eitaa logo
پژوهشکده تاریخ معاصر
2.2هزار دنبال‌کننده
1.6هزار عکس
63 ویدیو
4 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
✳️ خاندان پهلوی چگونه ایران را ترک کردند؛ ریالهایی که دلار شد! مروری بر خروج از ایران در آستانه انقلاب نشان می‌دهد که آنها با وجود فعالیتهای گسترده اقتصادی در دوران سلطنت محمدرضا، در طول این سالها در حال خارج کردن بخشی از داراییها و ثروت ملی به خارج از ایران بوده‌اند. به‌طوری ‌که همه آنها در اروپا و آمریکا اقدام به خرید ویلا و خانه کرده و در چندین شرکت و کارخانه سرمایه‌گذاری کرده بودند. بر این اساس آنها در آستانه انقلاب وقتی که متوجه می‌شوند دیگر امکان بقای ثروت و داراییها در ایران وجود ندارد، سعی می‌کنند تا آنجا که امکان دارد این داراییها را به ارز تبدیل و آنها را از کشور خارج کنند. براین اساس در ماههای منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی شاهد خروج مقادیر زیادی ارز از ایران توسط خاندان پهلوی هستیم. متن کامل را اینجا بخوانید! https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ روایتی از دو فرار شاه؛ چرا فرار دوم شاه سرانجام فرار اول را نداشت؟ اگر بخواهیم بر اساس سه مولفه مورد بررسی به تحلیل چرایی عدم بازگشت شاه به ایران بپردازیم، می‌بایست تفاوتهای دو فرار شاه را مورد تاکید قرار دهیم. همان طور که مشخص شد نیز در میان سه مولفه ذکر شده، تنها مولفه اول، یعنی گسترده تر شدن قیام مردم، که مبتنی بر تغییر در رهبری و همچنین خواسته‌های مردم بود، سبب شد تا این بار فرار شاه بدون بازگشت باشد. این مسئله به خوبی اهمیت و جایگاه مردم را در مشروعیت بخشی به یک حکومت نشان می‌دهد. یعنی اگر طیف وسیعی از توده مردم حکومتی را نامشروع بدانند، حتی ارتش و حامیان خارجی نیز نمی‌توانند آن حکومت را حفظ کنند. متن کامل را اینجا بخوانید! https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ خانه به دوشی آخرین شاه ایران اگرچه پس از ترک ایران به رفت ولی هدف اصلی وی رفتن به آمریکا یا یکی از کشورهای اروپایی از جمله سوئیس، انگلیس و فرانسه برای اقامت دائم بود؛ اتفاقی که هیچگاه طبق میل وی رخ نداد. به طور کلی وی پس از ترک ایران تجربه زندگی در چند کشور را با شرایط متفاوت تجربه کرد که این اقامتها شامل: اقامت 70 روزه در مراکش، 77 روز زندگی سخت در باهاما، 70 روز که مواجه شد با اوج دوران مریضی و درمان وی در مکزیک، 70 روز در آمریکا که عموما برای درمان در بیمارستان و مراکز درمانی سپری شد، اقامت کوتاه چند روزه‌ای در پاناما که فرح دیبا از آن به عنوان سخت­ترین دوران آوارگی یاد می‌کند و سرانجام در تاریخ 3 فروردین سال 1359 از باهاما به مصر نقل مکان کرد که آخرین سفر وی به شمار می‌رود، در ذیل تلاش می‌کنیم به صورت مختصر از دوران اقامتش در برخی از این کشورها و دلایل مراجعت نهایی وی به مصر مواردی را بازگو کنیم. متن کامل را اینجا بخوانید! https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ فرار محمدرضاشاه پهلوی از ایران؛ چرا شاه مصر را برای اقامت برگزید؟ سقوط حکومت و پیروزی انقلاب اسلامی ایران به فرار محمدرضاشاه پهلوی و خانواده وی از ایران منجر شد. اما تنها مشکل شاه این مسئله نبود، بلکه رویگردانی کشورها از پذیرش وی و تغییر مداوم محل اقامتش در کشورهای مختلف از مشکلات جدی خاندان سلطنتی فراری ایران به‌شمار می‌آمد. محمدرضاشاه، خانواده و اطرافیانش از زمان فرار تا زمان مرگ وی در 5 مرداد 1359 ــ یعنی 568 روز ــ به ترتیب در مصر، مراکش، باهاماس، مکزیک، امریکا (در بیمارستان نیویورک)، پاناما و مجدداً مصر اقامت کردند؛ بنابراین اولین و آخرین محل اقامت شاه فراری ایران کشور مصر بود. اما چرا مصر به عنوان اولین و آخرین اقامتگاه محمدرضاشاه پهلوی انتخاب شد؟ براساس آنچه در این مقاله بیان شد، دلایلی از قبیل رویگردانی کشورهای دیگر از پذیرش او، روابط گسترده تاریخی و خانوادگی خاندان پهلوی و حکام مصر و نزدیکی هر دو کشور به بلوک غرب در آن زمان، سیاستها و ترفندهای امریکا، ترس مصر از سرایت انقلاب اسلامی ایران به آن کشور و... باعث شد محمدرضاشاه در مصر اقامت گزیند و در همان کشور نیز از دنیا رود و به خاک سپرده شود. متن کامل را اینجا بخوانید! https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir
