نیز گزارش نجاشی از سجده‌های طولانی حسن‌بن علی‌بن فضّال خواندنی است: قال أبوعمرو: «قال الفضل‌بن شاذان: «کنت في قطيعة الربيع في مسجد الربيع، أقرأ على مقرئ يقال له إسماعيل‌بن عباد، فرأيتُ قوماً يتناجون، فقال أحدهم: بالجبل رجل يقال له ابن فضّال، أعبد من رأينا أو سمعنا به» قال: «فإنه ليخرج إلى الصحراء، فيسجد السجدة، فيجيء الطير، فيقع عليه، فما يظن إلا أنه ثوب أو خرقة و أنّ الوحش لترعی حوله فما تنفرّ منه، لما قد آنست به؛ و أنّ عسكر الصعاليك ليجيئون یریدون الغارة أو قتال قوم فإذا رأوا شخصَه طاروا في الدنيا فذهبوا! » (الرجال للنجاشی، ش ۷۲) @Elal_alhadith

#چالش‌های_پیش‌روی_حدیث ۱۲. نادیده گرفتن شرایط فرهنگی اجتماعی دوره‌های گوناگون در انتخاب اولویت‌های عرضه فرهنگ از جانب نهاد امامت 🔰آنچه دست مایه خُرده‌گیری‌ها و کج‌فهمی‌های فراوان -به ویژه برای دگراندیشان و مستشرقان- شده، غفلت از این امر آشکار است که ائمه علیهم‌السلام در بیان معارف و آموزه‌ها، به تناسب ویژگی‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، ظرفیت مخاطبان را در نظر می‌گرفتند؛ از این رو عرضه معارف و آموزه‌ها، سیری از اجمال به تفصیل داشته است. (برای مطالعه بیشتر در این باره بنگرید به؛ [نوشته] سیدمصطفی مطهری، نقش عناصر تاریخی در تبیین عقائد اهل بیت علیهم‌السلام [این کتاب، در صدد پاسخ به دو پرسش اساسی است: سیر تبیین عقائد و معارف شیعه چگونه بوده است؟ و عناصر تأثیرگذار تاریخی در مسیر تبیین آن کدام‌اند؟. این نوشتار با ارائه یک مبحث مقدماتی، در قالب سه فصل سامان یافته است: در فصل نخست، چند نمونه از دیدگاه‌های موافقان تحوّل تاریخی اندیشه شیعی به اختصار بیان شده است. در فصل دوم، نخست به معرفی عناصر تاریخی در چهار محور سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی پرداخته، آنگاه بحث تطبیقی آن را ارائه کرده است. در فصل سوم، تطبیق سیر اجمالی - تفصیلی موضوع امامت با تأکید بر نقش اثرگذار عناصر تاریخی، در چهار دوره انجام شده است.سایت حدیث نت]) @Elal_alhadith

#چالش‌های_پیش‌روی_حدیث ۱۳. اختلاف دیدگاه‌های دانشمندان رجالی در توصیف یک راوی¹ گاهی دیدگاه‌های دانشمندان رجالی در نحوه نگرش به یک راوی، سراسر با هم مخالف و ناسازگار است❗️ این واقعیت زمانی آزار دهنده‌تر است که می‌بینیم چنین اختلافی درباره برخی از راویان پرتکرار امامیه رخ داده است❗️ ترجمه سه راوی از این دست در پی می‌آید(در این باره اگرچه راویان پُرشماری را می‌توان شاهد آورد، ولی تنها به یاد کرد سه تن از پُر روایه‌ها او بسنده می‌کنیم): #سهل‌بن_زیادآدمی: به گاه برابر نهادن ترجمۂ سهل‌بن زیاد آدمی در رجال نجاشی، فهرست شیخ و رجال ابن غضائری با رجال شیخ، با دو نگرش ناسازگار رویارو می‌شویم: