#محاضرات_فی_أصول_الفقه
#محقق_خویی
#اصول
#تمهید
📚 ۲- اقسام قواعد اصولی (ج۱/ص۶):
🔶️🔸️ ۱) قسم اول: قواعد مفید #علم_وجدانی (مباحث ملازمات عقلیه)
#مقدمه_واجب، #ضد، #اجتماع_امر_و_نهی، #نهی_عبادات، مبحث #مفاهیم.
🔶️🔸️ ۲) قسم دوم: قواعد مفید #علم_تعبّدی (مباحث حجج و امارات)
این قواعد دو گونه بحث دارند:
✔️ بحثهای صغروی (مباحث الفاظ)
▫️ظهور ذاتی الفاظ بدون قرینه (ظهور امر و نهی و مفهوم و عام و خاص و مطلق و مقید)
▫️ظهور الفاظ با توجه به قرینهی خارجی (بعضی از مباحث الفاظ مانند بعضی از مباحث عام و خاص و مطلق و مقید)
✔️ بحثهای کبروی (مباحث حجّیّت)
حجّیّت #خبر_واحد، حجّیّت #اجماع_منقول، حجّیّت #شهرت_فتوائیه، حجّیّت #ظواهر_کتاب، حجّیّت #ظنّ_انسدادیّ_کشفیّ، مبحث #تعادل_ّو_تراجیح.
📌 نکتهی جالب توجه آن است که مرحوم #محقق_خویی در اینجا مباحث #حجیت_ظهور را -به دلیل اتفاق علماء و سیرهی قطعی عقلاء بر آن و عدم وجود اختلاف در آن- خارج از چارچوب علم #اصول میدانند.
🔶️🔸️ ۳) قسم سوم: اصول عملیهی شرعیّه (#استصحاب_شرعیّ، #برائت_شرعیّ، #احتیاط_شرعیّ)
🔶️🔸️ ۴) قسم چهارم: اصول عملیهی عقلیّه (#برائت_عقلیّ، #احتیاط_عقلیّ، مبحث #ظن_انسدادیّ_حکومیّ)
✴️@fegh_osoul_rafiee
#محاضرات_فی_أصول_الفقه
#محقق_خویی
#اصول
#تمهید
📚 ۹- شبهاتٌ و دفوعٌ (محاضرات/ج۱/ص۱۵):
✅ مرحوم #محقق_خویی در توضیح میفرماید:
🔷️ الشبهة الأولى: اشکالی که در نتیجهی شرط دوم تعریف علم #اصول توهّم شده است این است که مسالهی #اجتماع_امر_و_نهی از ذیل مسائل علم #اصول خارج خواهد شد.
زیرا بنا بر استحالهی اجتماع -که نتیجهاش عدمِ فعلیّتِ هر دو حکم با هم است- هیچ اثر شرعیای بر این مساله مترتّب نخواهد شد، مگر آن که قواعد باب #تعارض به آن ضمیمه شود تا روشن کند بین دو امر و نهیی که با هم فعلی نمیشوند چه باید کرد.
این، با شرط دوم تعریف #اصول سازگار نیست.
🔶️ و يدفعها: آن چه در حقیقت، معیار مسالهی اصولی است این است که آن مساله شانِ این را داشته باشد که مستقلّاً و بدونِ قاعدهی اصولیِ دیگر در طریق استنباط قرار گیرد. و مسالهی #اجتماع و دیگر مسائلِ #اصول، مانند #حجیت_خبر_واحد و #حجیت_ظواهر_کتاب نیز به خودیِ خود شانِ این را دارد که به تنهایی و بدونِ قاعدهی اصولیِ دیگر در طریق استنباط قرار گیرد، اگر چه بنا بر این که این گونه مسائل، اختلافی است ممکن است بنا بر یک نظریه شرط محقَّق نشود، اما شانِ استقلال را دارد، و همین برای اصولیبودنِ مساله کافی است.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#رسائل_شیخ_انصاری
#فوائد_الأصول
#محقّق_میرزای_نائینی
#تعادل_و_تراجيح
#تزاحُم
✅ مرحوم #محقّق_میرزای_نائینی در #فوائد_الأصول (ج۴/ص۷۰٧) میفرماید: #تزاحُم غالباً در مواردی تحقّق مییابد که مکلّف قدرت و توان بر جمعِ بین دو فعل نداشته باشد.
🔶️🔹️ ایشان در ادامه پنج قسم برای #تزاحُم ذکر میکند:
🔹️ ۱- قسم اول: #اتّحادِ_وجودی
#تزاحُم ناشی از #اتّحادِ_وجودی در متعلّقِ دو حکم است؛ یعنی حقیقتِ دو فعل متغایر بوده، اما وجودِ خارجیِشان یکی شده است.
ترکیب آن دو در خارج #ترکیب_انضمامی است، مانند آن چه در #اجتماع_امر_و_نهی توضیح دادیم.
🔸️ ۲- قسم دوم: #تلازُم
#تزاحُم ناشی از #تلازُم بین متعلّق دو حکم است؛ یعنی حقیقتِ آن دو فعل متغایر است، اما وجودِ خارجیِ آن دو مُتلازِم شده است.
در این قسم، اگر این تلازُم دائمی و همیشگی باشد از #تزاحُم خارج شده و به عنوان #تعارُض محسوب میشود، مانند استقبالِ قبله و استدبارِ ستارهی جُدَی؛ زیرا اصلِ تشریعِ دو حکمی که به حسبِ وجودِ خارجیِشان دائماً با هممُتلازِماند مُحال است.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee