نکته ها در آيه‌ى قبل، سخن از اين بود كه پيامبر و مؤمنان حقّ دعا كردن براى مشركان را ندارند، هرچند از خويشاوندانشان باشند. اين آيه، پاسخ شبهه‌اى را مى‌دهد كه پس چرا حضرت ابراهيم، به عموى مشرك خود دعا كرد و به او وعده‌ى استغفار داد؛ «سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّي» «1»، اين آيه مى‌فرمايد، وعده‌ى ابراهيم به اميد هدايت او بود. امّا چون عمو در حال شرك مرد، ابراهيم هم استغفار را رها كرد. سؤال: چرا حضرت ابراهيم پس از مرگ عمو هم براى او دعا مى‌كرد؟ «ربّنا اغفر لى ولوالدىّ»؟ «2» پاسخ: والد به پدر واقعى گفته مى‌شود، ولى اب، به پدر، معلّم، عمو، پدر زن، و جدّ هم گفته مى‌شود. دعاى ابراهيم براى پدر واقعى‌اش بوده، نه عموى مشركش. قرآن در يازده آيه، از عموى ابراهيم تعبير به «أب» كرده است، تا بفهماند ابراهيم عليه السلام تحت سرپرستى چه كسى بوده، ولى تحت تأثير قرار نگرفته است. امام صادق عليه السلام فرمود: ابراهيم عليه السلام اهل دعا وگريه‌هاى بسيار و «اواه» بود. «3» پیام ها 1- آنچه سبب بدگمانى به اولياى خداست، بايد برطرف شود و توجيه صحيح ارائه گردد. «مَوْعِدَةٍ وَعَدَها» «1». مريم، 47. «2». ابراهيم، 41. «3». تفسير نورالثقلين. جلد 3 - صفحه 513 2- وفاى به عهد، حتّى نسبت به كافر هم لازم است. «مَوْعِدَةٍ وَعَدَها» 3- علم انبيا محدود است. فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ‌ ... 4- در برابر رفتار تند كافران، حلم خود را از دست ندهيم. «1» تَبَرَّأَ مِنْهُ‌ ... لَأَوَّاهٌ حَلِيمٌ‌ 5- برائت از عمو به خاطر خدا، نشانه‌ى عشق و خشوع ابراهيم نسبت به خداوند است. «اواه» «1». عموى ابراهيم او راى تهديد مى‌كرد كه سنگسارت خواهم كرد؛ لئن‌لم‌تنته لأرجمّنك (مريم، 46) ولى ابراهيم همچنان بردبار بود. #وفای_به_عهد #استغفار #دعا #مغفرت @hefzonnoor

نکات: شاید مراد از «ذنوب» گناهان کبیره باشد و مراد از «سیّئات» گناهان صغیره، چنانکه در آیه‌ى شریفه «ان تجتنبوا کبائر ما تنهون عنه نکفّر عنکم سیّئاتکم...» [216] «سیّئات» در برابر «کبائر» آمده است. و ممکن است مراد از «سیّئات» آثار گناه باشد. در برابر خردمندانى که دعوت ایمان را اجابت کرده و مى‌گویند: «سَمِعنا»، افرادى هستند که نسبت به این دعوت بى‌اعتنایى مى‌کنند و در قیامت با حسرت تمام مى‌گویند: «لوکنّا نسمع او نعقل ما کنّا فى اصحاب السعیر» [217] 216) نساء، 31. 217) ملک، 10. پیام ها: 1- خردمندان، آماده‌ى پذیرش حقّ هستند و در کنار پاسخگویى به نداى فطرت، به نداى انبیا، علما و شهدا پاسخ مى‌دهند. «انّنا سمعنا منادیاً ینادى للایمان...» 2- استغفار و اعتراف، نشانه‌ى عقل است. «اولواالالباب... ربّنا فاغفر لنا» 3- از آداب دعا که زمینه‌ى عفو الهى را فراهم مى‌کند، توجّه به ربوبیّت الهى است. «ربّنا فاغفر لنا» 4- ایمان، زمینه‌ى دریافت مغفرت است. «امنّا، فاغفر لنا» 5 - دیگران را در دعاى خود شریک کنیم. «فاغفر لنا» 6- پرده‌پوشى وعفو، از شئون ربوبیّت واز شیوه‌هاى تربیت است. «ربّنا... کفّرعنّا» 7- مرگِ انسان با اراده الهى است. «توفّنا» 8 - خردمندانِ دوراندیش، مرگ با نیکان را آرزو مى‌کنند و به فکر حسن عاقبت هستند. «توفّنا مع الابرار» 9- ابرار مقامى دارند که خردمندان آرزوى آن را مى‌کند. «اولواالالباب...توفّنا مع الابرار» #گناه #مغفرت #خرمندان #تفسیر_نور @hefzonnoor

پیام ها: 1- از عقاید انحرافى باید توبه کرد. «أفلا یتوبون» 2- منحرفان را با بیان عفو ورحمت الهى، به راه صحیح دعوت کنیم. «واللّه غفور رحیم» 3- حتّى کفر و شرک، با توبه و اعتقاد به توحید، بخشیده مى‌شود. «لقد کفر... واللَّه غفور رحیم» 4- خداوند هم گذشته را مى‌بخشد وهم مورد رحمت قرار مى‌دهد. «غفور رحیم» 5 - در کنار عذاب در آیه‌ى قبل، رحمت براى توبه کنندگان مطرح است. «ان لم‌ینتهوا... عذاب الیم... واللَّه غفور رحیم» #توبه #عذاب_الهی #توحید #مغفرت @hefzonnoor

پیام ها: 1- خداوند، زخم زبان منحرفین به مؤمنین را بى‌پاسخ نمى‌گذارد. «انّه‌کان...» 2- دعا به درگاه خداوند در دنیا مفید است، «کان فریق من عبادى یقولون ربّنا...» ولى دعا و التماس در قیامت مفید نیست. «ربّنا اخرجنا... قال اخسئوا» 3- بندگان خداوند همواره از کاستى‌هاى خود بیمناک بوده و استغفار مى‌کنند. «کان... یقولون ربّنا...» 4- ایمان مقدّمه‌ى مغفرت و مغفرت، مقدّمه‌ى دریافت رحمت الهى است. «آمنّا فاغفرلنا وارحمنا» 5 - سرچشمه‌ى مهربانى‌ها خداست. «و انت خیرالرّاحمین» 6- از آداب دعا، تجلیل از خداوند است. «و انت خیرالرّاحمین» #رحمت_الهی #مغفرت #بندگی #حفظ_قران #توبه @hefzonnoor