روابط عمومی پژوهشگاه: 🔸 نشست علمی ذهن دیجیتال 🔻 به مناسبت هفته پژوهش 🔰 مجمع پژوهشگاه های علوم انسانی اسلامی با همکاری معاونت پژوهشی وزارت علوم و #پژوهشگاه_فرهنگ_و_اندیشه_اسلامی برگزار می‌کند: 🎙 با حضور: #علیرضا_قائمی_نیا #ابوالحسن_غفاری ⏰ سه شنبه 7 دیماه، ساعت 12:30 📡 ارتباط مجازی از طریق: 🌐 join.skype.com/nUWf4FgnDigW 💢 گروه #معرفت_شناسی پژوهشگاه #نشست #هفته_پژوهش 🆔 @iictchannel

♦️کتاب مت کارتر یکی از بهترین کتاب‌هایی است که مباحث #فلسفه هوش مصنوعی را مطرح کرده است. این کتاب آمیزه‌ای از مباحث فلسفه ذهن و فلسفه هوش مصنوعی است. 🔺در میان فصول کتاب عناوینی از قبیل: دوگانه‌انگاری، رفتارگرایی، آناتومی اعصاب، ماده‌گرایی استرالیایی، کارکردگرایی، سیستم‌های صوری، محاسبه‌پذیری، ماشین‌های جهانی، محاسبه‌گرایی، بازی‌ها، استدلال ماشینی، ماشین‌ها و زبان، شبکه‌های عصبی مصنوعی،اذهان و ماشین‌ها و غیره، آمده است. 🔺آثاری که در باب فلسفه هوش مصنوعی آمده‌اند بر سه دسته‌اند: دسته‌ای به طرح مباحث از دریچه فلسفه مهندسی هوش مصنوعی پرداخته‌اند. دسته دوم آثاری هستند که از دریچة سنت فلسفه تحلیلی، و خصوصاً فلسفه ذهن، به طرح مباحث پرداخته‌اند. دسته‌ای سوم هم از دریچه سنت فلسفه قاره‌ای به تحلیل پرداخته‌اند. کتاب مک کارتی در دسته دوم می‌گنجد. https://eitaa.com/hekmatebalge

دونوع فلسفه تکنولوژی ♦️#فلسفه‌تکنولوژی به بررسی مسایل فلسفی مرتبط با تکنولوژی می‌پردازد. به عنوان نمونه، بحث از سرشت تکنولوژی، تفاوت تکنولوژی جدید با فناوری‌های قدیم، جبر تکنولوژیک، ارتباط تکنولوژی با انسان، ارتباط تکنولوژی با نظریات فلسفی و غیره. 🔺کارل میچم دو سنت در فلسفه تکنولوژی را از هم جدا می‌سازد و آنها را به برادرهای دو قلویی تشبیه می‌کند که رقابتی برادرانه با هم دارند: رویکرد مهندسی به فلسفه تکنولوژی و رویکرد علوم انسانی به فلسفه تکنولوژی. در دوره‌ای که نخستین بار فلسفه تکنولوژی مطرح می‌شد، بیشتر نویسندگان در مورد تأثیرات اجتماعی فناوری و تأثیرات جامعه بر فناوری می‌نوشتند. میچم برای این دسته از اصطلاح «علوم انسانی تکنولوژی فلسفه» استفاده می‌کند. فیلسوفانی که در این گروه می یابیم غالباً دارای سابقه مهندسی یا علوم طبیعی نبوده‌اند. بسیاری از آنها فیلسوفانی اصیل بودند. شاید این توضیح دهد که چرا آنها در مورد فناوری بسیار تأمل نمی‌کنند، بلکه بیشتر در مورد تأثیرات آن بر فرهنگ و جامعه تأمل می‌کنند: زیرا آنها تخصص لازم برای انجام چنین تأملاتی را ندارند. اگرچه این لزوماً تأثیر رویکرد علوم انسانی نیست، اما برخی از نویسندگان این گروه تمایل دارند که بر تأثیرات منفی فناوری بر جامعه تمرکز کنند و اغلب به ما هشدار می‌دهند که در برابر تکنولوژی محتاط باشیم. 🔺روش جایگزین دیگر تأمل در تکنولوژی با این واقعیت مشخص می‌شود که سعی دارد خود فناوری را توصیف کند. در این دسته فیلسوفانی را می‌یابیم که چندین نفر از آنها هم زمینه فلسفی دارند و هم مهندسی. این ترکیب به دفعات زیاد اتفاق نمی افتد و شاید به همین دلیل باشد که چرا این نوع دوم تأمل در فناوری بسیار دیرتر و کندتر از نوع پیشین ظهور کرده است. میچم اصطلاح «فلسفه مهندسی فناوری» را برای این دسته دوم به کار می‌برد. اگرچه در این مورد نیز رابطه ضروری با زمینه مهندسی فیلسوفان این گروه وجود ندارد، اما این افراد نسبت به همکارانشان در «فلسفه علوم انسانی فناوری» بسیار کمتر نسبت به فناوری انتقاد دارند. (بخشی از کتاب الهیات سایبر) https://eitaa.com/hekmatebalge

