📚#مقاله_علمی «در باب مهم‌ترین وظیفه رشته‌ای مورخان» ✍ دکتر حسن حضرتی (دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران) #پیشنهاد_مطالعه #ویژه_متخصصین  « آن سوی تاریخ🔍📜 » https://eitaa.com/joinchat/664404026C8962097bde

🔰#تاریخ_در_فرامرزها فراخوان استادیار مهمان در زمینه تاریخ خاورمیانه! دانشگاه والپاریسو ، آمریکا دانشگاه والپاریسو واقع در ایندیانا برای یک موقعیت استادیار مهمان در زمینه #تاریخ_خاورمیانه فراخوان داده است. علاقمندان تا ۱۲ اردیبهشت برای ارسال درخواست فرصت دارند. برای اطلاعات بیشتر به این لینک مراجعه کنید. ( فیلتر شکن نیاز است ) #ویژه_متخصصین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

🔊 #نشست_علمی « سوء استفاده از تاریخ » 🎙دکتر حسن حضرتی #پیشنهاد_دانلود #ویژه_متخصصین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

درک عقلانی از تاریخ «... تاریخ عبارت از عناصر مفرد جزئی و متغیر نیست بلکه در پرتو مطالعه ساختاری تاریخ ، امور جزئی از حیث کلی ، امور منفرد از حیث جمعی ، و امور متغیر از حیث ثبات مورد مطالعه قرار می‌گیرند. از این روی با وجود تعارض‌هایی که بعضاً میان فلسفه و تاریخ قائل می‌شوند و تاریخ را به سبب پرداختن به امور منفرد و جزئی _که فاقد ویژگی‌های قضیه‌های فلسفی است_ با فلسفه بیگانه می‌پندارند ، میان تاریخ و فلسفه ارتباط وثیق وجود دارد و می‌توان تاریخ را با درک فلسفی مطالعه کرد. در این طریق اگر تاریخ را کنش جمعی آدمی به شمار آوریم و به تعبیر هگل آن را صیرورت آدمی و فکر آدمی به سوی قلمرو آزادی تلقی کنیم ، فلسفه و تاریخ نه تنها مفهوم‌هایی بیگانه نیستند ، بلکه به قول کروچه ، فلسفه و تاریخ یکسان هستند و می‌توان از تاریخ برداشتی کاملاً فلسفی ارائه داد ، و درک عقلانی و خردمندانه از تاریخ را فلسفه تاریخ در وجوه نظری و انتقادی قلمداد کرد ...» 📚 فلسفه انتقادی تاریخ ، ص۵۲ ( به نقل از پنجاه متفکر کلیدی در زمینه تاریخ ص۹۵ و ... ) #ویژه_متخصصین #مطالعات_نظری_تاریخ 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

🔰پاسخ به دو شبهه در خصوص امکان و اعتبار شناخت تاریخی ذیلا به دو منشأ شک و تردید درباره گزاره‌های مربوط به گذشته و شناخت تاریخی اشاره شده و پاسخ آن ، مرقوم خواهد شد. ۱_ برخی بر آن‌اند که گزاره های مربوط به گذشته را نمی‌توان بر مشاهده مستقیم استوار ساخت، به همین علت اعتبار و اعتماد پذیری چنین گزاره‌هایی را پایین‌تر از گزاره‌های مبتنی بر مشاهده مستقیم می‌دانند! _ پاسخ: هرچند گزاره‌های مربوط به گذشته را بی‌گمان نمی‌توان بر مشاهده مستقیم استوار ساخت ، لکن باید گفت که همه گزاره‌های مربوط به حال نیز بر مشاهده مستقیم مبتنی نیستند ، پس حتی اگر بپذیریم که مشاهده همواره بیشتر از شواهد غیر مستقیم اعتبار دارد باز هم نمی‌توان به این نتیجه رسید که اعتبار گزاره‌های مربوط به گذشته ضرورتاً کمتر از گزاره‌های مربوط به حال است. ۲_ برخی دیگر مدعی هستند که گزاره‌های مربوط به گذشته عمدتاً و به گونه‌ای خاص بر خاطره استوار هستند، و از آنجا که خاطره خطاپذیر است، شناختِ تاریخیِ مبتنی بر این گزاره‌ها نیز چندان معتبر نیست! همچنین ادعا شده که شناخت تاریخی بر شهادت استوار است و با گذشت زمان هم اعتبار شهادت‌ها کاهش می‌یابد! _ پاسخ: اولا) خاطره در گزاره‌های مربوط به حال و آینده نیز دخیل هستند. ثانیا) شناخت تاریخی لزوماً و معمولاً چندان بر شهادت و خاطره مبتنی نیست و می‌تواند بر شواهدی مستقل از شهادت و خاطره استوار باشد. 📚جهت اطلاعات بیشتر رك : « دانش تاریخ و تاریخ نگاری اسلامی ، ص ۱۴۳_ ۱۵۷ » #شناخت_تاریخی #ویژه_متخصصین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

