🌙 شب قدر واحد و آغازهای متعدد؟ (۲) | آیا اختلاف در روز اول ماه با وحدت شب قدر سازگار است؟ 🌓 ...روشن است که یکی بودن شب قدر ربطی به این نوع اخیر از اختلافات (= شبهات حکمیه) ندارد. هر یک از فقها در پی استنباط و کشف حکم شرعی نازل از سوی خداوند متعال هستند و در این مسیر ممکن است مانند هر متخصص دیگری اشتباه کنند و اشتباهشان منجر به اختلاف فتاوا می‌گردد. بنابراین در مثال بالا، تنها یکی از دو فقیه «الف» و «ب» حکم شارع را به درستی کشف کرده و دیگری برخطاست. بدیهی است که حکم خدا با اشتباه یک #فقیه تغییر نمی‌کند و چنین نیست که #شب_قدر برای مقلدان آقای «الف» با شب قدر برای مقلدان آقای «ب» متفاوت باشد. این یک مطلبِ مسلّم و البته مبرهن در میان شیعیان و بسیاری از اهل سنت است که از آن تحت عنوان «مسلک #تخطئه» یاد می‌شود. البته خطاهای احتمالی در فرمایش فقهاء، نفی‌کنندۀ «#حجت: عذرآور» بودن #تقلید و عمل به آن فتاوا در پیشگاه الهی نیست. 🌔 اما نوع دوم اختلافات یعنی #شبهات_موضوعیه، قطعاً و بی‌تردید در زمان اهل بیت (ع) نیز وجود داشته و حتی روایات متعددی حاکی از آن است که (ولو به حسب ظاهر و علم عادی) برای خود ائمه (ع) نیز در مورد شروع برخی ماه های قمری و نیز دربارۀ شب قدر شک پیدا می‌شده. برای نمونه جملۀ معروفی از امیرالمؤمنین (ع) نقل شده که: «لأن أصوم یوماً من شعبان أحبّ إليَّ من أن أفطر یوماً من شهر رمضان/ اگر روزی از [آخر] شعبان را روزه بگیرم برایم محبوب تر است تا اینکه [ناخواسته و نادانسته] روزی از [ابتدای] ماه رمضان را افطار کرده باشم». (من لایحضره الفقیه۲: ۱۲۶) بنابراین اگر کسی بخواهد از نَمَدِ وحدت شب قدر برای مسلک عددی کلاهی ببافد با حجم بالایی از روایات مواجه است که باید همۀ آن ها را توجیه و تأویل کند؛ آن هم صرفاً برای دسته‌ای از روایات ضعیف السند و انگشت شمار. در هر صورت این نوع از اختلافات نیز ملازمه‌ای با تعدّد شب قدر ندارد، زیرا می‌توان گفت در برخی سال‌ها بخشی از مردم یا حتی همۀ آنها در تشخیص شب قدر اشتباه کرده‌اند و از فیض آن محروم گردیده‌اند. 🌕 همچنانکه یکی بودن شب قدر نیز هیچ ربطی به صحت و سقم روش عددی ندارد؛ زیرا این نظریه نیز در بهترین حالت فقط یکی از آراء دربارۀ معیار شروع ماه قمری است و اختلافات ناشی از تفاوت آراء در باب معیار کلی شروع ماه (شبهات حکمیه) را برطرف نمی‌سازد. نهایت فایدۀ آن رفع اختلاف در رؤیت هلال است (= شبهۀ موضوعیه) که بر پایۀ آنچه گذشت حتی در زمان حضور اهل بیت (ع) نیز وجود داشته و گویی خود ائمه و شیعیان آن دوران هم از سعادت دستیابی به برکات این نظریۀ مشعشع بی‌بهره بوده‌اند. #مغالطات #فقه #فائده ✒️📚 @Faede_v_Borhan