🔖 #دریافت_مقاله مبانی منطقی استقرا و تطبيقات معرفت شناختی آن در انديشه شهيد صدر
🖊 محمدعلی اسماعیلی
🌐 https://www.sid.ir/FileServer/JF/14001613912501.pdf
🌐 https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=223437
✔️ چکیده
مسئله «استقرا» از گذشتهی دور تا اکنون در منطق، معرفتشناسی و فلسفه علم مطرح بوده و از زوايای مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. #استقرا، به دو قسم #تام و #ناقص تقسيم میشود. آنچه بيشترِ پژوهشها را در باب استقرا به خود اختصاص داده، استقرای ناقص است. صحت استنتاج در استقرای ناقص بر اثبات سه اصل مبتنی است:
الف) استحاله اتفاق و تصادف مطلق؛
ب) استحاله اتفاق و تصادف خاص؛
ج) توجيه تعميم بر غير موارد استقرا شده.
اثبات اصول سهگانه بالا مورد توجه مکاتب مختلف فکری در باب استقرا واقع شده و هر کدام از طرفداران ديدگاه عقلگرايی ارسطويی و تجربهگرايی به ارائه تلاشهايی در اين زمينه پرداخته است.
شهيد صدر رحمه الله با طرح ديدگاه جديدی به نام «ديدگاه ذاتی» در کتاب گرانسنگ «الأسس المنطقيهْْ للاستقراء» به نقد و بررسی ديدگاه #عقلگرايی #ارسطويی و تجربهگرايی پرداختهاند.
در ديدگاه شهيد صدر استقرای ناقص، مفيد يقين موضوعی است و حصول #يقين_موضوعی، با طی دو مرحله #توالد_موضوعی و #توالد_ذاتی سامان میپذيرد. در مرحله اول، احتمال مورد نظر افزايش میيابد و در مرحله دوم به يقين موضوعی تبديل میشود.
@halqat