نتیجه مقدمات حکمت (نتیجه شمولی یا نتیجه بدلی) 🔸ملاک بدلیت و شمولیت چیست؟ اولین تفاوت در ملاک بین بدلیت و شمولیت در اطلاق، موضوع و متعلق بودن حکم است. اصل در موضوع این است که اطلاق در آن شمولی باشد چون موضوعِ حکم، مفروغٌ عن وجوده تلقی می‌شود و لذا عنوانِ دال بر موضوع، خودبه‌خود بر همه مصادیق موضوع منطبق می‌شود. وقتی منطبق می‌شود در مقام جعل و منطبق به فعل هست، آن وقت حکمی که صادر می‌شود خودبه‌خود حکم بر سر همه مصادیق موضوع پهن می‌شود و اطلاق شمولی می‌شود. در متعلق هم اصل این است که اطلاق بدلی باشد؛ زیرا حکمی که به تعلق می¬خورد در مقام حکم مطلوب الوجود می‌شود. در این قسمت نیاز است که ضوابط فرق بین موضوع و متعلق بحث شود. 🔹ضوابط تبیین کننده فرق بین موضوع و محمول: 1. منظور از موضوع، موضوع به معنای اصولی است نه به معنای فلسفی و نه به معنای منطقی. احکام شرعی بر فعل مکلف واقع می‌شود که این فعل مکلف دارای متعلقاتی است. یعنی هرچه که حکم بر روی آن برود، متعلق است. حال فاعل، مفعول، آلت و یا می‌تواند چیز دیگری باشد. 2. موضوع در اصطلاحات اصولی به معنای متعلق المتعلق است؛ یعنی آن چیزی که متعلق به آن تعلق می‌گیرد. 🔸این موضوع چند نوع است: 1. فاعل 2. مفعول به 3. زمان 4. مکان 5. آلت نتیجه: اگر حکم به موضوع برخورد کند، اطلاق شمولی و اگر به متعلق برخورد کند، اطلاق بدلی است. 💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی @dorus_araki