eitaa logo
پژوهشکده تاریخ معاصر
2.4هزار دنبال‌کننده
1.7هزار عکس
76 ویدیو
4 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
در 27 مرداد1332 نامه ای به دکتر مصدق نگاشت واورا از وقوع یک کودتا به دست زاهدی مطلع کرد/این هشدار با بی تفاوتی مصدق مواجه شد http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
نمایی از حضور خیابانی عوامل کودتا در روز 28 مرداد1332 http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
پس از استقرار در محل رادیو برای ایراد نطق موفقیت کودتا http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
گشت زنی در خیابانها پس از احراز موفقیت کودتا http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
روی جلد مجله خواندنیها به مناسبت کودتای 28 مرداد32 http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
دکتر محمد سه روز پس از خود را تسلیم فرمانداری نظامی کرد http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
چند روز پس از توفیق کودتا،به ایران بازگشت http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
چند روز پس از توفیق کودتا،به ایران بازگشت http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
درحاشیه گفت وگو با خبرنگاران پس از بازگشت به ایران درحیاط کاخ سعدآباد/درتصویر دیده می شود http://yon.ir/iqwmQ @iichs_ir
✳️ یک روز پس از کودتا در ایران ؛ از دستگیری مصدق و اعلامیه نخست وزیر کودتا تا شناسایی هویت 41 نفر از کشته شده ها! 29 مرداد ❇️سال 1332 از طرف سرلشکر اعلامیه‌ای صادر و متذکر شد در حفظ جان مصدق از هیچگونه اقدامی کوتاهی نخواهد شد. از این‌رو مقتضی است ظرف 24 ساعت خود را به شهربانی معرفی کند. سرلشکر زاهدی تلگرافی به شاه مخابره نمود و از او خواست تا به ایران بازگردد، شاه در پاسخ زاهدی اعلام کرد بی‌درنگ به ایران خواهم آمد. به دنبال سقوط حکومت دکتر محمد مصدق اوضاع فارس دگرگون شد. عشایر فارس مخصوصاً ایل قشقائی و بویر احمدی به سرکردگی ناصر و خسرو قشقائی نسبت به مسلح کردن افراد خود و احتمالاً ایستادگی در مقابل کودتاچیان آماده شدند. عصر امروز بموجب اطلاعي که قبلاً داده شده بود مأمورين حکومت نظامي دکتر محمد ، دکتر غلامحسين صديقي، دکتر سيدعلي شايگان و مهندس سيف‌اله معظمي را بازداشت و به شهرباني انتقال دادند. توقف بازداشت شدگان در شهرباني طولي نکشيد و آنها را به باشگاه افسران بردند. سرلشگر زاهدي هنگام ورود مصدق به باشگاه از او استقبال به عمل آورد مصدق هم به او تبريک گفت. پزشکي قانوني اعلام کرد تاکنون هويت 41 نفر از کشته‌شدگان روز قبل مشخص شده است. عده زيادي از رجال و همکاران دکتر مصدق بازداشت و به زندان انتقال يافتند از جمله عبدالعلي لطفي، سرتيپ تقي رياحي، سرهنگ ممتاز، سرتيپ مظفري، کشاورز صدر، سرتيپ سطوتي، ابوالقاسم اميني، سرتيپ کياني، سرهنگ اشرفي، سرهنگ نادري، بشير فرهمند، ناصرقلي اردلان را مي‌توان نام برد. در تمام شهرهای ایران حکومت نظامی برقرار شد. به دستور فرمانداری نظامی از انتشار روزنامه‌های طرفدار مصدق و حزب توده جلوگیری شد. بامداد امروز عده زیادی از افسران که از عوامل اصلی کودتا بودند ترفیع درجه پیدا کردند از جمله سرهنگ نعمت‌‌الله ، سرهنگ و سرهنگ عباس فرزانگان درجه سرتیپی گرفتند. از