هدایت شده از اندیشکده زوج
زوجیت و نظریه اجتماعی امامت- امت
اندیشکده زوج
✏️ یادداشتی به قلم دکتر انسیه برومندپور
✳️ انبیای الهی درصدد ساخت جامعهای بودند که «امت واحده توحیدی» نامیده میشود و تعاملات انسانی در آن مبتنی بر «مودت» است. مودتی که براساس آگاهی و اختیار که در صور مختلف زبانی و رفتار جلوه نموده و حیات را در رگهای جامعه جاری میسازد.در چنین جامعهای، مردم به هدف نهایی آفرینش انسان در زندگی زمینی دست یافتهاند و از تمامی حیات به معنای کامل آن بهرهمندند. بنابراین با در نظر گرفتن عامل آگاهی مردم که در قالب رسالت انبیای الهی تامین شده و همچنین عامل اختیار مردم، شکلگیری چنین جامعهای فرایندی زمانبر بوده و تاریخی طولانی را طی کردهاست.
✳️ از دیگر سو به دلیل این ضرورت که امور در نظام انسانی باید از مجرای اسباب الهی محقق شوند(کافی،ج1:ص183)، این شکل از جامعه باید در نهادی تحقق یابد که مودت به صورت طبیعی در ارتباطات انسانی وجود دارد. تنها نهادی که چنین ویژگیای دارد «خانواده» است. نهادی که در آن براساس قواعد نظام طبیعت، درون مایه روابط، مودت است(روم: آیه 21) و براساس قواعد نظام شریعت در مطلوبترین شکل آن ساخته میشود. نهادی که از مجموع قواعد طبیعی (تکوینی) و تشریعی با هم بهرهمند است. لذا نقطه عزیمت ساخت جامعهای مودت محور، «خانواده» است.
✳️ از همین رو در نظریه اجتماعی اسلام، خانواده «سلول بنیادین جامعه» است(مقام معظم رهبری:14/10/1401). حال باید دید این سلول بنیادین چه مسیری را طی میکند تا پیکره منسجم «جامعه امامت- امت» را بسازد. در قدم اول هر زن و مردی مبتنی بر سنخیت و با هدف مشترک رفع نیازهای متنوعشان در قالب مطلوب شریعت – عقد نکاح- با یکدیگر پیوند زوجیت میبندند. در نتیجه، اولین مولودِ زوجیت به جمع خانواده اضافه شده و فضای خانواده را لبریز از آرامش میکند. این مولود «سکونت» نام دارد که به شکل گیری رابطه عاطفی ناشی از آرامش یافتن زوجین در کنار یکدیگر اشاره دارد.
✳️ با این رویه، این رابطه وارد دومین مرحله خود شده و «زوجیتِ سکونت» شکل میگیرد. صورتی از زوجیت که زمینه انسورزی را فراهم میسازد تا پس از تأمین غرایز که انگیزه بخشی آن عمری کوتاه دارد، آن چه مایه دوام زندگی است و مطلوب انسانیت انسان است به زندگی افزوده شود. نتیجه این سکونت، بروز مودت و رحمت است. حالا خانواده آماده است تا در آغوش گرم خود، «فرزندپروری» کند و نقش پدری و مادری به نقش همسری اضافه شود و مرتبه سوم زوجیت یا همان «زوجیتِ فرزندآوری» به وجود آید. از اینجا به بعد خانوادهها مبتنی بر روابط نسبی و سببی شبکه ارحام را میسازند.
✳️ از آنجا که این شبکه مبتنی بر کفویت ایمانی برخاسته از رعایت آداب شریعت شکل گرفته، در این مرحله در حقیقت مرحله چهارم جامعهسازی محقق شده است. این مرتبه را «زوجیت ایمانی» مینامیم. چنین جامعهای از عنصری به نام «آرامش اجتماعی» بهرهمند است و میتواند تنشهای اجتماعی را کنترل کرده و در هماهنگی اعضا با یکدیگر مسیر تکامل خود را طی کند. مادامی که چنین جامعهای به حرکتی هماهنگ و منسجم در راستای رفع نیازهای فردی و اجتماعی دست یابد، به طول خواهد انجامید و وابستگی تامی با میزان آگاهی و اختیار در هم راستایی با اراده الهی دارد.
✳️ از آنجا که ایمان همان عامل تأمین امنیت بوده و عامل امنیت، زمینهساز شکلگیری روابط سالم است(کنز العمال، ۷۳۸)، در چنین جامعهای مودت یا همان اساسیترین پیشرانه انگیزشی روابط انسانی، فرصت بروز پیدا میکند. محصول این سیر، شکل گرفتن جامعهای است که در آن هم رعایت حدود شرعی موضوعیت دارد و هم روابط محبت محور عاری از زورگویی و منفعت طلبانه. چنین جمعی با انسجام در مسیر رفع نیازهای فردی، خانوادگی و اجتماعی حرکت میکند و به همین جهت در سیر تکامل انسانی پیش میرود و بنابر قواعد نظام رحمت الهی، در طول زمان توسعه یافته و به «جامعه اخوت» منجر میگردد.
