در مقوله کاهش نرخ #موالید در دهه 60، که عمدتا با تاکید بر ترویج و تسهیل استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری انجام شد، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بازیگری مهم بود. اما، طی دهه اخیر، به نظر می‌رسد کاهش این نرخ بیشتر ناشی از عوامل اقتصادی و فرهنگی - اجتماعی باشد؛ عواملی که عمدتا خارج از حیطه وظایف و اختیارات آن وزارتخانه است. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

تاملی پیرامون ابتکار اعتباردهی در ازای #حساب_وکالتی (۳) ۶- خلق احتمالی حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان توسط بانک‌ها با کمترین تشریفات، بخش ناچیزی توانایی آنها در خلق اعتبار، به‌ویژه برای بازه‌های کمتر از دو هفته، را نشان داد. 7- ابتکار اعتباردهی در ازای حساب وکالتی در مرحله اولیه ثبت نام و تسهیلات‌دهی بر مبنای موجودی حساب در مرحله بعد از آزادسازی وجوه مسدود شده توسط بانک‌ها، منطق کاهش تقاضای خودرو از طریق مسدود کردن مبلغی از بهای فروش خودرو در حساب خریدار (موضوع بند 9 ماده 4 دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری شورای رقابت) را تقریبا مخدوش کرده است. در صورت تداوم الگوهای خلق اعتبار اینچنینی، حساب وکالتی نمی‌تواند کارکرد چندانی در تنظیم بازار خودرو داشته باشد. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

گوشه‌ای از بهای تنظیم بازار کالاهای اساسی در سال‌های اخیر، به موجب قوانین بودجه سنواتی، هر سال حداقل معادل 15 میلیارد دلار از منابع ارزی کشور با نرخ ترجیحی، صرف #تنظیم_بازار کالاهای اساسی شده است. با در نظر گرفتن نرخ تسعیر #ارز 28500 تومانی برای #کالاهای_اساسی و فرض نرخ 38000 تومانی به عنوان میانگین نرخ مرکز مبادله ارز و طلای ایران در سال 1402، در این سال عملا حداقل 142.5 هزار میلیارد تومان از منابع کشور فقط از محل اختلاف نرخ ارز، صرف تنظیم بازار کالاهای اساسی شده است. با فرض نرخ 51000 تومان به عنوان میانگین نرخ ارز بازار غیررسمی (آزاد) در این سال، مبلغ فوق بالغ بر 337.5 هزار میلیارد تومان خواهد شد. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

گزارش بانک مرکزی در خصوص تحولات بازار معاملات #مسکن شهر #تهران در مرداد ماه سال 1403 حاکی از رشد 45.5 درصدی شاخص کرایه مسکن اجاری در مرداد امسال نسبت به مرداد پارسال است. اگرچه نرخ رشد فوق کمتر از نرخ رشد 45.9 درصدی شاخص مذکور برای تیر ماه سال 1403 است، اما به طور قابل ملاحظه‌ای بیشتر از سقف مجاز 25 درصدی تعیین شده برای افزایش #اجاره‌بها و قرض‌الحسنه (رهن) مسکن در تهران، بر اساس #قانون ساماندهی بازار مسکن، زمین و اجاره‌بها است. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

پیشنهادی در خصوص الگوی حکمرانی دولت وفاق دکتر تیمور رحمانی، عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، معتقد است پدیده‌ای که وی آن «سلطه مالی عام» می‌نامد، عامل مسلط #تورم ماندگار در ایران طی بیش از نیم قرن گذشته بوده و خلاص شدن از وضعیت تورم ماندگار که در گذر زمان متوسط آن هم افزایش یافته، فقط با کاهش این نوع #سلطه_مالی امکان‌پذیر است. با مطالعه یادداشت زیر می‌توانید از اندیشه ایشان در خصوص سلطه مالی عام آگاه شوید: https://donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3929929 لکن، فارغ از انتقادات قابل طرح به تحلیل فوق، در صورت تداوم #نظم سیاسی - اقتصادی - اجتماعی فعلی در کشور، کاستن از سلطه مالی عام تقریبا غیرممکن است. در واقع، تغییر نظم موجود مستلزم انعقاد قرارداد اجتماعی - اقتصادی - سیاسی ضمنی یا صریح جدیدی است، که انبوهی از پیش‌نیازها و الزامات آن فراهم نیست. البته، به رغم تمام پیچیدگی‌ها و دشواری‌ها، احتمالا موفقیت دولت چهاردهم در کسب #دستاوردهای_اقتصادی وفاق‌ساز می‌تواند امکان شروع و پیشبرد این فرآیند را فراهم کند. در واقع این پیشنهاد می‌تواند دال مرکزی الگوی حکمرانی #دولت_وفاق باشد. با توجه به وضعیت حال حاضر کشور، کاستن از فشار ناترازی انرژی از طریق بسیج امکانات کشور برای اجرای طرح‌های اولویت‌دار صرفه‌جویی و بهینه‌سازی #انرژی، به نحوی که دستاوردهای اقتصادی مشهود و نسبتا فوری به ارمغان آورد، شدیدا قابل توصیه است. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