https://iict.ac.ir/1400/10/eleslami/الهیات اسلامی از مباحث سنتی دست بردارد و به مباحث جدیدتر بپردازد

♦️جان فون‌نویمان (John Von Newmann) از نوابغ و ریاضی‌دانان قرن بیستم است که در طراحی کامپیوترهای امروزی و پیشرفت هوش مصنوعی نقش داشته است. کتاب «کامپیوتر و مغز» آخرین کار ناتمام او در این زمینه است. رُی کوروزویل در مقدمه‌ای بر این کتاب به تحلیل ابعاد مختلف آن پرداخته است. این اثر را هم می‌توان در زمینه «فلسفه مهندسی هوش مصنوعی» دید. 🔺کرزویل به پنج ایده کلیدی عصر اطلاعات در این میان اشاره می‌کند که این عصر به آنها تکیه می‌زند. آنها عبارتند از: نظریة ریاضیاتی ارتباطات (شانون)، عمومیت محاسبه (تورینگ)، معماری کامپیوتر نوین (ماشین فون‌نویمان) که ساختار اساسی هر کامپیوتری است، حل مسأله هوشمندی کامپیوترها، نزدیک شدن عصر تکینگی. https://eitaa.com/hekmatebalge @aghaeminia

#نشست علمی 📌 موضوع: هوش مصنوعی و تأثیر آن در آینده فلسفه دین ✅ ارائه دهنده: حجت الاسلام دکتر قائمی نیا عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی 🕰زمان: چهارشنبه 8 دی ماه در گروه فلسفه دین مجمع عالی حکمت اسلامی با همکاری قطب فلسفه دین 🆔 https://eitaa.com/hekmatebalge

زبان در علوم‌شناختی ♦️عصب‌شناسی زبان را نباید با زبان‌شناسی شناختی یکی گرفت. در علوم شناختی دو نگاه نسبت به زبان به چشم می خورد: یکی نگاه عصب‌شناختی که به بحث از ارتباط زبان و مقولات زبانی با ساختار عصبی انسان مربوط می‌شود و دیگری نگاه زبان‌شناختی که به تحلیل زبان‌شناختی معنا و ساختار زبان و مدلسازی و غیره مربوط می شود. 🔺سه حوزه در علوم شناختی با مباحث زبانی ارتباط دارد: عصب‌شناسی زبان، زبان‌شناسی رایانشی و زبان‌شناسی شناختی. هر یک از این حوزه‌ها کارکردها و وظایف متفاوتی دارند. زبان‌شناسی رایانشی (Computational linguistics) حوزه‌ای میان‌رشته‌ای است که می‌کوشد با بهره‌گیری از روش‌های محاسباتی و آماری، به مدل‌سازی زبان طبیعی بپردازد. این شاخه از زبان‌شناسی بیشترین تأثیر را از پیشرفت هوش مصنوعی پذیرفته است. 🔺در زبان‌شناسي شناختي، زبان همچون يك جزء اساسي شناخت انسان، کارکردی شناختي تلقي مي‌گردد. از اين منظر زبان هم محصول تفكر است و هم وسيلة تفكر. زبان‌شناسي شناختي از ساختار ظاهري زبان فراتر رفته، و به بررسي عمليات بنيادي بسيار پيچيده‌تری مي‌پردازد كه موجد دستور زبان، مفهوم سازي، سخن گفتن و تفكر است. رويكرد نظري اين حوزه بر پايه مشاهدات تجربي و آزمايشهاي علمي روان‌شناسي و علم اعصاب استوار است و هدف آن فهم چگونگي بازنمايي اطلاعات زباني در ذهن، چگونگي يادگيري زبان، چگونگي درك و استفاده از آن و چگونگي ارتباط اجزاي سازنده شناخت است. برخي از زير شاخه‌هاي اختصاصي زبان شناسي شناختي عبارتند ازمعناشناسي واژگاني، رويكرد شناختي به دستور زبان و استعاره هاي شناختي. 🆔 https://eitaa.com/hekmatebalge

