📌بحران آب؛ مسئلهای سیاسی یا معرفتشناختی؟
✍🏻میثم مهدیار
🔸بخش عمدهای از آسیبهای اجتماعی در دهههای اخیر در ایران ناشی از بحران آب بوده است؛ بحران آب مهاجرتهای گسترده در درون فلات ایران را رقمزده و به تبع آن حاشیهنشینی، فقر و دیگر آسیبهای اجتماعی و فرهنگی شیوع پیدا کردهاند. در تحلیل چنین بحرانهایی جامعهشناسان تلاش میکنند خود را به عنوان یک داور بیطرف تصور کنند و معمولاً سویه انتقادهایشان عمدتاً به سمت عملکرد سیاسی حکومت، دولتها و یا اقتصاد سیاسی پیمانکاران فنی و مهندسی و برخی اوقات نیز «فرهنگ عمومی» جامعه در مصرف آب بوده است.
🔹مهمترین عامل بحران آب در کشوری چون ایران را «سندروم مأموریت هیدرولیک» عنوان کردهاند. این سندروم به شیوع رویکرد «سازهمحوری» در مدیریت منابع آب همچون تأسیس و استفاده گسترده از سدهای بتنی، کانالهای بزرگ انتقال آب و حفر چاههای عمیق و... ارجاع دارد. سندروم مأموریت هیدرولیک اگرچه از دهه ۳۰ و با عاملیت پهلویها شروع شد اما در سالهای اخیر نیز با قدرت و قوت تداوم یافته است. سیاسی کردن چنین مسئله معرفت شناختی توسط اصحاب علوم انسانی و اجتماعی خود نشان از بحران این دیسیپلینها در جامعه ما دارد.
🔸دانش جامعهشناسی و گفتمانهای مختلف آن از چپ و لیبرال گرفته تا اسلامیسازی، خود از بانیان وضع موجود بحران آب در کشورند و برای همین نمیتوانند داوری بیطرفانهای داشته باشند و از «حکمرانی خوب» و یا «عقلانیت توسعه» دم بزنند. از همان اولین متون جامعهشناسی در ایران که توسعه و پیشرفت مساوی با تسلط تکنیکی بر بوم و اقلیم ایران در نظر گرفته شده تا همین متون اخیر که از اشاعهگرایی تکنولوژیکی و عقلانیت غربمدارانه برای حل مسائل یاری میطلبند، جای خالی توجه به بوم و اقلیم تاریخی و فرهنگی ایران دیده میشود.
🔹برخی از این گفتمانها همچون گفتمان تاریخی استبداد ایرانی که در ۸ دهه گذشته گفتمان غالب جامعهشناسی در ایران بوده (و البته هنوز نیز است) نه تنها بیتوجه به بوم بلکه حتی ضد بوم و اقلیم ایران بودهاند. عمده کارکرد این نظریه تاریخی و گفتمان که اشرابکننده نظریات توسعهای همچون نوسازی (مدرنیزاسیون) در ایران بوده، قرار دادن بوم و اقلیم و طبیعت ایرانی در مقابل توسعه و تجدد بوده است.
🔸کارکرد اصلی سلبریتی- جامعهشناسها (از فاضلی و رنانی و مهرآیین تا سریعالقلم و حاتم قادری و...) به تبعیت از گفتمان غالب و متعارف جامعهشناسی در ایران سیاستزده کردن مسائل اجتماعی بوده است. این سیاستزدگی نه تنها کمکی به تخفیف مسائل نمیکند، بلکه با فرافکنی و توسعه جهل کلاف مسائل را پیچیدهتر میکند.
🔎#بازتاب_اندیشه
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
9.36M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#کلیپ|#رویای_ایرانی
🎞 تقلید از رویاپردازی دیگران..!
👤علیرضا بلیغ؛
عضو پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی
📍برجستهشدن مقوله رویای ایرانی در واقع تقلید از مقوله رویای آمریکایی است که در آن، انسانها، خلقت واحد دارند و با استفاده از مولفه آزادی، قرار است از فرصتهای پیش رو، بیشترین بهره را ببرند.
