📝 #یادداشت ♦️ #علوم_انسانی، ناکارآمدی و احساس بیهودگی (2) 🔻(بخش دوم) 🔸این گفته که علوم‌انسانی نیازهای معنوی را تامین می‌کند و درنتیجه شرایط بحران کمک زیادی به آدمیان می‌کند، وابسته است به اینکه نیازهای معنوی را چگونه تفسیر می‌کنیم. 🔸امر معنوی می‌تواند به‌معنای تجربه ناب و قدسی باشد که با جهان دیگر در ارتباط است و ریشه‌های معرفتی آن، دین و اخلاق فضیلت است. و هم می‌تواند به‌معنای جنبه‌های عاطفی و احساسی باشد که نسبت چندانی هم با مظاهر و نمادهای دینداری ندارد. 🔸اگر در اینجا، معنای اول از معنویت مراد باشد، در اینکه علوم‌انسانی این نوع از معنویت را پیگیری می‌کند، تردیدهای جدی وجود دارد، زیرا علوم‌انسانی و اجتماعی نسبت همدلانه‌ای با معنویت قدسی برقرار نکرده است و هیچ تعلق خاطری هم نسبت به آن ندارد و اصولا علوم‌انسانی در فضای معنویت ناب به‌سر نمی‌برد تا بخواهد با الهام از آن، مسائل خود را حل کند. علوم‌انسانی و اجتماعی مدرن، دانشی کاملا این جهانی و #سکولار است. 🔸اما اگر مقصود، معنویت‌های زمینی، همچون عشق‌های زمینی و عواطف و علقه‌های احساسی این‌جهانی است، دراین‌صورت، علوم‌انسانی را به امور روزمره تقلیل داده، ارزش علمی آن را ناچیز شمرده‌ایم. 🔸بدیهی است که علوم‌انسانی و اجتماعی در این معنا، توان چندانی برای مقابله با بحران کروناویروس و راهنمایی مردم ندارد. 🔸برخی از اصحاب علوم انسانی و اجتماعی بر این باورند که این علوم در پیشگیری و کنترل بیماری‌های واگیردار و به‌ویژه ویروسی نقش موثری دارند. 🔸آنان برای اثبات این مطلب به پاره‌ای از نظریه‌ها و مطالعات میدانی روی جوامع مبتلا به بیماری‌های واگیردار اشاره می‌کنند. 🔸عمده نمونه‌های هشدار‌دهنده‌ای که اینان ذکر می‌کنند مربوط است به تحقیقاتی که از دهه ۶۰ قرن بیستم به این سو، انجام شده است. 🔸نکته‌ای که این‌دسته از اصحاب علوم‌انسانی بر آن تاکید دارند، توجه دادن همگان به‌ نقش علم انسانی و اجتماعی در خلق «افق انتقادی» و هشیارسازی انسان نسبت به موقعیت در مخاطره او است، موقعیتی که به‌علت بی‌توجهی به این دیدگاه‌های انتقادی، درنهایت رسیده است به بحران کرونایی کنونی». 🔸این سخن و نکته کاملا درست است و از علوم انسانی انتظاری غیر از این نیست. لکن نکته مهم آن است که آیا علوم انسانی و اجتماعی به چنین مقام دانشی رسیده است؟ 🔸مسلما با چند نمونه تحقیقات علمی نمی‌توان گفت علوم‌انسانی به تراز واقعی پیشگیری اپیدمی‌ها رسیده است. اگر رسیده است، چگونه است که همچنان اینگونه اپیدمی‌ها در گوشه ‌و کنار جهان اتفاق می‌افتد. ✍️نویسنده: داود مهدوی‌زادگان 🔻برای مطالعه بیشتر به لینک زیر مراجعه کنید: 🌐 http://fekrat.net/?p=1082 📌کانال فکرت؛ 🆔 @fekrat_net