شیخ طوسی در رجال، وی را #توثیق می‌کند (سهل‌بن زياد الآدمي، يكنّى أبا سعيد، 👈ثقةٌ، رازي ، الرجال للطوسی، ش ۵۶۹۹)؛ ولی در رجال نجاشی، فهرست شیخ و رجال ابن‌غضائری تضعیف شده است (سهل‌بن زياد أبوسعيد الآدمي الرازي، كان 👈ضعيفاً في الحديث، غيرَ معتمد فيه؛ و كان أحمدبن محمدبن عيسى يشهد عليه بالغلوّ و الكذب و أخرجه من قم إلى الرّي و كان يسكنها ، الرجال للنجاشی، ش۴۹۰ سهل‌بن زياد الآدمي الرازي، يُكنّى أبا سعيد، 👈ضعيفٌ ، الفهرست للشیخ، ش ۳۳۹ سهل‌بن زياد أبوسعيد الآدمي الرازي. كان 👈ضعيفاً جدّاً، فاسدَ الرواية و الدين؛ و کان أحمدبن محمدبن عيسى الأشعري أخرجه من قم و أظهر البراءة منه و نهى الناس عن السماع منه و الرواية عنه؛ و یروى المراسيل و يعتمد المجاهيل ، الرجال لابن الغضائری ، ۶۵). طُرفه [شگفت و عجیب] آن که راوی یاد شده در سند ۲۵۶۷ روایت از کتب أربعه قرار دارد. #محمدبن_عیسی‌بن_عبید: ترجمۂ این راوی نیز چون پیشین، نشان از رویکردهایی ناهمسان دارد. نجاشی او را دو جا توثیق می‌کند: یکی در ترجمۂ خود او (محمدبن عیسی‌بن عُبَيدبن یقطین‌بن موسی، مولى أسدبن خزيمة، أبوجعفر؛ جليلٌ في (من) أصحابنا، 👈ثقة، عین، كثير الرواية، حسن التصانيف. رَوَي عن أبي‌جعفر الثاني علیه‌السلام مكاتبةً و مشافهةً؛ و ذكر أبوجعفربن بابویه عن ابن‌الوليد أنه قال: «ما تفرّد به محمدبن عیسی مِن کُتُب یونس و حدیثِه لا يُعتمَد عليه». و رأيتُ أصحابَنا ينكرون هذا القول و يقولون: «مَن مثل أبي‌جعفر محمدبن عیسی سَکَن بغداد؟!» قال أبوعمرو الكشّي: « نصربن الصباح یقول: «إن محمدبن عيسى‌بن عُبَيدبن يقطين أصغر في السن أن يَروِيَ عن ابن‌محبوب» ». قال أبوعمرو: « قال القتيبي: «كان الفضل‌بن شاذان -رحمه‌الله- یُحبُّ العُبَيدي و يثني عليه و یمدحه و يميل إليه و يقول: {ليس في أقرانه مثله}» » و بحسبك هذا الثناء من الفضل رحمه‌الله ، الرجال للنجاشی، ش۸۹۶). و دیگری در میانۂ ترجمۂ محمدبن احمدبن یحیی (محمدبن أحمدبن يحيى‌بن عمران‌بن عبدالله‌بن سعدبن مالك الأشعري القمي، أبوجعفر. كان ثقةً في الحديث؛ إلّا أنّ أصحابَنا قالوا: «كان يروي عن الضعفاء و يعتمد المراسيل و لایبالی عمن أخذ». و ما عليه في نفسه مطعن في شيء...قال ابوالعباس‌بن نوح: «و قد اصاب شيخنا أبوجعفر محمدبن الحسن في ذلك كلّه و تبعه أبوجعفربن بابوَیه في ذلك الاّ في محمدبن عیسی‌بن عُبيد؛ فلا ادري ما رابه فيه؟! لأنّه كان على ظاهر العدالة و 👈الثقة» الرجال للنجاشی، ش ۹۳۹) در برابر، شیخ طوسی نیز او را در دو جا تضعیف می کند: یکی در ترجمۂ خود او (محمدبن عیسی‌بن عُبيد اليقطيني، 👈ضعیفٌ؛ استثناه أبوجعفر ابن بابوَیه من رجال نوادر الحكمة و قال: «لا أروِي ما يَختَصّ بروايته» و قيل: «إنّه كان يذهب مذهبَ الغلاة» ، الفهرست للطوسی ، ش ۶۱۲) و دیگری در میانۂ ترجمۂ يونس‌بن عبدالرّحمن (يونس‌بن عبدالرحمن، مولى آل يقطين...