آیه ۱۳ و۱۴ شوری
🔹شَرَعَ لَکُمْ مِنَ الدِّینِ ما وَصَّی بِهِ نُوحاً وَ الَّذِی أَوْحَیْنا إِلَیْکَ وَ ما وَصَّیْنا بِهِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی وَ عِیسی أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ وَ #لاتَتَفَرَّقُوا فِیهِ کَبُرَ عَلَی #الْمُشْرِکِینَ ما تَدْعُوهُمْ إِلَیْهِ اللَّهُ یَجْتَبِی إِلَیْهِ مَنْ یَشاءُ وَ یَهْدِی إِلَیْهِ مَنْ یُنِیبُ
از (احکام) دین آنچه را به نوح سفارش کرد، برای شما (نیز) مقرّر داشت و آنچه به سوی تو وحی کردیم و آنچه ابراهیم و موسی و عیسی را بدان سفارش نمودیم آن بود که دین را به پا دارید و در آن دچار #تفرقه نشوید، آنچه مردم را بدان دعوت می‌کنی بر #مشرکان سنگین است. خداوند هر که را بخواهد به سوی خویش بر می‌گزیند.
🔹وَ ما #تَفَرَّقُوا إِلاَّ مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ #الْعِلْمُ بَغْیاً بَیْنَهُمْ وَ لَوْ لا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ وَ إِنَّ الَّذِینَ أُورِثُوا الْکِتابَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَفِی شَکٍّ مِنْهُ مُرِیبٍ
و (از دور پیامبران) #پراکنده نشدند مگر پس از آنکه #علم (به حقّانیّت آنان) برایشان حاصل شد، به خاطر روحیه #کینه و #حسادت که میانشان بود، و اگر سنّتِ سابق خداوند (در مورد مهلت دادن به کفّار) تا زمانی معیّن نبود، میان آنان حکم می‌شد (و اهل باطل هلاک می‌گشتند) و همانا کسانی که پس از آنان کتاب آسمانی را به میراث بردند، دربارۀ آن دچار شک و تردید هستند.
____________________________
💠در این آیه، نام هر پنج پیامبر اولوا العزم آمده است: نوح، ابراهیم، موسی، عیسی علیهم‌السّلام و پیامبر اسلام صلّی اللَّه علیه و آله وسلم.
✅محور دعوت انبیاء یکی بوده است و همه آن بزرگواران مردم را به توحید و معاد، تقوی و عدالت، نماز و روزه، احسان به والدین و رسیدگی به محرومان دعوت می‌کردند.
▪«شَرَعَ» از «شریعة» به معنای راهی است که مردم را به ساحل رودخانه‌های بزرگ می‌رساند، مانند شریعۀ علقمه برای رسیدن به آب رود فرات. از آنجا که احکام دین، راه رسیدن به کمالات است، به آن شریعت گفته می‌شود.
❌در قرآن، کلمه «ادیان» نداریم، چون دین الهی یکی بیش نیست.
👈 دین و شریعت در راستای منافع انسان است. «شَرَعَ لَکُمْ»
👈 نوح، اولین پیامبری است که دارای شریعت جامع بوده است. «شَرَعَ لَکُمْ مِنَ الدِّینِ ما وَصَّی بِهِ نُوحاً»
✅ اسلام دین جامع است و تعالیم همۀ پیامبران پیشین را در بردارد. «ما وَصَّی بِهِ نُوحاً ... وَ ما وَصَّیْنا بِهِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی وَ عِیسی»
✅وحدت واقعی در سایه دین الهی امکان دارد. «أَقِیمُوا الدِّینَ وَ لا تَتَفَرَّقُوا»
❌ مانع اقامه دین و اجرای احکام آن اختلافات دینی است. «أَقِیمُوا الدِّینَ وَ لا تَتَفَرَّقُوا»
❌وحدت مؤمنان برای مشرکان سخت است. «لا تَتَفَرَّقُوا ... کَبُرَ عَلَی الْمُشْرِکِینَ»
👈 مشرکان را به حقّ دعوت کنید گرچه بر ایشان سنگین است. «کَبُرَ عَلَی الْمُشْرِکِینَ ما تَدْعُوهُمْ إِلَیْهِ»
👈 نبوّت، منصبی الهی است و خداوند افرادی را که لایق می‌داند برمیگزیند. «یَجْتَبِی إِلَیْهِ»
👈 انسان با اعمال خویش زمینۀ دریافت الطاف الهی را به وجود می‌آورد. «یَهْدِی إِلَیْهِ مَنْ یُنِیبُ»
💠آیه ۲۱۳ بقره بجای کلمه علم از «بیّنات» استفاده شده است«وَ مَا اخْتَلَفَ فِیهِ إِلَّا الَّذِینَ أُوتُوهُ مِن بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَیِّنَاتُ بَغْیَا بَیْنَهُمْ»،
و در آیه ۴ بینه نیز از کلمه «بیّنه» استفاده شده است. بیّنه، ۴، «وَ مَا تَفَرَّقَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءَتهمُ الْبَیِّنَهُ».بنابر این، معنای «وَ ما تَفَرَّقُوا إِلاَّ مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ» این است که آنها #بعد_از_به_دست_آوردن_علم، به تفرقه و جدایی در دین خود پرداختند.
