✅ حجه الاسلام زمانی فرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» مطرح کرد؛ ⬅️ برای اهمیت یک بحث در علم فقه، سه ملاک وجود دارد؛ 1) بحث فقهی مورد ابتلای مکلفین باشد. 2) حکم این موضوع از لحاظ کمی و کیفی فراوان و پیچیده باشد.3) وجود آثار و نتایج قابل توجه در اجتماع داشته باشد. ⬅️ تعریف جامع و مانع فضای مجازی از نگاه ما عبارت است از؛ فضایی که دارای وجود ثانوی می‌باشد و به وسیله تجهیزات الکترونیکی پدید آمده است. ⬅️ جنس در تعریف، وجود ثانوی است. وجود اولی، وجودی است که در عالم خارج آثاری برای آن مترتب می‌شود. وجود ثانوی غیر از وجود خارجی است مانند وجود ذهنی و لفظی. فصل در تعریف عبارت « به وسیله تجهیزات الکترونیکی پدید آمده است» می باشد؛ یعنی وجودی مراد است که به وسیله تجهیزات الکترونیکی ایجاد شده باشد. ⬅️ آیا تقسیم فضا و وجود به حقیقی و مجازی صحیح است؟ برخی از بزرگان مانند مقام معظم رهبری و آیت الله جوادی آملی بر این باور هستند که چنین تقسیم بندی صحیح نیست و فضای مجازی یک فضای حقیقی می‌باشد. ⬅️ آیت الله جوادی آملی در بیان دلیل خود بر این نظر می‌فرماید: آنچه مشاهده می‌شود این است که بر فضای مجازی آثار حقیقی مترتب می‌شود. از سوی دیگر هرچیزی که آثار حقیقی بر آن مترتب شود، حقیقی است؛ زیرا هرگز آثار حقیقی بر امر مجازی مترتب نمی‌شود. 📝 متن کامل: https://b2n.ir/n19619 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فضای_مجازی #حجه_الاسلام_زمانی_فرد 🔎@fiqhenezam_com

🔻 حجه الاسلام زمانی فرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» مطرح کرد؛ ✅ در اینکه فضاها به دو بخش حقیقی و مجازی تقسیم می‌شوند یا یک فضا هستند، دو نظریه مطرح است؛ عده‌ای این تقسیم را صحیح نمی‌دانند و بر این باور هستند که فضاهای موجود حقیقی می‌باشند. از دیدگاه این افراد تعبیر فضای مجازی، تعبیر مسامحه‌ای است. در مقابل عده‌ای دیگر بر این باور هستند که این تقسیم صحیح است که مختار ما نیز این نظر می‌باشد. ✅ کلمه مجاز دارای یک معنای لغوی و یک معنای فلسفی است. مجاز لغوی عبارت است از استعمال کلمه در غیر ماوضع له و مجاز فلسفی عبارت است از اسناد وجود به چیزی که حقیقتا موجود نیست. حال زمانی که به فضای مجازی کلمه فضای مجازی اطلاق می‌شود، مراد اصطلاح دوم است زیرا فضایی که به او اسناد وجود داده‌اند، ثانیا و بالعرض است نه اولا و بالذات. ✅ آیا آثار حقیقی برای خود فضا است یا برای وجود اولی؟ شخصی که خرید اینترنتی می‌کند آیا آن آثار برای فضای مجازی است یا برای جنس واقعی؟ فضای مجازی طریق است و اثر آن ثانیا و بالعرض می‌باشد؛ از این رو اگر جنسی در انبار نباشد، فضای مجازی چه چیزی را می‌خواهد ارائه کند؟ زمانی اثر حقیقی، وجود حقیقی را اثبات می‌کند که اثر اولا و بالذات باشد اما اگر اثر ثانیا و بالعرض مترتب شود نمی‌تواند حقیق بودن منشأ اثر را اثبات کند. ✅ فضای مجازی دارای موضوع شناسی‌های مهم است که باید شخص فقیه برای فهم موضوع، ورود کند تا بتواند حکم صحیح آن را استنباط نماید؛ مانند فیلترینگ اینکه فیلترینگ چیست، کارکردآن چگونه است، آیا دخالت در حق مالکیت دیگران است، حق حاکم است یا حق مردم و... باید این موارد مشخص شود تا فقیه بتوان حکم صیحیح صادر کند. 📝 متن کامل: yun.ir/qzlce ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فضای_مجازی #حجه_الاسلام_زمانی_فرد 🔎@fiqhenezam_com