🔰جستاری در مفهوم پارادایم و نقش آن در شکل‌گیری معرفت‌های تاریخی در فلسفه‌های رایج علم به صورت مکرر بیان شده است که هر علم و نظریه علمی یک سری مفروضات و پیش فرض‌های هستی شناختی ، انسان شناختی ، معرفت شناختی و ارزش شناختی بنیادین دارد. نظام معرفتی به دست آمده از مجموعه این پیش فرضها در اصطلاح، پیکره نظری یا دیدگاه نظری یا پارادایم نامیده می‌شود. مسائل هستی شناختی ، انسان شناختی ، معرفت شناختی و ارزش شناختی باید پیش از آغاز نظریه پردازی آگاهانه یا ناآگاهانه حل شوند یا حل شده باشند. نتایج و پیامدهای مناقشه‌ای پارادایمی این ضرورت را آشکار می‌سازد که محققان باید آگاه باشند که انتخاب یک مفروض هستی شناسانه یا معرفت شناسانه اجتناب ناپذیر است. 🔹کاربردهای پارادایم : ۱_ کاربرد برون علمی: پارادایم در جهت متمایز ساختن یک گروه علمی از گروه دیگر عمل می‌کند مثلاً می‌توان فیزیکدانان را از شیمی‌دانان ، و آنها را از مورخان جدا کرد. چون هر یک از این رشته‌های گوناگون علمی پارادایمی ویژه برای خود دارند. ۲_ کاربرد درون علمی: الف) پارادایم را می‌توان برای تمایز میان مراحل گوناگون تاریخی در تحول یک علم نیز به کار برد. به طور مثال پارادایمی که در قرون وسطا بر علوم تاریخی مسلط بود از پارادایمی که در اواخر سده بیستم و اوایل سده بیست و یکم بر علوم تاریخی چیرگی دارد متفاوت است. ب) پارادایم می‌تواند گروه‌بندی‌های شناختی درون یک علم را از هم تفکیک کند. مثلاً علوم تاریخی معاصر از جمله به سه پارادایم اثباتی، تفسیری و انتقادی تفکیک شده است ، به این معنا که سه پارادایم متفاوت در علم تاریخ وجود دارد. نقش پارادایم در علم تاریخ: علوم و معرفت‌های تاریخی نیز مبتنی بر یک سری پیش فرضهای پارادایمی و متافیزیکی هستی شناختی ، انسان شناختی ، معرفت شناختی و ارزش شناختی هستند که بخشی از آنها از اندیشه‌های فلسفی و بخشی از آنها از سنت‌های دینی سرچشمه می‌گیرند. در پاسخ به این سوال که اختلاف‌های معرفت‌های تاریخی موجود چگونه به وجود آمده است و خاستگاه آنها چیست؟ می‌توان گفت منشأ بیشتر اختلاف‌های معرفت‌های تاریخی به دلیل اختلاف در پیش فرض‌های پارادایمی و متافیزیکی مورخان است. در در پاسخ به این پرسش در باب نوع معرفت تاریخی سه دیدگاه وجود دارد: ۱_ دیدگاه تفسیرگرایان و ایده‌آلیست‌ها که معرفت تاریخی را حسی و شهودی (غیر استدلالی) تلقی می‌کنند. ۲_ دیدگاه دوم دیدگاه پوزیتیویست‌هاست که به نوعی در صددند معرفت تاریخی را در واقع به یکی از انواع فرعی تفکر و علوم تجربی تبدیل کنند. طبق این دیدگاه معرفت تاریخی مثل ادراک حسی است یعنی همان گونه که من خانه‌ای را که در آن سکونت دارم حس می‌کنم مورخ نیز به همان گونه انقلاب ایران و امام خمینی را حس می‌کند. بنیان بیان این متفکران در این باره چنین است که تاریخ جوامع گذشته بازآفرینی تجربه گذشته است که بر اساس اصل «تشابه در تفاوت» انجام می‌گیرد، یعنی من قطعه از گذشته تاریخی را در ذهن خود حاضر می‌کنم و خود را با آن آشنا می‌کنم و با اینکه آن گذشته با تصور من متشابه است ولی در واقع من و آن گذشته در دو دوران متفاوت زیست می‌کنیم. در این مدل مورخ هویت غایبی را از طریق قرار دادنِ تصویری به جای آن در ذهن ، حاضر و قابل رویت می‌سازد. ۳_ بر طبق دیدگاه پارادایم انتقادی هم در علوم اجتماعی و هم در علوم تاریخی مشاهده عینی به دلیل پیش فرض‌های مشاهده‌گرِ محقق ، غیر ممکن است، از این رو علایق شناختاری مورخ تعیین کننده شیوه‌های کشف و توجیه معرفت است. 📚جهت کسب اطلاعات بیشتر رك: « کافی ،مجید ،فلسفه تحلیلی تاریخ ، ص ۱۴۷ _ ۱۶۴ » #شناخت_تاریخی #ویژه_متخصصین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