اظهارات آقای دکتر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، که سابقه ریاست بر بانک مرکزی و مدیر عاملی بانکهای ملی و سینا را هم در کارنامه دارد، در سی‌وچهارمین همایش #بانکداری_اسلامی و به رغم گذشت بیش از 40 سال از تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا (‌بهره)، در خصوص دور شدن کشور از بانکداری اسلامی شدیدا قابل تامل است. شاید بخش قابل ملاحظه‌ای از این پسرفت، ریشه در ادارکات نادرست در خصوص ماهیت #بانک و پول بانکی داشته باشد. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

لباس‌شور و فرش‌شور غیرماشینی و سنتی در رومانی در ادبیات #توسعه_پایدار (توسعه سازگار با محیط‌زیست) مفهومی وجود دارد به نام #فناوری_مناسب یا فناوری متناسب. چنین فناوری‌هایی سازگار با محیط زیست، نسبتا کوچک‌مقیاس، قابل تولید با مواد اولیه محلی، انرژی‌کارا (کم‌مصرف) و مقرون به صرفه هستند. در طول تاریخ، ایرانیان نیز انبوهی از فناوری‌های مناسب را ابداع و با بهره‌گیری از آنها زیست خود در فلات ایران و مناطق پیرامونی آن را تسهیل کرده بودند. در عصر کنونی نیز فناوری‌های مناسب می‌توانند فرصت‌های قابل ملاحظه‌ای را بر غلبه بر چالش‌های پیش‌روی کشور فراهم کنند. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

در بحبوحه تشدید تنش‌ها در منطقه غرب آسیا و بعد از انفجار پی‌جو(پیجر)ها در لبنان، مطالعه مطلب "در دفاع از پول نقد"، که پیش‌تر در این کانال منتشر و از طریق لینک زیر در دسترس است، توصیه می‌شود. https://ble.ir/economicanalysis/5529889847309396792/1719926510028 https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

افزایش امیدواری نسبت به بهبود نسبی وضعیت نرخ تورم سالانه در پایان امسال بر اساس گزارش ماهانه #شاخص_قیمت_مصرف‌کننده مرکز آمار برای شهریور 1403، نرخهای #تورم ماهانه (افزایش قیمتها در شهریور امسال نسبت به مرداد امسال)، نقطه به نقطه (افزایش قیمتها در شهریور امسال نسبت به شهریور پارسال) و سالانه (افزایش قیمتها در 12ماهه منتهی به شهریور امسال نسبت به 12ماهه منتهی به شهریور پارسال) به ترتیب، 1.7 درصد، 31.2 درصد و 34.2 درصد بوده است. نرخ تورم ماهانه در این ماه، کمترین نرخ تورم ماهانه در سال جاری و کمترین مقدار در هفت ماه اخیر بوده است. در 18 ماه اخیر پایین‌ترین نرخ تورم ماهانه مربوط به بهمن ماه 1402 با مقدار 1.4 درصد است و پس از آن، پایین‌ترین نرخ مربوط به شهریور ماه امسال است. مهم‌ترین اینکه روند نزولی نرخ تورم ماهانه که از خرداد ماه سال جاری شروع شده بود، تداوم پیدا کرده است. چنانچه در ماه‌های باقی مانده از امسال، نرخ تورم ماهانه 1.7 درصد، که نرخ مناسبی محسوب می‌شود، ادامه پیدا کند، در پایان سال، نرخ تورم سالانه به کمی کمتر از 30 درصد خواهد رسید و به این ترتیب، نرخ تورم سالانه 30 درصد هدفگذاری شده توسط بانک مرکزی برای پایان امسال محقق خواهد شد. اگر نرخ تورم ماهانه، در ماههای باقی مانده تا پایان امسال حدود 2.31 درصد (معادل میانگین هندسی رشد ماهانه شاخص قیمت در شش ماه ابتدایی سال) باشد، نرخ تورم سالانه در پایان سال کمی کمتر از 31.3 درصد خواهد بود. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