و قال محمدبن علي‌بن الحسين: «سمعتُ محمدبن الحسن‌بن الوليد رحمه‌الله يقول: «کُتُبُ يونس التي هي بالروايات كلُّها صحيحةٌ يعتمد عليها إلّا ما ينفرد به محمدبن عيسى‌بن عُبيد و لم يروه غیرُه؛ فإنّه لا يُعتمَد عليه ولا يُفتَى به» » ، الفهرست للطوسی، ش ۸۱۳)² این راوی نیز در سند ۱۴۵۱ روایت از کتب اربعه واقع شده است!³ #محمدبن_خالدبرقی: ناهمسان بودن دیدگاه‌ها پیرامون این راوی نیز جالب توجه است؛ نجاشی و ابن غضائری او را تضعیف نموده‌اند (محمدبن خالدبن عبدالرحمن‌بن محمدبن علي البرقي...و كان محمد 👈ضعيفاً في الحديث و كان أديباً حسن المعرفة بالأخبار و علوم العرب ، الرجال للنجاشی، ش ۸۹۸ محمدبن خالد البرقي‌بن عبدالرحمن‌بن محمدبن علي، أبوعبدالله... . حدیثه يُعرف و یُنکر. 👈یروی عن الضعفاء كثيراً و يعتمد المراسيل ، الرجال لابن‌الغضائری، ش ۱۳۲) و شیخ به وثاقت‌ش تصریح کرده است (محمدبن خالد البرقي، 👈ثقةٌ ، الرجال للطوسی، ش ۵۳۹۱) این راوی نیز در سند ۱۰۴۱ روایت از کتب اربعه قرار دارد.

🔰این پدیده، پرسش‌های چندی را فراروی حدیث پژوه قرار می‌دهد: -مبنا یا مبانی توثیق و تضعیف دانشمندان رجالی چیست؟ -تعامل ما با تعارض جرح و تعدیل چگونه باید باشد؟ -در چنین مواقعی، چه موضعی باید برگزید؛ جانب جرح را یا جانب تعدیل را؟ -مفهوم «ضعف» چیست و مفهوم «وثاقت» کدام است؟ ⁴ _______ ①درباره حکم به وثاقت یا ضعف راویان، تذکار این نکته ضروری است که ما در پی صدور چنین احکامی، رفتار عملی خود را با راوی مورد نظر تنظیم می‌کنیم. به بیانی دیگر، حکم به وثاقت یا ضعف راویان، به خودی خود و فارغ از نتیجه‌ای که بر آن مترتب می‌شود، فاقد ارزش است؛ بلکه رفتار و تعاملی که نتیجه و حاصل چنین احکامی است، اهمیت دارد؛ پس اگر دربارۂ یک راوی، تنها به توثیق یا تضعیف او حکم کنیم و این حکم هیچ اثر عملی نداشته باشد، کاری بیهوده کرده‌ایم؛ ولی اگر این حکم، یعنی توثیق راوی یا تضعیف او ، به نتیجه‌ای عملی منجر شود -برای نمونه، در گونۂ نخست، همۂ روایات او مورد پذیرش واقع شود و در گونۂ دوم، تمام روایات او مردود دانسته شود- آن گاه به نتیجه‌ای عملی رسیده‌ایم. پس کوتاه سخن آنکه نتیجۂ حكم به وثاقت یا ضعف راویان، تنظیم رفتار عملیِ ما با روایات ایشان خواهد بود که با عنوان «مفهوم وثاقت» یا «مفهوم ضعف» نمود می‌یابد. ②این اختلاف مبنا زمانی بحث انگیز تر خواهد بود که بدانیم شیخ طوسی و نجاشی، هر دو دانش آموخته یک حوزه حدیثی بوده و از مشایخ مشترکی بهره برده‌اند. ③ اختلاف نظر پیرامون وثاقت و ضعف محمدبن عیسی، در دیگر کتاب‌های رجالی نیز به چشم می.