الهیات سایبر؛ 🔻بیست و یکمین قسمت برنامه تلویزیونی سوره به موضوع «الهیات سایبر» اختصاص دارد. علیرضا قائمی نیا متولد ۱۳۴۳، پژوهشگر علوم دینی و فلسفه و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است. الهیات سایبر و نگرش‌های نوین در فلسفه، بیولوژی نص: نشانه‌شناسی و تفسیر قرآن از جمله کتاب‌های قائمی‌نیا است. بخشی از سرمقاله: در روزگار معاصر، پیشوند سایبر بیش از آنکه صرفا مقوله‌ای تکنولوژیک محسوب شود، حامل اشاراتی به شکل‌گیری جهان و انسانی جدید است. در فضای مسیحی در رویکرد افرادی همچون آنتونیو اسپادارو فضای مجازی بستر جدیدی برای الهیات بود، خدای مسیحی در فضای سایبر سکونت داشت، و ارتباطات در هم تنیده‌ی انسانی « خانواده‌ی خدا» را محقق می‌کرد. در کنار این مواجه‌ی خوش‌بینانه و امیدوارانه ار تلاقی ایمان و سایبر اما نقدها و دغدغه‌ها، نگرانی‌های جدی نسبت به این رویکرد الهیاتی به فضای سایبر ابراز شده است. 🗓 پخش: امشب، سه‌شنبه، ۲۸ دی ساعت ۲۲، شبکه چهار سیما‌‌‌ | بازپخش: شنبه‌ها ساعت ۱۴ @Sooreh_tv4

بسمه تعالی ✍️دلنوشته‌ها (۱) 🔸به یاد دارم زمانی که «مجله نقد و نظر» تازه داشت منتشر می‌شد یکی به مزاح می‌گفت این آقایان نمی‌خوانند و نقد می‌کنند و بعد نظر می‌دهند. این مزاح برخورد جامعه علمی! ایران، اعم از حوزه و دانشگاه، با مقولات علمی را منعکس می‌سازد؛ نخوانده و ندیده شروع به نقد می‌کنند. شاید اقتضای جناح‌بندی‌های سیاسی در ایران و عدم استقلال نهاد علم از سیاست‌زدگی همین باشد. این ماجرا در واقع ماجرای خیلی از نقدهایی است که بر «الهیات سایبر» می‌شود و یا پیش‌تر از این بر مباحث بیولوژی نص و معناشناسی شناختی و.. می‌شد. 🔸باز به یاد دارم ک سال‌های نخستی که مباحث معناشناسی را به طور جدی مطرح می‌کردم با انبوهی از دانشجویان و طلاب رو به رو می‌شدم که به این مباحث هجوم می‌آوردند و حتا رساله می‌خواستند بنویسند. اما مراکز مختلف و اساتید بزرگوار، که نمی‌خواهم نامی از آنها ببرم و همواره دعایشان کرده‌ام به شدت از هر راهی می‌توانستند مخالفت می‌کردند، و چه بسا زبان به تکفیر می‌گشودند. یا با ضعف اندوخته‌ای که داشتند، مقاله در نقد مبانی زبان‌شناسی شناختی می‌نوشتند. اما به تدریج کار به جایی رسید که روی به معناشناسی آوردند و خود را جزو سران این دانش دانستند و با نوشتن آثاری که مملو از خطاهاست دنبال وجاهتی در این زمینه شدند. با این که به خود زحمت مطالعه مطالب نوشته شده را نمی‌دادند و تلاش می‌کردند با منطق «التقاط فکری» این مباحث پربرکت را از سر سفرة اهل علم کنار بزنند. همین‌ها که می‌شناسیم اعیان ثابته در همه مراکز علمی شده‌اند و هر جایزه‌ای برسد باید سهمی داشته باشند، با همه ضعف علمی که دارند. و شاید در طول عمر یک منبع خارجی را به زبان اصلی نخوانده و نمی‌توانند بخوانند. آثاری که بسیار مضحک و باید در دورة انقلاب اسلامی عصر مجازی فاخر به شمار آیند! فارغ از این که اسلام چه می‌خواهد و انقلاب چه می‌خواهد، منطق آنان این شد که چه می‌خواهیم. ♦️امروز هم سخن بر سر الهیات سایبر همین است. هنوز منتشر نشده هزاران نقد شده است؛ چرا که به طور ضمنی خود عنوان نشان می‌دهد فلسفه اسلامی دچار رکود شده است. اساتید فلسفه هزاران بحث در باره کتاب‌های مشهور فلسفی حوزوی دارند و هر روز بر جزئیاتی در این میان می‌افزایند. درس خارج اسفار و نهایه و فصوص و غیره دارند که جای بسی خوشحالی است، اما این فلسفه کی باید به فضای مجازی؛ به تکنولوژی، و به صدها محصول عصر جدید بپردازد. مقام معظم رهبری بعد از بازدید از نمایشگاه کتاب که در آن با کتاب «فلسفه فوتبال» رو به رو شده بودند، فرمودند غربی‌ها با امتداد فلسفه‌های خودشان مسایل سیاسی، اجتماعی و حکومتی خود را حل کرده‌اند (۲۳اردیبهشت ۹۷). ♦️آری فلسفه ما هنوز مشکلات آسمان را حل می‌کند، ولی از حل مشکلات انسان امروزی باز مانده است. امروز باید حوزه درس خارج فلسفه فضای سایبر، درس خارج پدیدارشناسی، هوش مصنوعی و صدها چیز دیگر باشد. این سخن بدین معنا نیست که تراث خود را کنار بگذاریم. بلکه بدین معناست که نباید همچون کرم ابریشم بر دور خود بتنیم و از عالم خارج بی‌خبر باشم. آیا علامه طباطبایی امروز زنده بود باز دنبال حل مسأله شهود و اتصال حسی بود و ادراکات بود؟ آیا برای شهید مطهری، اگر امروز زنده بود، هوش مصنوعی مسأله فلسفی مهم نبود، یا درس خارج منظومه می‌گفت و با همان اصالت وجود و بحث از ماهیت و هیولی و صورت خوش می‌کرد؟ https://eitaa.com/hekmatebalge