در میانه تشدید تنش‌های نظامی در منطقه غرب آسیا، دنیس راس، دیپلمات و اندیشمند یهودی آمریکایی، طی مقاله‌ای در مجله مشهور فرن پالسی به نشانی زیر، به نکات قابل تاملی در مورد راهبرد جنگی #ایران در مواجهه با #اسرائیل اشاره کرده است. https://foreignpolicy.com/2024/09/13/netanyahu-israel-iran-hezbollah-khamenei-nasrallah-long-game/ وی مدعی است که ایران راهبرد مشخصی دارد و در تلاش است با فشار مستمر بر اسرائیل، اسرائیلی‌ها را وادار به ترک آن سرزمین کند. این در حالی است که رویکرد فعلی نتانیاهو بازی در چارچوب مطلوب ایران است. لازم به ذکر است، دنیس راس از بنیان‌گذاران سازمان «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» است. این سازمان نقش قابل ملاحظه‌ای در اعمال فشارها و تحریم‌های اقتصادی علیه کشور به بهانه جلوگیری از تبدیل شدن ایران به ابرقدرت منطقه‌ای از طریق دستیابی به سلاح هسته‌ای داشته است. برای آشنایی اجمالی با بخشی از اقدامات این سازمان در اعمال تحریم‌های نفتی بر کشور، مطالعه گزارش زیر پیشنهاد می‌شود: https://csri.ac.ir//parameters/majazi/modules/cdk/upload/content/elib/173/161995344622426v3hkj5n23g21epq65oo5dmm6.pdf https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

همان طور که پیش‌تر اشاره شد، ایرانیان انبوهی #فناوری‌_مناسب را ابداع و با بهره‌گیری از آنها زیست در فلات ایران و مناطق پیرامونی آن (ایران فرهنگی) را تسهیل کرده بودند. با بهره‌گیری از بسیاری از این فناوری‌ها، که ریشه در #دانش_بومی ایرانی دارند، یا ابداع فناوری‌های نوین با الهام از آنها، نه تنها می‌توان فرصت‌های قابل ملاحظه‌ای را برای غلبه بر چالش‌های فعلی کشور فراهم کرد، بلکه می‌توان آنها را به پایه‌ای برای پیشرفت کشور تبدیل نمود. فیلم فوق برشی از برنامه چاووش 25 شهریور 1403 شهریور شبکه چهار صدا و سیما است، با موضوع بررسی اندیشه‌های دکتر #مرتضی_فرهادی، از اندیشمندان حوزه #توسعه_بومی. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

ظرفیت‌های دانش بومی برای تامین کالاهای عمومی از طریق هم‌یاری جمعی #دانش_بومی گستره وسیع و متنوعی از موضوعات را در بر می‌گیرد. برای نمونه، بخش مهمی از دانش بومی ایرانی مربوط به مقوله اداره امور عمومی و تامین انواع مختلف #کالای_عمومی با استفاده از سازوکارهای مبتنی بر #هم‌یاری یا #تعاون جمعی در خود جوامع محلی و بدون یا با حداقل نیاز به #دولت است. در همین ارتباط، سخنرانی دکتر احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران در تاریخ ۱۶ شهریور ۱۴۰۳ به مناسبت روز تعاون (۱۳ شهریور هر سال) حاوی نکات قابل تاملی است. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