⚠️اختلاف اعلام عید فطر 🔰بنابر اختلاف نظر در خصوص اعلام عید فطر از سوی مراجع عظام لازم آمد که پاسخ به پرسش مطرح شده در خصوص اختلاف در اول شوال یا سی‌ام رمضان، در ضمن پاسخ، موارد ذیل را بیان کنیم: 🔸️ اولا می‌بایست شؤون ولی فقیه و مرجع تقلید روشن گردد که مهمترین شأن مرجع تقلید عبارت است از: «مرجعیت» که در فرهنگ شیعی، آمیزه ای از شأن «افتا» و «ولایت» می باشد و مراجع عظام تقلید، وظیفه ارشاد مردم به سوی احکام الاهی را دارند؛ ولی مهمترین شأن ولی فقیه،- افزون بر شأن یک مرجع، مانند فقاهت- اداره جامعه براساس معیارها و ارزشهای اسلامی است، و می‌تواند براساس موازین در جامعه حکم کرده و اطاعت از احکام حکومتی او بر همگان واجب است؛ گفتنی است که صدور حکم حکومتی ( یعنی، ایجاد دستوری از طرف حاکم درباره یک حکم شرعی یا وضعی یا موضوع حکم شرعی و وضعی در موضوع خاص و   چنین حکمی که براى حفظ کیان اسلام و نظام سیاسى- اجتماعى مسلمانان مفید و تأثیرگذار است مى‌تواند به عنوان اولى یا ثانوی‌اش با تشخیص ولى فقیه در قالب احکام حکومتى جعل و صادر شود ) نمی‌تواند دارای تکثّر و اختلاف باشد، از این رو از شئون حاکم اسلامی است. بر خلاف احکام شرعی فقهی که قابل تکثّر و محل ابراز آراء و نظرات مختلف است. 🔸️ثانیا در حکم به رویت هلال طبق نظر صاحب جواهر که به عنوان یکی از مدافعان ولایت عامه فقیه، با توجه به روایات، محدوده صدور حکم و انشای فقیه عادل را منحصر به مقام قضا و رفع منازعه ندانسته و احکامی مانند حکم به رؤیت هلال اول ماه را نیز از شئون ولی فقیه می داند. در علم فقه هم ، نظر فقیه و مرجع تقلید، از موارد و معیارهای اثبات رؤیت هلال ذکر نگردیده و آثار شرعی بر قول فقیه و مرجع تقلید (بما هو فقیه و مفتی) مترتب نشده است، بلکه یکی از موارد اثبات رؤیت هلال ماه حکم حاکم اسلامی ذکر شده است. بنابراین اگر چه رؤیت هلال ماه صرفاً از امور حکومتی نیست و با شهادت عدول و یا اطمینان خود انسان و دیگر موارد ذکر شده در توضیح المسائل، نیز اثبات می‌شود ولی اگر از دیدگاه حکمی از احکام حکومتی که مخصوص حاکم اسلامی است، به آن نگاه شود، جزء شئون ولی فقیه است؛ یعنی حکم دادن به این که اول ماه است از شوون حکومتی ولی فقیه است. #عید_فطر #ولی_فقیه #مرجع_تقلید #حکومت_اسلامی 🆔 @fekrat_net

📝 #یادداشت ♦️فقه حکومتی و معضل رویت هلال 🔹تفاوت‌هایی در میان فقهاء در مبانی فقهی و تطبیقات وجود دارد که زمینه‌ساز اختلاف اقشار جامعه در ایامی خاص مانند آغاز و پایان رمضان قرار می‌گیرد. هر چند که اختلاف نظر در میان فقهاء امری طبیعی است و این اختلافات نمی‌تواند دستمایه تفرقه انگیزی باشد اما با این وجود احساس می‌شود این امر نیز از بزنگاه‌هایی است که ضعف فقه حکومتی را در نظام‌سازی حکومت اسلامی روشن می‌نماید. 📌کانال فکرت؛ 🆔 @fekrat_net