خورد؛ وی در ش ۱۰۲۳ از رجال کشی توثیق شده و در ش ۵۷۵۸ و ۶۳۶۱ از رجال شیخ طوسی، تضعیف شده است! ④گویا تصور بيشينۂ ما این است که مفهوم وثاقت و ضعف از آنجا که با یکدیگر در تعارض‌اند. به هیج روی در یک مصداق جمع نمی‌شوند؛ ولی محمدبن حسن‌بن زین‌الدین، نوه شهید ثانی، در استقصاء الاعتبار في شرح الاستبصار، تعریف جدیدی از مفهوم وثاقت و ضعف ارائه می‌کند تعریفی که با باور عمومی ما تفاوت دارد. برابر با این دیدگاه، امکان جمع میان مفهوم وثاقت و ضعف وجود خواهد داشت! بنگرید: و يخطر في البال أنّ تضعيف الشيخ لمحمّد بن عیسی ربما لا ينافی توثيق النجاشي؛ لاحتمال أن یراد بالضعیف عدم قبول روايته و إنّ كان ثقة، بناءً على أنّ القبول يفتقر إلى أمر زائد عن التوثيق عند المتقدّمين كما يعلم من الشيخ و غيره؛ و حینئذ لا مانع من حكم الشيخ بالضعیف و توثیق غيره (استقصاء الاعتبار في شرح الأستبصار، ج۱، ص۷۸) برابر با این عبارات، در دیدگاه صاحب استقصاء الاعتبار، پذیرش روایت نزد قدّما تنها منوط به توثیق نیست؛ بلکه نیازمند یک امر زائد[اضافه] است. پرسش اینجاست که آیا ارائه چنین تصویری از مفهوم وثاقت و ضعف، پذیرفتنی است؟ قدر مسلم آن است که این نظریه بر فرض پذیرش نیز همگانی و فراگیر نخواهد بود. زیرا گاه ماهیّت توثیق و تضعیف پیرامون یک راوی در نظر دانشمندان رجال، چنان از هم دورند که به هیج روی نمی‌توان میان آنها جمع کرد! چنان که این واقعیت از شواهدی که آوردیم، [إن شاءالله الرحمن] نمایان خواهد شد. @Elal_alhadith

✨دوره آموزشی آشنایی با حدیث امامیه 📖اعتبارسنجی احادیث امامیه استاد سیدعلیرضا حسینی شیرازی 📖تاریخ حدیث امامیه استاد احسان سرخه‌ای 📖مبانی فهم حدیث استاد حسن طارمی‌راد 📖مبانی شناخت حدیث استاد رضا قربانی زرین 📖آشنایی با منابع حدیث امامیه استاد عبدالحسین طالعی 📍مکان: تهران، خیابان شریعتی، کانون اسلامی انصار 📝ثبت‌نام و اطلاعات بیشتر: www.maaref.org/hadith ✅آخرین مهلت پیش ثبت‌نام: ۴ آذر ماه ۱۴۰۰ 🆔 @maaref_org 🌐 http://maaref.org/ 🌐 https://www.instagram.com/maarefahlulbayt

📢📢📢📢 📍 ثبت نام دوره آموزشی آشنایی با حدیث امامیه 🔷 آخرین مهلت پیش ثبت نام: ۴ آذر ۱۴۰۰ 👥 ظرفیت محدود 💵 هزینه دوره: یک میلیون تومان تأمین نیمی از مبلغ توسط مؤسسه خیریه اهل البیت رسول خاتم علیهم السلام ✅هزینه ثبت نام بعد از گزینش نهایی: ۵۰۰ هزار تومان ✅ هزینه دوره ویژه معرفی شدگان پژوهشکده معارف اهل بیت علیهم السلام و دانشجویان بصائر : ۳۰۰ هزار تومان 📝 ثبت نام و اطلاعات بیشتر در سایت پژوهشکده معارف اهل بیت (علیهم السلام) 👇👇👇 https://maaref.org/hadith #رویداد_آموزشی #ثبت_نام #ترم_پاییز #مرزبانی_اعتقادی #تاریخ_قرآن_و_حدیث #حدیث_امامیه ارتباط با ما: @hadith_maaref @basaaer_doranema جهت کسب اطلاعات بیشتر: 09916062695

تا فردا شب(جمعه 5 آذر 1400) تمدید شد.

