جایگاه "فقه‌ محیط زیست" بر اساس ارائه استاد احمد مبلّغی در کنفرانس «فقه الحضارة و العمران» در کشور عمان. @feghhemohitezist

مطابق نمودار فوق و بر خلاف تصور رايج، ساخت و سازهاى شهرى، تنها بخشی از عمران است؛ و بخش مهم دیگر عمران، "حفظ، پایدار سازی و ترمیم محیط زیست" است. @feghhemohitezist

#گناه_تخریب_زمین آيت الله احمد مبلّغى، استاد "فقه محیط زیست" در مؤسسه عالى فقه و علوم اسلامى مطرح نمود: ✳️ اولین و فوری‌ترین وظیفه‌ای که در قبال زمین داریم این است که دست به تخریب نزنیم. ✳️ گناه تخریب، گناه بزرگی است. پنج بخش محیط زیست در صدر قرار دارد که تخریب آنها بسیار ویرانگر برای زمین و زیستن بر روی آن است؛ و تخریب اینها اساساً اکوسیستم‌ها را به سمت اختلال و حتی نابودی به پیش می‌برد. این پنج بخش عبارتند از: آب، خاک، هوا، نباتات و حیوانات. تخریب زمین مثل گذشته نیست که اگر بخشی از زمین تخریب شد، با یک روند کند و ناپیدا، تأثیر آن بر روی بخش‌های دیگر ظاهر شود؛ بلکه به سرعت این تخریب‌ها که در یک نقطه رخ می‌دهد، سایر مناطق را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. اساساً نگاه دین به زمین، نگاه یکپارچه است؛ اگر به قرآن نگاه کنیم از «زمین» سخن گفته است و با اینکه در گذشته به زمین با نگاه یکپارچه نگاه نمی‌شده و اکنون این نگاه مطرح شده است، قرآن همیشه نگاه یکپارچه به زمین داشته است. خداوند طوری زمین را آفریده است که می‌شود از آن استفاده کرد اما نوع استفاده باید معقول، منطقی، علمی و درست باشد که به تخریب زمین نینجامد؛ به بیانی‌، اجازه دهیم زمین خود را بازسازی کند. برخی از استفاده‌ها از زمین به گونه‌ای است که اجازه بازسازی را به زمین نمی‌دهد و راه تنفس را به روی زمین برمی‌بندد. @feghhemohitezist

#نذز_محیط_زیستی متن استفتاء: آیا می‌شود فعالیتهای زیست محیطی را به عنوان نذر قرار داد؟ مثلا نذر کنیم که قسمتی از جنگل را از زباله پاک کنیم یا کاشت درخت را می‌توان به عنوان نذر قرار داد؟ پاسخ: چنین نذری صحیح می‌باشد. [ر.ک:سامانه پاسخگویی به مسائل شرعی آیت الله العظمی مکارم شیرازیhttps://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=28865&mid=266328] @feghhemohitezist

#صدقه_محیط_زیستی متن استفتاء: آیا آب دادن یک درخت بیابانی و یا حتی آبیاری درختی که وابسته به انسان است، از صدقه جاریه محسوب می‌گردد؟ پاسخ: «بلی کاشت و آبیاری درخت، صدقه جاریه محسوب می‌شود. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: مَن سَقی طَلحةً أو سِدرةً فکأنّما سَقی مؤمناً مِن ظَمَإٍ.» (ترجمه حدیث: اگر کسی درخت موز یا سدر را آب دهد، مانند کسی است که مؤمنی را سیراب کرده باشد) [منبع: کتاب اسفتائات محیط زیست مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، ص ۲۰۷] @feghhemohitezist

هر چیزی به جای خویش نیکوست متن استفتاء: آیا شرعاً امکان جایگزین کردن برخی اعمال و مناسک مذهبی مانند قربانی کردن با فعالیت‌های محیط زیستی مانند کاشت درخت وجود دارد؟ پاسخ: احکام شرع مقدّس بر مبنای مصالح و مفاسد کلی جامعه بشریت بنا نهاده شده است و جایگزینی به صورت مذکور در سؤال صحیح نیست. [منبع: کتاب استفتائات محیط زیست مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، ص ۲۰۶_۲۰۷] @feghhemohitezist

