📚 #در_بزمگه_ادب
📌 تلمیحی مغفول در بیت #حافظ
💠حافظ در غزلی با مطلع:
جانا تو را گفت که احوال ما مپرس
بیگانه گرد و قصه هیچ آشنا مپرس
در بیت هفتم می گوید:
ما قصه سكندر و دارا نخوانده ايم
از ما به جز حكايت مهر و وفا مپرس
در مصراع اول بیت فوق، همگان می دانند که حافظ، با کاربست صنعت بدیعی #تلمیح که نوعی #موسیقی_معنوی در شعر محسوب می شود، به داستان #اسکندر و #دارا اشاره کرده و نوعی التذاذ معنوی را ایجاد نموده است؛ اما با خواندن مصراع دوم کمتر کسی وجود دارد که داستانی یا واقعه ای تاریخی و یا اسطوره ای را فرا یاد آرد، و این در حالی است که حافظ با آوردن دو واژه مهر و وفا در مصراع دوم، اشاره به قصه عاشقانه دو محبوب به نام مهر و وفا داشته و در واقع تلمیحی دیگر را بنا نهاده است.
🔹 به گفته #دکتر_کدکنی اول بار گویا #رشیدی از شعرای قرن پنجم هجری، داستان این دو عاشق را به نظم کشیده است.
بنا به تحقیق نگارنده، بعد از مثنوی مهر و وفای رشیدی، منظومه های متعدد دیگری را با عنوان مهر و وفا می توان در گنجینه ادب ایرانی سراغ داد. بنا به گفته حاجی خلیفه در کشف الظنون، ج 2 ؛ ص1914، درباره این دو عاشق، منظومه ترکی هم وجود دارد که سراینده آن شخصی به نام مصطفی بن احمد دفتری متخلص به عالی است که در سال 1008 قمری وفات یافته است. این منظومه بالغ بر هفت هزار بیت است.
🔸نویسنده إيضاح المكنون یعنی #اسماعیل_بغدادی در ج2، ص 609 کتاب خود آورده است که محمد مومن اکبر آبادی متخلص به عرشی نیز منظومه به نام مهر و وفا به فارسی دارد.
شیخ آقا بزرگ در الذريعه، ج 19 ؛ ص315 و ص 322 از سه مثنوی به نام مهر و وفا یاد می کند: نخست مثنوی مهر و وفا از سالم تبریزی که بر وزن مخزن الاسرار نظامی سروده شده و ترجمه نیز شده است. مثنوی دوم، مثنوی مهر و وفا از شعوری کاشانی که بالغ بر 1432 بیت بوده و شاعر در آن شاه عباس صفوی و وزیرش حاتم بیک اعتماد الدوله را نیز مدح کرده و بیت نخست آن چنین است:
الهى از دل من بند بردار
مرا در بند چون و چند مگذار
و مثنوي سوم، مثنوی مهر و وفا از فائض اردبیلی است که در سال 1043 ق سروده شده و بیت نخست آن این است:
شكر كه ديباچه مهر و وفا
گشت مشرف به سپاس خدا
در فهرست كتابهاى چاپى فارسى ؛ ج 4 ؛ ص5032، از منظومه ای با عنوان مهر و وفا یاد شده که گویا ترجمه ای از زبان کردی است و مترجم آن شخصی است به نام قادر فتاحى قاضى.
👈حال دوباره این بیت خواجه شیراز را زمزمه می کنیم تا پس از کشف قناع از رخسار تلمیح مستور در مصراع دوم، التذاذ از بیت او دو چندان گردد:
ما قصه سكندر و دارا نخوانده ايم
از ما به جز حكايت مهر و وفا مپرس
✍ محقق: آقای دکتر رضا #جلیلی
#در_خانه_بمانیم
#کرونا_را_شکست_می_دهیم
─┅─═इई 🍃🌼🍃ईइ═─┅─
🔆 رسانه فرهنگی،
اجتماعی #فامنین_گرام
در سه پیام رسان تلگرام،ایتا و سروش 👇
🌺🍃 @Famenin_Gram 🍃🌸