🔆 طلوع مهر🔆 📚 فرهنگنامه رجاء ✅ #استحسان (ش.ش /فر.ش) 👈 در لغت به معنای خوب دانستن چیزی است✋؛ در حوزه ی #فلسفه_علم عبارت از موجبات #موجهیت یک قضیه نه بدلیل منطقی، بلکه به علل #زیباشناختی و خوشایندی. گاهی عدم پذیرش یک گزاره (سلب موجهیت) نیز بدلیل استحسانی است. مثلا" توجه یا عدم توجه بیش از حد به علوم تجربی میتواند استحسانی باشد، گزاره های حامی هر یک از این دو رویکرد، همان استحسانیات هستند. ✅ بسیار دیده میشود که فرد به جای استدلال، با استحسانیات، مدعای خود را به کرسی می نشاند. البته استسحان ها همیشه مخرب نیستند؛ اما باید بشدت توسط نگاه های انتقادی مراقبت شوند، گزاره های اخلاقی، مانند عدالت خوب است، استحسانی نیستند و از پشتوانه های بسیار استواری برخوردارند. بخلاف آنچه مربوط به آداب و رسوم است. ✅ استحسان در حوزه فرهنگ شناسی، به خوشایندهای فرهنگی اشاره دارد. معمولا فرهنگها بخش بزرگی از چفت و بستهای خود (ارزشها و آداب و رسوم فرهنگی و خصیصه های عملکردی مانند چه غذایی بخوریم چگونه بخوریم و...) را با استحسانیات سرپانگه میدارند. نگاه کنید به تعریف #فرهنگ . ✅ فرهنگ همان راهکارهای شایع موجه در یک جامعه برای برطرف کردن نیازها است. این موجهیت خیلی وقتها استحسانی است. مثلا مردم ایران و سایر ملل غذاها و نوع پوشاک و لهجه و ...ایرانی و..، را با استدلال علمی تایید و توجیه نمیکنند. بلکه آن را خوشایند میدارند این همان پذیرش زیباشناختی یا استتیک است و نه لوجیک. مثلا ما ایرانیها خوردن خورشت سبزی را مستحسن میدانیم. نه با استدلال که با پشتوانه ای از مقوله ی پسند. ✅ استحسان در حیطه ی فرهنگ، کم مخاطره و در قلمروی علم مخاطره انگیزتر است. حمید رجایی بهار 95 @tolooemehr @farhangerajaei

🔆طلوع مهر 🔆 📚 فرهنگنامه رجاء ✅ #حق_مداری و #تکلیف_مداری (فر.ش) حق مداری، نوعی نگرش و رفتار اجتماعی است ( و نه آموزه ای مدرسه ای و #دانسشرا یی) که با اتکاء به آن افراد و گروه ها، به طور جدی در طلب و نظارت بر حقوق خود برمی آیند و اجازه نمی دهند کسی زیر هر عنوان، حق آنان را ضایع کند. ✅در معارف اسلامی حق جویی یک تکلیف است و انجام تکالیف به حق مداری منجر می شود. اما اصطلاح حق مداری و تکلیف مداری، ناظر به نگرش ساری و جاری و رفتار شایع #جامعه است و نه معارف اسلامی. پس این دو به بخشی از #فرهنگ ساری و جاری اشاره دارد و نه به آموزه های دینی. ✅ در فرهنگ بایسته آموزه های اولیه محوریت دارد. در اینجا نگرۀ اجتماعی محور است. فسادهای اجتماعی و سیاسی در جوامع حق مدار کمتر است. تکلیف مداری، آن نگرش و رفتاری در فرهنگ و گروه ها است که مردم را به انجام تکالیف الهی و مدنی، فردی اجتماعی و… ترغیب و تشویق می کند. تکلیف مداری، لازمه حیات اخلاقی و بشری است. در اسلام حق و تکلیف بر میزانی که خداوند متعال تعیین کرده است، تعریف می شود. مردم باید حق مداری و تکلیف مداری را توأمان داشته باشند. مسلمانان در بیشتر کشورها تکلیف مدارانانه زندگی می کنند و این موجب می شود که حاکمان و استعمارگزان حقوق آنان را به تاراج برند. حق مداریِ بیش از حد، ممکن است برآمده از تفکر انسان گروانه باشد. تکلیف مداری بیش از حد، احتمالاً مربوط به عدم درک درست تکلیف و حق است. نگا. #کژکارکرد ✅ ممکن است برخی از اندیشمندان دلسوز گمان کنند اگر کسی مردم را به تکلیف مداری دعوت کند می خواهد آنان را به رویکردی اومانیسمی با مثلاً شورش علیه حاکمیت دعوت کنند! لازمه دعوت به حق مداری چنین چیزی نیست. تکلیف مداری افراطی آسیب خیز تر از حق مداری افراطی است. چون تکلیف مداری افراطی، زمینه تولد فراعنه را فراهم می کند. حق مداری به معنای خودخواهی و محبت دنیا نیست. مردم نباید در مواجه با حاکمیت در پاسداشت از حقوق خود کوتاهی کنند. نظارت اجتماعی در پرتو حق مداری بسیار بهتر صورت می گیرد. ✅ گفتار #مرد_در_خیابان: شکمبه را نباید دست گرگ داد. ✅ مردم باید هم تکلیف مدار و هم حق مدار باشند. مردم ایران هنوز متعادل نیستند و در حق مداری در حال توسعه اند. نهادهای مدنی اسلامی (و نه سکولار) می تواند مردم را در حق مدار شدن کمک کنند. نخبگان و رهبر موظف است مردم را در حق مداری و تکلیف مداری به تعادل دعوت نماید. حمید رجایی تابستان 95 @tolooemehr @farhangerajaei

📚فرهنگنامه رجا: #علم_و_ناعلم: ➕علم و ناعلم دو اصطلاح در فرهنگنامه رجاء است. در بررسی احوال علم، گاهی اموری که از سنخ علم نیستند در علوم اثر میگذارند. مثل: حب و بغض، اقلیم، #ژن، و... این مجموعه را ناعلم میگوییم. این اصطلاح بسیار کارآمد است. همچنین نگاه کنید: #فرهنگ و #نافرهنگ حمید رجایی فرهنگنامه تخصصی رجاء کلیه حقوق محفوظ است. نقل مطلب با ذکر منبع، بلا اشکال است. hamid-rajaei.com @tolooemehr