حجه الاسلام زمانی فرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» مطرح کرد؛ ✅ مال را به یک اعتبار می‌توان به سه قسم تقسیم کرد؛ مال حقیقی: مالی است که علاوه بر وجود خارجی دارای ارزش ذاتی نیز می‌باشد مانند خوراک و پوشاک. مال اعتباری: اموالی که وجود خارجی دارند اما ارزش آنها اعتباری است مانند اسکناس، سکه و ... مال مجازی: مالی که وجود آن در فضای مجازی است و در عالم خارج وجودی ندارد مانند مقدار پولی که در کارت‌های اعتباری وجود دارد. ✅ فقها برای مالیت چهار ملاک ذکر کرده‌اند: نخستین ملاک که ملاک مشهور فقها نیز می‌باشد عبارت است از اینکه: مال آن چیزی است که عقلا به ازای آن مال می‌دهند. دو ایراد بر این ملاک وارد می‌باشد: نخست اینکه این تعریف مشتمل بر دور است؛ زیرا در تعریف مال از لفظ مال استفاده شده است. دوم اینکه این تعریف مانع اغیار نیست؛ زیرا برخی از اشیاء وجود دارند که برای آنها پول داده می‌شود اما به آنها اطلاق مال نمی‌شود مانند هزینه‌ای که برای به دست آوردن مناصب حکومتی می‌شود. ✅ دومین ملاک را آیت الله بجنوردی بیان کرده است. ایشان بر این باور است هر چیزی که از نیازهای انسان محسوب و برای او دارای ارزش باشد، مال نامیده می‌شود. این تعریف نیز دارای اشکال می‌باشد؛ زیرا برخی امور هر جند برای انسان دارای ارزش می‌باشد و انسان نیز به آن نیاز دارد اما به آنها مال گفته نمی‌شود. ✅ ملاک سوم را مرحوم میلانی بیان کرده است. ایشان می‌فرماید: ضابط مالیت معنای لغوی آن است و مال در لغت از کلمه میل است ؛ براین اساس ضابط مالیت «کل ما یمیل الانسان» هر چیزی که انسان به سوی او میل پیدا کند، می‌باشد. 📝 متن کامل: https://b2n.ir/y79854 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فضای_مجازی #حجه_الاسلام_زمانی_فرد 🔎@fiqhenezam_com

🔻 حجه الاسلام زمانی فرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» مطرح کرد؛ ✅ ملاک چهارم مالیت را مرحوم ایراوانی در کتاب حشیه مکاسب بیان کرده است. ایشان بر این باور می‌باشد که نیازمندی و رغبت ملاک مالیت هستند. تا زمانی که انسان به چیزی نیاز پیدا نکند، آن شیء ارزش اقتصادی ندارد.از سویی دیگر اگر انسان نیاز شدید داشته باشد و عرضه کم باشد، ارزش آن شیء زیاد می شود. ✅ بحث دیگر، یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا اموال مجازی مال محسوب می‌شوند؟ با توجه به ملاکی که بیان شد اگر دو ملاک نیاز و رغبت در اموال مجازی وجود داشت آنها مال محسوب می‌شوند. همانگونه که ملاک یاد شده در اموال حقیقی و اعتبار وجود دارد در اموال مجازی نیز جریان دارد و بر او عنوان مال صدق می کند. ✅ باید به این نکته توجه داشت که احکام شارع مقدس در معاملات امضایی است. آنچه در رابطه با احکام امضایی در علم اصول بحث می‌شود این است که آیا باید دلیلی بر امضا شارع داشته باشیم یا عدم الردع او کافی است؟ پاسخ این است که اگر در ادله شرعی منعی برای آن پیدا نکردیم همان مقدار کافی است و این حاکی از این است که شارع بنای عقلا را قبول دارد. ✅ بر اساس این فرمایش رسول اکرم صل‌الله‌علیه‌واله که «الناس مسلطون علی ااموالهم» از نظر شارع مقدس حکم مال سلطنت است. سلطنت به این معنا است که برای مالک جایز می‌باشد هر گونه تصرفی را در مال خود انجام دهد. اگر چیزی از جهت عقلایی و شرعی مالیت پیدا کرد، حکم آن جواز جمیع تصرفات است. ✅ در اموال مجازی نیز انواع تصرفات جایز است الا اینکه دلیل خاصی وجود داشته باشد؛ مانند تصرف ربوی. قاعده اولیه این است که اموال مجازی از نظر عقلایی و شرعی مال محسوب می‌شوند. حال که مالیت آن اثبات شد، حکم سلطنت بر او بار می‌شود. متن کامل: https://b2n.ir/z04819 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فضای_مجازی #حجه_الاسلام_زمانی_فرد 🔎@fiqhenezam_com