بخشهای کامل این گفتگو را در آپارات فکرت ببینید.
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
#بازتاب
💠 شانزدهمین جشنواره بینالمللی فارابی
🖇 ویژه آثار و تحقیقات علوم انسانی در شانزده گروه علمی همچون «اخلاق، ادیان و عرفان»، «حقوق»، «تاریخ، جغرافیا و باستانشناسی»، «زبان، ادبیات و زبانشناسی»، «علوم اجتماعی و علوم ارتباطات»، «علوماقتصادی، مدیریت و علوم مالی»، «علوم تربیتی، روانشناسی، علوم رفتاری و علوم ورزشی» و ...؛
📆 زمان دریافت آثار: تا ۱۴۰۴/۰۲/۱۰
🌐 لینک جشنواره جهت ثبت آثار👇
www.farabiaward.ir
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
هدایت شده از فکرت
8.56M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#کلیپ| #دولت_مقتدر
✅ دیپلماسی بیتحرکی
👤آرش خوشخو
✴️ من معتقدم که هرکسی در دولت میآید باید از اشتباهات دیپلماسی دولت روحانی درس بگیرد و تمام تخممرغهایش را در سبد غرب و همچنین مذاکره با بیگانگان نگذارد؛ چرا که این مساله تحرک دولت و جامعه را از بین میبرد.
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
📌هسته سخت نظام چه کسانی هستند؟
✍🏻 ابوالفضل اقبالی
🔸 چند سالی است که واژه نامیمونِ «هسته سخت نظام» به ادبیات سیاسی کشور وارد شده است و دلالت بر بخشی از بدنه اجتماعی و شهروندان جامعه ایران دارد. این مفهوم بر محور ویژگیهای خاصی از این بدنه اجتماعی صورتبندی و خلق شده که مهمترین آنها «همراهی با نظام» در تمام بزنگاهها و شرایط سخت بوده است و این بخش همواره در تمام فراخوانها و موقعیتهای مورد نیاز نظام به مردم از جمله راهپیماییها، انتخاباتها و... پای کار نظام بودهاند.
🔹 خلق این مفهوم توسط کسانی صورت گرفته است که ذهنیت آنان نسبت به جامعه ایرانی به شدت مخدوش و کاملا متفاوت با مقام معظم رهبری(مدظله) میباشد. بارزترین خدشهای که به این ذهنیت و مفهومِ برآمده از آن وارد است، تلقیِ «اقلیتِ هوادار» نظام است که آشکارا در ذهن و زبان طراحان این مفهوم وجود دارد.
🔸اینکه پس از گذشت حدود نیم قرن از انقلاب اسلامی، امروز فقط یک هسته سختی از بدنه اجتماعی طرفداران نظام باقیمانده است که در طول این سالها نیز بار سختیها و همراهیها با شرایط سخت نظام بر دوش اینها بوده است و بقیه مردم در اثنای این همراهی خسته و منصرف شده و یا حتی در تقابل و ضدیت با نظام قرار گرفتهاند. اساسا نزدیکترین دلالتِ مفهوم «هسته سخت»، کوچکی و اقلیتبودگی آن است.
🔹گزارههایی نظیر اینکه «نظام باید متدینین وفادار خودش را راضی نگهدارد»، «اینها هستند که در شرایط سخت پشت نظام قرار میگیرند» و... راهبرد محوری برخی از تصمیمگیران و تصمیمسازان در موقعیتهای اخذ تصمیم است. این راهبرد نادرست و ذهنیت مخدوش در موضوع ابلاغ قانون حجاب در گفتار برخی از مسئولان بروز تام یافت.
🔸نظام مقدس جمهوری اسلامی مستظهر به حمایت کثیری از مردم ایران است که هرکدام به نحوی با این انقلاب و نظام عهد و پیوند وثیق دارند. هسته سخت نظام آحاد مردم ایران هستند و حمایت آنها از نظام «مشروط» نیست و در ذهن و زبان و رفتارشان تهدید به «عبور از نظام» جایی ندارد.