قضایا و مزایایِ "آزادی دیجیتال" / تمامیت‌خواهی در کمین است https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/11/11/2653600/%D9%82%D8%B6%D8%A7%DB%8C%D8%A7-%D9%88-%D9%85%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%90-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84-%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA

https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/11/20/2658727/%D9%85%D8%B9%D8%A7%DB%8C%D8%A8-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D9%81%D8%AA-%D9%88%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%A7-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85معایب معرفت‌شناختی و الهیاتی فضای سایبر در گفت‌وگو با علیرضا قائمی‌نیا + فیلم

◽️منجی دیجیتال! (مهدویت و آینده هوش مصنوعی) 🔸نوشتاری از حجت الاسلام والمسلمین #علیرضا_قائمی_نیا عضو هیات علمی گروه #معرفت_شناسی ▪️طرح مساله نجات بشریت توسط #هوش_مصنوعی از یأس و ناامیدی بشر در نجات جامعه بشری توسط عقل انسان ها است و گویا بشر در این مرحله دست به دامن ماشین و هوش مصنوعی شده است و آرزوهای دست‌نیافتنی خود را از این طریق امکانپذیر می‌داند. این سخن بدین معناست که خود هوش مصنوعی ارزش‌هایی را دربردارد یا بشر می‌تواند آن را بر اساس ارزش‌های نهایی برنامه‌ریزی کند که در آینده به نفع بشریت عمل کند و آرمانشهر او را فراهم بیاورد... #یادداشت 🆔 @iictchannel