✅ حجه الاسلام زمانی فرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» مطرح کرد؛ ⬅️ علامه طباطبایی در کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم، اعتباریات به دو بخش قبل الاجتماع و بعد الاجتماع تقسیم کرده است. ایشان در مقاله دوم این کتاب می‌نویسد: «اعتباریات با نخستین تقسیم به دو قسم منقسم می‌شوند: اعتباریات پیش از اجتماع و اعتباریات بعد از اجتماع. ⬅️ علامه اعتبارات قبل الاجتماع را به پنج بخش تقسیم می‌کند که در ادامه به سه مورد آن اشاره می‌شود. 1️⃣ اعتبار ضرورت و غایت؛ انسان به واسطه قوه عاقله خود بسیاری از امور را به منفعت خود می‌داند؛ به عنوان نمونه انسان در هنگام تشنگی آب را به منفعت خود می‌داند یا در هنگام گرسنگی غذا را به منفعت خود می‌داند. ⬅️ اعتبار یک قرار داد ذهنی است و فرد در ذهن خود می‌گوید من گرسنه هستم باید سیر بشوم و غذا من را سیر می‌کند؛ از این جهت غذا خوردن را کمال خود می‌داند. بنابراین عقل انسان ضرورتها را در مواردی که کمال او محسوب می‌شود تشخیص می‌دهد. تعبیر آن در ادبیات فارسی «باید» می‌باشد و در میان اهل علم از تعبیر عقل عملی استفاده می‌شود. 2️⃣ اعتبار حسن و قبح فردی؛ هرگاه انسان امری را با ذات خود سازگار بداند آن را حسن می‌نامد و هر امری را ناسازگار بداند، آن را قبیح می‌نامد. 3️⃣ انتخاب اسهل؛ «هر قوه فعاله طبیعی هر گاه با دو فعل مواجه شود که از جهت نوع، متشابه ولی از جهت صرف قوه و انرژی، مختلف یعنی یکی دشوار و پر رنج و دیگری آسان و بی‌رنج بوده باشد ناچار قوه فعاله به سوی کار بی‌رنج تمایل کرده و کار پر رنج را ترک خواهد گفت متن کامل: https://b2n.ir/k10977 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فضای_مجازی #حجه_الاسلام_زمانی_فرد 🔎@fiqhenezam_com

♦️اقسام مالکیت در فضای مجازی / جایگاه متاروس در اقسام مالکیت ✅ حجه الاسلام زمانی فرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» مطرح کرد؛ ⬅️ ملکیت در فضای مجازی در دو بخش حقیقی و اعتباری مورد بحث قرار می‌گیرد. ملکیت حقیقی عبارت است از مالکیتی که بر اساس عوامل خارجی تحقق پیدا می‌کند و قابل سلب نمی‌باشد. ملکیت اعتباری مالکیتی است که بر اساس قرارداد تحقق پیدا می‌کند و قابل سلب می باشد. ⬅️ ملکیت حقیقی بر سه قسم است؛ نخست ملکیت خداوند نسبت به عالم امکان. دوم مالکیت انسان نسبت به نفس و قوای خود و سوم مقوله مِلک؛ ملک از مقولات دهگانه‌ای است که عرضی می‌باشد. ⬅️ برای مکلیت اعتباری تقسیم بندیهای مختلفی وجود دارد. از یک جهت به ملکیت عین و مکلیت منفعت تقسیم می‌شود. از جهت دیگر متعلق آن یا موضوع حقیقی است مانند کتاب، خانه و... یا موضوع مجازی مانند مالکیت نرم افزارهایی که کاربرد آنها در فضای مجازی می‌باشد. ⬅️ متاورس مقوله جدیدی می‌باشد که در فضای مجازی ایجاد شده و با استقبال گسترده‌ای مواجه شده است. متاورس به معنای ما بعد دنیا می‌باشد. در متاورس شما هر آنچه می‌خواهید را می‌توانید خرید و فروش کنید اما استفاده و کاربرد آن فقط در فضای مجازی است. ⬅️ آیا مالکیت مجاز در مجاز از دیدگاه اسلام پذیرفته شده است و یک فرد مسلمان می‌تواند در متاورس سرمایه گذاری کند و از آن طریق کسب درآمد کند؟ متن کامل: https://b2n.ir/p09052 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فضای_مجازی #حجه_الاسلام_زمانی_فرد 🔎@fiqhenezam_com

♦️متاورس و جایگاه آن در اقسام مالکیت شرعی ✅ حجه الاسلام زمانی فرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» مطرح کرد؛ ⬅️ متاورس عبارت است از اینترنت پیش رفته. نسبت فضای اینترنت کنونی با فضای متاورس، ناقص با کامل است؛ به این معنا که در فضای اینترنت فعلی افراد به وسیله دو بعد بینایی و شنوایی با طرف مقابل خود ارتباط برقرار می‌کنند اما در متاورس با سه بعد این ارتباط برقرار می‌شود. ⬅️ تفاوات متاورس با اینترنت فعلی در این است که در متاورس چند قدم به حالت حقیقی نزدیک می‌شوید به گونه ای که احساس انسان به وجود طرف مقابل قوی‌تر می‌شود. ⬅️ شرکت‌هایی که متعهد ایجاد فضای متاورس هستند، فضا را به طرف مقابل یا اجاره می‌دهند یا می‌فروشند؛ به تعبیر دیگر در متاورس قابلیت خرید و اجاره فضای متاورس وجود دارد. چند سوال در اینجا مطرح است؛ نخست اینکه اگر مالکیت مجازی منتهی به مالکیت حقیقی شود، آیا از نظر فقه ما مشروع است؟ دوم اگر مالکیت مجازی منتهی به مالکیت حقیقی نشود مانند متاورس، آیا مشروعیت دارد یا ندارد؟ متن کامل: https://b2n.ir/t35263 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فضای_مجازی #حجه_الاسلام_زمانی_فرد 🔎@fiqhenezam_com

