💠 امر به معروف و نهی از منکر در #فقه_استدلالی
عوامل گوناگونی باعث شده تا برخی ابواب #فقه در عالَم مباحثات استدلالی بزرگان این علم، به نوعی مهجور و بِکر باقی بماند. از این رو بسیار بجاست تا چنان ابوابی شناسایی شده و مورد توجه اعلام و فقهای معظم قرار گیرد تا به تعمیق و تدقیق درخوری منجر گردد.
از جمله ابواب مهجور فقه، کتاب #امر_به_معروف و #نهی_از_منکر است. نگارنده اخیراً با جستجو در منابع فقهی دریافته که میان معاصران (بعد از عصر صاحب جواهر) آثار فقهی منتشر شده در این زمینه (اعم از مستقل و غیر مستقل) احتمالاً از عدد انگشتان یک دست تجاوز نمیکند.
به همین خاطر، خبر انتشار چاپ جدیدی از رسالهی مرحوم آیتالله فانی اصفهانی قدسسره (م ۱۴۰۹ ه) در این باب، که ظاهراً تقریر درس ایشان در نجف اشرف (۱۳۷۹ ه) است، تا حدودی میتواند نویدبخش و امیدوارکننده باشد.
به گزارش شبکه اجتهاد، چاپ جدید این کتاب با مقدّمه، تحقیق و تعلیق حجتالاسلام والمسلمین سیّدمحمّدمهدی رفیعپور تهرانی بهتازگی از سوی انتشارات «الخویی» در قم انجام شدهاست.
#معرفی_کتاب
#تازه_های_نشر
#فائده
✒️📚 @Faede_v_Borhan
مجمع الفائدة و البرهان | تأمّلات فقهی
⬛️ لاک سیاه این روزها پیرامون شرکت کردن یا نکردن افراد فاقد ظواهر دینی (مانند #حجاب) در جلسات #عزاد
➡️
۲. عبدالله بن صالح از امام صادق(ع):
مومن نمیبایست در مجلسی بنشیند که در آن معصیت خداوند متعال انجام میشود و او قادر بر تغییر وضعیت آن مجلس نیست.
📖کافی۲: ۳۷۴.
[همچنین نک. این حدیث]
▫️
فقهای بسیاری طبق این مطلب فتوا دادهاند و صرفاً برداشت شخصی من از روایات نیست. برای نمونه این فتوای آیةاللهالعظمی #سیستانی (مدظله) را ملاحظه کنید🔻
• شرکت در مجالس عروسی یا جشنهایی که در آن برنامههای #موسیقی لهوی اجرا میگردد یا شامل امور حرام دیگری است... واجب است فرد در صورت اطلاع یا حضور در چنین مجالسی، به وظیفۀ #امر_به_معروف و #نهی_از_منکر حسب شرایط آن عمل کند ... بلکه اگر توانایی نهی از منکر ندارد و حضور او عرفاً موجب تأیید یا تشویق آنان بر گناه و امضای کار آنان محسوب میشود، حضور جایز نیست، هرچند صدای #غنا و موسیقی لهوی را گوش نکند.
📖رسالهی جامع، ج۲، مسئله ۴۰۸؛ با اندکی تلخیص.
⬅️
#فقه
#فائده
✒️📚 @Faede_v_Borhan
💠 پیشنهاداتی در باب امر به معروف و نهی از منکر | قسمت اول
در قرآن کریم در بیش از ۱۰ آیه مستقیماً و در چند آیه بهطور غیرمستقیم بر مسأله #امر_به_معروف و #نهی_از_منکر تأکید شدهاست. حجم زیادی از روایات نیز به این موضوع پرداختهاند.
اما علیرغم وجود نصوص بسیار در این رابطه، آیه یا حدیثی که به احکام #فقهی و چگونگی امر به معروف و نهی از منکر پرداختهباشد انگشتشمار است. این امر سبب میشود تا مرجع عمده #فقیه برای #استنباط احکام و فروع جزئی امر به معروف به و نهی از منکر به #اصول لفظیه و عملیه محدود گردد.
🔰بهطور مشخص تنها نصی که میتواند پشتوانهای برای اجرای اصل لفظی در این باب باشد، آیه مبارکه ۱۰۴ آلعمران است: «و لتکن منکم أمة یدعون إلی الخیر و یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر و اولئک هم المفلحون».
چنانکه روشن است، آیه بیان میدارد که باید گروهی از مسلمانان/مؤمنان وجود داشتهباشند که عهدهدار سه کار باشند:
۱. دعوت به خیر
۲. امر به معروف
۳. نهی از منکر.