#ذهن‌ـتوسعه‌ـ‌یافته ✅ دیوید چالمرز و اندی کلارک فرضیه «ذهن‌توسعه یافته» را مطرح کرده‌اند. بنا به این نظریه، ذهن ما آدمیان از محدوده پوست و بدنمان فراتر می‌رود و گسترش می‌یابد. آنها ادعا می‌کنند که وقتی ما با ابزارهای دیجیتال کار می‌کنیم آنها بخشی از ذهن ما می‌شوند؛ یعنی با آن‌ها فرایندهای شناختی را انجام می‌دهیم. فرض کنید وارد یک فروشگاه می‌شویم و به فهرست خریدهایی که روی گوشی خودمان داریم نگاه می‌کنیم تا بیاد بیاریم که چه چیزهایی را باید بخریم. در این مورد فرایند ذهنی «به یاد آوردن خریدن چیزی» که فراموش کرده‌ایم؛ مانند نان، فرایندی است که فراتر از امور داخل سرما می‌رود. در واقع در این مورد این فرایند ترکیبی از بخشی طبیعی و بخشی دیجیتالی است؛ یعنی این فرایند فرآیندی «عصبی ـ دیجیتالی» است. اپلیکیشن های یادداشت‌برداری تلفن‌های همراه بخشی از فرایند یادآوری من است. @hekmatebalge

♦ چالمرز دیدگاه «ذهن توسعه‌یافته» را در مقدمه‌ای که بر کتاب کلارک نوشته با یک مثال توضیح می‌دهد. یک ماه پیش من یک موبایل آیفون خریده‌ام. این موبایل در این مدت برخی از کارهای محوری مغز مرا انجام داده است. این موبایل جای بخشی از حافظه‌ام را گرفته و برخی از شماره‌های تلفن و آدرس‌ها را ذخیره کرده است. این کارها پیش‌تر به عهدة مغز من بود.همچنین،از آن برای محاسبه (جمع و تفریق و غیره) استفاده می‌کنم. به کمک آن جدول‌هایی از مخارج و غیره تهیه می‌کنم و آنها را محاسبه می‌کنم. این موبایل منبع شگفت‌آوری است؛ با آن همیشه به گوگل دسترسی دارم تا برخی از اطلاعات موردنیاز برای حل نزاع‌ها را به دست بیاورم. من برخی از برنامه‌هایم را با آن طراحی می‌کنم. از تقویم آن استفاده می‌کنم تا تعیین کنم چه کارهایی را در ماه‌های آینده می‌توانم یا نمی‌توانم انجام دهم. من حتی گاهی خیال‌های باطلم را روی این گوشی انجام می‌دهم؛ از روی بیکاری با کلمات و تصاویر روی صفحة آن، وقتی تمرکز ندارم، بازی می‌کنم. 🔷کلارک ادعا می‌کند که این آیفون: اوّلاً، فرایند پردازش را، بی‌آن که از دستانم استفاده کنم، سریع‌تر می‌کند. ثانیاً، این موبایل از پیش بخشی از ذهن من بوده است. @hekmatebalge

#ذهن‌ـ‌توسعه‌ـ‌یافته ♦️نظریه ذهن توسعه‌یافته ادعایی هستی‌شناختی ontological را در بارة رابطه ذهن و ابزارهای دیجیتال مطرح نمی‌کند، بلکه در واقع ادعایی شناختی cognitive را در این خصوص پیش می‌کشد. به بیان دیگر، این نظریه ادعا نمی‌کند که ذهن با ابزارهای دیجیتال یک هستی را تشکیل می‌دهند، بلکه ادعا می‌کند ذهن بخشی از فرایندهای شناختی خود را با این ابزارها انجام می‌دهد. 🔺این نظریه پیامدهای گسترده‌ای در فلسفه ذهن و هوش مصنوعی و انسان‌شناسی شناختی داشته و به طور گسترده مورد تحلیل قرار گرفته است. حجم آثاری که در این زمینه منتشر می‌شود بسیار زیاد است. دسته‌ای از فلاسفه آن را نقد و دسته‌ای دیگر از آن دفاع می‌کنند. بذرهای این نظریه را در آثار فلاسفه‌ای از قبیلِ جان دیویی، مرلوپونتی و هایدگر و غیره می‌توان یافت. @hekmatebalge

کرسی علمی_ترویجی فلسفه اصول

کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی با همکاری قطب فلسفه دین اسلامی برگزار می کند: 💠 نشست نقد کتاب « الهیات سایبر» 🎙 با ارائه: حجت الاسلام و المسلمین دکتر #علی_رضا_قائمی_نیا 🏷 ناقدان: دکتر #عبدالله_نصری دکتر #محمدرضا_اسدی ⏰ جمعه 23 اردیبهشت ماه، ساعت 15 الی 17 🏢 تهران، مصلی، نمایشگاه بین المللی کتاب، غرفه کتابخانه مجلس #الهیات_سایبر 👈به ما بپیوندید 🆔 @FalsafeDin_ir