🟡«برنامه هفتم پیشرفت» (۲)
♦️«مسؤولیت اجتماعی دانشگاهها»
🖊دکتر احمدحسین شریفی
رئیس دانشگاه قم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
♦️یکی از انتظارات همیشگی از مراکز آموزش عالی، ایفای نقشی جدی در حل مسائل اجتماعی بوده است. بسیاری از پژوهشگران و محققان دانشگاهی نیز تاکنون در این زمینه موفق بودهاند و بدون اغراق بسیاری از پیشرفتها در حوزههای مختلف اقتصادی، نظامی، صنعتی، پزشکی، هستهای، زیستفناوری، نانوفناوری، هوشمصنوعی و ... مرهون همین نقشآفرینیها بوده است.
🔸در عین حال، وضعیت موجود، وضعیتی «رضایتبخش»، «منضبط» و «قاعدهمند» نبوده و نیست. جامعه، زمانی طعم شیرین علم را بیش از پیش میچشد که نظام علمی ما دنبال «علم نافع» باشد. علم نافع علمی است که گرهی از گرههای واقعی مادی و معنوی مردم بگشاید و آنان را در مسیر سعادت حقیقی یاری دهد.
🔹تدوینگران برنامه هفتم پیشرفت، توجهی ویژه به این مهم داشتهاند. به همین دلیل، این انتظار را در قالب مواد و تکالیف برنامه هفتم گنجاندهاند.
فی المثل، یکی از مهمترین تکالیف پژوهشی برنامه هفتم که در این زمینه بسیار راهگشاست، تکلیفی است که در بند الف ماده ۹۴ برنامه آمده است. این تکلیف ناظر به «ارتقای بهرهوری و افزایش اثربخشی تحقیقات و پژوهشها» و همچنین «نظام تأمین مالی تحقیقات دولتی (اعم از پروژههای پژوهشی، پایاننامهها و رسالههای» مراکز آموزش عالی است.
تکلیف خواسته شده در این ماده این است که وزارت علوم با همکاری سازمان برنامه و بودجه باید «آییننامهها و مقررات مربوط به پروژههای پژوهشی و پایاننامههای ارشد و رسالههای دکتری را «به نحوی اصلاح کنند که تا پایان برنامه هفتم یعنی سال ۱۴۰۸، حداقل پنجاه درصد منابع بودجه عمومی مربوط به این تحقیقات در قالب پروژههای تحقیقاتی هدفمند و اولویتدار مبتنی بر نیازها، مزیتها و آیندهپژوهی تحولات علمی و فناوری مندرج در سامانه نظام ایدهها و نیازها (نان) هزینه گردد.»
در این ماده تصریح و تأکید شده است که
«آيين نامه اجرايي (پژوهانه جامع) اين ماده ظرف سه ماه از لازمالاجرا شدن اين قانون، توسط وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و با همكاري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و سازمان تهيه ميشود و به تصويب هيأت وزيران ميرسد»
🔻امیدوارم برای حرکت منضبطتر مراکز آموزش عالی در جهت تحقق این هدف مهم و راهبردی، مسؤولان مربوطه در تاریخ مقرر، (یعنی حداکثر تا ۱۸ شهریور ۱۴۰۳) آییننامهها و قوانین مربوط به این ماده را تدوین و برای تصویب به هیئت وزیران ارائه دهند.
#دانشگاه
#پژوهش
#برنامه_هفتم
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
••✾•🌿🌺🌿•✾•
فصل حضور
https://eitaa.com/faslehozur
🟡«برنامه هفتم پیشرفت» (۳)
♦️«بینالمللیسازی دانش و دانشگاههای ایران»
🖊دکتر احمدحسین شریفی
رئیس دانشگاه قم
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔹با مروری بر ماده ۹۳ برنامه هفتم پیشرفت، دانسته میشود که مسأله مرجعیت علمی و بینالمللیسازی دانش از تکالیف اصلی پنجساله آینده نهاد علم کشور است یا باید باشد.