🔎#بازتاب_اندیشه
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
هدایت شده از فکرت
16.06M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
📽#آینهی_جادو | #حلقه_متن_خوانی
✅ شخصیتشناسی آوینی
▪️شهید آوینی بر این اعتقاد بوده است که با وقوع انقلاب اسلامی و ظهور انسان کاملی مثل حضرت امام(ره) بشر وارد عهد تاریخی جدیدی شده است که آن را عصر توبه بشریت نامیده است که این عصر به انقلاب جهانی امام عصر(عج) و ظهور دولت پایدار حق منتهی خواهد شد.
🔘 بازخوانی تحلیلی کتاب «آینهی جادو، شهید آوینی»
👤 دکتر حسین شرفالدین
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
📌سومین ناکامی ترامپ
✍🏻مهدی افراز
🔸جمهوری اسلامی مذاکره دو جانبه با آمریکا را پذیرفته است، اما تحت شرایط و ضوابطی که خودش مشخص می کند. این تصمیم به عقلانیت و رویهای باز میگردد که از آن با عنوان "مقاومت تطبیقی" یا "Adaptive Resistance" یاد میشود. مقاومت تطبیقی اصطلاحی است که در ادبیات استراتژیکِ امریکایی برای توصیف پیشرانهای اصلی در نفوذ راهبردی ایران، ابداع شده است. در این توصیفات به توانائی هوشمندی ایران برای انطباق با چالشهای بیرونی در حالی که اهداف اصلی خود را حفظ میکند، اشاره دارد.
🔹مطابق این مفهوم، جمهوری اسلامی به جای ایستادگی صرف در برابر فشارهای خارجی، استراتژیهایی را به کار میگیرد که بتواند با تغییرات در محیط بینالملل سازگار شود. یعنی تغییر در روشها بدون این که از اصول کلی خود فاصلهای بگیرد. این نوع مقاومت انعطافپذیر است و به کشور اجازه میدهد که در مواجهه با فشارها، راهبردهایی را انتخاب کند که همچنان مقاومت در برابر تهدیدات را حفظ کند اما به شکلی که امکان تقویت مواضع خود را داشته باشد.
🔸پیش فرض در الگوی مقاومت تطبیقی این رهیافت است که ایران بهترین مسیر برای تغییر در نظم کنونی عالم را بازی در زمینِ همین نظم میداند. همه میدانند که انقلاب ۵۷، تنها برای سرنگونی پهلوی و نظم سیاسی او نبود، بلکه تکانهای اساسی در پایههای بنیادین ایالات متحده و هژمونی منطقهای آن قلمداد میشود. اما انقلابیون ایران برای پیگیری این ایدئال، با تکیه بر عقل و هویت تاریخی خود به زودی انتخاب کردند که ما در یک جهان آمریکایی با آمریکا مبارزه خواهیم کرد.
🔹ایران، ایستادگی در برابر آمریکا را در درون استانداردهایی تعبیه نموده است که آنها در همین منظومه امریکایی معنادار شدهاند. به این جهت مقاومت، صرفاً یک رویه زیر میز زننده مطلق نیست. مقاومت یک وضعیت هوشمندانه و آداپته شده در دنیای آمریکایی برای تداوم و تصاعد درگیری با دنیای آمریکایی است. ایران با تکیه بر مقاومت تطبیقی، چشمش را بر تهدید واقعی نمیبندد، در برابر آنها با تکیه بر ثبات ایدئولوژیک و آرمانی، سیاستهای خود را با شرایط جدید تطبیق داده و صبورانه در انتظار بهترین زمان برای تبدیل این تهدیدات به فرصت و اقدام مؤثر برای پیشبرد اهداف اساسی خود مترصد میماند.