🔸گروه تاریخ مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی، از بین طلاب واجد شرایط (برای پاسخگویی تلفنی) دعوت به همکاری می‏‏‌نماید. ❇️ شرایط: 1️⃣ دارا بودن مدرک سطح دو حوزوی 2️⃣دارا بودن حداقل مدرک کارشناسی ارشد یا سطح سه در رشته‏ های مرتبط تاریخ اسلام 3️⃣ قبولی در مصاحبه ثبت نام به دو صورت: مجازی: به نشانی https://pasokhgoo.ir/hamkari حضوری: مراجعه به مرکز ملی پاسخگویی به نشانی قم، سه راه سالاریه شماره تماس جهت اطلاعات بیشتر( ساعت 9 تا 13): 02537174168 🟥 لازم به ذکر است به فرم های ناقص یا مدارک غیر مرتبط ترتیب اثر داه نخواهد شد. #ویژه_متخصصین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

🔰 پژوهشکده تاریخ اسلام برگزار می‌کند: ✅ همایش دوره‌بندی در تاریخ 🔻محورهای همایش ۱. مباحث نظری و مفهومی ۲. اصول و قواعد علمی در دوره‌بندی‌های تاریخی ۳. الگوی اروپامحوری در دوره‌بندی تاریخ جهان؛ محاسن و معایب ۴. سودمندی و ناسودمندی در دوره‌بندی‌ها در تاریخ‌ورزی ۵. نسبت دوره‌بندی‌های تاریخی با امر سیاسی ۶. دوره‌بندی‌های تطبیقی؛ کارکردها و الزامات ۷. دوره‌بندی‌های تاریخی و نسبت آن با حیث التفاتی مورخان ۸. دوره‌بندی‌های تجویزی و پیشنهادی ✅ علاقمندان می‌توانند آثار خود را به نشانی ایمیل دبیرخانه همایش ارسال نمایند. 🔴 آخرین فرصت ارسال چکیده مبسوط (۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ کلمه) مقالات: ۱۵ آبان ۱۴۰۳ 📅 تاریخ برگزاری همایش: چهارشنبه ۳۰ آبان ماه و پنجشنبه ۱ آذر ماه ۱۴۰۳ 📍محل برگزاری: تهران- خیابان ولیعصر- خیابان شهید عباسپور- خیابان رستگاران- کوچه شهروز شرقی- پلاک ۹ 📩 ایمیل: inter@pte.ac.ir ☎️ شماره تلفن: ۳-۸۸۶۷۶۸۶۱ #ویژه_متخصصین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