بامداد امروز مشاغل حساس و کلیدی به عوامل سپرده شد از جمله انتصابات زیر صورت گرفت: سرلشکر نادر باتمانقلیچ به ریاست ستاد ارتش، سرتیپ علیقلی گلپیرا به ریاست ژاندارمری، سرتیپ محمد دفتری به ریاست شهربانی، سرهنگ قربانی دادستان نظامی، سرتیپ تیمور بختیار فرمانده لشکر جدیدالتأسیس دو زرهی، سپهبد شاه‌بختی استاندار آذربایجان، علی هیئت استاندار فارس، مصطفی مقدم سرپرست بانک ملی، اسفندیار بزرگمهر رئیس تبلیغات، دکتر صیرفی مدیر عامل شرکت بیمه، محمدعلی روشن کفیل استانداری اصفهان، سرتیپ مظهری معاون ستاد ارتش و پرویز یارافشار رئیس دفتر نخست‌وزیر. حکم برکناری ناصرقلی اردلان، محمدعلی کشاورز صدر، محمدعلی مقدم، سرتیپ مظفری و محمد نخجوان از استانداریهای آذربایجان، اصفهان، گیلان، خوزستان و فارس صادر شد. از اولین دقایق بامداد امروز مأمورین فرمانداری نظامی، رکن دوم و اداره کل شهربانی دست به بازداشت عده کثیری از همکاران دکتر مصدق، اعضاء جبهه ملی، نمایندگان مستعفی و روزنامه‌نگاران و اعضای حزب توده زدند. ❇️سال 1334 ، دکتر محمد سجادی را به سمت وزیر دارایی معرفی کرد. ❇️سال 1339 در مدرسه عالی سپهسالار هنگام اخذ رأی بین حزب ملیون و حزب مردم مشاجره و منازعه شدید در گرفت و عده‌ای مجروح شدند. انتخابات چند حوزه در شهرستانها از طرف مقامات قضائی توقیف شد. قرارداد انتظامات مرزی بین ایران و پاکستان امضاء و مبادله شد. ❇️سال 1340 به سمت دبیر کل انتخاب شد. ❇️سال 1347 پروفسور فضل الله رضا به ریاست دانشگاه تهران و دکتر محمدرضا امین به ریاست دانشگاه صنعتی آریامهر انتخاب شدند. فرمان تشکیل فرهنگستان صادر شد. ❇️سال 1357 مردم آبادان تظاهرات عظیم برپا ساختند و نسبت به عمل وحشیانه آتش زدن سینما در سوگ فرزندان خود به عزا نشستند. در جلسه فوق‌العاده امروز مجلس شورای ملی، لایحه دولت مبنی بر برقراری حکومت نظامی در اصفهان برای مدت یک ماه به تصویب رسید. iichs.ir @iichs_ir
✳️ به مناسبت 28 مرداد 1332؛ نظامیان، لوطیان، روسپیان و کودتایی ضدملی ❇️ به واسطه نقش مهمی که در ملی کردن صنعت نفت ایران داشت، جایگاه بسیار ویژه‌ای در میان مردم کسب کرد، از طرفی وی به هیچ وجه خواستار اعطای امتیازات ویژه به انگلیس و آمریکا نبود. این مسأله در کنار مخالفت وی با ریخت و پاشهای زیادی که در دربار صورت می‌گرفت و البته حس تمامیت‌خواهی وی، منجر به این شد که موجبات اختلاف وی با محمدرضا فراهم شود. از این رو انگلیس با جلب حمایت آمریکا و راضی کردن شاه، شرایط را برای برکناری مصدق در کودتای 28 مرداد به‌وجود آورد. ❇️در حالی‌که مصدق بخشی از طرفداران سنتی خود را از دست داده بود و در میان متجددین جریانهایی به حمایت از وی مشغول بودند، بخشی از نیروهای نظامی به رهبری فضل الله و پسرش اردشیر، در کنار سرهنگ ، سرلشکر ارفع، سرهنگ مقدم، سرلشکر حجازی و سرلشکر هدایت افسر اشراقی کمیته‌ای را تحت عنوان «نجات وطن» ترتیب دادند و خود را برای کودتای 25 مرداد آماده می‌کردند. هرچند در این مسیر ناموفق بودند ولی توانستند با کمک انگلیس و آمریکا در روز 28 مرداد مصدق را از کار برکنار کرده و شرایط را برای ورود شاه که به واسطه شکست کودتا در 25 مرداد از ایران به بغداد و سپس به رم گریخته بود فراهم کنند. ❇️بی‌شک این جریان که به لوطیان و لومپنها معروف بودند، نقش