🔸در هفته های گذشته مجموعه از رویدادها رقم خورده است که نشاندهنده جلوهای تازه از مقاومت تطبیقی در سیاستهای جمهوری اسلامی است. در دوره جدید سیاسی در نسبت ایران و ایالات متحده که مهم ترین آن به حوادث مابعد از طوفان الاقصی بازمیگردد و طی آن مقاومت به رهبری ایران در رخدادی بی بدیل برای بیش از ۱۸ ماه، تهدیدات امنیتی - نظامی خود در مقابل امریکا و قلعه خاورمیانهای آن یعنی اسرائیل را به صحنهای کاملاً آتشین تبدیل نمود و در برابر آن هزینههایی را هم متحمل شد.
🔹در این وضعیت ویژه اما در مواجهه با دعوت همراه با تهدید به مذاکره، به جای تشدید تنش و تقابل مستقیم و یا عقب نشینی غیراصولی ، ضمن پذیرش اصل مذاکره دوجانبه، تمامی پیش شرطها را نفی، گفتگوی مستقیم را طرد و بر ماهیت صرفاً هستهای آن تحفظ نموده است، در عین حال آمادگیهای وسیع نظامی خود را ابراز کرده و رجزخوانی های دائمی را توسط نیروهای مسلح در دستور قرار داده است. همگی این رفتارها را می توان در بستر همان سازگاری هوشمندانه و عقلانیت مقاومت تطبیقی قابل درک دانست.
🔸روندی که از شنبه برای ترامپ آغاز می شود از دو حال خارج نیست؛ یا از خواستهها و پیششرطهای طمع ورزانه خود دست کشیده و وارد فضای جدی توافق می شود یا بر شروط خود میایستد و دامنه مناقشه با ایران را بالا میبرد که در هر دو صورت احتمال چالش برانگیز شدن وضعیت برای او با توجه درگیر بودنش در پروندههای دیگر بیش از همه احتمالات دیگر خواهد بود و این میتواند به دروازهای برای ورود او به سومین ناکامی سیاسی در دوره جدیدش بدل شود.
🔎#بازتاب_اندیشه
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
هدایت شده از فکرت
10.73M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
📽 ##آینهی_جادو | #حلقه_متن_خوانی
✅ آویـنـی و حقیقت هنــر
▪️هنر حقیقی، حدیث شیدایی حقیقت است همراه با قدرت بیان آن شیدایی. هنرمند حقیقی کسی است که علاوه بر شیدایی، قدرت بیان را هم از خداوند گرفته است. به قول آیتالله جوادی آملی حرف خوب و خوب حرفزدن هر دو هنر است.
🔘 بازخوانی تحلیلی کتاب «آینهی جادو، شهید آوینی»
👤 دکتر سیدحسین شرفالدین
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
#نشست|#نقد_نوشت
▫️رسانه فکرت به مناسبت انتشار کتاب «امت واحده» برگزار میکند:
🔶فردای یک امت..!
جنگ غزه و ارتباط آزادیخواهان جهان
با حضور:
👤دکتر احمد رهدار؛
👤خانم سمیه چیتی؛
📅 سهشنبه ۲۶ فروردین
⏰ ساعت ۱۰
🏛 قم، خیابان هنرستان، بعد از خیابان تراب نجفزاده، جنب قنادی کاکائو، پلاک ۲۴۵، ساختمان فکرت، طبقه پنجم
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
May 11
11.75M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#کلیپ|#رویای_ایرانی
🎞 دیالکتیک رویا و سنت
👤عبدالمجید مبلغی؛
عضو پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
📍فقه، در کانون سنت آگاهی ما ایرانیان وجود دارد و اینکه امروز ما نتوانستیم رویاهای ایرانی را محقق کنیم، دلیل شکست را باید در این ساحت از آگاهی جستجو نمود.
بخشهای کامل این گفتگو را در آپارات فکرت ببینید.
