شمّهای از پیشینۀ مراسم عاشورا در ادب فارسی
بازندگان سیاسی در شبکههای آنسوی آب، این روزها گناه شکستهایشان را از چشم تشیّع و امام حسین ع و عاشورا میبینند؛ گاه از خشمی پنهاننکردنی پیراهن سرخ اشقیا بر تن میکنند و گاه شمشیر را از رو علیه مراسم عاشورا میبندند و گاه سابقۀ این مراسم را به چهارصدسال اخیر، از صفویّه به اینسو، محدود میکنند تا آن را بدعتی مربوط به قرون اخیر وانمود کنند. این سخنان هیچ تازگی ندارد و پیش از این، جماعتِ وهّابی و بهایی بارها بر سر این موضوعات غوغاها برپاکردهاند.
وجه مشترک این جماعت همگی حقد و کینه علیه مذهب اهل بیت و بیسوادی مفرط است. پرسشی که این جماعتِ مدّعی هرگز به آن پاسخ نمیدهند این است که چگونه ممکن است یکباره از چهارصدسال قبل مراسم عاشورا و عزاداری برای سالار شهیدان بیمقدّمه گسترش یابد و اینچنین عمق و ریشهای بیابد؟! چگونه قابل تصوّر است که یک فرهنگ بدون ریشه و مبنایِ قبلی ناگهان چنین گسترشی پیدا کند!؟
ازلحاظ تاریخی برگزاری مراسم عاشورا دست کم از زمان خاندان شیعۀ آل بویه (قرن چهارم) یعنی حدود هزارسال رسما" در ایران پیشینه دارد. مروری بر متون ادب فارسی هم نشان میدهد که این آیینها خیلی پیشتر از صفویه، علیرغم ممنوعیّت دولتی، در میان شیعیان سابقه داشته است. امیرمعزّی (شاعر قرن پنجم و ششم) به جمهورشدن و گردهمآیی شیعیان در روز عاشورا به عنوان امری همیشگی اشاره می کند؛ امیرمعزّی (دیوان، ص369):
تا شیعه به دشت کربلا در
جمهور شوند روز عاشور
از ناموران و مهتران باد
هرروز به درگه تو جمهور
از سخن کمالالدّین اسماعیل (شاعر قرن هفتم) نیز دانسته میشود که عزای عاشورا در میان اهل سنّت اصفهان رواج داشته است؛ (کمال اسماعیل، دیوان، ص628):
چون محرّم رسید و عاشورا
خنده بر لب حرام باید کرد
وز پی ماتم حسینِ علی
گریه از ابر وام باید کرد
لعنت دشمنانش باید گفت
دوستداری تمام باید کرد
مولوی هم در قرن هفتم (مثنوی،ج3، ص317) از مراسم عظیم عاشورا در باب انطاکیۀ حلب سخن گفته است:
روز عاشورا همه اهل حلب
باب انطاکیّه اندر تا به شب
گرد آید مرد و زن جمعی عظیم
ماتم آن خاندان دارد مقیم
ناله و نوحه کنند اندر بکا
شیعه عاشورا برای کربلا
بشمرند آن ظلمها و امتحان
کز یزید و شمر دید آن خاندان
نعرههاشان میرود در ویل و وَشت
پُر همیگردد همه صحرا و دشت
#محمدرضا_ترکی
#عاشورا
#تشیع_در_ایران
#مراسم_عزاداری_عاشورا
#امیرمعزی
#کمال_اسماعیل_اصفهانی
#مولوی
@faslefaaseleh
🔶️ مجلس شورای اسلامی شنبه را تعطیل کرد!
نظر جلالالدین محمّد مولوی:
عالم ویرانه به جغدان حلال
باد دو صد شنبه از آنِ جهود!
#تعطیلی_شنبه_به_جای_پنجشنبه
#مولوی
#مجلس_شورای_اسلامی
#فشار_رسانهای_سرمایهداران
#خسارت_فرهنگی
#تصمیم_نسنجیده
🆔️ @faslefaaseleh