"توجّه دین به مسائل پسماند" 🔸رسول خدا صلّی الله علیه و آله: «لا تُبَيَّتُوا الْقُمامَةَ فى بُيوتِكُمْ وَ اَخْرِجوها نَهاراً فَاِنَّها مَقْعَدُ الشَّيْطانِ» ترجمه: زباله را شب در خانه‌هاى خود نگه نداريد و آن را در روز به بيرون از خانه منتقل كنيد؛ زيرا زباله، محل استقرار شيطان است. 🔸مرحوم محقق حلّی، فقيه قرن هفتم: اگر کسی زباله لغزنده منزل همچون پوست هندوانه را در مسیر مردم بیندازد و این عمل سبب آسیب به دیگران شود، او ضامن خسارات است. (شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام، ج ۴، ص ۲۳۹) 🔸از عبارات مرحوم محقق کرکی، فقیه قرن دهم روشن می‌شود: مسلمانان از دیرباز پسماندها را در هر مکانی رها نمی‌کردند؛ بلکه محل‌های خاصی را برای قرار دادن آن مشخص می‌کردند. (ر.ک: جامع المقاصد في شرح القواعد، ج ۷، ص ۱۹) 🔸فقیه معاصر آیت الله العظمی سبحانی تبریزی: رهاسازی پسماند در محل‌های عبور و مرور مردم، اِضرار به آنها است. [و اِضرار حرام است.] (ر.ک: أحکام الدیات في الشریعة الإسلامیة الغرّاء، ص ۱۷۹) 🔸آیت الله احمد مبلّغى در گفت‌گو با خبرگزاری ایکنا: شما وقتی یک زباله را در جاده می‌‌اندازید، در حال انجام یک خیانت بزرگ هستید؛ ولو با نگاه ساده‌انگارانه اینطور تصور کنید که هیچ کاری نکرده‌اید؛ در حالی که اگر ۱۰ نفر همین تفکر را داشته و این کار را انجام دهند، در حال ضربه زدن به محیط زیست هستند. داستان محیط زیست، بخش جدی دین است و دینی که بتواند محیط زیست را پایدار کند، آن دین با خدا ارتباط دارد و دینی که به محیط زیست بی‌اعتنا باشد دین انگاشته ما است. ✍ تنظيم: بهجتی اردکانی @feghhemohitezist

بسم الله الرحمان الرحیم ✳️ خیر مقدم 🔶خیر مقدم و خوش‌آمد به همه مخاطبان عزیز اعم از: 🔸اساتید حوزه و دانشگاه، 🔸طلاب و دانشجویان، 🔸فعالان و علاقه‌مندان محیط زیست ✳️ معرفی ميز 🔷میز پژوهشی فقه محیط زیست، زیرمجموعه "مؤسسه عالى فقه و علوم اسلامى" است. مؤسسه مزبور، ماهيت حوزوى دارد؛ و محل برگزاری دروس فقه محیط زیستِ آیت الله احمد مبلّغى است. 🔹میز پژوهشی فقه محیط زیست، از ▫️ایده‌های پژوهشی، ▫️نشست‌های علمی، ▫️کرسی‌های آزاد اندیشی، در "فقه و حقوق محیط زیست" و با حضور اساتید حوزه و دانشگاه استقبال می‌کند. 🔹حوزويان مى‌توانند به صورت حضوری و یا مجازی در دروس فقه محیط زیست شرکت نمایند. 🔹میز پژوهشی از پایان‌نامه‌های سطح۳ و رساله‌های سطح۴ حوزه در زمینه فقه محیط زیست حمایت می‌کند. ✳️ ارتباط با کارشناس میز ◽️کارشناس میز، دانش‌آموخته سطح ۴ (دکتری) از حوزه علمیه قم در رشته فقه و پژوهشگر فقه محیط زیست است. ◽️برای ارتباط با میز پژوهشی و کسب اطلاعات بیشتر، به کارشناس میز با شناسه @Bahjati_a پیام بدهید. @feghhemohitezist