♦️لازمه تصرف مالک، تأیید عقل و شرع است ✅ حجه الاسلام زمانی فرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» مطرح کرد؛ ⬅️ از آثار مالکیت، سلطنت می‌باشد. شارع نیز بر اساس روایت «الناس مسلطون علی اموالهم» چنین امر عقلائی را امضا کرده است. ⬅️ تقریر استدلال به این روایت چنین است که کلمه «مسلطون» اطلاق دارد و شامل انواع تصرف می‌شود. از این رو هر کسی می‌تواند نسبت به ملک خود، انواع تصرفات را انجام بدهد. ⬅️ هر چند این حدیث عامی است، اما از نظر مبانی رجالی و فقهی شیعه، می‌توان به آن استناد کرد. زیرا اصحاب به این حدیث عمل کرده‌اند و عمل اصحاب، باعث حجیت پیدا کردن حدیث می‌شود. شیخ طوسی در کتاب خلاف، اولین فردی می‌باشد که بر اساس این حدیث، اقدام به صدور فتوا کرده است. 🔻 آیا مالک هر گونه که بخواهد می‌تواند با مال خود برخورد کند یا میزان تسلط او در حدود شرع و عقل است؛ به عنوان نمونه در زمانی که مواد غذایی در جامعه کم است، شخصی می‌تواند با استناد به این روایت، مال خود را احتکار کند. ⬅️ زمانی که حاکم مصلحت بداند می‌تواند سلطنت مالک را محدود کند. حاکم شرع در قالب حکم حکومتی و در راستای مصلحت جامعه می‌تواند مانع از سلطنت شخصی بشود. 📝متن کامل: https://b2n.ir/u76566 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فضای_مجازی #حجه_الاسلام_زمانی_فرد 🔎@fiqhenezam_com

♦️ممنوعیت تصرف مال غیر در فضای مجازی ✅ حجه الاسلام زمانی فرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» مطرح کرد؛ ⬅️ در غالب موارد ابواب معاملات، شارع مقدس جنبه امضایی دارد نه تاسیسی. شارع یا بنای عقلا را توسعه داده یا آن را محدود کرده است. ⬅️ بنای عقلا بر این است که غیر مالک حق تصرف در مال را ندارد مگر با اذن مالک. از این جهت اگر شخصی بدون اذن مالک در مال غیر تصرف کند، مورد مواخذه قرار می‌گیرد. ⬅️ امضای شارع در مواقعی به لفظ صریح است مانند اینکه بنای عقلا به صورت صریح در روایات ذکر شده است. در مواقعی نیز به عدم الردع است؛ یعنی بنای عقلا در مرعا و منظر شارع انجام می‌شده و او رد نکرده است. ⬅️ «لَا يَحِلُ‏ مَالُ‏ امْرِئٍ‏ مُسْلِمٍ‏ إِلَّا بِطِيبَةِ نَفْسه».‏ این روایت بر عدم جواز تصرف در مال مسلمان مگر با رضایت، دلالت می‌کند. ⬅️ این روایت در کتب حدیث عامه ذکر شده و در کتب اربعه امامیه نیامده است. به نظر می‌رسد سند این حدیث از جهت خاصه قابل قبول باشد؛ زیرا مشهور به این حدیث عمل کرده‌اند. معتقد هستیم شهرت عملی، ضعف سند را جبران می‌کند. ⬅️ امضایی که پیامبر نسبت به بنای عقلا می‌کند، امضای صددرصدی نیست. به این نحو که عقلا می‌گویند «لَا يَحِلُ‏ مَالُ احد‏» اما پیامبر اکرم صل الله علیه و اله می‌فرماید «لَا يَحِلُ‏ مَالُ‏ امْرِئٍ‏ مُسْلِمٍ‏ إِلَّا بِطِيبَةِ نَفْسه». عقلا قید مسلم را نیاوردند اما پیامبر فقط مال مسلمان را مشمول این قاعده می‌داند. ادامه مطلب: https://b2n.ir/h24096 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فضای_مجازی #حجه_الاسلام_زمانی_فرد 🔎@fiqhenezam_com