🍃🌺بسم الله الرحمن الرحیم🌺🍃
🔴برهان نظم:
♻️ #قسمت_اول.
⬅️احتمال نبود وجود خدارو نزدیک به صفر میرساند؛وپایگاهی منطقی،عرفی ومورد اطمینانی برای توده مردم است،برهانی گسترده که فلاسفه غرب وشرق ونیز نشانه های آفاق وانفسی در قرآن وروایات جملگی برای اثبات خداوند حکیم بکار میروند.
«غایت شناسی_اتقان صنع وبرهان نظم»هم گویند.
⬅️سابقه این برهان به رساله تیمائوس افلاطون باز میگردد که آخرین برهان از براهین توماس آکویناس است.
این برهان درکتاب«الهیات طبیعی»یا«شواهد وجود وصفات الهی از پدیده های طبیعی» ویلیام پیلی شرح شده است.
💠فلاسفه ومتکلمان اسلامی،متقدم از برهان نظم برای اثبات ذات واجب استفاده نکرده وآن را تنها دربیان وحدت وعلم الهی به کار برده اند.
این برهان نزد حکمای متاخر«آیات عظام:ناصر مکارم شیرازی،جعفرسبحانی،مرتضی مطهری» بر اثبات ذات باری تعالی دلالت دارد.
💠چیستی واقسام نظم:
نظم«1.مجموعه ای از اجزا 2.هماهنگ 3.با هدفی معین»واقعیت نظم در یک پدیده طبیعی جز این نیست که اجزای مختلفی از نظر کیفیت وکمیت دور هم گرد آیند،تا در پرتو همکاری اجزای آن،هدف مشخص،تحقق یابد.
💠واکاوی مفهوم نظم وتعاریف آن نشان را میدهد که تحقق نظم در گرو 5 رکن اساسی است:
1.وجوداشیاء یااجزای مختلف.✅
2.ترتیب،آرایش و هماهنگی میان آنها.✅
3.وجود هدف معین.✅
4.تاثیرنسبی هریک از اجزاء در تحقق هدف و وابستگی تحقق هدف به اجماع آنه.✅
5.عامل دهنده و برقرار کننده پیوند خاص میان اجزاء.✅
💠نظم:
1.اعتباری«قرار دادی»
2.صناعی«وضع بشری»
3.طبیعی«آن است که رابطه و ترتیب حاکم بر اجزای یک پدیده امری تکوینی باشد»
_تکوینی به 3دسته تقسیم میشوند:
1.نظم ناشی از ربط علت فاعلی با معلول«نظم علی و معلول»
2.نظم ناشی از ربط علت غایی با معلول«نظم غایی»
3.نظم ناشی از علل قوام یا ارتباط داخلی اجزای یک شیء با یکدیگر«نظم داخلی،نظم مستحسن»
⬅️نظم مورد بحث_طبیعی(نه صنایی وقراردادی)ونظم غایت مند وهدفدار است.
⬅️تبیین برهان نظم:
این نوع استدلال با تکیه بر وجود شیء یا اشیاء خارجی دارای نظم غایی وبا استناد به اصل علیت،وجود خداوند را تحت عنوان{علتی غیرمادی وعالم وقادر} ثابت میکند.
گوهره استدلال رو با تقریر های متفاوتی ذکر کردند،با دومقدمه:
1.حسی.
2.عقلی.
💠مقدمه اول:مشاهدات عینی وکاوش های علمی از نظم هدفدار موجودات طبیعی گزارش می دهند،چیزی که هست،روشن ترین و بارزترین جلوه های نظم برای بشر در عالم نباتات،حیوانات و انسان ها نمایان است و در حقیقت هر یک از رشته های علوم،مانند:فیزیک وشیمی وزیست شناسی در خدمت بررسی کیفیت این مجموعه هاست،که با هماهنگی خاصی،اهداف ویژه ای را در دی دارند.
این نظم طبیعی توسط انسان بی سواد ودانشمند قابل کشف است.کشاورز از مطالعه زمین ودرختان و دانشمند براساس وجود قوانین تکوینی به فکر کشف آن هابر می آیند.✅
💠مقدمه دوم:عقل درک میکند که یک نوع رابطه منطقی نظم موجودات و نیز هدفمندی و شعور وجود دارد.
خرد میگوید ساختمان هر یک از این پدیده ها،حاکی از یک نوع محاسبه واندازه گیری است که اجزای متفاوت پدیده را از تظر کمی وکیفی متناسب ساخته،ودر میان آنها همکاری وهماهنگی برقرار نموده است تا هدف تحقق یابد.
هرگز چنین کاری را نمیتوان معلول هر نوع عامل نا آگاه دانست.✅
⬅️ادعای وجود ناظم،جان برهان نظم است،این برهان گرچه درتعابیر غربیان مبتنی بر تمثیل مصنوعات انسانی است،اما باید توجه داشت که در تکوین،برگرفته از تمثیل مصنوعات بشری نیست.
⬅️تلازم عقلی درمیان نظم در پدیده باشعور پدید آورنده گوهر استدلال وبرهان نظم است؛وجود شرور در جهان طبیعت نیز زاییده نظم تکوینی است ونافی هدفمندی وشعور نیست.
بنابر این اشکالات شش گانه دیوید هیوم درکتاب «گفتگو هایی در باب دین طبیعی»بر برهان نظم وارد نیست. این کتاب 23سال پیش از نوشته ویلیام پیلی منتشر شد وجواب هایی بدان داده اند، اما ما با این حال به انتقادات هیوم پاسخ میدهیم.