در میانه تهدیدات و تبلیغات دشمنان در مورد حمله به تاسیسات #نفت و #گاز کشورمان، وزیر نفت در اقدامی شایسته، با سفر به عسلویه راهی سکوهای گازی کشور در آب‌های خلیج فارس شد و با کارکنان سختکوش دیدار و گفت‌وگو کرد. امید که ایشان در اسرع وقت پیشبرد ضربتی طرح‌های #صرفه‌جویی و #بهینه‌سازی انرژی مربوط به حوزه وظایف وزارت نفت به‌ویژه در حوزه گاز، نظیر «مديريت، كاهش مصرف و جلوگيري از هدر رفت گاز طبيعي در ساختمانها» و «بهبود پالایشگاه‌های گازی» را نیز در دستورکار قرار دهد. #سرمایه_اجتماعی ارزشمندی که با انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم، عملیات‌های وعده صادق 1 و 2 و نماز جمعه نصر تقویت شده و ارتقای یافته است، باید برای پیشبرد چنین طرح‌هایی مورد بهره‌برداری قرار گیرد. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

با توجه به تهدیدات و تبلیغات دشمنان در مورد حمله به تاسیسات #گاز کشور و تاثیر احتمالی عملی شدن این تهدیدات بر تولید #برق در کشور، ضروری است وزیر نیرو پیشبرد ضربتی طرح‌های مرتبط با احداث نیروگاه‌های خورشیدی و بادی، به منظور تنوع‌بخشی به سبد انرژی و ارتقای تاب‌آوری سامانه انرژی کشور، را در اولویت برنامه کاری خویش قرار دهد. در این شرایط، پیشبرد ضربتی طرح‌های #صرفه‌جویی و #بهینه‌سازی انرژی مربوط به حوزه وظایف وزارت نیرو، نظیر «احداث بخش بخار نیروگاه‌های گازی» نیز ضرورت مضاعف دارد. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

چرا «اسرائیل» تهدیدی برای «ایران» است؟ پس از انتشار تصاویری از نقشه بج شده به لباس سربازان اسرائیلی، این پرسش مطرح شده که نه تنها ایران، بلکه نواحی کردنشین در عراق و سوریه نیز بخشی از این نقشه نیستند و بر این اساس، مثلا استدلال می‌شود که اسرائیل تهدیدی برای ایران نیست. در این خصوص توجه به چند نکته ضروری است: - مهم‌تر از نقشه، عبارت عبری مندرج روی نشان است که به معنی اسرائیل بزرگ(تر) (Greater Israel) است. برای این عبارت که بر اساس مباحث تاریخی مرتبط با یهودیان، شرایط معاصر اسرائیل و چشم‌انداز آینده اسرائیل جعل شده، معانی مختلفی ارائه شده است. - محتمل است بعد از تشکیل و تثبیت اسرائیل بزرگ، تشکیل و تثبیت اسرائیلی بزرگ‌تر یا «اسرائیل کبیر» (Great Israel) در دستورکار قرار گیرد. چنین اسرائیلی، بسته به اینکه مرزهای آن کجا باشد، ممکن است تمام یا بخش‌هایی از ایران کنونی را در بر گیرد. شاید نوارهای آبی‌رنگ بالا و پایین ستاره داود روی نقشه اسرائیل، نه نشانه نیل تا فرات، که مثلا نشانه اقیانوس اطلس تا اقیانوس آرام باشد و در این حالت، اسرائیل کبیر کل اوراسیا و آفریقا را در بر گیرد. - حتی اگر پروژه(های) بزرگ‌تری در دستورکار نباشد و اسرائیل بزرگ به قلمرو نیل تا فرات محدود باشد، تزاحمش با ایران زمانی بهتر درک می‌شود که مرزهای «ایران بزرگ(تر)» چگونه تعریف شود. مثلا، اگر محدوده ایران بزرگ سند تا نیل باشد، اسرائیل بزرگ تهدیدی برای ایران بزرگ خواهد بود. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

