🔸️زبان و تعامل فرم و محتوا
📚از یادداشتهای انجمن شعر یاس
✍ حامد محمدجانی
🔸بخش اول
📌 ظرفیتهای مغفول فرم و ساختار
▪️اینکه یک قالب شعری، ظرفیت بازنمایی برخی مضامین را نداشتهباشد، و اینکه برخی مضامین فقط در یک قالب و ساختار خاص هویدا شوند، دو روی یک سکهاست. فارغ از اینکه مثلا #شعر_نو و آموزهای اومانیسمی یا #سبک_هندی و آموزههای عرفانی چه مناسباتی با هم دارند، چینش و ترکیب متفاوت کلمات در یک مصرع نیز میتواند معانی بدیع و متفاوتی را منعکس کند.
◾️مثلا علیرغم یکیبودن واژگان در این دو بیت، تفاوت در ساختار و چنینش کلمات، منجر به پررنگ تر شدن بعد #تعلیمی بیت اول، و #حماسی تر شدن بیت دوم شده است.
۱- خدا کشتی آنجا که خواهد برد ـ اگر ناخدا جامه بر تن درد
۲- برد کشتی آنجا که خواهد خدای ـ اگر جامه بر تن درد ناخدای
▪️ظاهر بحث فریبنده و اغواگر است اما به هیچ وجه منظورم "امکان" یا "قابلیت" چیدمان و ساختار برای اکتساب و سپس انعکاس معانی نیست، هر #ترکیبی میتواند و پذیرنده و آبستن معنایی شود و این از روز روشنتر است.
▪️ایدهای که فهمیدنش آسان نیست، مشارکت دوسویه ( #لفظ و #معنا) یا همان (#فرم و #محتوا) یا ( #مضمون و #ساختار) در ابداع معانی و مضامین است. یعنی علاوه بر معانی، خود ساختار یا صورت های زبانی نیز مثل قالبهای شعری، معانی جدیدی را به کلام اضافهمیکنند که پیش از ترکیب و این صورتبندی خاص در کار نبوده است. به عبارتی #قالب و #ساختار هم به هستی چیز بدیعی میافزاید و هم به انسان. (ساحت انتولوژیک و ایپستمولوژیک)
▪️«زبان فارسی، خصوصیتش ترکیبپذیری است و میتواند بینهایت مفهوم را در خودش جای بدهد. گمان میکنم که هیچ زبانی مثل زبان فارسی نیست که بشود راحت دو یا سه کلمه را با هم ترکیب کرد و مثلاً چیزی مثل «شترگاو پلنگ» درآورد. واقعاً شترگاو پلنگ یک حیوان است؛ اما موجودی که هم شتر، هم گاو و هم پلنگ باشد، در عالم خارج وجود ندارد؛ درعینحال شما قشنگ میتوانید شترگاو پلنگ را در ذهنتان ترسیم کنید». (رهبری معظم در دیدار با شعرا)
------------------------
▪️پ.ن١:
منظورم از 'زبان' معنای خاص آن و مترادف 'کلام' است، خواه مکتوب، خواه مصوت
🔴 ادامه دارد ...
#زبان_شناسی
#هایدگر #نیچه #نقد
#بیدل_دهلوی #غزلیات_بیدل
#پساساختارگرایی #نقد_ادبی
_______________________________________________________
✍️برشی از یادداشت های انجمن شعر یاس
🌐 @hamed_mohamadjani
_______________________________________________________