از آنجا که آیه شریفه از جهات مختلفی #اطلاق دارد (همچون: خصوصیات گروهی که باید متولی این سه امر باشند، شرایطی که انجام این سه امر در آن واجب است، خیر و معروف و منکری که باید مورد دعوت و امر و نهی واقع گردد) میتواند برای استنباط بسیاری از فروع این باب مورد تمسک قرار گیرد.
🌀اما بهنظر میرسد دقت در این آیه شریفه به عنوان مدرک اساسی و اصلی وجوب امر به معروف نتایجی جدید درباره نحوه اجرای این فریضه به دست میدهد.
در فرسته بعدی به چند نمونه از این نتایج اشاره خواهم کرد.⬅️
#فقه
#برهان
✒️📚 @Faede_v_Borhan
💠پیشنهاداتی در باب امر به معروف و نهی از منکر | قسمت دوم
⬅️ گذشت که توجه به پشتوانه منحصر به فرد برای #اطلاقگیری و اجرای اصل لفظی در باب #امر_به_معروف و #نهی_از_منکر، میتواند تأثیرات مهمی بر استنباط مسائل این باب داشتهباشد.
💡برای نمونه:
🔹۱. چنین نیست که این فریضه بر همگان واجب باشد بلکه تصدی گروهی از مومنان کافی است.
گروهی از فقها این فریضه را به اتکای اصالةالعینیة، عینی دانستهاند و کسانی هم که آن را کفائی شمردهاند احیاناً به اموری همچون #سیره یا #تنقیح_مناط برای کفایی بودن استدلال نمودهاند که هر دو با اشکالاتی روبروست. در حالیکه اگر به این نکته التفات میشد که آیه بالا به عنوان تنها اصل لفظی موجود در این باب، اطلاقی که مقتضی عینیت باشد ندارد، هیچیک از طرفین نزاع، استدلالات مذکور را مطرح نمیکرد.
🔸۲. چنین نیست که وجوب این فریضه وابسته به ترک معروف یا فعلِ منکر توسط شخص یا اشخاص خاصی باشد.
به تعبیر دیگر لزومی ندارد خارجاً معروفی ترک گردد یا منکری انجام شود تا امر و نهی واجب گردد. بلکه گروهی از مؤمنان همواره باید به دعوت به خیر و امر و نهی اشتغال داشته باشند، چه معروف یا خیری متروک یا منکری معمول باشد، چه نباشد.
🔹۳. چنین نیست که لزوماً شخص خاصی باید مخاطب دعوت و امر و نهی باشد، بلکه گروهی که متصدی این فریضه گردیدهاند میتوانند به نحو قضیه حقیقیه دعوت و امر و نهی خود را انجام دهند.
❗️بنابراین اگر گروهی بهنحو کلی از منکرات نهی نمایند وظیفه امر و نهی شخصیِ گناهکاران از سایر مؤمنان ساقط خواهدبود.
🔸۴. چنین نیست که امر به مستحبات و نهی از مکروهات، مستحب باشد.
صاحب جواهر (۲۱: ۳۶۳) فرمودهاست: «لولا الإجماع الذي عرفت أمکن القول بوجوب الأمر بالمعروف الشامل لهما ـأي الواجب و المندوبـ و إن لمیجب المندوب علی المأمور».
در جامعالمدارک(۵: ۳۹۹) مرحوم آیةاللهالعظمی #خوانساری(قده) نیز، این مطلب تلقی به قبول شدهاست.
البته مورد چهارم نتیجه غیرمستقیم مبنا قراردادن آیه شریفه است.
همچنین گفتنی است، این موارد هریک به نوبه خود منجر به فروع متعددی میشوند که تفصیل آن را در مجال گستردهتری یادداشت کردهام.
#فقه
#برهان
✒️📚 @Faede_v_Borhan
2023_10_21_08_49_41 - <unknown>.mp3
17.86M
💠 وظیفه مسلمین در برابر ظلم
🎙بیانات آیةالله حاج شیخ محمد #قائینی_نجفی (دامتبرکاته)
📅 درس خارج #اصول | شنبه ۲۹ مهرماه ۱۴۰۲
◽️
▪️ 1:00 لزوم دفاع از مضطرین حتی غیر مسلمان - فرمایش مرحوم آیةاللهالعظمی #تبریزی (قدسسره) در این باره
▪️ 2:40 دستورات اسلام درباره احکام جنگ
▪️ 5:15 وجوب انکار قلبی منکرات و بلکه اظهار نفرت از آن - تفکیک بین انکار قلبی و #نهی_از_منکر
▪️ 8:45 روایات دال بر مساوات عقوبت گناهکار با شخص راضی به گناه
▪️ 12:59 دفع شبههی اعراض مشهور از روایات فوقالذکر
▪️ 16:00 همه کسانی که به کشتار مسلمانان راضی باشند مهدورُالدم هستند
◽️
#فائده
✒️📚 @Faede_v_Borhan