#مقاله مصداق‌یابی و کارکردهای فرهنگی واژه "أَصْحَابُ‌ أَبِی" #چکیده انقلاب علمی و فرهنگی شیعه، در عصر امامت امام محمد باقر علیه‌السلام، با مدیریت آن‌ حضرت و توسط جمعی از شاگردان زبده و نخبه ایشان آغاز شد و جامعه شیعه را از فقر فرهنگی به مرحله شکوفایی و بالندگی رساند. این لایه از اصحاب الباقر علیه‌السلام را می‌توان با کلیدواژه «أَصْحَابُ‏ أَبِی» در فرمایشات امام جعفر صادق علیه‌السلام بازشناخت. توصیه ویژه‌ای که امام باقر علیه‌السلام در آخرین لحظات عمر، به فرزندشان درباره یاران خود ابراز فرمودند، همچنین کارکردهای دین‌شناسانه و جامعه‌شناسانه‌ای که از سوی امام صادق علیه‌السلام در مواضع مختلف ایراد شده، ضرورت بازشناسی مصادیق و کارکرد شناسی فرهنگی «أَصْحَابُ‏ أَبِی» را بیش از پیش، هویدا می‌سازد. این نوشتار، با شیوه تحلیل متون حدیثی شیعه، به این دو مهم پرداخته است. کلید واژه‌ها؛ #تاریخ_حدیث_شیعه #امام‌باقر_علیه‌السلام #امام‌صادق_علیه‌السلام #اصحاب_ابی #تاریخ_شیعه @Elal_alhadith

#چالش‌های_پیش‌روی_حدیث ۱۴. احساس ناسازگاری میان رفتار عملی گروهی از اصحاب با دیدگاه‌های رجالی گروهی دیگر ✅در میان راویان گروهی وجود دارند که تعامل اصحاب ما با روایات ایشان مُوهِم تعارض و اختلاف است❗️ یعنی از سویی شاهدیم که این دسته از راویان در کتاب‌های رجالی تضعیف شده‌اند، اما برخی دیگر از بزرگان اصحاب ما به اخذ حدیث از ایشان اهتمام ویژه‌ای داشته‌اند❗️ راویانی مانند #يزيد_الصائغ ، #محمدبن_ابی‌زینب_ابوالخطاب ، #يونس‌بن_ظبيان ، #محمدبن_علی_ابوسمينه و #محمدبن_سنان_الزاهری از این دسته‌اند. اینان در نگاه بیشتر دانشمندان رجالی، به دو خصلت «غلو» و «کذب» متهم‌اند؛ امری که موجب می‌شود در زمرۂ راویان ضعیف، آن هم در پایین‌ترین درجۂ ضعف قرار گیرند؛ چنان که کشّی در گزارشی به ضعف این راویان اشاره کرده است: و ذکر علی‌بن محمدبن قُتَیبة النیسابوری، عن الفضل‌بن شاذان، أنّه، قال «کِدْتُ أن أقْنُت علی أبی‌سُمَیْنة، محمدبن علی الصَّیرَفی». قال: فقلت له: «و لم استوجب القنوت من بین أمثاله؟!» قال: «إنّی لأعرف منه ما لا تعرفه!» و ذکر الفضل فی بعض کتبه: #الکذابون_المشهورون أبوالخطاب و یونس‌بن ظبیان و یزید الصائغ و محمدبن سنان و أبوسمینة أشهرهم. (کشّی، رجال الکشّی، ش۱۰۳۳)¹ اما در عین حال گویی برخی از بزرگان اصحاب ما از ضعف این دسته از راویان چشم پوشی کرده و به نقل روایت از ایشان پرداخته‌اند❗️این رخداد زمانی شگفت آورتر و بحث انگیزتر است که می‌بینیم برخی از بزرگان امامیّه که خود در رأسِ جریان غلوّ ستیزی قرار داشته‌اند، از