📚«تورم علم اصول» از دیدگاه امام خمینی ✍️ به قلم استاد موالی زاده 📙بخش2️⃣ از مقاله (مکتب اصولی امام خمینی) 🔷یکی از نقدهای بنیادین امام خمینی به علم اصول رایج که برآمده از نگرانی و دغدغه مندی ایشان نسبت به کارآمدی آن علم می باشد ، دور شدن اصولیون در برخی از مباحث از غرض و غایت علم اصول یعنی استنباط احکام شرعی ، می باشد . 🔹گاهی مباحثی در علم اصول مطرح می گردد ، گویی مقدمیت این علم از برای فقه فراموش شده و غرض استنباط احکام شرعی نقشی نمادین یافته ، و همین عامل گستردگی و «تورم» بی منطق علم اصول گشته تا آنجا که کارآمدی علم اصول به چالش کشیده شده است . 🔶امام خمینی یکی از عوامل «تورم» علم اصول را طرح مباحث علمی و مناقشات کم فائده در ذیل مسائل اصولی توسط اصولیون می داند . 🔸طلبه در مواجه با علم اصول ، با مسائلی روبرو می گردد که با آنکه نیازمند صرف زمان و انرژی فکری فراوان بوده اما تاثیر بسزائی در فرآیند استنباط فقهی ندارد و فاقد کارآمدی مورد انتظار می باشد . از این رو ، امام خمینی در یکی از سفارش های خود به طلاب علوم دینی طالب اجتهاد می گوید : «فطالب العلم والسعادة لابد وأن يشتغل بعلم الاصول بمقدار محتاج إليه- وهو ما يتوقف عليه الاستنباط-، ويترك فضول مباحثه أو يقلله، وصرف الهم والوقت في مباحث الفقه» 💠بنابراین ، از نگاه امام خمینی اگر بحثی و مساله ای را در علم اصول باشد که در شناخت و استنباط دین نقشی بس اندک داشته باشد ، بی ارزش تلقی می شود و سزاوار نیست طلبه وقت خود را صرف یادگیری آن کند ؛ زیرا مباحث علم اصول از سنخ ادراکات اعتباری و قرار داد عقلایی است که ارزش آنها تابع غرض داشتن آنهاست تا دچار لغویت نگردند . 🔷امام خمینی گرفتار شدن علم اصول به چنین مباحث کم بهره را ناشی از روش اصولیان متاخر می داند که با تفنن های علمی خود به بهانه تقویت ذهن طلاب یا ثمره علمی صرف ، ناخواسته به تورم و گسترش بی منطق علم اصول دامن زده اند . 🔹ایشان در کتاب مناهج می گوید : « و قد أدرج المتأخرون‏ بعض المسائل التي لا ابتلاء بها رأسا أو قليلة الفائدة جدا في فنهم لأدنى مناسبة، إما تشييدا لأذهان المشتغلين، أو لثمرة علمية، أو لدخالة بعيدة في الاستنباط.» 🔶یکی دیگر از عوامل «تورم» علم اصول در نگاه امام خمینی ، طرح مسائل مربوط به علوم دیگر است که اصولیون به جهت ناخرسندی از کیفیت پرداخت دانشمندان آن علوم ، اقدام به طرح مجدد آن در علم اصول کرده اند . 🔸با گشتی در علم اصول شاهد مباحثی از علوم مختلف همانند ادبیات ، لغت ، منطق ، کلام و فلسفه و حتی فقه و قواعد فقهیه هستیم که گاهی بیش از علم مربوط ، بدان پرداخته می شود . 🔸البته می توان با استناد به مساله «تداخل علوم» بر اساس دیدگاه «مرکب اعتباری» یا دیدگاه «تعدد غرض در یک مساله» به واسطه نگاه عقلایی به مساله «تمایز علوم» ، بر بقاء این مسائل در علم اصول پافشاری کرد اما سزاوار است در فضای آموزشی با تکرار آموزش یک مساله در علوم مختلف ، اسباب خستگی و بیزاری علمی به جهت طولانی شدن دوره تحصیل فراهم نگردد و دیر رسیدن به فقه به عنوان ذی المقدمه طالب علم را دچار «افسردگی علمی» نکند . ⭕️و این نکته بسیار ارزشمندی است که باید در فراگیری علم اصول بدان توجه کرد . #امام_خمینی #مکتب_اصولی_امام #علم_التقنین #استاد_موالی_زاده @almohkamat