💠الگویی برای روحانیون و مربیان حلقه‌های معرفتی
🔶از امام رضا نقل شده است که امیرالمؤمنین جلسات رسول خدا (صلوات‌الله‌علیهم) با اصحابشان را چنین توصیف فرمودند:
🔸«رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) هرگاه نزد گروهی می‌رفتند که نشسته بودند، در انتهای مجلس می‌نشستند و (دیگران را نیز) به همین کار دستور می‌دادند.
🔸سهم و بهره همه افراد حاضر در جلسه را ادا می‌کردند، به‌نحوی که هیچ‌یک از آنان گمان نمی‌کرد دیگری نزد پیامبر از او گرامی‌تر است.
🔸هرکس نزد ایشان می‌نشست، حضرت (خودشان جلسه را تمام نمی‌کردند، بلکه) آن‌قدر صبر می‌کردند تا خود آن شخص بلند شود و جلسه را ترک کند...
🔸خلقِ نیکوی ایشان شامل حال عموم مردم بود (نه فقط برای بعضی اقشار خاص).
🔸برای مردم پدری مهربان بودند و در برابر حق، همه برای ایشان یکسان بودند.
🔸جلسه ایشان، جلسه بردباری، حیاء، راست‌گویی و امانتداری بود.
🔸در جلسه ایشان، صدای کسی بلند نمی‌شد، حُرمت کسی نمی‌شکست و اشتباهات کسی بازگو نمی‌گشت.
🔸حاضرین بر اساس تقوا با هم برابر و به هم پیوسته بودند. نسبت به یکدیگر متواضع بودند، به بزرگ‌ترها احترام می‌گذاشتند و با کوچک‌ترها مهربان بودند.
🔸نسبت به نیازمندان ازخودگذشتگی می‌کردند و از افراد غریب محافظت می‌کردند.
🔸ایشان همواره خوش‌رو، نرم‌خو و خوش‌برخورد بودند. سخت‌گیر نبودند.
🔸خشن، اهل دادوفریاد، بدزبان و عیب‌جو نبودند.
🔸نه زیاد شوخی می‌کردند و نه زیاد از کسی تعریف می‌کردند.
🔸خود را نسبت به چیزی که خوش نداشتند، به غفلت می‌زدند تا کسی از ایشان مأیوس نشود و دوست‌دارانشان نااُمید نگردند.
🔸(در جمع‌ها) نسبت به خود، سه چیز را ترک می‌کردند؛ بحث و جدل، پرحرفی و حرف‌های بی‌فایده.
🔸همچنین نسبت به دیگران، سه چیز را ترک می‌کردند؛ هرگز کسی را مذمّت نمی‌کردند و با سرزنش خود او را سرافکنده نمی‌نمودند، دنبال لغزش‌ها و کارهای زشت و شرم‌آور کسی نبودند و جز در موردی که امید ثواب داشتند، سخنی نمی‌گفتند.
🔸زمانی که سخن می‌گفتند، حاضرین در جلسه آرام می‌گرفتند، گویا پرنده‌ای روی سرهایشان بود و زمانی که ایشان ساکت می‌شدند، دیگران سخن می‌گفتند.
🔸حاضرین، نزد ایشان، فرصت صحبت کردن را از یکدیگر نمی‌ربودند و هرگاه نزد ایشان کسی صحبت می‌کرد، دیگران خاموش می‌شدند و گوش می‌دادند تا حرفش تمام شود.
🔸حضرت به چیزی می‌خندیدند که دیگران به آن می‌خندیدند و از چیزی ابراز شگفتی می‌کردند که دیگران از آن شگفت‌زده می‌شدند.
🔸ایشان نسبت به کسی که غریب بود (با آداب حاکم بر جلسه آشنا نبود) و هنگام درخواست کردن و سخن گفتن با بدرفتاری و خشونت برخورد می‌کرد، صبر می‌کردند...
🔸سخن کسی را قطع نمی‌کردند مگر این‌که از حدودِ (الهی) تجاوز کند؛ که در این‌صورت یا با نهی کردن یا با برخواستن از مجلس، حرفش را قطع می‌کردند.
🔸خاموشیِ رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بر اساس چهار چیز بود؛ «بردباری»، «احتیاط شدید»، «اندازه‌گیری» و «تفکّر»؛
👈«اندازه‌گیریِ» ایشان این بود که در نگاه کردن به مردم (حاضرین) و گوش دادنِ سخن‌هایشان یکسان برخورد کنند.