چرا اسرائیل تهدیدی برای ایران است؟ (۲) پروژه اسرائیل بزرگ به انحای مختلف و متناسب با تحولات جغرافیای سیاسی در جهان و منطقه و شرایط درونی و پیرامونی اسرائیل پیگیری شده است. مثلا حوالی سالهای 2004 تا 2006، همزمان با رونمایی از مفاهیمی نظیر خاورمیانه بزرگ(تر) و خاورمیانه جدید ، تلاش شد تا از مجرای بالکانیزه کردن منطقه خاورمیانه و حتی مناطقی از شمال آفریقا، قفقاز، آسیای مرکزی و ترویج دموکراسی در این منطقه در کنار رقم خوردن مظاهری از توسعه اقتصادی در این کشورها، نظم جدیدی در این منطقه ایجاد و تثبیت شود و از خلال این پروژه، اسرائیل جدیدی شکل گیرد. بر همین اساس در سال 2006، تهاجم اسرائیل به لبنان به عنوان درد زایمان خاورمیانه جدید تفسیر می‌شد. لازم به ذکر است، بر اساس برخی اندیشه‌ورزی‌ها در چارچوب پروژه خاورمیانه بزرگ، ایران باید بخش‌هایی از خاک خود را برای تاسیس کشورهای کردستان آزاد و بلوچستان آزاد و کشور شیعه عربی و شکل‌گیری آذربایجان واحد از دست می‌داد. در سال‌های اخیر نیز تلاش شده تا از طریق اقداماتی نظیر انعقاد پیمان‌های ابراهیم بین کشورهای عربی و اسرائیل و تلاش برای ایجاد کریدور اقتصادی هند - خاورمیانه - اروپا نظم جدیدی در منطقه ایجاد و تثبیت شود و از مجرای آن، اسرائیل جدیدی، بلکه اسرائیل بزرگ، شکل گیرد. نتانیاهو در آخرین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد کریدور فوق را برکتی برای اسرائیل و شرکایش و نفرینی برای ایران و متحدانش نامیده بود. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

در میانه تنش‌های منطقه‌ای که ابعاد اقتصادی مهمی دارد، باید #سرمایه_اجتماعی ارزشمندی که متعاقب انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم، عملیات‌های وعده صادق 1 و 2 و نماز جمعه نصر شکل گرفته است، برای پیشبرد #طرح‌های_اقتصادی اولویت‌دار در کشور، نظیر طرح‌های صرفه‌جویی و بهینه‌سازی انرژی، مورد بهره‌برداری قرار گیرد. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

بعد از عملیات وعده صادق ۲ و افزایش احتمال تشدید تنش‌های نظامی، تقاضا برای #دارایی‌های_امن نظیر #سکه_طلا افزایش یافته است. در دو هفته اخیر بانک مرکزی برای مدیریت بازار تعداد دفعات حراج سکه در مرکز مبادله را به دو بار در هفته افزایش داده است. اگرچه روی هم رفته و با لحاظ جمیع جهات، تدابیر اتخاذ شده برای مدیریت نوسانات قیمت ارز و طلا، از جمله اقدام فوق، نسبتا مناسب بوده، لکن با توجه به احتمال تداوم و تشدید تنش‌ها از یک سو و ضرورت افزایش و تداوم #رشد_اقتصادی از سوی دیگر، ضروری است نهادهای ذیربط در خصوص طراحی و اجرایی کردن و ترویج سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم متقاضیان روی دارایی‌هایی، مثل گواهی سپرده کالایی نفت خام، را که ریسک نسبتا پایینی داشته باشند و در عین حال، سرمایه‌گذاری رو آنها بتواند به تامین مالی فعالیت‌های مولد اقتصادی در کشور منتهی شود، همت نمایند. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses

امید که تکرار چندباره ادعاهای ارضی #امارات در خصوص #جزایر_سه‌گانه ، از جمله موارد مندرج در بیانیه پایانی نشست اخیر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا، باعث شود مسئولان ذیربط به طور اساسی نسبت به کاهش #وابستگی راهبردی اقتصاد کشور به این امیرنشین اقدام کنند. در همین ارتباط پیشبرد طرح جامع شبکه ارتباطی خلیج فارس، مشتمل بر اتصال جاده‌ای و ریلی جزیره #قشم به سرزمین اصلی و توسعه بندر شهید کاوه، در کنار جایابی این جزیره در دالان ترابری بین‌المللی شمال - جنوب با مشارکت فعال #روسیه و راه ابریشم دریایی قرن بیست‌ویکم با مشارکت فعال #چین ضروری است. https://ble.ir/economicanalysis https://eitaa.com/economicanalysis https://rubika.ir/economicanalysis https://t.me/economicanalyses