♻️ #ادامه_دارد...
#نظم.
#برهان_نظم.
#عالم_تکوین.
#علت_غائی.
#ویلیام_پیلی.
#دیوید_هیوم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔴کانال 🌿فلسفه نظری🌿
🆔 @falsafeh_nazari
فلسفه نظری
🍃🌺بسم الله الرحمن الرحیم🌺🍃 🔴تعریف نظم در علم فیزیک چیست؟ آیا نظم در فیزیک با نظم در فلسفه شباهت دار
🍃🌺بسم الله الرحمن الرحیم🌺🍃
🔴دیوید هیوم نخستین کسی بود که در کتاب <<گفت و گو هایی در باب دین طبیعی>> ۲۳ سال پیش از ویلیام پیلی، اشکالات شش گانه را به <<برهان نظم>> وارد نمود.
♨️ #قسمت_چهارم.
⬅️در این پست انتقادات هیوم را پاسخ میدهیم، اشکالات هیوم از این قرار است:
⬅️۱. مقایسه مصنوع طبیعی به مصنوع بشری که پایه این برهان است، درست نیست.
💠پاسخ: این اشکال وارد نیست ، زیرا مقایسه مصنوع بشری و آفرینش مقایسه ای عقلانی است و عقل بشر هرجا هرجا مجموعه منظمی ببینید، بر صانع داشتت آن حکم میکند و این موضوع تمایز نمی پذیرد.
به علاوه اینکه برهان نظم در فلسفه اسلامی، بر روی تکوین عالم بحث میکند و مثال مصنوعات در آن نیست و این امتیاز ویژه برهان نظم در فلسفه اسلامی است.
⬅️۲.برهان نظم دلیلی تجربی است، در حالی که ما ساخته شدن جهان هایی به دست صانع هوشمند را تجربه نکرده ایم.
💠پاسخ: این اشکال نیز وارد نیست، زیرا تجربی بودن برهان به این است که یکی از مقدمات برهان تجربی باشد و لازم نیست حتما نتیجه ای تجربی از برهان گرفته شود، لذا اینکه فقط صغری برهان تجربی است دلیلی بر نادرست بودن برهان نیست و به علاوه اینکه کبری برهان، که مهم تر از صغری برهان است امری عقلی است.
⬅️۳.بر فرض پذیرش نظم در جهان، چرا آن را از علت بیرونی تفسیر نماییم، در حالی که میتوان آن را خاصیت ذاتی ماده دانست.
💠پاسخ: اشکال سوم نیز از بنیان نادرست است زیرا تمام مدعای برهان بر نظم غایی دلالت میکند و علت غایی آن را در نظر میگیرد، و ماده از این لحاظ کاملا فاقد شعور و علم است و هیوم به این موضوع دقت نداشته، لذا کاملا بدیهی است که دست ناظمی غیر مادی در کار است.
⬅️۴.برهان نظم نمیتواند قدرت، علم و کمال مطلق الهی را ثابت کند، زیرا از یک جهان محدود نمیتوان به خالقی نا محدود پی برد.
💠پاسخ: این اشکال هیوم، فجایع و ناقص بودن عقاید فلاسفه حسی و الحادی را کاملا نمایان میکند، و همینطور متعصب و مغرض بودن آنان را، زیرا حکما و فلاسفه الهی بارها تاکید کردند و می گویند برهان نظم، تنها شعور الهی و علت غائی عالم را اثبات میکند و ادعایی بر واجب الوجود بالذات بودن آفریدگار ندارد، برهان درباره شعور الهی صحبت میکند نه کمال الهی.
⬅️۵.اگر برهان نظم تمام باشد، میتوان به تعداد موجودات منظم عالم، نظم وجود داشته باشد و معلوم نیست ناظم همه، یکی باشد.
💠پاسخ: جناب هیوم نیز این بار دسته گل آب داده، گویا ایشان قصد نداشتند فهم کنند که برهان نظم برای اصل وجود خدا اقامه شده، نه اثبات توحید، هم کیشان امروزی ایشان نیز چنین هستند و قدرت فهم چنین مسائل ساده ای را نیز ندارند.
⬅️۶. وجود شرور و ناگواری ها، از سویی نافی رحمت و قدرت مطلق ناظم، و از سوی دیگر، نافی وحدا مبدأ نظم جهان است.
💠پاسخ: برهان <<نظم>> در همه تقریرها، از اشکال <<شرور>> مصون است; چرا که برهان <<نظم>> در صورتی آسیب میبیند که یا وجود غایتمندی و هماهنگی موجودات انکار شود و یا نظم موجود به ناظم مدبر و عالم استناد پیدا نکند. در صورت اثبات وجودی بودن شرور و حتی اثبات غایت بودن برخی شرور برای تعدادی از فعل های طبیعی، باز هم به برهان <<نظم>>ضرری نخواهد خورد، چرا که شرور در حلقه منظم ارتباطات صورت میگیرند و زنجیره ای از امور به صورت منظم میتواند چنین غایاتی را ایجاد کند.
بود یا نبود شر و چگونگی توجیه آن در محدوده نظام احسن، مباحث و براهین مخصوص به خود را می طلبد و در محدوده برهان <<نظم>> نیست.
#دیوید_هیوم.
#ویلیام_پیلی.
#برهان_نظم.
#شعور_الهی.
#کما_مطلق.
#تکوین.
#مصنوعات_بشری.
#صنع_آفرینش.
#شر.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔴کانال 🌿فلسفه نظری🌿
🆔 @falsafeh_nazari