امتیازات کتاب رجال تفسیری 🔹 نکته دیگر از این جهت که این اثر یک اثر رجالی است می ‌توان آن را با کتاب ‌های رجالی دیگر -ولو اینکه آن کتاب ‌ها به زبان عربی است- مقایسه کرد. این اثر در این مقایسه هم امتیازاتی دارد و آن امتیازها اجمالا این هستند که ما وقتی راوی را عنوان می ‌کنیم ذیل آن یک روایت از روایات تفسیری او را هم مورد اشاره قرار می ‌دهیم. این مساله در هیچ ‌کتاب رجالی نیست. نکته دوم این است که ما وقتی راوی را مطرح می ‌کنیم و می‌ خواهیم مثلا نسبت به مذهب و گرایش او اظهارنظر کنیم، تنها به اطلاعات تاریخی یا اطلاعات رجالیون گذشته بسنده نمی ‌کنیم، بلکه یک راه مهم که باید به آن توجه و احیا شود، این است که روایاتی که این راوی نقل کرده هم بررسی شود. آن هم باز مغفول واقع شده است و کمتر در کتاب‌های رجالی به چنین مساله‌ای توجه شده. ما با تتبع در منابع مختلف به جمع‌آوری روایات راوی می ‌پردازیم و از مجموع روایات او می ‌توانیم استظهار کنیم که این راوی مثلا شیعه بوده، شیعه دوازده‌امامی بوده، سنی بوده و گرایش فکری او به چه سمت ‌و سویی بوده است. در جرح ‌و تعدیل راوی آن‌هم ما تنها به گفته‌ های رجالیون بسنده نکرده ‌ایم، بلکه با تحلیل متن روایت او به نکاتی رسیدیم که می ‌توانیم از تحلیل مضامین روایاتش هم حُسن حال راوی را استظهار کنیم یا به وثاقت او اطلاع پیدا کنیم. همچنین ما در توثیق و تضعیف از دیدگاه رجالیون اهل سنت هم استفاده کره ‌ایم. این چند نکته‌ که ذکر شد از امتیازات این کتاب است. در پایان دوستان و علاقه‌مندان را به آن دومقاله‌ ای که معرفی کردم، ارجاع می ‌دهم تا بیشتر در جریان محتوای این کتاب قرار بگیرند. گزارش تصویری آیین رونمایی از کتاب گرانسنگ «رجال تفسیری»: https://b2n.ir/n35456 #آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

پنجمین محوری که مطرح کردیم #جرح‌_و_تعدیل_راوی و توثیق و تضعیف اوست. آیا راوی ثقه است یا ثقه نیست؟ که این مهم ‌ترین مبحث به علم رجال است که شما از راه شناخت توثیق و تضعیف راوی نسبت به روایت او و اعتبار و عدم اعتبارش هم می ‌توانید نظر بدهید. 👇👇👇👇👇

پیشگام دفاع از حریم ولایت @mjmehri

درس رجال استاد مردانی @ostadmardany110

پیشینه کتاب رجال تفسیری 🔹 کتاب‌ های فراوانی در زمینه #علم_رجال نوشته و همین سبب شده است #آیت_‌الله_جوادی_‌آملی که سه ‌دهه از عمر بابرکت خود را صرف تالیف کتاب ماندگار #تفسیر_تسنیم کرده‌اند، به این موضوع مهم هم توجهی ویژه پیدا کنند، چون یکی از روش‌هایی که در تفسیر قرآن به کار گرفته می‌شود تفسیر روایی و بهره‌گیری از روایات در تفسیر آیات است. چنانچه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان مبحث مستقلی تحت‌عنوان «بحثٌ روایی» منعقد کرده است. #آیت_‌الله_جوادی_‌آملی هم در تفسیر تسنیم ضمن اینکه از روش «تفسیر القرآن بالقرآن» بهره می‌گیرد، بابی را مستقلا اختصاص به بحث روایات داده و از آنجا که این روایات تفسیری -چنانچه اشاره کردیم- درطول تاریخ دچار آسیب‌ هایی شده، ایشان احساس کرده است روی #راویان_تفسیری هم باید کار جدی صورت بگیرد، چون کارهایی که تاکنون شده مربوط به روایات فقهی می‌ شود. به همین جهت این کار حدود 10 سال قبل آغاز شد. اصول و راهکارهای کلی از جانب ایشان داده شده بود. براساس راهکارهایی که ایشان داده بودند، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب که از تفاسیر معروف روایی به ‌حساب می ‌آید، محور کار قرار گرفت. چهارهزار راوی استخراج کرده‌ایم و بنا شد درباره هریک از آنان بحثی داشته باشیم. ابتدا درباره هر راوی یک گزارش اجمالی از شرح ‌حال وی ارائه می ‌دهیم و بعد بحث طبقه‌ اش را مطرح می ‌کنیم، بعد استادان و شاگردان او و بعد مبحث مربوط به مذهب و گرایشش را مورد بررسی قرار می‌ دهیم. آخرین بحث هم #تبیین_جایگاه_حدیثی_هر_راوی از نظر توثیق و تضعیف است که آیا می‌شود به حدیث او اعتماد کرد یا نه؟ چند جلد از این کار چاپ شده و مورد توجه قرار گرفته و تاکنون دومقاله در معرفی این اثر نوشته شده‌اند؛ یکی در فصلنامه نقد کتاب، شماره 8 و دیگری هم در مجله علمی-پژوهشی علوم حدیث، شماره 97 که این دومقاله به معرفی این کتاب پرداخته‌ اند و مبانی و قواعدی که در #توثیق_راویان به‌ کار گرفته می ‌شود در آنها ارائه ‌شده است. 👇👇👇👇👇