✳️ به همت مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی برگزار می‌شود: چهارمین کنفرانس بین المللی دین، فقه و قانون با عنوان حکمرانی دینی و تنظیم‌گری در مسائل اساسی معاصر ✳️ یکی از موضوعات ویژه کنفرانس: حکمرانی دینی و محیط زیست ✳️ آخرین زمان ارسال مقاله: پایان آبان ماه 1402 ✳️ زمان برگزاری کنفرانس: دی ماه 1402 ✅ مقالات برگزیده در مجلات علمی پژوهشی منتشر خواهد شد. @feghhemohitezist

گزیده‌ای از کتاب استفتائات محیط زیست مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی ص ۱۵۲_۱۵۳: امام صادق علیه السلام فرمود که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرموده است: «ثلاثٌ ملعونٌ مَن فعلهنّ: المتغوّطُ فی ظِلِّ النُزّالِ و المانعُ الماءَ المُنتابَ و السادُّ الطریقََ المسلوکَ» [کلینی، کافی، ج 2، ص 292] ترجمه: سه گروه به خاطر کارشان ملعونند: 1.کسانی که مکانهای عمومی را با کثافت آلوده کنند؛ 2.کسانی که از آب نوبه‌ای (سهمیه بندی) جلوگیری کنند و نوبت دیگران را رعایت نکنند؛ 3.کسانی که سدّ معبر کنند. آیا اگر امروزه امام معصوم حضور داشتند، از فاضلاب کارخانجات و مواد سمی آن که در لایه‌های زمین و منابع زیرزمینی آب نفوذ می‌کند و یا گرد و غبار و دود ناشی از آنها که هوای اطراف را آلوده کرده، زمینه ابتلا به بیماری‌های صعب العلاج را برای مردم فراهم می‌سازد و یا مانع رشد گیاهان و مهاجرت ساکنان آن مناطق می‌گردد، منع نمی‌فرمودند؟! @feghhemohitezist

حکم شرعی از بین بردن سگ‌های ولگرد متن استفتاء: حیواناتی به واسطه فعالیت مستقیم و یا غیر مستقیم انسان تکثیر یافته‌اند؛ از جمله سگهای ولگرد در اطراف شهرها و یا گربه‌ها در اطراف خانه‌ها. اگر احتمال خطر مانند انتقال بیماری از گونه‌های مذکور و یا گازگرفتگی برود و اگر امکان عقیم‌سازی آنها وجود داشته و با کنترل جمعیت رفع ضرورت نماید، کشتن آنها در فرض مسئله چه حکمی دارد؟ پاسخ استفتاء: از بین بردن حیوانات ولگرد، بدون جهت خاص حرام است؛ و اما اگر معلوم شود که موجب انتقال بیماری و ضرر مسلمانان است، کشتن آنها جایز می‌باشد؛ و در صورتی که با عقیم‌سازی و کنترل جمعیت، مشکل رفع می‌شود، اولویت دارد. [منبع: کتاب استفتائات محیط زیست مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، ص۱۳۷_۱۳۸] @feghhemohitezist

پیام‌های کانال درباره حیوانات: حکم شرعی از بین بردن سگهای ولگرد: https://eitaa.com/feghhemohitezist/239 درنگی در داستان غذا دادن امام حسن علیه‌السلام به سگ گرسنه: https://eitaa.com/feghhemohitezist/182 لزوم بقای نسل حیوانات: https://eitaa.com/feghhemohitezist/163 شکار، بغی است: https://eitaa.com/feghhemohitezist/159 بررسی ابعاد فقهی شکار: https://eitaa.com/feghhemohitezist/158 محیط زیست در کلام امام علی علیه‌السلام: https://eitaa.com/feghhemohitezist/123 جایگاه حیوانات در محیط زیست: https://eitaa.com/feghhemohitezist/118 گیاهخواری موجب مرگ سخت‌تر حیوانات می‌شود: https://eitaa.com/feghhemohitezist/104 حق حیات و کرامت حیوانات: https://eitaa.com/feghhemohitezist/100 @feghhemohitezist