🔷گروه و انجمن علمی-دانشجویی تاریخ  دانشگاه تربیت مدرس با همکاری انجمن ایرانی تاریخ برگزار می‌کنند: 🔶نشست: مورخ، نظریه و روش 🔺سخنرانان: دکتر سید هاشم آقاجری، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس. دکتر حسن حضرتی ، عضو هیات علمی دانشگاه تهران 🔹️دبیر نشست: فرهاد زینی وند نژاد زمان: سه شنبه ۲۴ مهر ماه ۱۴۰۳ ساعت ۱۵ الی ۱۷ 📍دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده‌ی علوم انسانی، طبقه‌ی چهارم، سالن شهید رئیسی 🔹️لینک ورود به جلسه مجازی: Connect.modares.ac.ir/humalt #ویژه_متخصصین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

#مناظره_علمی 🔰موضوع: «مورخ ، نظریه و روش» 🔹دکتر سید هاشم آقاجری ( هیئت علمی تاریخ دانشگاه تربیت مدرس ) 🔸حسن حضرتی ( هیئت علمی تاریخ و تمدن دانشگاه تهران ) 📌مکان: دانشگاه تربیت مدرس ⁉️ در این نشست‌ مناظره گونه ، که به همت انجمن تاریخ دانشگاه تربیت مدرس تهران ، در مورخ ۱۴۰۳/۷/۲۴ برگزار شد ؛ دکتر حسن حضرتی و دکتر سید هاشم آقاجری در خصوص مباحث مهمی در باب تاریخ پژوهی به گفتگوی انتقادی نشستند. در این گفتگو ، حسن حضرتی نظریه «توصیف فربه» خود را مجددا بازگویی نموده و از آن دفاع نمود ؛ که با انتقادهایی جدی از سوی دکتر آقاجری مواجه شد. از دیگر مباحث مطرح شده در این گفتگو ، چیستی و چرایی کاربست نظریه‌ها در تاریخ پژوهی است. این گفتگو ، خالی از هیجانات مباحثه‌ای نبوده و شنیدن آن برای مستمع می تواند جالب باشد! #ویژه_متخصصین #روش‌شناسی_تاریخ 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

#معرفی_کتاب ‍ «مفهوم‌شناسی تاریخ» منتشر شد. هرچند مباحث نظری دربارهٔ چیستی تاریخ و کار مورخانه در سنت تفکر غربی عمری طولانی دارند، اما در ایران چندان شناخته‌شده نیستند. تاریخ در عصر پست‌مدرن خوانش‌های متفاوت و بعضاً متناقضی را پشت سر گذاشته است و ضروری است که تاریخ‌ورزان تصویری کلی از آن در برابر چشم داشته باشند. متنی که پیش روی دارید پاسخی است به این نیاز و در حقیقت چکیده‌ای است الفبایی از دانش متفکری که از منظر پست‌مدرنیسم به تماشای تاریخ نشسته است. کتاب حاضر از خلال بررسی مفاهیمی که ناظر بر نحوهٔ کار مورخان هستند، مرجعی انتقادی فراهم می‌آورد در باب آرا و نظریه‌هایی که باعث بازاندیشی در تاریخ و عملکرد آن شده‌اند. آلان مانزلو (۲۰۱۹-۱۹۴۷)، شارح برجستهٔ ماهیت تفکر و عمل تاریخی، از بنیادگذاران و سردبیران نشریهٔ بازاندیشی تاریخ: نظریه و عمل و استاد بازنشستهٔ تاریخ و نظریهٔ تاریخی در دانشگاه استافوردشر بود. از او کتاب‌های متعددی منتشر شده است که از جمله می‌توان نام برد از تاریخ نو (۲۰۰۳)، روایت و تاریخ (۲۰۰۷) و آیندهٔ تاریخ (۲۰۱۰). این کتاب به قلم سیدهاشم آقاجری و بهزاد کریمی ترجمه شده ، و توسط نشر نو به چاپ رسیده است. #ویژه_متخصصین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

