#یادداشت #خبر_علمی #جلسه۲۷ #روز_‌سه‌شنبه علوم انسانی اسلامی و موضوع شناسی با چه ابزاری بناست علوم انسانی را بازنگری کنیم؟ مقصود ما بازنگری از حیث فهم دینی و فهم اسلامی است. اگر بنا باشد خود فهم دینی و معرفت دینی ما که فهم از کتاب و سنت هست، خود در قبضه معارف عصری باشد، آن وقت آیا این بازنگری ممکن است؟ این بحث، هم در مسئله بازنگری مطرح است و هم برای خود تحولات؛ البته معرف دینی بحث مهمی است. این بحث‌های قبض و بسطی که در سی سال اخیر مطرح بوده از همین قسم و برای اثبات این سیال بودن است. نکته مهم این است که وحی منبع جوشان معارف دینی است و ابزار می‌خواهد و ابزارش قاعدتاً و معمولاً زبان است اما ممکن است راه‌های دیگری هم وجود داشته باشد. بحث مهمی ذیل این مسئله مطرح می‌شود که فقیه عمدتاً با حجت و اعتبار مواجه است و حجیت و اعتبار در بحث‌های عملی مشکلی ندارد؛ فرقی نمی‌کند که مراد شما از حجیت معذریت و منجزیت است یا وسطیت در اثبات، زیرا عملی که از روایات استخراج می‌شود همیشه یقینی نیست؛ و به مدلول در سند هم یقین نداریم لذا در بسیاری از موارد مدلولش ظنی است، منتها گفتیم عمل به ظن در امور عملی مانع و اشکالی ندارد. حیات انسانی در گروی معارفی است که بر سبک زندگی ما اثر می‌گذارد. مثلا این که ما موحد باشیم یا نباشیم در برنامه‌ریزی آموزش و پرورش اثرگذار است. منتها به لحاظ عملی این معرفت چه اثری دارد؟ پس گاهی عمل به ظنیات در امور معارفی که به عمل منتهی باشد حجت است. 🌐 مدرسه فقه و اصول دارالعلم ┏━━━━━━━━━🕌🕌┓ @feqhovaosol_darolelm ┗📚📚━━━━━━━━━┛ ‌‌

#یادداشت #خبر_علمی #جلسه28 #روز_‌سه‌شنبه موضوع شناسی در فقه سیاسی استاد محترم در ابتدا رایج‌ترین معنای موضوع، فقه و سیاست را ارائه و در ادامه به بیان رابطه فقه و فقه سیاسی و اهمیت ویژه آن اشاره کردند. سیاست یعنی جریان قدرت در جامعه. طبق نظریه حقوقدان معروف فرانسوی آقای لئون دوگی، جریان قدرت یعنی هر جامعه انسانی بلا استثناء از دو طبقه تشکیل می‌شود: اول طبقه فرمان‌روا و دوم طبقه فرمان‌بر. فرایند صدور فرمان از طبقه فرمانروا و اطاعت و اجرای آن از ناحیه طبقه فرمانبر را جریان قدرت می‌گویند. چهارده قرن قبل از او امیرالمؤمنین (علیه السلام) در نهج البلاغه همین مطلب را با عبارتی شیوا و با تفصیل بیشتر و زیباتری بیان فرمودند که لابُدَّ لِلنّاسِ مِن أَمِیرٍ بَرٍّ أَو فاجِرٍ. مراد ما از فقه سیاسی آن دسته از مباحث فقهی است که موضوع آن جریان قدرت در جامعه می‌باشد. بزرگ‌ترین مصداق جریان قدرت در جامعه، قدرتی است که از ناحیه حکومت اعمال می‌شود و توسط دیگران اعم از مردم عادی، سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف اطاعت می‌شود. در نتیجه فقه سیاسی عنوان وسیعی است که یکی از زیر مجموعه‌های آن فقه حکومتی است. استاد محترم در ادامه، به ذکر مثال‌ها و مصادیقی از موضوعات مطروحه در ذیل مسئله فقه سیاسی پرداختند. موضوعاتی مثل امنیت، حمایت از دولت و حکومت (با بیان اختلافات فقها در زمان مشروطه)، مسئله قانون‌گذاری در عصر غیبت، مسئله مساوات و حق رای بانوان. 🌐 مدرسه فقه و اصول دارالعلم ┏━━━━━━━━━🕌🕌┓ @feqhovaosol_darolelm ┗📚📚━━━━━━━━━┛ ‌‌

#یادداشت #خبر_علمی #جلسه29 #روز_‌سه‌شنبه مقدمات علمی موضوع شناسی عرض کردیم موضوع‌شناسی در فقه معنایابی، مفهوم‌یابی و مصداق شناسی است. در این قسمت 6 بحث را اجمالا مطرح می‌کنیم. 1. تفاوت موضوع و مصداق؛ موضوع، عنوان کلی است که در خطاب شرعی اخذ شده است؛ مثلِ الخمر حرام، اما مصداق، فرد خارجی است که در خارج این مفهوم باید بر آن تطبیق شود. اینکه این عنوان بر فرد خارجی صدق می‌کند یا نه، وظیفه مکلف است یا مجتهد؟ برخی قائل به عدم ورود فقیه و یرخی مثل محقق نائینی قائل به تفصیل هستند. 2. مسامحه؛ در تطبیق عناوین بر مصداق، مسامحات عرفی قابل قبول است یا نه؟ یا باید به دقت‌های عقلی مراجعه کرد؟ 3. تغیر مصادیق؛ بر اساس تکامل زندگی بشر، مصادیق موضوعات فقهی ما بسیار تغییر کرده است. ما در زمان قدیم بیع داشتیم و با هم تبادل جنس می‌کردند و الان با بیع در فضای مجازی مواجه هستیم و این تحول مصداق است. آیا خطابات ما شامل بر تحولات خرید و فروش در فضای مجازی هم می‌شود؟ 4. ارتباط تشخیص مصادیق با کارشناسان علوم تجربی؛ در برخی موارد برای تشخیص مصداق باید حتماً از کارشناسان علوم تجربی استفاده کنیم. مثلاً در مسئله رؤیت هلال، آیا اتحاد افق معتبر است یا نه؟ در این بحث طلوع و غروب ماه، بحث کارشناسی علم هیئت و ستاره شناسی مطرح است. 5. در تشخیص مصداق آیا فهم متعارف معتبر است؟ آیا عناوین حمل بر متعارف می‌شود یا نه؟ مبنای مشهور حمل بر متعارف است، چون دلیل و اطلاقات از غیر متعارف انصراف دارد. 6. شبهات مصداقیه 🌐 مدرسه فقه و اصول دارالعلم ┏━━━━━━━━━🕌🕌┓ @feqhovaosol_darolelm ┗📚📚━━━━━━━━━┛ ‌‌