#دروس_فقه_محیط_زیست 🔶ادامه دروس فقه محیط زیست آیت‌الله احمد مبلّغی از ابتدای سال تحصیلی ۱۴۰۲_۱۴۰۳ (اول مهرماه) برگزار می‌شود. زمان برگزاری دروس: روزهای زوج، ساعت ۱۶ الی ۱۷. مکان: قم، مؤسسه عالى فقه و علوم اسلامی. 🔸طلاب و فضلای ساکن قم به صورت حضوری در درس شرکت می‌کنند. حوزویانی که ساکن قم نیستند و همچنین خواهران حوزوی به صورت مجازی از دروس بهره‌مند می‌شوند. 🔸از مزایای شرکت در این درس، فراهم شدن امکان مشاوره با اساتید مرتبط و حمایت از نگارش مقاله و پایان‌نامه و امکان شرکت و مشارکت در نشست‌های علمی است. 🔸متقاضیان جهت ثبت‌نام و شرکت در درس، به شناسه @Bahjati_a پیام بدهند. @feghhemohitezist

#آبادانی_زمین #درخت_مفید اهتمام کنشگران محیط زیستی ایران به کاشت درختان مفید و متناسب با اقلیم در مسیرهای پیاده روی کربلا با همکاری برادران عراقی 🇮🇷🇮🇶 «هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فیها» (هود/۶۱) ترجمه آیت الله مکارم شیرازی: "اوست که شما را از زمین آفرید و آبادی آن را به شما واگذاشت." @feghhemohitezist

گزیده‌ای از سخنرانی آیت الله احمد مبلّغى (استاد فقه محيط زیست در مؤسسه عالى فقه و علوم اسلامى): اولین هدف اجتماعی پیامبران، از بین بردن فقر است. @feghhemohitezist

#اقتصاد_و_محیط_زیست #فقر_و_محیط_زیست مواهب طبیعی و محیط زیستی، امانتهایی در دست ماست که باید در تعامل با آنها، اخلاق محیط زیستی را مراعات کنیم؛ اما فقر، عاملی است که این امانت‌داری و اخلاق را تحت الشعاع قرار می‌دهد. امام صادق عليه‌السلام : غَلاءُ السِّعرِ يُسِيءُ الخُلُقَ و يُذهِبُ الأمانَةَ و يُضجِرُ المَرءَ المُسلمَ. (کافی، ج۵، ص ۱۶۴) ترجمه: تورم و گرانی، بد اخلاقى مى‌آورد و امانت‌داری را از بین می‌برد و مسلمان را آزار می‌دهد. استفاده غیر اصولی از مراتع، قطع درختان جنگل‌، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، تغییر کاربری اراضی و فعالیت‌های مخرب دیگر، گاهی برای گریز از فقر است. در سطح کلان نیز استفاده از صنایع آلاینده بدون مراعات ضوابط محیط زیستی و صرفا برای جبران کمبود منابع مالی یا دستیابی به ثروت بیشتر به تخریب محیط زیست می‌انجامد. @feghhemohitezist

💢آیت‌الله‌ سید محمد تقی مدرسی: حل مشکلات محیط زیستی، تنها با بازگشت به سوی خدا و رویکرد الهی ممکن است. 🔸آیت الله مدرسی از علمای عراق در دیدار با جمعی از کشیشان بریتانیا و آلمان اظهار داشت: حل مشکلات جهانِ امروز و مشکلات محیط زیستی همچون مشکل آب و هوا و گرمایش زمین و جنگ‌های بیهوده‌ای که هر از گاهی رخ می‌دهد و نیز فقر که به سبب نژادپرستی در حال افزایش است، از عهده تمدن‌های مادی خارج است و تنها بازگشت به سوی خدا و پایبندی به رویکرد الهی است که انسان را قادر به حل تمامی این بحران‌ها می‌کند. #اخلاق_الهی #اخلاق_محیط_زیستی @feghhemohitezist