رجال استاد حیدری @rejalll

رجال (استاد شاه آبادی) @rejal_shahabadi

رجال سید جواد شبیری @hehjdjdndjdk

📘معرفی کتاب ✏️ تميز هذا التحقیق من الكتاب عن غيره بعدة أمور منها: 📍1- اشتمل في مقدمته على دراسة تناولت الكتاب ومؤلفه (100 صفحة تقريبا). 📍2- اشتمل على 11 فهرس من الفهارس الفنية. خمسة منها (للثقاة والممدوحين والضعاف والمجهولين والمهملين). وأعني بهم كل راو ثقة ورد ذكره في الكتاب وكل ممدوح وكل ضعيف الخ 📍3- اشتمل الكتاب على هامشين الأول منهما لبيان حال كل من ورد في سند الرواية من وثاقة أو مدح أو ضعف أو جهالة أو إهمال مع ذكر من وثق أو مدح أو ضعف. بالإضافة الى ذكر بعض المباني المفيدة لرفع الجهالة أو الإهمال أو مؤيدة وداعمة للمدح أو معارضة للضعف وغير ذلك. كأن يكون الراوي ممن روى في تفسير القمي. أو يكون ممن روى عنه البزنطي أو صفوان أو ابن أبي عمير. إلى غير ذلك من القواعد العامة التي يمكن أن يستفيد منها من يعتمدها. وأما الهامش الثاني فهو للتحقيق وقد اشتمل على تراجم جميع العناوين الواردة في الكتاب والبالغة (500) تقريبا. وايضا اشتمل على ما وقع من اختلاف في عملية ضبط النص وغير ذلك من المعاني اللغوية وبيان ما يحتاج الى بيان. 📍4- اشتمل الهامش على معالجة أهم المشاكل الموجودة في الكتاب والتي منها الروايات التي يفهم منها وقوع التحريف في القرآن. وقضية ابن سبأ والموقف الواضح من ابن عباس. وما ورد بصورة المدح وهو بالذم أشبه وكذلك الخلط الحاصل في ترجمة ابي بصير وغيرها كثير من التراجم. وهناك فوائد كثيرة جدا موجودة في الهوامش لم تذكر في المطبوعات السابقة. 📍5- اعتمد التحقيق على 6 مخطوطات أقدمها نسخت بتاريخ 577 هج. وكذلك استفدنا من المطبوع من خلال اجراء المقابلة معه والاستفادة من بعض ما ورد فيه من تعليقات اشرنا اليها في محلها. 📍 6- الكتاب حظي برعاية أبوية وإشراف مباشر من قبل عميد المحققين سماحة السيد محمد مهدي الخرسان أدام الله بقاءه ونفعنا ببركة دعاءة. وأيضا حظي بمراجعة سماحة السيد محمد باقر السيستاني حفظه الله. والذي كانت له ملاحظات مهمة وإشارات نافعة استفدنا منها كثيرا 🎙منقول عن المحقق دام عزه @rejal_shobeiri #️⃣ #رجال #کشی #رجال_کشی 🆔 @Rejal_science