نگاهی به سنجههای عملکردی زیر که به صورت کمی، در ماده ۹۳ برنامه هفتم پیشرفت، مشخص شده است، گویای این مهم است:
۱. رتبه جهاني ايران از نظر كمّيت توليد علم به استناد پايگاههاي معتبر بين المللي: ۱۴
۲. رتبه كشور در جهان از لحاظ تعداد اختراعات ثبت شده خارجي: ۵۰
۳. سهم محصولات با فناوري متوسط به بالا (هاي.تِك) از توليد ناخالص داخلي: ۷درصد
۴. رتبه شاخص نوآوری: رتبه ۴۲ جهان
۵. شمار دانشجويان خارجي (حضوري و الكترونيكي): ۳۲۰ هزار نفر
۶. سرانه سالانه مقالات نمايه شده در پايگاههاي استنادي بين المللي به هيأت علمي دولتي: هر نفر ۵/ ۱ مقاله
۷. درصد افزايش نشريات ايراني نمايه شده داراي چارك (كيو) نسبت به سال پايه: ۲۵ درصد
۸. نسبت تعداد مقالات مشترك با محققان خارجي از كل مقالات ايراني نمايه شده در يكي از پايگاههاي علمي: ۳۹ درصد
۹. دانشگاههاي ايراني قرار گرفته در يكي از نظامهاي رتبهبندي معتبر بين المللي با رتبه زير 500: ۲۰ دانشگاه
۱۰. مقالات خارجي نمايش داده شده در مؤسسه استنادي و پايش علم و فناوري جهان اسلام: ۵۵ هزار مقاله
۱۱. رتبه صادرات محصولات با فناوري متوسط به بالا (هاي تك) در منطقه: رتبه ۲
🔸در برنامه هفتم تصریح شده است که وزارت علوم، تحقيقات و فناوري مكلف است گزارش سنجههاي عملكردي ارتقاي نظام علمي، فناوري و پژوهشي را سالانه به مجلس ارسال نماید.
🔻رصد فعالیتهای شدید و پیشرونده، و سرمایهگذاریهای بسیار زیاد رقبای علمی ما، در منطقه و در جهان، در موضوع مرجعیت علمی، نشان میدهد دستیابی به هر کدام از این اهداف، کار چندان سادهای نیست. تحقق این اهداف، حقیقتاً نیازمند مدیریتی متمرکز و به دور از حاشیه است. مدیریتی که بتواند زیرساختهای لازم را برای چنین جهشی فراهم کند. مدیریتی که بتواند دانشگاهها را از هیجانات حزبی و روزمرهگیهای سیاسی به دور نگهدارد. مدیریتی که بتواند محیط دانشگاه را به محیطی برای تعلیم و تحقیق و پژوهش در راستای تحقق اهداف این برنامه تبدیل کند.
🔸به عنوان مثال، یکی از تکالیف موجود این است که مدیریت علم کشور باید:
«تعداد دانشگاههاي ايراني قرار گرفته در يكي از نظامهاي رتبه بندي معتبر بين المللي با رتبه زير 500، باید به ۲۰ دانشگاه برساند.»
🔻دشواری این کار آنگاه معلوم میشود که بدانیم در رتبهبندی اخیر تایمز، فقط دو دانشگاه [دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران] از مجموع صدها دانشگاه ایران، در رتبه زیر (۴۰۱ تا ۵۰۰) قرار داشتند. یعنی حتی ممکن است همین دو دانشگاه نیز در صورت کوچکترین غفلتی چنین جایگاهی را از دست بدهند اینکه بتوانیم در پنج سال آینده، تعداد دانشگاههای زیر ۵۰۰ را به ۲۰ دانشگاه برسانیم، نیازمند نیازمند تلاشی جهادی و تدبیری عالمانه و دقیق است. امیدواریم وزارت علوم دولت چهاردهم که بار اصلی این مسؤولیت بر دوش اوست، بتواند با بسیج همه ظرفیتهای علمی کشور، در انجام این تکلیف مهم موفق باشد.
#دانشگاه
#پژوهش
#برنامه_هفتم
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
••✾•🌿🌺🌿•✾•
فصل حضور
https://eitaa.com/faslehozur
🟡«برنامه هفتم پیشرفت» (۴)
♦️«آمایش آموزش عالی»
🖊احمدحسین شریفی
رئیس دانشگاه قم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
کمیت و کیفیت دانشگاههای کشور چندین سال است که توجهات را به خود جلب کرده است. تا جایی که مسأله آمایش آموزش عالی و آمایش دانشگاهها و مسأله ادغام یا تجمیع واحدهای مختلف دانشگاههای دولتی، جزء برنامهها و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی هم شده است. اما معالاسف تاکنون نه تنها اقدامی جدی در این خصوص صورت نگرفته است، بلکه بعضاً شاهد اقداماتی برخلاف آن هستیم.
