🔆طلوع مهر🔆 📚 فرهنگنامه رجاء 💠 #مقبولات_ارتکازی / دیدگاه­ های خُفته (ش.ش) 💠 مقبول ارتکازیّ، یک اصطلاح در فرهنگنامۀ رجا است. (اصط.رجا / ش.ش؛ ارتکازی در لغت یعنی در ناخودآگاه ذهن بودن یا به طور ناخودآگاه، مقبول بودن، بسیاری از مقبولاتِ #مرد_در_خیابان و دانشمندان، ارتکازی است) ❇️ بسیاری از مقبولات #مرد_در_خیابان و دانشمندان، ارتکازی هستند (نگا. پانوشت 👇) 💠 مثلاً پیش­ تر، دانشمندان، مبتلا به این #اصل_موضوع (مبدَّل) بودند که «اگر اشیاء سنگین و سبک با هم از بلندی، رها شوند، سنگین­ ترها، زودتر از اشیاء سبک به زمین می رسند» این دیدگاه را دانشمندان، شاید به زبان نمی آوردند، اما در ارتکازشان چنین چیزی را پذیرفته بودند و همین، مبنای خیلی دیگر اندیشه ها، واقع می­ شد (گالیله دریافت که این طور نیست) 💠 یا اینکه اساساً همه، ارتکازاً این را اصل موضوع گرفته­ بودند که هندسه­ ای بجز هندسۀ اقلیدسی، متصوَّر نیست (هندسه هذلولی این تصوّر ارتکازی را به هم ریخت) 💠 یا فلاسفه، ارتکازاً باور داشتند که حرکت در جوهر، امکان­ پذیر نیست ( ملّاصدرا آن را بهم ریخت) 💠 یا مثلاً گاه افراد نخبه یک جامعه، زندگی علمی معمول خود را دارند و ارتکازاً پذیرفته­ اند که در جامعۀ ایشان، انقلابی رخ نمی­ دهد (یک اصل موضوع ارتکازی خاصّ) و حال آن که انقلاب در راه باشد. 💠 یا اینکه به طور ارتکازی گمان کنیم که «همواره، یک زاویه، از دو ضلع ساخته شده است» (اگر به نوک مخروط بنگرید درمی­ یابید که زاویه ی با یک ضلع، نیز وجود دارد) و… ❇️ مقبولات ارتکازی، لزوماً غلط نیستند. بلکه در دیواره­ ها و زیرستون­ های اندیشه­‌های ما تعبیه شده­ اند؛ ولی ما به خدمت و خیانت آن­ ها توجّه نداریم. مقبولات ارتکازی را می­ توان دیدگاه های خفته نامید. —--------- پانوشت: 🔅 ارتکازی یعنی در ناخودآگاه ذهن بودن یا به طور ناخودآگاه، مقبول بودن. حمید رجایی تابستان 96 🆔 @farhangerajaei 🆔 2 @tolooemehr 🌐 hamid-rajaei.com

🔆طلوع مهر 🔆 📚 فرهنگنامه رجاء ✅ #حق_مداری و #تکلیف_مداری (فر.ش) حق مداری، نوعی نگرش و رفتار اجتماعی است ( و نه آموزه ای مدرسه ای و #دانسشرا یی) که با اتکاء به آن افراد و گروه ها، به طور جدی در طلب و نظارت بر حقوق خود برمی آیند و اجازه نمی دهند کسی زیر هر عنوان، حق آنان را ضایع کند. ✅در معارف اسلامی حق جویی یک تکلیف است و انجام تکالیف به حق مداری منجر می شود. اما اصطلاح حق مداری و تکلیف مداری، ناظر به نگرش ساری و جاری و رفتار شایع #جامعه است و نه معارف اسلامی. پس این دو به بخشی از #فرهنگ ساری و جاری اشاره دارد و نه به آموزه های دینی. ✅ در فرهنگ بایسته آموزه های اولیه محوریت دارد. در اینجا نگرۀ اجتماعی محور است. فسادهای اجتماعی و سیاسی در جوامع حق مدار کمتر است. تکلیف مداری، آن نگرش و رفتاری در فرهنگ و گروه ها است که مردم را به انجام تکالیف الهی و مدنی، فردی اجتماعی و… ترغیب و تشویق می کند. تکلیف مداری، لازمه حیات اخلاقی و بشری است. در اسلام حق و تکلیف بر میزانی که خداوند متعال تعیین کرده است، تعریف می شود. مردم باید حق مداری و تکلیف مداری را توأمان داشته باشند. مسلمانان در بیشتر کشورها تکلیف مدارانانه زندگی می کنند و این موجب می شود