شاگردانِ راویانِ پیش گفته‌اند❗️برای نمونه آن گاه که به فهرست شاگردان محمدبن سنان نظر می‌کنیم، با شگفتی با دو تن از چهره‌های بزرگ و سرشناس حدیثی شیعه که یکی از آنها از پیشتازان مبارزه با جریان انحرافی غلوّ است، رویارو خواهیم شد: احمدبن محمدبن عیسی الأشعری با ۳۳۸ روایت² و حسین‌بن سعید الأهوازی با ۱۸۷ روایت❗️ واقعیت دیگری که در جای خود بسیار قابل تأمل و محل مناقشه است یکسان نبودن نحوه تعامل اصحاب ما با این دسته از راویان است؛ یعنی اصحاب ما به نحو متوازن و همسان، به نقل روایت از این گروه نپرداخته‌اند؛ یعنی طبقہ راوی هرچه متأخرتر می‌شود، به همان میزان نیز تعداد نقل روایت از او بیشتر شده است. به عدد نقل هر کدام از راویان پیش گفته در کتب اربعه و نیز طبقه ایشان توجه کنید: #یزید_الصائغ: طبقه: امام باقر علیه‌السلام (بنگرید به برقی، الرجال، ص۱۲) عدد نقل:👈 ۷ روایت. #محمدبن_ابی‌زینب_ابوالخطاب: طبقه: امام صادق علیه‌السلام (بنگرید به: طوسی، الرجال، ش۴۳۲۱ ؛ برقی، الرجال، ص۲۰) عدد نقل:👈 ۸ روایت. #يونس‌بن_ظبيان: طبقه: امام صادق علیه‌السلام (بنگرید به: طوسی، الرجال، ش ۴۸۲۹ ؛ برقی، الرجال، ص۳۰) عدد نقل:👈 ۴۶ روایت. #محمدبن_سنان: طبقه: امام کاظم و امام رضا و امام جواد علیهم‌السلام (بنگرید به؛ طوسی، الرجال، ش۵۱۳۸ و ۵۳۹۴ و ۵۵۸۷ ؛ برقی، الرجال، ص۵۴، ۵۵ و ۵۷) عدد نقل:👈 ۹۷۵ روایت #محمدبن_علی_ابوسمينه: طبقه: امام رضا علیه‌السلام (بنگرید به: طوسی، الرجال، ش۵۳۹۸ ؛ برقی، الرجال، ص۵۴) عدد نقل:👈 ۳۸۶ روایت. 🔰پرسشی که در برابر این واقعیت در ذهن نقش می‌بندد این است: آیا در گذر تاریخ حدیث شیعه، روحيه تساهل و تسامح بر رفتار راویان و محدّثان ما حاکم شده است⁉️ _____________ 1. البته در مورد محمدبن سنان، اوضاع کمی متفاوت است؛ چرا که در چند جا از رجال کشّی، به صحت مذهب و وثاقت او تصریح شده است؛ برای نمونه بنگرید به: ش۹۶۳ ، ۹۶۴ ، ۹۶۷ ، ۹۸۱ و ۱۰۹۰. اگرچه راوی، در دیگر کتاب‌های رجالی تضعیف شده است؛ برای نمونه بنگرید به: نجاشی، الرجال، ش۸۸۸ ؛ طوسی، الفهرست، ش۶۲۰ ؛ و رجالش، ش۵۳۹۴ ؛ ابن الغضائری، الرجال، ش۱۳۰ 2. با آنکه محمدبن علی ابوسمینه مدتی در قم و در منزل أحمدبن محمدبن عیسی سکونت داشته، امّا به دلیل شهرت یافتنش به کذب، از سوی أحمدبن محمد از قم اخراج شد! (بنگرید به: نجاشی، الرجال، ش۸۴۹ ؛ ابن الغضائری، الرجال، ش۱۳۴) حال آنکه احمدبن محمد به أخذ حدیث از محمدبن سنان اهتمام ویژه‌ای داشته است! @Elal_alhadith