#اختصاصی #یادداشت 🔰فقه حکومتی و معضل رویت هلال 🖋رسول لطفی (يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ ۖ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ) 🔸️بی شک ماه آسمان، در تنظیم معاش(مواقیت للناس) و معاد(الحج) انسانی نقش بنیادی دارد. تدبر در پیوند جایگاه هلال قمری به عنوان مظهر نور شمس در ظلمت شب، با ساحت زندگی بشر و حوزه تشریعات دینی جایگاه اساسی دارد. به خصوص در ساحت عالم اعتبار، که واقعا چه مصلحت و حکمتی در عالم جعل وجود دارد که ثبوت بسیاری از از احکام الهی از جمله صلاه و صوم و حج و... در ذمه مکلفین بر همین اساس رقم می‌خورد. 🔹️اساسا مساله زمان در سنت توحیدی پرونده‌ای عمیق و دقیق است و قابل مقایسه با جایگاه زمان در عالم مدرن نیست. به راستی پژوهشگرانی را می‌طلبد تا در قیاس حقیقت زمان در سنت فلسفی ـ کلامی و نگاه توحیدی تامل نمایند و با استفاده از متون دینی به کاویدن خط و ربط نقش زمان در نظام تکوین و تشریع به بحث و گفت‌وگو بپردازند. 🔸️فارغ از این مساله، اثرات و تبعات این پدیده است که در ساحت نظام اجتماعی خود را نشان می‌دهد. تجلی وحدت و نظم درونی و بیرونی انسان در زندگی جزء تبعات این رمز و راز است که هر چند در عصر جدید با ظهور مدرنیته، نظم قمری انسان سنتی دستخوش تغییراتی گشته است هر چند که ایامی مثل ماه رمضان، تا حدی احیادار این سبک زندگی برای مومنان عصر جدید است. 🔹️در این میان اما تفاوت‌هایی در میان فقهاء در مبانی فقهی و تطبیقات وجود دارد که زمینه‌ساز اختلاف اقشار جامعه در ایامی خاص مانند آغاز و پایان رمضان قرار می‌گیرد. هر چند که اختلاف نظر در میان فقهاء امری طبیعی است و این اختلافات نمی‌تواند دستمایه تفرقه انگیزی باشد اما با این وجود احساس می‌شود این امر نیز از بزنگاه‌هایی است که ضعف فقه حکومتی را در نظام‌سازی حکومت اسلامی روشن می‌نماید. فقدان توجه به مصالح اساسی و پیامد‌های اجتماعی، روانی و سیاسی فتاوا از معضلاتی است که در فقه سنتی امروز ما جریان دارد که مشکلاتی در عرصه اجتماع ایجاد می‌نماید. دقت شود که نظر نگارنده این نیست که با صدور حکم حکومتی مساله حل شود بلکه نگاه دقیقتر است. باید تأثیر هر حکمی از جمله مساله رویت هلال را در تشکیل جامعه و حیات طیبه اسلامی ملاحظه نمود و به نظر می‌رسد در این چارچوب بتوان رویت هلال را شانی از شئون حاکم جامعه اسلامی به حساب آورد نه صرفا حاکم شرع. به هر حال تبیین چارچوب فقه حکومتی و بازخوانی مجدد فقه برای ایجاد نظام اسلامی از ضرورت‌هایی است که در گام دوم انقلاب اسلامی بیش از پیش احساس می‌شود. 📌کانال فکرت؛ 🆔 @fekrat_net

♦️ #فلسفه_علم و کاربرد‌های آن 🎙درسگفتار دکتر #سید_مهدی_ناظمی 🔻(جلسه هشتم) 🔰موضوع: برنامه‌های پژوهشی (بررسی نظریه‌های ساختاری فلسفه علم) 📌کانال فکرت؛ 🆔 @fekrat_net

🔊 #فایل_صوتی ♦️ #فلسفه_علم و کاربرد‌های آن 🎙درسگفتار دکتر #سید_مهدی_ناظمی 🔻(جلسه هشتم) 🔰موضوع: برنامه‌های پژوهشی (بررسی نظریه‌های ساختاری فلسفه علم) 🔻(بخش اول) 🔹منظور از ساختار، یک بافت منسجم و کلیتی می‌باشد که در آن همه اجزاء به توجیه یکدیگر کمک می‌کنند. 🔹مشابه ساختار‌گرایی، در‌گرایش‌های دیگر #فلسفه نیز وجود داشته و عناوین مختلفی دارد. 🔹این‌گرایش،‌گرایشی عمومی بوده که از نیمه دوم قرن 20 به بعد، در همه ‌گرایش‌های فلسفی رواج پیدا کرد. 🔹توجه به انسجام و ساختار، در برابر دیدگاه قدیمی‌تر ثابت است تا ما فکر کنیم که نظریه از یک نقطه صفر به صورت انتزاعی یا انزوال آغاز می‌شود. 🔹برای مثال، عقل‌گرایان معتقد اند که این نقطه صفر، گزاره‌های عقلی می‌باشند و یا دکارت معتقد است که نقطه صفر، تصورات بدیهی انسان است. 🔹فیلسوفان قدیمی‌تر نیز بر این باور بودند که این نقطه از بدیهیات منطقی آغاز می‌شود. 🔻قسمت قبلی: 🆔 https://eitaa.com/fekrat_net/1108 📌کانال فکرت؛ 🆔 @fekrat_net