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
📌برد - برد یا باخت - باخت
✍🏻 علی دادور
🔸در عرصه دیپلماسی، مذاکره ذاتاً نه علامت ضعف است و نه نشانهای از تسلیم. بلکه ابزاری راهبردی برای مدیریت بحران، کاهش فشارها، و تأمین منافع ملی است. در مورد ایران، نمیتوان انکار کرد که عواملی چون فشار اقتصادی ناشی از تحریمها، نیاز به گشایش در بازار ارز و تجارت، و تلاش برای کنترل تهدیدات منطقهای، در ترغیب به مذاکره نقش ایفا کردهاند؛ اما این شرایط الزاماً بهمعنای موضعی ضعیف یا منفعل نیست. بلکه بیشتر نشانه تلاش برای بازیابی تعادل در فضایی است که هر روز پرهزینهتر میشود.
🔹از سوی دیگر، نگاه آمریکا به مذاکره نیز ابعاد مختلفی دارد. بیتردید یکی از دغدغههای اصلی واشینگتن، تأمین امنیت اسرائیل است. لابیهای تأثیرگذار در ساختار تصمیمسازی آمریکا، بهگونهای سیاستگذاری میکنند که توافق با ایران، الزامات امنیتی تلآویو را در نظر بگیرد. با این حال، این تنها عامل محرک آمریکا نیست. مدیریت پرونده هستهای ایران، جلوگیری از درگیریهای جدید در خاورمیانه، و تمرکز بیشتر بر رقابتهای استراتژیک با چین و روسیه، آمریکا را بهسمت راهکارهای دیپلماتیک سوق داده است.
🔸با این پیشزمینه، ارزیابی از مذاکره به میزان خوشبینی یا بدبینی ما نسبت به نیتها و سازوکارهای آن بستگی دارد. اگر خوشبین باشیم، میتوان گفت مذاکره فرصتی برای کاهش تحریمها، آزادسازی منابع مالی بلوکهشده، کاهش فشار داخلی، و بازسازی جایگاه اقتصادی و دیپلماتیک ایران در سطح بینالمللی است. چنانچه این فرآیند با حفظ اصول، خطوط قرمز و اتخاذ سیاستی هوشمندانه دنبال شود، میتواند بدون عقبنشینی از مواضع بنیادین، به کسب امتیازات واقعی منجر شود.
🔹اما اگر بدبین باشیم، تجربههای پیشین بهویژه در قالب برجام، هشداری جدی بههمراه دارد. خروج یکجانبه آمریکا از توافق، اجرای ناقص تعهدات غرب، و تلاش برای تحمیل محدودیتهای فراتر از توافق هستهای، نشانههایی است که میتواند مذاکرات را به تلهای دیپلماتیک و اقتصادی بدل کند. در چنین وضعیتی، ایران ممکن است امتیازاتی جدی واگذار کند، بیآنکه بازدهی متناسبی دریافت کند. خصوصاً اگر توافقات جدید فاقد ضمانتهای اجرایی مشخص و الزامآور باشند.
🔸 مذاکره در شرایط کنونی، نه الزاماً یک فرصت طلایی است و نه مطلقاً یک تله سیاسی. ارزش و کارآمدی آن به نحوه ورود به گفتوگو، ساختار توافق، سطح هوشیاری تیم مذاکرهکننده و تضمینهای اجرایی آن بستگی دارد. اگر ایران از موضعی مستقل، متوازن و همراه با اهرمهای فشار وارد گفتوگو شود، میتوان امیدوار بود که این روند به کاستن از هزینههای ملی و ارتقای موقعیت منطقهای و بینالمللی منجر شود؛ اما در غیر اینصورت، خطر تبدیلشدن مذاکره به ابزاری برای مهار ایران، بدون رفع واقعی مشکلات کشور، همچنان وجود دارد.
🔹 در شرایط کنونی، دولت باید نهایت احتیاط را در مسیر مذاکره بهکار گیرد؛ لیبی تمام اهرمهای قدرتش را واگذار کرد و در نهایت فروپاشید، اما ایران هنوز این توان را دارد که با حفظ قدرت بازدارندگی و مذاکرهای هوشمندانه، از چنین تلهای عبور کند. موفقیت یا شکست در این مسیر، نه به اصل مذاکره، بلکه به شیوه ورود، محتوای توافق و میزان استقلال تصمیمگیری وابسته است.
#اختصاصی
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net