بسیار پررنگی در کودتای 28 مرداد ایفا کردند تا جایی که بعدها از این جریان به عنوان لمپنیسم در ایران یاد می‌شود. سردسته این جریان بر عهده معروف به شعبان بی‌مخ بود که پس از ایجاد گسست میان مصدق و نیروهای سنتّی که به وقایع 30 تیر مربوط می‌شود به سمت دربار و نظامیان روی آوردند. شاید شروع مخالفت این جریان با دولت مصدق به ماجرای تیمسار افشار طوس بازگردد. در اوایل اردیبهشت سال 32، تیمسار افشار طوس، رئیس شهربانی کل کشور ربوده شد. این اتفاق با همکاری یکی از همین لومپنها به نام «امیر رستمی» معروف به پهلوان کچل صورت گرفت. چند روز بعد از دزدیدن افشار طوس که انتخاب شخص مصدق برای شهربانی کل کشور بود، جسد وی پیدا شد درحالیکه علائم شکنجه بر روی بدن وی مشهود بود. ❇️ بعد از شکست کودتای 25 مرداد، بسیاری از طرفداران مصدق در خیابانها حضور داشتند، تا جایی که با انداختن مجسمه شاه و پدرش اعلام حکومت جمهوری کردند. اشتباه استراتژیک مصدق در سرکوب کردن این افراد و خالی کردن خیابانها از آنها منجر به این شد که برخلاف تصور، از صبح روز 28 مرداد، گروههایی با سرکردگی همین لومپنها از جنوب شهر تهران به سمت خانه مصدق و مرکز شهر حرکت کردند. این افراد در مسیر خود با سرکوب جدی مخالفان و آتش زدن برخی از مراکز، نهایتا پس از فتح ساختمان رادیو، خود را به منزل دکتر مصدق رساندند و تمامی اسناد، اموال و مدارک خانه نخست وزیر به وسیله اوباش و نظامیان به غارت رفت. نقش این جریان به حدی برجسته بود که پس از بازگشت شاه به ایران، تا سالیان دراز از امتیازات ویژه‌ای برخوردار بودند و سردسته این افراد یعنی شعبان جعفری لقب «تاجبخش» را از دربار دریافت کرد. ❇️ از اواخر دورۀ قاجار و مقارن با انقلاب مشروطه، در کنار گروههای اراذل و اوباش، گروه جدیدی از زنان که در مراکز فحشا و فساد به سر می‌بردند، به ارکان تحرکات سیاسی و نظامی اضافه شد، تا آنجا که حضور این گروه از زنان در دورۀ دوم که به ساکنانِ معروف شده بودند، فعالتر و گسترده‌تر شد. این زنان، از طریق برخی واسطه‌ها و رابطان به برخی عناصر دستگاه حکومت مرتبط و به ابزاری برای آنها مبدل شدند. از این رو، در کودتای 28 مرداد 1332 به سرکردگی تعدادی از روسای این مراکز همچون «ملکه اعتضادی» و «پری آژدان‌قزی»، با انگیزۀ کسب منافع اقتصادی و وجاهت و پایگاه اجتماعی وارد صحنه شدند و نقش مؤثری در راستای اهداف محرکان خود برعهده داشتند. در روز کودتای 28 مرداد، برادران رشیدیان، با پخش پول میان این گروه، آنها را به شعار دادن علیه مصدق و به طرفداری از شاه تهییج کردند. این افراد با در دست داشتن سلاح سرد، از صبح روز کودتا در خیابانهای تهران علاوه بر درگیری با مخالفان، افراد بی‌طرف را به شعاردادن علیه مصدق و زنده باد شاه مجبور می‌کردند به طوری که گمان رود همه مشتاقانه به دنبال بازگشت شاه و برکناری مصدق هستند. برای مطالعه متن کامل این یادداشت به زیر مراجعه کنید http://yon.ir/7dRAo @iichs_ir