✳️ در این جامعه توجه افراد به نیازهای یکدیگر و تأمین آن، تلاش برای پوشاندن نواقص و رفع آن به صورتی که وجهه اجتماعی حفظ شود و تلاش برای استفاده از امکانات فردی در جهت رشد جمعی و حرکت همگانی، تبدیل به رویه عمومی میشود. در این مرحله، زمان زوجیت مرتبه پنجم فرا میرسد. چرا که «جامعه اخوت ایمانی» همان جامعهای ست که شایستگی بهرهمندی از جامعه امامت یا همان امت واحده انبیاء و اولیای الهی(انبیا: آیه92) را یافتهاست. به همین جهت در این مرتبه متکاملترین شکل حیات اجتماعی بشری در پیوند جامعه امت با جامعه امامت متولد میشود. همان جامعهای که وعده شکلگیری آن در عصر ظهور داده شدهاست.
به کانال اندیشکده زوج در ایتا بپیوندید:
https://eitaa.com/zoujtt
این دوره آموزشی 20 ساعته به صورت آفلاین قابل ارائه و استفاده است. در پایان استفاده از مباحث دوره یک آزمون از شرکت کنندگان گرفته میشود و در صورت قبولی مدرک معتبر گذراندن دوره از دانشگاه ارائه میگردد. جهت کسب اطلاعات بیشتر به آیدی زیر پیام دهید.
@Abolfazleqbali
کاش علی دایی میفهمید که این میزانسن بیش از آنکه برای سورپرایز کردن او خلق شده باشد، برای مرزشکنیهای سیاسیِ بیسرانجامِ فردوسیپور طراحی شده بود.
راستش رو بخواهید من عمیقا از مسیرِ نزولی عادل فردوسیپور غمگینم..
@eghbali62
انقلاب اسلامی و تحول وجودی زنان
دستاورد اصلی و حقیقی انقلاب برای زنان چه بود؟
دکتر ابوالفضل اقبالی پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده
✳️ پیرامون نسبت انقلاب اسلامی و زنان بسیار سخن گفته شده که اکثراً ناظر به تغییراتیست که در سبک زندگی زنان نسبت به گذشته و امتیازات و توفیقاتیست که در مسیر ورود به عرصههای اجتماعی کسب کردهاند. من اما قصد دارم از منظر دیگری به این مناسبات بنگرم و آورده اصلی و بیبدیل انقلاب اسلامی برای زنان را معرفی کنم که به نوعی چتر معنایی برای سایر تحولات زندگی زنان بود. این دستاورد انحصاراً متعلق به حرکتِ عظیم انقلاب اسلامی است که به رهبری امام(ره) در جامعه ایرانی رقم خورد و توسط رهبر معظم انقلاب منقّح شد.
✳️ اگرچه حیات زن مسلمان ایرانی همواره با ایمان و تقوا عجین بوده و زندگی فردی او در چارچوب شریعت تعریف میشد، اما این زیست متشرعانه ذیل سایهی یک «سنت اجتماعی» قوام مییافت که یک ویژگی بارز داشت. من از این ویژگی تحت عنوان «سکون» یاد میکنم. سنتِ حاکم بر زندگی زن ایرانی تا پیش از انقلاب اسلامی درگیر نوعی از انفعال و درخود فرو رفتگی بود که حتی با وجود ظرفیتهای ویژه و منحصر بهفرد زن ایرانی، امکانِ نرمافزاریِ ایجاد کنندهی تحول اجتماعی در مقیاس کلان را نداشت.
✳️ نهضتِ اسلامی و انقلابی حضرت امام(ره) طرح جدیدی از همنشینیِ سنت اجتماعی با الهیات سیاسی در جامعه ایران بود که در پیوند با سرشت و خصائل زن ایرانی، منجر به رستاخیزی بزرگ در میان آنان گردید که من آن را «تحول وجودی» زن مسلمان مینامم. فضای ایجاد شده توسط نهضت انقلاب اسلامی «حرکت» را جایگزین سکون در سنت زندگی زن ایرانی نمود و کیفیت سلوک او را به نحو بنیادین و حقیقی تغییر داد. زن مسلمان ایرانی هویت جدیدی را بازیابی کرده بود که «آرمان» مهمترین مولفه آن به شمار میرفت.