🔊 #فایل_صوتی ♦️ #فلسفه_علم و کاربرد‌های آن 🎙درسگفتار دکتر #سید_مهدی_ناظمی 🔻(جلسه هشتم) 🔰موضوع: برنامه‌های پژوهشی (بررسی نظریه‌های ساختاری فلسفه علم) 🔻(بخش دوم) 🔹منظور از ساختار، یک بافت منسجم و کلیتی می‌باشد که در آن همه اجزاء به توجیه یکدیگر کمک می‌کنند. 🔹مشابه ساختار‌گرایی، در‌گرایش‌های دیگر #فلسفه نیز وجود داشته و عناوین مختلفی دارد. 🔹این‌گرایش،‌گرایشی عمومی بوده که از نیمه دوم قرن 20 به بعد، در همه ‌گرایش‌های فلسفی رواج پیدا کرد. 🔹توجه به انسجام و ساختار، در برابر دیدگاه قدیمی‌تر ثابت است تا ما فکر کنیم که نظریه از یک نقطه صفر به صورت انتزاعی یا انزوال آغاز می‌شود. 🔹برای مثال، عقل‌گرایان معتقد اند که این نقطه صفر، گزاره‌های عقلی می‌باشند و یا دکارت معتقد است که نقطه صفر، تصورات بدیهی انسان است. 🔹فیلسوفان قدیمی‌تر نیز بر این باور بودند که این نقطه از بدیهیات منطقی آغاز می‌شود. 📌کانال فکرت؛ 🆔 @fekrat_net

📝 #یادداشت ♦️متوقعان تشویق و قدردانی 🔸علم انسانی و اجتماعی، لااقل در شرایط بحرانی، ناکارآمد است. 🔸این علم اولا تصویر روشنی از بحران ندارد و ثانیا برای دخالت و رفع معضلات بحرانی، دستورالعمل‌های کارآمدی ندارد و مهم‌تر از همه با مساله مهم تعارضات نظر و عمل درگیر است. 🔸همه این مسائل باعث شده است که اصحاب علم انسانی و اجتماعی در شرایط بحرانی مانند #کرونا_ویروس، احساس بیهودگی کنند. ✍️نویسنده: دکتر داود مهدوی‌زادگان 🔻ادامه مطلب: 🌐 http://fekrat.net/?p=1114 📌کانال فکرت؛ 🆔 @fekrat_net

📝 #یادداشت ♦️متوقعان تشویق و قدردانی 🔸اینکه در میانه بحران و بلای طبیعی جهانی، گروهی از دانش‌آموختگان نجوا کرده و درباره عدم‌دلجویی و قدردانی از زحمات‌شان گلایه و شِکوه کنند، کار طبیعی و پسندیده‌ای به‌نظر نمی‌آید. 🔸مگر از دیگر گروه‌ها در این شرایط اضطراری و بحرانی، چقدر تقدیر می‌شود که از این گروه نمی‌شود. 🔸برخی از پزشکان و پرستاران در راه خدمت به مبتلایان #ویروس‌_کرونا، جان خود را از دست داده‌اند و متاسفانه تاکنون فرصت بزرگداشتی در سطح ملی از آنان فراهم نشده است. 🔸در‌حالی‌که لااقل نگارنده جایی نخوانده و نشنیده است که فردی از اصحاب علوم‌انسانی در راه مقابله با کروناویروس، جان خود را از دست داده باشد. 🔸آیا باید چنین خواسته‌ای را به‌حساب احساس نیاز پاره‌ای از اصحاب علوم‌انسانی به تقدیر و تشکر گذاشت؟ 🔸اگر چنین باشد که حکایتی از چالش روانشناختی آنان است. با وصف این، دلیل ندارد که این گفته چندان جدی گرفته شود. 🔸به‌علاوه از زحمات برخی از گویندگان این سخن، همه‌ساله در اشکال مختلف تقدیر و تشکر به‌عمل می‌آید، از تقدیر در جشنواره‌ها گرفته تا رونمایی از آثار و دیدارهای اختصاصی با کارگزاران عالی‌رتبه و بزرگداشت‌های محفلی. 🔸برخی از آنان از سوی چندین پژوهشگاه و پژهشکده مورد حمایت واقع می‌شوند. 🔸جشنواره فارابی هم اختصاص به تجلیل از آثار برگزیده علوم‌انسانی دارد. 🔸فرصت‌های آموزشی و پژوهشی که برای این گروه از شِکوه‌کنندگان فراهم است، برای بسیاری از افراد فراهم نیست. 🔸برخی از آنان مشاوران عالی‌رتبه نهادهای رسمی و غیررسمی دستگاه‌های دولتی و مردمی هستند. 🔸بعضا از اعضای مهم هیات‌های ممیزه مراکز آموزشی و پژوهشی‌اند. حمایت‌های مادی و معنوی حاکمیتی برای بسط وگسترش علوم‌انسانی و اجتماعی کم نبوده است. ✍️نویسنده: دکتر داود مهدوی‌زادگان 🔻ادامه مطلب: 🌐 http://fekrat.net/?p=1114 📌کانال فکرت؛ 🆔 @fekrat_net