👈«تفکر»شان در مورد چیزهایی بود که باقی هستند و چیزهایی که فانی‌اند (و از بین می‌روند.)
👈«بردباری» ایشان با صبرشان همراه بود؛ به‌همین‌خاطر چیزی ایشان را نه خشمگین می‌ساخت و نه ناخرسند می‌نمود.
👈«احتیاط شدید» حضرت نیز در چهار چیز بود: کار زیبا انجام دهند تا دیگران به ایشان اقتدا نمایند، کار زشت را ترک کنند تا دیگران نیز آن را ترک کنند، تمام تلاششان را برای تصمیم‌گیری برای اصلاح امتشان به‌کار گیرند و اقدام برای آن‌چه که خیر دنیا و آخرت را برای مردم در پی داشته باشد.»
📚عيون‌أخبارالرضا، ج۱، ص۳۱۸
#رسول_خدا_صلی_الله_علیه_و_آله #امام_علی_علیه_السلام #امام_رضا_علیه_السلام #مربی #تربیت #کودک #جلسه #مجلس #اصحاب_پیامبر #ادب #احترام #محبت #سخنرانی #مردم #سخن #تفکر #فکر #سکوت #صبر #حلم #نیکی #حدیث
💠 جرعه‌ای از احادیث کمترشنیده‌شده اهل‌بیت ﴿علیهم‌السلام﴾ در «حـدیـثـنـا»:
💠 @hadithona
💠 @hadithona
🕌ذکر کارکردی متفاوت برای مسجد
♦️ما معمولاً مسجد را محلی برای صِرفِ عبادت می‌دانیم. بعضی مسجدی‌ها هم عبادات و ادعیه و اذکار خود را در مسجد انجام می‌دهند و در خانه خود کم‌تر به این امور می‌پردازند.
🔺حدیث زیر و توضیحات بعدش، تا حدودی این کلیشه‌ی ذهنی را می‌شکند و کارکرد اصلی مسجد را چیز دیگری معرفی می‌کند. ملاحظه بفرمایید…
🌿…عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص:
🍃«إِنَّ الْمُؤْمِنَ مَجْلِسُهُ مَسْجِدُهُ وَ صَوْمَعَتُهُ بَيْتُهُ.»
📚الكافي، ج۲، ص۶۶۲
🔶از امام صادق، از رسول خدا (صلوات‌الله‌علیهما) نقل شده است:
🔸«به‌راستی که مؤمن؛
👈مجلسش1⃣ مسجدش است
👈و صومعه‌اش2⃣ خانه‌اش.»
📝پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ
1⃣مجلس: نشست‌گاه، محل نشستن، محلی که افراد با هم می‌نشینند و پیرامون موضوعی گفت‌وگو می‌کنند.
2⃣صومعه: عبادت‌گاه، محل عبادت، بنایی که راهبان و عابدان مسیحی در خارج شهر می‌ساختند تا به آن خلوت روند و به عبادت بپردازند.
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
♦️این فرمایش رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در مقابل سلوک عابدان مسیحی بیان شده است؛ ایشان به این مطلب تأکید دارند که مسلمانِ مؤمن در مسجد، برای صِرفِ عبادت نمی‌رود؛ بلکه مسجد محلی است که مؤمنان علاوه بر نماز جماعت (که خود عبادتی جمعی است نه فردی)، در آن می‌نشینند، گفتگویی می‌کنند، چیزی یاد می‌گیرند، انسی می‌گیرند، مشورتی می‌کنند، تصمیمی می‌گیرند و…
🔺پیش‌تر در احادیثی که ذیل مطلبی با عنوان «مسجدی در خانه!» ذکر شده بود، اشاره شد که اهل‌بیت (علیهم‌السلام) در خانه‌شان اتاقی جمع‌وجور و ساده را عبادت‌گاه شخصی خود قرار می‌دادند، عبادات فردی خود را آن‌جا انجام می‌دادند و دیگران را نیز به این کار توصیه می‌فرمودند.
🔺از بعضی روایات نیز چنین برداشت می‌شود که پیامبر و اهل‌بیت (صلوات‌الله‌علیهم) نمازهای نافله روز و شب خود را در خانه می‌خواندند و برای خواندن نمازهای واجب به مسجد می‌رفتند و در جماعت شرکت می‌کردند.