علیرغم آییننامهها و قوانین ابلاغی، بعضاً شاهد بودهایم که شورای گسترش وزارت علوم، کاملاً برخلاف نظر کمیتههای آمایش علم استانها نظر دادهاند. فی المثل در حالی که بحث ادغام دانشکده حضرت معصومه سلام علیها در دانشگاه قم، بنا بود در دستور کار کمیته آمایش علم استان قم قرار گیرد، و علیرغم آنکه هیئت امنای دانشکده، با دانشگاه شدن آن مخالف بود، ناگهان در خبرها آمد که این دانشکده از سوی شورای گسترش وزارت علوم به دانشگاه تبدیل شد!
آنگونه که در مراسم تودیع و معارفه وزرای علوم پیشین و جدید، معلوم شد، خوشبختانه رئیس محترم جمهور که رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی هم هست، منتقد جدی کثرت و تعدد دانشگاههای کشور هستند و در نقد کثرت دانشگاهها، با نقل خاطرهای از تایلند، فرمودند: «این همه دانشگاه را برای چه میخواهیم؟!» و همچنین در برنامه وزیر محترم علوم جناب دکتر سیمایی نیز مسأله آمایش آموزش عالی مورد توجه جدی قرار گرفته است.
افزون بر همه اینها، در ماده ۹۵ برنامه هفتم پیشرفت نیز به صراحت مسأله آمایش آموزش عالی به عنوان یک تکلیف قانونی بیان شده است. در این ماده تأکید شده است وزارت علوم و بهداشت حداکثر تا ۱۸ آذر امسال (۱۴۰۳) باید طرح آمایشی خود مشتمل بر «تعيين ظرفيت كل و سهم دانشجويان به تفكيك رشته، مقطع تحصيلي و زيرنظامهای آموزش عالی كشور، توزيع دانشجو در رشتهها، مقاطع تحصيلی و نيز توسعه و ايجاد رشتهها و مقاطع تحصيلی مورد نياز در گروههای آموزش عالی، مبتنی بر ملاحظات آمايش آموزش عالی و آمايش سرزمين را تهيه نموده و به تصويب شوراهای گسترش و برنامهريزی آموزش عالی وزارتخانههای مذكور برسانند و هرساله آن را به روزرسانی نمايند.»
و در تبصره یک این ماده تأکید شده است، که وزارتین «مكلفند نسبت به رفع همپوشانی رشتهها و گرايشهای فعال بر اساس سياستهای شورای عالی انقلاب فرهنگی اقدام نمايند.»
امیدواریم وزارت علوم در دوران جدید خود با درایت و دقت و بدون ملاحظات سیاسی و صنفی، به صورتی قاطع نه تنها مسأله آمایش رشتهها و گروهها و مقاطع تحصیلی بلکه آمایش دانشگاهها و تجمیع یا ادغام آنها را در دستور کار خود قرار دهد.
#دانشگاه
#آموزش
#برنامه_هفتم
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
••✾•🌿🌺🌿•✾•
فصل حضور
https://eitaa.com/faslehozur
◻️نخبگان، شرکتهای دانشبنیان و برنامه هفتم
🖊دکتر احمدحسین شریفی
رئیس دانشگاه قم
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بر اساس برنامه هفتم پیشرفت، تعداد شرکتهای دانشبنیان باید به ۳۰ هزار شرکت برسد. در حال حاضر این تعداد حدود ۱۰ هزار شرکت است. افزایش ۲۰۰درصدی این تعداد در چهارسال و نیم آینده کاری بس سترگ است. در این زمینه چند نکته را متذکر میشوم:
یک. همانگونه که رهبر انقلاب در دیدار با نخبگان (۱۱/ ۷/ ۱۴۰۳) فرمودند، در این توسعه کمّی، هرگز نباید کیفیتها نادیده گرفته شود: «این افزایش نباید با پایین آوردن نشان افتخار شرکتهای دانشبنیان و به شکلی انجام شود که شرکتها واقعاً دانشبنیان نباشند؛ بلکه باید سختگیریهای لازم در زمینه ارزیابیها انجام شود.»