✳️ سرنوشت شوم اولین رئیس در شکارگاهی اطراف بغداد! 31 مرداد ❇️سال 1332 سرلشگر طي مصاحبه‌اي اعلام کرد، در دو مورد محاکمه خواهد شد، يکي به خاطر عمليات خلافي که در زمان نخست‌وزيري مرتکب شده و ديگري به اتهام توطئه و خيانت و قيام بر ضد حکومت قانوني و رژيم مملکت. از راديو نطقي خطاب به مردم و افراد ارتش ايراد نمود و از آنها تشکر و سپاسگزاري کرد. وي افزود با متجاوزين قانون اساسي و مقدسات ملي طبق نص صريح قانون رفتار خواهد شد. سرتيپ هدايت گيلانشاه و اردشير زاهدي به نمايندگي از طرف شاه و نخست‌وزير در دربندسر، سيدحسين مکي را ملاقات و پيشنهاد نمودند شغلي در دولت بپذيرد. مکي از قبول هر نوع کاري تحاشي نمود. ساعت یازده و نیم بامداد هواپیمای شاه در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست. در فرودگاه سرلشکر زاهدی و عده‌ای از مقامات تازه از شاه استقبال کردند. پس از انجام تشریفات شاه و زاهدی قریب سه ساعت به گفتگو نشستند. ❇️سال 1333 مدیر کل غله و نان به علت بدی وضع نان از طرف فرماندار نظامی بازداشت شد. ❇️سال 1342 جامعه روحانیت ایران طی اعلامیه‌ای انتخابات دوره بیست و یکم مجلس شورای ملی را تحریم کرد. در همین اعلامیه آمده بود حضرت مد ظله‌العالی را یک روز فقط از زندان آزاد کردند ولی بلافاصله ایشان را محصور نمودند و در حقیقت از زندانی به زندان دیگر منتقل ساختند. به زعامت دکتر مظفر بقائی کرمانی و اصناف تهران اعلامیه‌ای انتشار داد و از محصور ساختن آیت‌الله خمینی به شدت انتقاد نمود. اعلامیه حزب زحمتکشان حدود 32 صفحه بود. دولت 50 هزار متر از زمینهای موقوفه در خیابان پهلوی را در اختیار اداره کل انتشارات قرار داد تا ساختمان رادیو تلویزیون در آنجا بنا شود. دانشسرای عالی منحل و به جای آن دانشگاه تربیت معلم تشکیل گردید. ❇️سال 1343 سه نفر از یاغیان و اشرار خراسان و گرگان که از چندی پیش دست به شرارت و یاغیگری و آدمکشی و غارت اموال مردم زده بودند به حکم دادگاه نظامی به جوخۀ آتش سپرده شدند. ❇️سال 1344 دولت مبلغ 35 میلیون روبل اعتبار برای آغاز ساختمان سد ارس در اختیار دولت ایران قرار داد. ❇️سال 1345 موافقتنامه فرهنگی بین به امضاء رسید. دو دانشکده جدید در دانشگاه تهران تأسیس شد که عبارتند از: دانشکده جنگلبانی و دانشکده بهداشت. ❇️سال 1349 سپهبد که از چندي پيش در عراق مي‌زيست و فعاليت بزرگي را عليه رژيم شاه اجرا مي‌کرد در شکارگاه اطراف بغداد توسط يک عضو امنيتي ايران که خود را از نزديکان او قرار داده بود به ضرب پنج گلوله به قتل رسيد. قاتل چهل و هشت ساعت بعد در مرز ايران و عراق در ميان باتلاق دستگير شد و پس از محاکمه تيرباران گرديد. در تهران و زنجان دو قاچاقچی اعدام شدند. ❇️سال 1352 سناتور دکتر احمد سید امامی استاد دانشگاه و مدیر مجله تندرست در سن 71 سالگی درگذشت. وی چندین دوره نمایندۀ مجلس شورای ملی و سناتور انتصابی بود و مدتها نیز معاونت وزارت بهداری را برعهده داشت. ❇️سال 1356 برای یک دیدار رسمی 5 روزه عازم لهستان شدند. نصر اصفهانی وزیر کشور منوچهر آزمون را به استانداری فارس و باقر نمازی را به استانداری خوزستان معرفی کرد و علی نگهبان و همایون جدی را معاون وزارت کشور نمود. ❇️سال 1357 آيت‌الله خميني از جنايت آبادان اظهار تأثر و تأسف نمود. هزاران نفر در آبادان دست به تظاهرات خشمگينانه زدند و به تمام اماکن دولتي حمله بردند. مجالس ختم منعقد در آبادان براي از دست رفتگان و عزيزان سوخته شده برپا گرديد. مردم نهاوند در تظاهرات خود يک کشته دادند. رئيس شهرباني آبادان برکنار و به تهران احضار شد. دولت آموزگار به علت عدم توانائي استيضاح شد. iichs.ir @iichs_ir