🔺روایت الهام‌بخش دیگری که در این رابطه می‌توان به آن اشاره کرد، روایت مشهوری که در کتب اهل‌سنت (مثل: سنن‌ابن‌ماجة، ج۱، ص۸۳) ذکر شده است؛ این‌که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) وارد مسجد شدند و با دو گروه مواجه گشتند؛ یک گروه به دعا مشغول بودند و گروه دیگر به علم‌آموزی. ایشان گروه دوم را برتر دانستند و در جمع آنان حاضر شدند.
🔰مطلب مرتبط پیشین:
📌«مسجدی در خانه!»
📌https://dastvar.blog.ir/1401/02/04
#رسول_خدا_صلی_الله_علیه_و_آله #امام_صادق_علیه_السلام #مسجد #عبادت #صومعه #مسیحیت #اسلام #رهبانیت #جماعت #جلسه #مجلس #عبادت_گاه #معبد #دعا #تفقه #فقه #علم_آموزی #تعلم #تعلیم #نماز #نوافل #نماز_جماعت #خانه #حدیث
💠 جرعه‌ای از احادیث کمترشنیده‌شده اهل‌بیت ﴿علیهم‌السلام﴾ در «حـدیـثـنـا»:
💠 @hadithona
💠 @hadithona
🤐قاعده «المجالس بالأمانة» چیست و چه شرایطی دارد؟
♦️یکی از مصادیق امانتداری، رعایت امانت در مورد صحبت‌هایی است که در جلسات، نشست‌ها و دیدارهای خصوصی مطرح می‌شوند.
🔺میان بعضی متدیّنین، بر اساس نصوص دینی، این عبارت عربی اصطلاح شده است که: «المجالسُ بالأمانة»؛ «سخنان مطرح‌شده در جلسه‌ها، امانت هستند.»
🔺اما آیا هر حرفی که در جلسات و دیدارها بیان می‌شود امانت است و نمی‌توان برای دیگران نقل کرد؟
👈امام صادق (علیه‌السلام) در حدیثی شرایط این قانون را ذکر فرموده‌اند…
🌿…عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
🍃«الْمَجَالِسُ بِالْأَمَانَةِ وَ لَيْسَ لِأَحَدٍ أَنْ يُحَدِّثَ بِحَدِيثٍ يَكْتُمُهُ صَاحِبُهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ إِلَّا أَنْ يَكُونَ ثِقَةً أَوْ ذِكْراً لَهُ بِخَيْرٍ.»
📚الكافي، ج۲، ص۶۶۰
🔶از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:
🔸«[سخنان مطرح‌شده در] مجالس، امانت است
🔸و هیچ‌کس نباید سخنی که همنشینش کتمان (پنهان) می‌کند را (برای دیگران) نقل کند،
👈مگر با اجازه‌ی او باشد،
👈مگراین‌که به شخصِ مورد اعتمادی بگوید یا آن سخن، ذکر خیرِ گوینده‌اش باشد.»
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
*️⃣از حدیث مذکور می‌توان نتایج ذیل را برداشت کرد:
1️⃣نقل کردنِ سخنی که گوینده‌اش آن را کتمان می‌کند و پنهان می‌دارد، از مصادیق «خیانت در امانت» است و ممنوع می‌باشد.
2️⃣همان سخنی که گوینده‌اش آن را پنهان می‌کند، با اجازه‌ی خودش امکان نقل دارد.
3️⃣اگر از گوینده اجازه هم نگرفته باشیم، در دو صورت اجازه نقل داریم:
👈الف: فردی که آن سخن را به او می‌گوییم، مورد اعتماد باشد؛ چراکه گوینده آن سخن را از ترس چیزی کتمان می‌کرد و کسی که از این جهت مورد اعتماد و امن باشد، گفتن آن سخن مکتوم اشکالی ندارد.
👈ب: بیان آن سخن، ذکر خیر گوینده‌اش باشد و احتمالاً گوینده از روی تواضع می‌خواسته آن را پنهان دارد.
#امام_صادق_علیه_السلام #جلسه #مجلس #امانت #امانتداری #خیانت #اعتماد #راز #رازداری #کتمان #همنشین #همنشینی #سخن #حدیث
💠 جرعه‌ای از احادیث کمترشنیده‌شده اهل‌بیت ﴿علیهم‌السلام﴾ در «حـدیـثـنـا»:
💠 @hadithona
💠 @hadithona
👂درِگوشی حرف زدن در جمع سه‌نفره ممنوع!
🌿…عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
🍃«إِذَا كَانَ الْقَوْمُ ثَلَاثَةً فَلَا يَتَنَاجَى مِنْهُمُ اثْنَانِ دُونَ صَاحِبِهِمَا فَإِنَّ فِي ذَلِكَ مَا يَحْزُنُهُ وَ يُؤْذِيهِ.»