❌ با وجود سفارش پیامبران به وحدت بازهم مردم اختلاف کردند. «لا تَتَفَرَّقُوا ... وَ ما تَفَرَّقُوا»
❌بیشتر تفرقه‌هایی که در دین پدید آمده است از جانب عالمان و دانشمندان است. «تَفَرَّقُوا ... مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ»
❌سرچشمۀ اکثر تفرقه‌ها #حسادت و #ظلم و
#فزون_طلبی است. «وَ ما تَفَرَّقُوا إِلَّا ... بَغْیاً بَیْنَهُمْ»
❌سرچشمه #تفرقه؛ #هواهای_نفسانی و #وسوسه‌های_شیطانی است.
👈 دلیل مهلت‌های الهی ربوبیّت اوست تا هر کس در سایه آزادی و فرصت، جوهرۀ خود را نشان دهد. «سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ»
✅مهلت دادن یکی از سنّت‌های الهی است. «إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی»
👈مهلت‌های الهی تا زمان معیّنی است. «إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی»
👈 شکی که همراه با سوء‌ظنّ باشد، شک مخرّب است. «لَفِی شَکٍّ مِنْهُ مُرِیبٍ»
آیه ۲۸ و۲۹ شوری
وَ هُوَ الَّذِی یُنَزِّلُ #الْغَیْثَ مِنْ بَعْدِ ما #قَنَطُوا وَ یَنْشُرُ #رَحْمَتَهُ وَ هُوَ الْوَلِیُّ الْحَمِیدُ
وَ مِنْ آیاتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما #بَثَّ فِیهِما مِنْ دابَّةٍ وَ هُوَ عَلی جَمْعِهِمْ إِذا #یَشاءُ قَدِیرٌ
و اوست که پس از #ناامیدی مردم #باران می‌فرستد و #رحمت خویش را گسترش می‌دهد و اوست سَرور ستوده و از نشانه‌های قدرت او آفرینش آسمان‌ها و زمین است و جنبندگانی که در آن دو #پراکندهاند و او هر گاه بخواهد برِ گردآوری آنها تواناست.
____________________________
▪«غیث» به باران مفید گفته می‌شود.
▪ «مطر» به هر نوع باران گفته می‌شود (خواه مفید و خواه مضرّ). چنان که می‌فرماید: «أُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ» «فرقان، ۴۰»
▪«قنوط» به معنای یأس
▪«بَثَّ» به معنای پراکنده کردن است.
👌در نومیدی بسی امید است؛ پایان شب سیه سپید است. «یُنَزِّلُ الْغَیْثَ مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا»
✅تنها پناهگاه انسان در مشکلات و ناامیدی‌ها خداست. «وَ هُوَ الَّذِی ... مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا»
👌 #باران، نمودی از #رحمت_الهی است. «یُنَزِّلُ الْغَیْثَ ... وَ یَنْشُرُ رَحْمَتَهُ»
👈کمی باران در مواردی برای جلوگیری از طغیان انسان‌هاست. «وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا ... یُنَزِّلُ الْغَیْثَ مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا»
👈ولایت پسندیده و دائمی تنها مخصوص خداست. «وَ هُوَ الْوَلِیُّ الْحَمِیدُ»
👈 قدرت خداوند در آفرینش ابتدایی، نشانۀ قدرت او بر برپایی قیامت است. «خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ... وَ هُوَ عَلی جَمْعِهِمْ ... قَدِیرٌ»
👈در آسمان‌ها نیز موجودات زنده است. «بَثَّ فِیهِما مِنْ دابَّةٍ»
✅پراکندگی حیوانات در مناطق مختلف زمین، یکی از نعمت‌هاست. (اگر همه گوسفندها در یک منطقه و همه گاوها در جای دیگر بودند زندگی برای انسان بسیار سخت و گران بود.) «بَثَّ فِیهِما مِنْ دابَّةٍ»
👈تعیین زمان قیامت تنها در اختیار اوست. «إِذا یَشاءُ»