✅ باب انسداد و نقش علم رجال در ارزیابی میراث روایی (1) 👤 حمیدرضا تمدن 🔸یکی از ابواب بسیار مهم در اصول فقه مبحث انسداد است که متأسفانه در حوزه های علمیه و دانشگاه ها هرگز مورد توجه قرار نگرفته و استادان نیز به راحتی از کنار آن عبور می کنند، حال آن که در بر دارنده مهم ترین نکات و ظرایف است که مطالعه آن را بر هر محقق علوم دینی ضروری می سازد. 📌1- یک نکته که از لا به لای مقدمات و تنبیهات باب انسداد جلب توجه می کند آن است که ادله کلامی بر التزام اجمالی به تراث حدیثی دلالت می کنند. نکته جالب آن است که تقریبا تمام اصولیان حتی پیروان مدرسه سید احمد بن طاووس تا آیت الله خویی و شاگردانشان هم به این نکته اذعان کرده اند. 📌2- در این میان برخی از پیروان مدرسه رجالی مذکور (با نهایت احترام به ایشان)، علم رجال را تنها حاکم بر ارزیابی میراث حدیثی قرار داده و اصل را بر عدم التزام به روایات می دانند مگر آن که خلافش (آن هم فقط به واسطه علم رجال) ثابت شود. حال آن که طبق مبنای مشهور قدما، نقش علم رجال تنها در مقام امتثال و جهت حصول فراغ یقینی پس از انحلال التزام اجمالی مذکور است نه اصل تنجیز. به عنوان مثال آیا روایت صحیحی که نماز به سمت قبله را بر ما واجب کرده، اصل نماز را نیز همان روایت واجب کرده است؟ مسلّما خیر. بنا بر این اصل الزام توسط ادله دیگر، پیش از آن که سخن از علم رجال به میان آید ثابت شده است. 📌3- البته بدیهی است که بحث التزام اجمالی با آنچه اخباریان ادّعا کرده اند بسیار متفاوت است. 📌4- مشهور فقیهان امامیه از زمان شیخ صدوق، سید مرتضی و شیخ طوسی تا شیخ انصاری و حتی آیت الله خویی (در آینده به فقیهان معاصر خواهم پرداخت ان شاءالله) تمسک به اصل برائت و عدم فحص کافی در اخبار را موجب از بین رفتن احکام و در نهایت اصل دین می دانند. 📌5-نکته عجیب آن است که طی سده اخیر و خصوصا با گسترش منهج آیت الله خویی، روش قدما و مشهور به کلی فراموش شده و آنچه سید احمد بن طاووس بنا نهاده به عنوان روش مشهور تلقی می شود. 📌6- تفاوت روش مشهور با آنچه امروزه مشهور نامیده می شود در بسیاری از مسائل اصولی و غیر اصولی قابل پیگیری است و تنها به نوع نگاه به میراث روایی و ابزار ارزیابی آن (ارزیابی به وسیله علم رجال یا کل علوم دینی) منحصر نمی شود که به شرط حیات در آینده به برخی از آنها خواهم پرداخت. 💢در انتها از همه محققان جوان علوم دینی تقاضا دارم فارغ از قیل و قال ها، به روش هایی که پیش از منهج موجود مشهور بوده است اهتمام بورزند. 🆔 @fiqh_osoul 🆔 @Rejal_science

#یادداشت #محمدباقر_ملکیان 🗒 وسائل الشيعه کتابی چند ويرايشي ✅ عادت بسياري از مؤلّفين است که پس از آن که کتابی را نگاشتند، پرونده آن را مختومه نمی کنند، بلکه به مرور بر آن می افزايند يا از آن کم می کنند. نمونه واضح آن کتاب قاموس الرجال مرحوم شوشتری است، که مؤلّف پس از چاپ اوّل و به مرور، زياداتی در حدّ چند مجلّد بر آن افزوده است. کتاب وسائل الشيعه نيز از همين گونه کتب است، يعني حرّ عاملی چندين مرتبه کتاب را تحرير نموده است، و در هر بار تحرير، تغييراتی داده است. مثلاً عنوان بابی را تغيير داده، يا بر تعداد روايات بابی افزوده و يا از آن کم کرده است. به نظر می رسد کتاب مستدرک الوسائل مرحوم نوری بر اساس تحرير غير نهايي کتاب وسائل الشيعه نگاشته شده است، از اين رو مکرّر اتفاق می افتد که محدّث نوری، حديثی را به عنوان استدراک بر وسائل نقل می کند، در حالی که مرحوم حر عاملی همان حديث را در همان باب وسائل الشيعه ذکر می کند. نمونه هايي از اين احاديث را ببينيد: وسائل الشيعه ح29141 = مستدرک الوسائل ح18898 وسائل 29887 = مستدرک 19392 وسائل 30892 = مستدرک 19979 وسائل 31442 = مستدرک 20263 وسائل 33630 = مستدرک 21551 وده ها نمونه ديگر.