دو. دانشگاهها، با توجه به زیرساختهای موجود و با توجه به کمیت و کیفیت دانشجویان و دغدغههای بسیار متنوع دانشجویان و اساتید، به تنهایی نمیتوانند این هدف را محقق کنند. به همین دلیل، لازم است ظرفیت بخش خصوصی و همچنین شرکتها و صنایع کشور به طور جدی پای کار بیایند؛ در آن صورت است که نخبگان علمی هم نیازها را بهتر و دقیقتر میفهمند و هم وقت و انرژی خود را مصروف تأمین و رفع نیازهای واقعی جامعه و صنعت خواهند کرد.
سه. لازم است مهندسی و توسعه و توزیع شرکتهای #دانشبنیان، نسبت به همه رشتههای علمی به شکلی متوازن انجام گیرد. (کاری که تا به حال نشده است.) بخش بسیار اندکی از شرکتهای موجود ناظر علوم اجتماعی و انسانیاند!
ادامه مطالب را در کانال ایشان مطالعه بفرمایید👇
#نخبگان
#دانشگاه
#برنامه_هفتم
🆔https://eitaa.com/joinchat/1153171503C4349780964
🌹
••✾•🌿🌺🌿•✾•
فصل حضور
https://eitaa.com/faslehozur
◻️آمایش آموزش عالی؛ مطالبه برزمین مانده رهبر انقلاب
🖊دکتر احمدحسین شریفی
رئیس دانشگاه قم
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
رهبر فرزانه انقلاب در تاریخ ۱۵ شهریور ۱۳۸۹ در جمع تعدادی از اساتید دانشگاهها درباره آمایش آموزش عالی کشور فرمودند:
«نیازهای اصلی کشور در حوزه علوم و فناوری باید احصاء شوند در زمینه علوم انسانی هم همینجور؛ بر اساس اینها برنامهریزی شود؛ معلوم شود که چه تعداد دانشجو میخواهیم؛ چقدر دانشگاه میخواهیم، چه رشتههایی را لازم داریم، در چه سطوحی این رشتهها بایستی تعلیم و تعلم پیدا کند»
مع الاسف علیرغم آنکه ۱۴ سال از این دستور حکیمانه میگذرد، هنوز هم اقدامی جدی، مؤثر و بنیادین در موضوع آمایش آموزش عالی کشور صورت نگرفته است!
🔻البته
✔️اسناد و آییننامههایی تصویب شده است، اما در عمل اتفاق خاصی نیفتاده است!
✔️کارگروههای با عنوان «آمایش علم استانها» با اعضایی بسیار نام و نشاندار تشکیل شده است، اما باز هم در عمل اتفاق خاصی نیفتاده است!
اما گویا مدیران کلان آموزش عالی، تاکنون ارادهای برای جدیگرفتن کارگروههای آمایش علم و آمایش آموزش عالی نداشتهاند! حتی در دوره اخیر (بعد از احیای مجدد کارگروههای آمایش علم و آموزش عالی) که از دو سال قبل شروع شد، اعضای محترم کارگروهها (دست کم در استان قم) با اکراه در جلسات شرکت میکردند و بسیاری از آنها معتقد بودند که اساساً ارادهای جدی برای عمل به نظرات کارشناسی کارگروهها وجود ندارد!
بسیار امیدوارم که در دوره جدید، (یک) خواسته و مطالبه زمینمانده رهبر فرزانه انقلاب؛ (دو) تأکید ویژه رئیس جمهور محترم مبنی بر تجمیع و ادغام مراکز دانشگاهی که در جلسه تودیع و معارفه وزیر محترم رسماً فرمودند: «این همه دانشگاه را برای چه میخواهیم؟!»؛ (سه) برنامه ارائه شده از سوی وزیر محترم به مجلس شورای اسلامی و (چهار) الزام و تکلیف قانونی مندرج در برنامه هفتم پیشرفت (ماده ۹۵) جدیتر گرفته شوند و این معضل ریشهای آموزش عالی ایران، یک بار برای همیشه حل شود.
#دانشگاه
#آموزش
#برنامه_هفتم
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
••✾•🌿🌺🌿•✾•
فصل حضور
https://eitaa.com/faslehozur