✳️ آرمان، فصل نوینی را در زندگی زن ایرانی رقم زده و معنای دیگری را به نشست و برخاستهای او بخشیده بود. این آرمان بهواسطه ماهیت اجتماعی-سیاسی پررنگی که داشت، او را بهغایت مسئولیتپذیر، فعال در صحنه مجاهدت و ایثار، موثر و تعیینکننده در قلمرو خانواده، میداندار و پیشرو در صحنه جامعه نموده بود. با چنین زنی که خود را به مثابه انسانِ ذیآرمان، مخاطبِ تمام آیات قیام و جهاد یافته بود، میشد وارد سطحی از تعامل جدی و متعالی شد. از همان جنس تعاملی که امام(ره) با آنان بهمثابه «رهبران نهضت» برقرار میکرد.
✳️ برای این زنِ تحول یافته و دارای آرمان، زندگی روزمره رنگ دیگری به خود میگرفت. او اگرچه مانند تمام مادران به فرزند خود وابسته و همچون سایر زنان به حمایت و پشتیبانی شوهر دلگرم بود اما آنها را برای شهادت در راه آرمان تشویق میکرد. چه بسیار زنانی که برای کمک به جبهه طلاهای خود را بخشیدند و غذای سفره خود را برای اطعام رزمندگان نذر کردند. آری زن مسلمان ایرانی بهواسطه همین تحول وجودی بود که توانست صحنههای بینظیری را از ایثار و گذشت در مسیر آرمان را رقم بزند.
✳️ لازم به تاکید است که تحول وجودی غیر از تحول موقعیتی است. اگرچه دومی میتواند تابع و نتیجه اولی نیز باشد اما هر تحولی در موقعیت و شرایط لزوما دلالت بر تحول وجودی ندارد. تاریخ تغییرات اجتماعی در غرب نیز نحوی از تحول موقعیتی برای زن را گواهی میدهد. اتفاقی که در جامعه ما نیز کم و بیش محقق شده است. زنِ مدیر، زنِ ورزشکار، زنِ کارآفرین، زنِ هنرمند، زنِ پژوهشگر، زن سیاستمدار و... حاکی از تحول در موقعیت زنان به لحاظ تاریخی هستند.
✳️ همه اینها اگرچه با ظهور انقلاب اسلامی برای جامعه زنان تسهیل و تثبیت شد، اما هیچکدام از اینها به تنهایی دستاورد حقیقی انقلاب اسلامی برای زنان نیستند. دستاورد اصلی و حقیقی انقلاب اسلامی برای زنان، ترسیم الگوی سومی از زیستن فردی، خانوادگی و اجتماعی بود که مرکز ثقل و محور تقویم و انسجام همه آنها «آرمان» است.
لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی)
https://eitaa.com/eqbali62
هدایت شده از مهدیه شادمانی
از بچگی هر زمان صبح ۲۲ بهمن میخواستم سرما و مریضی و برف و بارون رو بهانه بگیرم و به راهپیمایی نرم. یه حسی بهم میگفت از ابتدای این روز امام و شهدا از آسمون دارن به ما نگاه میکنن و منتظر حضور ما هستند.
شرکت در این راهپیمایی به معنی عدم گلایه از مسئولین نیست.اما حضور در راهپیمایی امروز یک تکلیفه.تکلیفی از جنس جهاد در دفاع از حرم.معترض به مشکلات خواهیم بود اما تا آخرین نفس پای کار امانت امام عزیز هستیم.
@drshadmani
زنانگی و اداره(2)
ماهیت و ضرورت نهاد مشاوره زنانه
دکتر ابوالفضل اقبالی پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده
✳️ در یادداشت قبلی با عنوان «زنانگی و اداره؛ بازنگری در الگوی مناسبات زنان و حکمرانی» ایده ارتقاء و تقویت نهاد مشاوره زنانه در ساختار حکمرانی کشور را مطرح کردم و در این یادداشت قصد دارم کمی بیشتر درباره ماهیت آن توضیح دهم. ابتدا باید تاکید کنم که وجه جنسیتیِ این نهاد برای من موضوعیت دارد زیرا فرآیندهای شناخت مساله، اولویتیابی، تصمیمسازی و تصمیمگیری در کشور ما آنطور که باید با دخالت موثر بانوان و ظرفیتهای بالفعل آنان اتفاق نمیافتد و غلبه در این فرآیندها با نگرشهای مردانه است.
✳️ بحث نظری و استدلال درباره «تاثیر جنسیت بر فهم و حل مساله» در رسالت این یادداشت نیست. اما اجمالا اینکه ایده مشاوره زنانه در ساحت مبانی معرفتشناختی و از منظری فمینیستی طرح بحث نمیکند. بلکه صرفا اشاره به امکانی دارد که زوجیت بهمثابه یک طرح فلسفی در اختیار ما برای «کارآمدی» حکمرانی قرار میدهد. پرواضح است که در فرآیند شناخت و حل مساله در هر عرصهای، همافزاییِ بانوان متعهد و متخصص با آقایان متعهد و متخصص در آن حوزه به نحو همهجانبهتر و کارآمدتری اتفاق خواهد افتاد.