☸️ گزارشی از برگزاری اولین جلسه کارگاه «مدیریت فرهنگی امامان علیهم السلام» در تاریخ 97/11/28 در موسسه امام هادی علیه السلام ⭐️ ✨اولین جلسه کارگاه آموزشی «مدیریت فرهنگی امامان علیهم السلام و تأثیر آن در اعتبارسنجی روایات شیعه» به همت موسسه امام هادی علیه السلام در قم برگزار شد. 📌در این کارگاه استاد سید علیرضا #حسینی_شیرازی مولف کتاب «اعتبارسنجی احادیث شیعه»1 ضمن تبیین تفاوت بنیادین دو رویکرد اعتبارسنجی «قرینه محور» و «راوی محور» به عنوان مقدمه بحث «مدیریت فرهنگی امامان علیهم السلام»، به بیان علت توجه صاحبان آثار کهن رجالی، به راویان دارای اثر حدیثی پرداختند. 📌ایشان با بیان جایگاه علمی حسن بن زین الدین شهید ثانی (صاحب معالم)، روش اعتبارسنجی او در کتاب «منتقی الجمان فی الاحادیث الصحاح و الحسان» را معرفی نموده و اشاره نمودند که وی نیز موضوع احکام دانشمندان رجالی را راویان دارای اثر حدیثی دانسته است؛ «اکثر الکتب المصنفه فی الرجال لمتقدمی الاصحاب اقتصروا فیها علی ذکر المصنفین...» 📌در ادامه استاد با توجه دادن به وقوع گسستی تاریخی از زمان علامه حلی در روش اعتبارسنجی روایات در شیعه، تاکید کردند: روش اعتبارسنجی «قرینه محور» یعنی روش قدما توجه به سه پدیده بنیادین «چرائی شکل گیری و گسترش حدیث»، «مسیر انتقال و گذر حدیث به آیندگان» و «شناخت سنجه های راستی آزمایی» را در خود جای داده است. 📌توجه به داده های راه یافته به نگاشته های نخستین اعتبارسنجی شیعه، آیندگان را متوجه مهمترین ویژگی روش قدما که همانا ماهیت نوشتاری داشتن میراث شیعی یا کتاب محوری است می نماید. 📌عضو هیئت علمی موسسه علمی فرهنگی امام هادی علیه السلام تاکید کردند: در رویکردهای رایج اشاره ای نسبت به نقش نهاد امامت در خصوص انتقال میراث حدیثی وجود ندارد؛ در صورتی که نقش اصلی در فراهم آوردن بستری مناسب برای انتقال آموزه ها به نسل های آینده با «کمترین میزان آسیب پذیری» و «بالاترین میزان باورپذیری» به روشی کاملا آگاهانه به عهده نهاد امامت بوده است. 🔹ترسیم ادامه ساختار این نظریه در خصوص نقش امامان علیهم السلام در مدیریت فرهنگی شان و تاثیر آن در اعتبارسنجی احادیث شیعه به یاری خدای متعال در جلسات آتی این کارگاه آموزشی در روزهای یکشنبه در موسسه امام هادی علیه السلام (قم) برگزار خواهد شد. ———————————————————————— 1️⃣ کتاب «اعتبارسنجی احادیث شیعه؛ زیرساخت ها، فرآیندها، پیامدها» اثر استاد سیدعلیرضا #حسینی_شیرازی در اردیبهشت ماه سال جاری، با حمایت موسسه علمی فرهنگی امام هادی علیه السلام و مشارکت سازمان «سمت» در همایش «اصالت میراث حدیثی شیعه» و توسط اساتید و فرهیختگان حوزه و دانشگاه رونمائی شد. #️⃣ #رجال #حدیث #اعتبار_سنجی 🆔 @Asalatemiras 🆔 @Rejal_science