که حاکمان و استعمارگزان حقوق آنان را به تاراج برند. حق مداریِ بیش از حد، ممکن است برآمده از تفکر انسان گروانه باشد. تکلیف مداری بیش از حد، احتمالاً مربوط به عدم درک درست تکلیف و حق است. نگا. #کژکارکرد ✅ ممکن است برخی از اندیشمندان دلسوز گمان کنند اگر کسی مردم را به تکلیف مداری دعوت کند می خواهد آنان را به رویکردی اومانیسمی با مثلاً شورش علیه حاکمیت دعوت کنند! لازمه دعوت به حق مداری چنین چیزی نیست. تکلیف مداری افراطی آسیب خیز تر از حق مداری افراطی است. چون تکلیف مداری افراطی، زمینه تولد فراعنه را فراهم می کند. حق مداری به معنای خودخواهی و محبت دنیا نیست. مردم نباید در مواجه با حاکمیت در پاسداشت از حقوق خود کوتاهی کنند. نظارت اجتماعی در پرتو حق مداری بسیار بهتر صورت می گیرد. ✅ گفتار #مرد_در_خیابان: شکمبه را نباید دست گرگ داد. ✅ مردم باید هم تکلیف مدار و هم حق مدار باشند. مردم ایران هنوز متعادل نیستند و در حق مداری در حال توسعه اند. نهادهای مدنی اسلامی (و نه سکولار) می تواند مردم را در حق مدار شدن کمک کنند. نخبگان و رهبر موظف است مردم را در حق مداری و تکلیف مداری به تعادل دعوت نماید. حمید رجایی تابستان 95 @tolooemehr @farhangerajaei

🔆طلوع مهر🔆 📚 فرهنگنامه رجاء 💠 #مقبولات_ارتکازی / دیدگاه­ های خُفته (ش.ش) 💠 مقبول ارتکازیّ، یک اصطلاح در فرهنگنامۀ رجا است. (اصط.رجا / ش.ش؛ ارتکازی در لغت یعنی در ناخودآگاه ذهن بودن یا به طور ناخودآگاه، مقبول بودن، بسیاری از مقبولاتِ #مرد_در_خیابان و دانشمندان، ارتکازی است) ❇️ بسیاری از مقبولات #مرد_در_خیابان و دانشمندان، ارتکازی هستند (نگا. پانوشت 👇) 💠 مثلاً پیش­ تر، دانشمندان، مبتلا به این #اصل_موضوع (مبدَّل) بودند که «اگر اشیاء سنگین و سبک با هم از بلندی، رها شوند، سنگین­ ترها، زودتر از اشیاء سبک به زمین می رسند» این دیدگاه را دانشمندان، شاید به زبان نمی آوردند، اما در ارتکازشان چنین چیزی را پذیرفته بودند و همین، مبنای خیلی دیگر اندیشه ها، واقع می­ شد (گالیله دریافت که این طور نیست) 💠 یا اینکه اساساً همه، ارتکازاً این را اصل موضوع گرفته­ بودند که هندسه­ ای بجز هندسۀ اقلیدسی، متصوَّر نیست (هندسه هذلولی این تصوّر ارتکازی را به هم ریخت) 💠 یا فلاسفه، ارتکازاً باور داشتند که حرکت در جوهر، امکان­ پذیر نیست ( ملّاصدرا آن را بهم ریخت) 💠 یا مثلاً گاه افراد نخبه یک جامعه، زندگی علمی معمول خود را دارند و ارتکازاً پذیرفته­ اند که در جامعۀ ایشان، انقلابی رخ نمی­ دهد (یک اصل موضوع ارتکازی خاصّ) و حال آن که انقلاب در راه باشد. 💠 یا اینکه به طور ارتکازی گمان کنیم که «همواره، یک زاویه، از دو ضلع ساخته شده است» (اگر به نوک مخروط بنگرید درمی­ یابید که زاویه ی با یک ضلع، نیز وجود دارد) و… ❇️ مقبولات ارتکازی، لزوماً غلط نیستند. بلکه در دیواره­ ها و زیرستون­ های اندیشه­ های ما تعبیه شده­ اند؛ ولی ما به خدمت و خیانت آن­ ها توجّه نداریم. مقبولات ارتکازی را می­ توان دیدگاه های خفته نامید. —--------- پانوشت: 🔅 ارتکازی یعنی در ناخودآگاه ذهن بودن یا به طور ناخودآگاه، مقبول بودن. حمید رجایی تابستان 96 🆔 @farhangerajaei 🆔 2 @tolooemehr 🌐 hamid-rajaei.com