#مقاله ابن‌ولید و مستثنیات وی #چکیده شخصیت علمی ابن ولید و تأثیر او بر اندیشمندان پس از خود، نمایانگر جایگاه وی و بیانگر نیاز به بازنگری و کاوش بیشتر در دیدگاه‌های اوست. پژوهش حاضر پس از معرفی شخصیت و آثار #محمدبن_حسن‌بن_ولید و گزارشی از دیدگاه‌های او در عرصه‌های مختلف، با روش کتابخانه‌ای و رویکرد توصیفی، تحلیلی؛ متمرکز در بررسی دیدگاه برجسته وی در مسئله استثناء ابن‌ولید از برخی از رجال در جهت هشدار به لزوم احتیاط و نیازمندی دقت بیشتر در برخورد با روایت آنها می‌باشد کلید واژه‌ها: #ابن_ولید ، #استثناء ، #توثیق ، #نوادر_الحکمه ، #احتیاط_و_هشدار @Elal_alhadith

#چالش‌های_پیش‌روی_حدیث ۱۵. عدم تبیین مفاهیم واژه‌های توصیفی کمی پیش‌تر، به کمبود داده‌های تأثیرگذار در شناخت راویان پُر تکرار، به عنوان یکی از واقعیات آزاردهنده در فرایند راوی شناسی و اعتبارسنجی احادیث اشارت رفت. متأسفانه واقعیت دیگری نیز در همین راستا وجود دارد که به سهم خود، حدیث پژوهان را در رویارویی با شناخت خصوصیات تفصیلی راویان، با مشکلاتی چند درگیر می‌کند و آن این که اگر به نگاشته‌های نخستین رجالی رجوع کنیم خواهیم دید که در هیچ یک از آنها مفاهیم واژه‌های توصیفی، چون «ثقةٌ» و «ضعیفٌ» تبیین نشده است❗️ از این رو بدیهی است که بخش عمده‌ای از کمبود داده‌های ما در تعامل با کتاب‌های رجالی و به دنبال آن، شناخت راویان، به عدم تبيين مفاهیم واژه‌ها بازگشت می‌کند. 🔰پرسش این است: آیا تمامی دانشمندان رجالی، پس از هم داستانی بر مفاهیم واژه‌هایی مانند «ثقةٌ»، «ضعیفٌ»، «غالٍ»، «مُخلّطٌ» و جز این‌ها، آنها را در ترجمۂ راویان به کار می‌بردند❓ یا آن که برداشت اصحاب از مفهوم هر کدام از این واژه‌های سراسر متفاوت بوده است❓آیا قدر مشترکی میان مفاهیم این واژه‌ها وجود دارد❓ @Elal_alhadith

#چالش‌های_پیش‌روی_حدیث ۱۶. ناشناخته بودن مبنا یا مبانی کلامی دانشیان رجال این چالش را می‌توان در ادامه پیشین دانست؛ یعنی از آن رو که مفاهیم واژه‌های توصیفی در دو سوی توثیق و تضعیف برای ما آشکار نیستند و نمی‌دانیم نجاشی، شیخ طوسی و ابن‌غضائری، از «ثقة» و «ضعیف» و واژگان دیگری از این دست، چه اراده کرده‌اند، پس هویداست که نتوانیم مبانی ایشان را که پشتوانه به کارگیری این واژگان در توصیف راویان است، به سادگی کشف کنیم. 🔰به دیگر بیان، نجاشی، شیخ و ابن‌غضائری، پس از سنجۂ احادیث یک راوی با محک مبنای خویش، او را یا ثقة می‌خواندند و یا ضعيف؛ يا غالی می‌شمردند و یا غير غالی؛ ولی به راستی آن مبنا یا مبانی چه یا چه‌ها بوده‌اند، پرسشی است که خود دانشمندان رجالی بدان پاسخ نگفته‌اند و تنها با درنگ و ژرف اندیشی می‌توان به پاسخ دست یافت. @Elal_alhadith