✳️ اولین پیشفرض برای ایجاد و ارتقاء نهاد مشاوره زنانه، انحصارزدایی از قلمرو حضور بانوان در ساختار حکمرانی است. این ذهنیتِ مشهور و بیپایه که بانوان در «امور بانوان» متمرکز و منحصر باشند از ریشه در تعارض با نگاه الگوی سومی به مناسبات حکمرانی است. اساسا حکمتِ ایجاد ادارهی امور بانوان، «حاشیهنشینی» بانوان در فرآیندهای مدیریتی بوده است. ما نیازمند الگویی برای دخالتِ موثر بانوانِ «متعهد» و «متخصص» در حلقههای اصلی و موثر حل مساله در تمام عرصههای حکمرانی در کشور هستیم.
✳️ یکی از این الگوها «نهاد مشاوره زنانه» است که با محوریتِ دانش، تجربه و تعهد، به تسرّی دقتها، ظرافتها و احتیاطهای زنانه در فرآیندهای اتخاذ تصمیم و سیاستگذاری در کشور منجر میگردد و همهجانبه بودن و پیوستمداری در آن را تضمین میکند. لذا اگر سهمِ رای و نگاه بانوان در «امضاهای نهاییِ» طرحها، اقدامات و جهتگیریهای کلان اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و حتی امنیتی در سطح ملی افزایش یابد میتوان به کارآمدی و اثربخشی آنها امیدوارتر بود.
✳️ تحقق این الگو در سطح حاکمیت منوط به برخی تمهیدات ساختاری است که دامنه آن از اصلاح قوانین و دستورالعملها، بازنگری در فرآیندها، مانعزدایی و بسترسازی برای اتصال بدنه کارشناسی بانوان به حلقههای تصمیمساز و تصمیمگیر و... را شامل میشود. گردش کارها در سازمان حاکمیت باید به نحوی بازطراحی گردد که نقش بانوانِ توانمند و صاحبنظر در «راهبری» سیستم افزایش یابد. البته که این افزایش نقش باید بر مبنای شایستگی و صلاحیت باشد نه انتسابها و روابط شخصی.
✳️ ارتقاء نقش و سهم بانوان در فرآیندهای حکمرانی البته مسیرهای میانبر دیگری نیز دارد و آن ایجاد و تقویت «حوزه عمومی» با محوریت زنان تاثیرگذار و حمایتِ گفتمانی از آن است. حوزه عمومی قدرتمند و ذینفوذی که از رهگذر تعامل میان عرصههای مختلف دانش، مهارت، تجربه، نوآوری و تعهد در بیرون از سیستم رسمی شکل میگیرد، بلاتردید مرجعی برای تنظیم و اعتباربخشی به تصمیمات درون حاکمیت خواهد بود. قطعا بانوان فرهیخته برای تاسیس این فضا مزیت ویژه دارند.
لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی)
https://eitaa.com/eqbali62
هدایت شده از رسانه نخبگانی بانوان
🔸🔸 «رسانه نخبگانی بانوان» با همکاری «ستاد راهبری زن و خانواده»، «اندیشکده زوج» و «دانشکده زن و خانواده دانشگاه ادیان و مذاهب» برگزار میکند:
نشست حضوری و برخط با موضوع:
🔻 زنان، انقلاب اسلامی، الگوی سوم زن از حقیقت تا برساخت
کارشناسان:
🔻 سرکار خانم دکتر عاطفه خادمی، مشاور اجتماعی وزیر و دبیر ستاد جوانی جمعیت وزارت فرهنگ و ارشاد
🔻 جناب آقای دکتر ابوالفضل اقبالی، جامعهشناس و مدیر اندیشکده زوج
🔻 سرکار خانم دکتر سمیه عربخراسانی، عضو هیئت علمی دانشکده زن و خانواده دانشگاه ادیان و مذاهب
دبیر نشست:
🔻 سرکار خانم فاطمه حیدری، استاد حوزه و دانشگاه، نویسنده و پژوهشگر حوزه خانواده و کارشناس رسانه
🗓 زمان: پنجشنبه ۲۶ بهمن ۱۴۰۲ ساعت ۱۰ صبح
🏢 مکان: پردیسان، دانشگاه ادیان و مذاهب، سالن اجتماعات امام موسی صدر
🔗 لینک ورود به نشست به صورت مجازی:
https://yun.ir/mwvt5e
*⃣ کد دسترسی؛ ۲۲
#رسانه_نخبگانی_بانوان
💠 |@rnb1402|