خطای مغالطه‌ی بازمانده در مطالعات تاریخ اندیشه و مساله‌ی مجوزِ حکومتی ✍ابراهیم موسی‌پور بِشلی یکی دیگر از خطاهای رایج در مطالعات تاریخ اندیشه که می‌تواند کل یک تحلیل را دچار ایرادی اساسی کند این است که ما در جوامع بسته‌‌ای که سخن‌گفتن در آن آزاد نیست، صرفاً با بخش کوچکی از آن‌چه که فرد الف گفته و اجازه‌ی گفتنش را یافته، سروکار داریم. این بخشِ مجوزگرفته‌ از افکار او طبعا هرگز نماینده‌ی کلیت اندیشه و ذهنیات او نخواهد بود. یعنی هم‌چنین ما این‌جا با معضلِ نمایندگی هم مواجهیم. ازاین‌رو لازم است در هر قضاوتی تاکید کنیم که "فرد الف، بر اساس این بخش از سخنانش که با مجوز فلان مرجع حکومتی منتشر شده، بر آن است که...". نسبت‌دادن یک حکم به یک متفکر به‌صورت مطلق ممکن است در موارد زیادی به‌کلی غلط باشد. شاید گاهی استفاده از روش نقد متن پنهان کمک مختصری به ردیابی اصل اندیشه‌های فرد الف بکند ولی نمی‌توان با این روش شاکله‌ی اصلی تفکرات کسی را به‌طور قطع بازسازی کرد. مساله‌ی مجوز حکومتی همواره یک متغیر تعیین‌کننده در مطالعه‌ی تاریخ اندیشه باقی می‌ماند تا آن‌حد که گاهی ممکن است نگرش واقعی یک فرد اساساً با نگارشِ منتشرشده (مجوزگرفته)ی او متفاوت بلکه حتی متعارض باشد. شما به‌سادگی این تفاوت را همین امروز هم در مواجهه با بسیاری از استادان دانشگاه ملاحظه می‌کنید. نگرش‌ها و افکار و آرایی که از برخی استادان در سر کلاس‌ها یا در کتاب‌هاشان می‌شنوید و می‌خوانید گاهی با آن‌چه از هم‌ایشان در محفل‌های خصوصی می‌شنوید، از زمین تا آسمان فرق دارد. وقتی این تفاوت‌ها را در آرای متفکران زنده و معاصر خود می‌بینید، تصور کنید که مطالعه روی آرای متفکران صد و دویست و هزار سال قبل با در نظرگرفتنِ این نکته چه‌ وضعی خواهد داشت. بنابراین، مساله فقط این نیست که از یک طرف، حکومت با اعمال سانسور، اجازه‌ی انتشار افکار فرد الف را به‌صورت اصیل و کامل نمی‌دهد؛ بلکه در چنین جوامعی، علاوه بر آن‌که بخش‌هایی از آرا و افکار فرد الف، به دست مراجع حکومتی حذف یا تحریف می‌شود، بخش بزرگ دیگری از آرا و افکارش را خود او سانسور می‌کند. او درباره‌ی بسیاری از مقولات، اصلا حرفی نمی‌زند تا از دردسرهای آن حرف‌ها در امان بماند؛ درباره‌ی بسیاری از مقولات هم فقط حرف‌هایی را بیرونی می‌کند که مجوزگرفتن و انتشارش، ممکن باشد. به‌این‌ترتیب، شاید بتوان با قدری اغراق چنین گفت که در مطالعه‌ی اندیشه‌های فرد الف، آن‌چه نگفته ظاهرا مهم‌تر است از آن‌چه گفته! گواین‌که متاسفانه به لحاظ روش‌شناسی مطالعات تاریخ اندیشه، فرمول قابل‌اعتمادی برای این شیوه‌ از مطالعه‌ وجود ندارد. اما تاریخ اجتماعی اندیشه در این زمینه می‌تواند کمک مختصری بکند. مطالعه‌ی تاریخ اجتماعیکِ زندگی‌نامه‌ی متفکران (اگر اسناد و داده‌های کافی برای چنین مطالعه‌ای در دسترس باشد) دست‌کم شرایط و اوضاع سیاسی و اجتماعی و طبعا شدت سانسور حکومتی یا خودسانسوری‌ او را برای ما آشکار خواهد ساخت و به‌این‌ترتیب ما را از ارائه‌ی حکم‌های مطلق و به پیروِ آن تا حدی از در افتادن در خطای انتساب (نک. یادداشتِ معضل انتساب در تاریخ اندیشه ) در امان نگاه خواهد داشت. #تاریخ_اندیشه #ویژه_متخصصین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