⭕️ معماری و شهرسازی بدون قطع درخت 🔸روایت نبوی: «مَنْ قَطَعَ سِدْرَةً صَوَّبَ‏ اللَّهُ‏ رَأْسَهُ‏ فِي‏ النَّار» (بحار الأنوار، ج ۶۳، ص ۱۱۳) ترجمه: کسی که درخت سدری را قطع کند خداوند او را از ناحیه سر به آتش گرفتار می‌کند.🔥 🔸مفهوم این روایت و روایات مشابه این است که درختان را تا زمانی که میوه می‌دهند و سرسبز هستند نباید قطع کرد و زمانی می‌توان آنها را قطع کرد که دیگر میوه نمی‌دهند و خشک و پوسیده شده‌اند. طبیعی است در چنین شرایطی می‌توان آنها را قطع کرد و از چوب آنها استفاده کرد.🪵 🔸سفارش شده است در صورتی که درختی را قطع کردید به جای آن درخت دیگری را بکارید؛ چنانکه از امام رضا علیه السلام نقل شده است که فرمود: «امام کاظم عليه السلام درخت سدرى را بريد و به ‏جاى آن درخت انگور كاشت».🍇 (جامع احادیث الشیعه، ج ۲۳، ص ۹۶۳) #لزوم_آبادانی_زمین #حرمت_قطع_درخت @feghhemohitezist

محیط زیست در ادبیات اصیل فارسی 🔸وحشی بافقی: ما درخت افکن نه‌ایم آنها گروهی دیگرند با وجود صد تبر یک شاخ بی بر نشکنیم! 🔸از نگاه خاقانی، گل سرخ از این رو نغز و زیباست که از عرق پاکیزه رسول خدا روییده است: گرچه همه دلکشند، از همه گل نغزتر؛ کو عرق مصطفی است وآن دگران خاک و آب!  🔸سعدی می‌گوید: تسبیح گوی او نه بنی آدمند و بس؛ هر بلبلی که زمزمه بر شاخسار کرد! @feghhemohitezist

⭕️ زندگی دلپذیر و گوارا امام صادق علیه السلام فرمود: «لَا تَطِیبُ السُّكْنَی إِلَّا بِثَلَاثٍ: الْهَوَاءِ الطَّیّبِ وَ الْمَاءِ الْغَزِیرِ الْعَذْبِ وَ الْأَرْضِ الْخَوَّارَةِ» [تحف العقول، ص ۳۲۰] ترجمه: زندگی (چه در شهر و چه در روستا) دلپذیر و گوارا نمی‌شود مگر اینکه با این اصول سه‌گانه همراه باشد: 1⃣ هوای سالم و منزّه از آلودگی🌤 2⃣ آب شیرین فراوان💦 3⃣ سرزمین حاصل خیز🌾 به راستی نقش هر یک از شهروندان و مسئولان در دستیابی به این اصول سه‌گانه و محافظت از آنها چیست؟ #مسئولیت_اجتماعی #همه_مسئولیم #درختكارى @feghhemohitezist

بحران در سلامت زمین ⚠️سیاره‌ای که دیگر برای حیات بشر امن نیست! بر اساس یک مقاله علمی، زمین در ۶ مورد از ۹ سرفصل اصلی از مرز سلامت خود عبور کرده است یعنی ایمنی برای حیات بشر از دست رفته است. ۲ مورد از ۳ مورد باقی مانده نیز در مسیر دگرگونی قرار دارند. 🔸۹ سرفصل اصلی مورد ارزیابی مداوم: ▪️اقلیم ▪️تنوع زیستی ▪️خاک ▪️آب شیرین ▪️آلودگی مواد غذایی ▪️مواد شیمیایی جدید (ترکیبات ساخته شده به دست بشر مانند میکروپلاستیک‌ها و زباله‌های هسته‌ای) ▫️اقیانوس‌ها ▫️هوا ▫️لایه اوزون ☑️ ۹ مورد به هم وابسته! گروهی از دانشمندان بین‌المللی در مطالعات فوق، از شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای استفاده کردند و دریافتند که نابسامانی در یکی از موارد، (مانند اقلیم یا تنوع زیستی) باعث دگرگونی دیگر مسائل محیط زیستی می‌شود و بهبود یکی از امور به سلامت دیگر موارد کمک خواهد کرد. 👌درخت، عامل نجات زمین! شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای استفاده شده در مطالعات فوق نشان می‌دهد که یکی از قوی‌ترین ابزارهایی که بشر برای مبارزه با این بحران در اختیار دارد، پاک‌سازی زمین و نجات جنگل‌ها است. 📚 https://news.sky.com/story/earth-is-exceeding-safe-operating-space-for-humanity-study-says-12960795 ✌️آیا برای کاشت درختان مفید در #فصل_نهال_کاری آماده هستید؟🌳 @feghhemohitezist