📚الكافي، ج۲، ص۶۶۰
🔶از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:
🔸«هرگاه گروهی از شما سه نفر بودید، مبادا دو نفر از آن‌ها بدون دیگری با هم نجوا کنند (درِگوشی سخن بگویند)؛
👈چراکه این کار موجب غمگین شدن و آزار دیدنِ نفر سوم می‌شود.»
📝پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
♦️طبیعی است که در یک جمع خلوتِ سه‌نفره، اگر دو نفر در گوشِ هم نجوا کنند، نفر سوم تک می‌افتد و به او احساس ناراحتی دست می‌دهد و آزرده می‌شود. اگر تعداد، بالاتر باشد و نفر سوم بتواند با نفر چهارمی صحبت کند، میزان این آزردگی کم خواهد شد یا اصلاً رخ نمی‌دهد.
🔺اما با توجه به این‌که ملاکِ نهی از این‌کار، ناراحتی و آزارگیِ دیگران بیان شده است، شاید بتوان نتیجه گرفت که در جمع‌های بیش از سه نفر نیز اگر شرایط طوری باشد که درِ گوشی صحبت کردنِ گروهی، موجب ناراحتی و اذیت دیگران شود، باز هم باید از این‌کار پرهیز نمود.
#امام_صادق_علیه_السلام #جلسه #مجلس #درگوشی #سخن #نجوا #آزار_دیگران #آزار #اذیت #ناراحت_کردن_دیگران #دوستی #غم #ناراحتی #حدیث
💠 جرعه‌ای از احادیث کمترشنیده‌شده اهل‌بیت ﴿علیهم‌السلام﴾ در «حـدیـثـنـا»:
💠 @hadithona
💠 @hadithona
💠سنت اهل‌بیت در شیوه نشستن در مجلس
🌿…عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَيْدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: «كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَكْثَرَ مَا يَجْلِسُ تُجَاهَ الْقِبْلَةِ.»
📚الكافي، ج۲، ص۶۶۱
🔶از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:
🔸«رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بیشتر وقت‌ها رو به قبله می‌نشستند.»
•┈┈••✾•🌿🌺🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🌿…عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: «كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا دَخَلَ مَنْزِلًا قَعَدَ فِي أَدْنَى الْمَجْلِسِ إِلَيْهِ حِينَ يَدْخُلُ.»
📚الكافي، ج۲، ص۶۶۲
🔶از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:
🔸«رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) هرگاه وارد خانه‌ای می‌شدند، در بدو ورود، در نزدیک‌ترین جای (خالی برای) نشستن می‌نشستند.
•┈┈••✾•🌿🌺🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🌿…عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ قَالَ: رَأَيْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَجْلِسُ فِي بَيْتِهِ عِنْدَ بَابِ بَيْتِهِ قُبَالَةَ الْكَعْبَةِ.
📚الكافي، ج۲، ص۶۶۲
🔶از حماد بن عثمان نقل شده است:
🔸امام صادق (علیه‌السلام) را دیدم که در خانه (اتاق)شان، کنار درب خانه (اتاق) و رو به کعبه می‌نشستند.
•┈┈••✾•🌿🌺🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🌿…عَنْ أَبِي سُلَيْمَانَ الزَّاهِدِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: «مَنْ رَضِيَ بِدُونِ التَّشَرُّفِ مِنَ الْمَجْلِسِ لَمْ يَزَلِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَلَائِكَتُهُ يُصَلُّونَ عَلَيْهِ حَتَّى يَقُومَ.»
📚الكافي، ج۲، ص۶۶۱
🔶از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:
🔸«کسی که راضی باشد به این‌که پایین مجلس بنشیند، خداوند (عزّوجلّ) و فرشتگانش تا زمانی که (از جایش) برخیزد، پیوسته بر او درود می‌فرستند.»
#رسول_خدا_صلی_الله_علیه_و_آله #امام_صادق_علیه_السلام #جلسه #مجلس #خانه #اتاق #نشستن #قبله #کعبه #تواضع #تکبر #ثواب #پاداش #سنت #خدا #فرشته #حدیث
💠 جرعه‌ای از احادیث کمترشنیده‌شده اهل‌بیت ﴿علیهم‌السلام﴾ در «حـدیـثـنـا»:
💠 @hadithona
💠 @hadithona