📝 #یادداشت ♦️عدالت‌خواهی جوکری … #نظام_سرمایه‌_داری که خود مسبب ضعیف شدن طبقه متوسط و له شدن طبقه ضعیف میان چرخ‌دنده‌های پیشرفت عده‌ای سرمایه‌دار است، وقتی می‌خواهد به شما اعتراض به وضع موجود را آموزش دهد آشوب و کشتار را می‌آموزد! ✍️نویسنده: حمیدرضا باقری 🔻ادامه مطلب: 🌐 http://fekrat.net/?p=1117 📌کانال فکرت؛ 🆔 @fekrat_net

📝 #یادداشت ♦️عدالت‌خواهی جوکری … 🔹 #نظام_سرمایه_‌داری که خود مسبب ضعیف شدن طبقه متوسط و له شدن طبقه ضعیف میان چرخ‌دنده‌های پیشرفت عده‌ای سرمایه‌دار است، وقتی می‌خواهد اعتراض به وضع موجود را آموزش دهد آشوب و کشتار را می‌آموزد. 🔹شاید تصور شود این آشوب طلبی صرفاً نسخه‌ای برای کشورهای ما و عراق و… است. 🔹فرصتی شد تا #فیلم_جوکر را ببینم، یک دلقک شکست‌خورده که زیر چرخ‌های نظام اقتصادی و اجتماعی سرمایه‌داری له شده است و حالا تصمیم می‌گیرد دست به انتقام و آشوب بزند، اول با کشتن چندنفر که به او حمله کرده‌اند طعم انتقام و قدرت را می‌چشد و احساس حقارتی که به او تحمیل شده بود را به کمک قدرت یک اسلحه جبران می‌کند و دست به آشوب می‌زند. 🔹کارگردان اگرچه تلاش کرده است تا آشوب او و انتقام خواهی او را موجه جلوه دهد اما نتوانسته غرق شدن او در این آشوب را پنهان کند. 🔹جوکر اول از همه از زنی که با او ارتباط دارد و جز محبت از او ندیده است آغاز می‌کند و بعد از آن مادرش را می‌کشد و به سرعت داستانش به اوج می‌رسد و با کشتن یک مجری که او را تحقیر کرده است، در برنامه زنده تلوزیونی کل جامعه به هیجان و آشوب در می‌آید. 🔹اما چرا نظام سرمایه‌داری که خود مسبب ضعیف شدن طبقه متوسط و له شدن طبقه ضعیف میان چرخ‌دنده‌های پیشرفت عده‌ای سرمایه‌دار است، وقتی می‌خواهد به شما اعتراض به وضع موجود را آموزش دهد آشوب و کشتار را می‌آموزد؟ 🔹شاید تصور شود این آشوب طلبی صرفاً نسخه‌ای برای کشورهای ما و عراق و… است. 🔹اما خیر، نظام سرمایه‌داری ابتدا با سرگرم کردنتان به موسیقی و ورزش و شکم و زیرشکم شما را کوچک می‌کند و به بی‌تفاوتی می‌کشاند اما این اوضاع دوام نخواهد داشت و فشارها بر شما آنقدر زیاد خواهد شد که از یک جا به بعد هیچ چیز توجه شما را از فشار سیستم و بی‌عدالتی آن منحرف نمی‌کند. 🔹نظام سرمایه‌داری برای موج سواری جدیدش بر طبقه ضعیف، نسخه جدیدی به اسم آشوب و کشتار دارد، چرا که بازنده این بازی جدید هم باز خود مردم هستند. ✍️نویسنده: حمیدرضا باقری 🔻ادامه مطلب: 🌐 http://fekrat.net/?p=1117 📌کانال فکرت؛ 🆔 @fekrat_net

📰 #پرونده_ویژه 🖌 #سخن_نگاشت 🔻(بخش اول) 🔹«همه زحمت انبیا برای این بود که یک #عدالت اجتماعی درست بکنند برای بشر در اجتماع، و یک عدالت باطنی درست کنند برای انسان در انفراد.» 📚(صحیفه امام، ج۱۱،ص ۳۸۶) 📌کانال فکرت؛ 🆔 @fekrat_net