✳️ نگاهی به ماهیت دادگاه‌های نظامی در دوره پهلوی؛ دادرسی‌های فراقانونی دوره پهلوی دولت‌های مطلقه به منظور انباشت بیشتر قدرت، نظام اداری و بوروکراسی را به طور کامل در اختیار می‌گیرند و مانع از استقلال آن می‌شوند. یکی از ویژگی‌های اصلی نظام‌های سیاسی مطلقه، وابسته بودن نظام اداری به شخص حاکم است. نظام سیاسی دوره نیز نوعی دولت مطلقه مدرن به‌شمار می‌آمد که بوروکراسی اداری و نهاد قضائی را نیز در اختیار خود ‌گرفت. ماهیت و کارکرد قوه قضائیه در دوره محمدرضا پهلوی، به او وابسته بود؛ به طوری که محکمه‌های نظامی به نهادی برای رسیدگی به جرایم سیاسی و حتی عادی بدل شد. فرایند محاکمه گروه‌هایی چون حزب توده در بهمن 1327ش و افرادی چون و پس از می‌تواند نمونه‌های مناسبی در جهت تبیین وابستگی دستگاه اجرای عدالت، به تصمیمات شاه از یک‌سو و فرمایشی و غیرقانونی بودن نحوه رسیدگی به جرایم سیاسی در دادگاه‌های نظامی از سوی دیگر باشد. محاکمه سیدمجتبی ، رهبر جمعیت ، و سه تن از یاران وی در دادگاه نظامی (دی 1334) شماره آرشیو: 3979-۴ع متن کامل را در این لینک بخوانید! @iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ سیدعلی‌اکبر پرورش که بود؟؛ معلم مبارز یکی از مبارزان سیاسی در دوره حکومت پهلوی دوم است. او در 1321 در اصفهان متولد شد. علی‌اکبر دوران تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در اصفهان گذراند. بعد از پایان دوره متوسطه وارد دانشسرا شد و در نهایت تا مقطع کارشناسی ارشد در رشته ادبیات ادامه داد. او علاقه خاصی به تدریس داشت؛ ازاین‌رو با یادگیری کارآموزی دبیری توانست به عنوان دبیر دینی در مدارس مختلف به کار و فعالیت مشغول شود. پرورش، که به مسائل دینی علاقه بسیاری داشت، معتقد بود می‌توان از طریق تدریس علوم دینی، کمک بزرگی به انتقال آموزه‌های دینی و اسلامی به دانش‌آموزان کرد؛ بااین‌حال او تنها به فعالیت‌های فرهنگی اکتفا نکرد، بلکه وارد عرصه مبارزات سیاسی نیز شد؛ به‌گونه‌ای که یکی از مبارزان بنام نهضت امام خمینی به‌شمار می‌آید. استاد سیدعلی‌اکبر پرورش، در حال گفت‌وگوی تلفنی با مردم، در مجلس شورای اسلامی (سال 1359) متن کامل را در این لینک بخوانید! itaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ کانالیزه شدن شاه به‌وسیله ساواک؛ چشم و گوش کر و کور شاه واقعیت آن است که تشکیل سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) گامی در مسیر تحکیم و تقویت پایه‌های امنیت ملی و استقلال سیاسی کشور نبود؛ به عبارت دیگر این سازمان شباهت بسیاری به نظام پلیسی ـ امنیتی شهربانی دوره رضاشاه داشت که صرفا در جهت تقویت پایه‌های نظام استبدادی او فعالیت می‌کرد. درواقع، ساواک به عنوان یک نهاد کنترل‌کننده و ناظر تحت اختیار و فرمان محمدرضا پهلوی بود که کشور را زیر پوشش شبکه جاسوسان و سخن‌چینان خود گرفته بود و رفته‌رفته تارهای عنکبوتی خود را بر زندگی ایرانی‌ها گسترده‌تر می‌تنید. این امر زمانی قوت گرفت که محمدرضا پهلوی اختیارات و وظایف گسترده‌ای به این نهاد واگذار کرد و زمینه‌های نفوذ اعضای آن ــ به عنوان چشم و گوش شاه ــ در تمامی سازمان‌های دولتی و مراکز غیردولتی فراهم گردید. در حال دادن نشان به یک مقام در دوره ریاست بر ساواک، روش‌های در این سازمان تنوع پیدا کرد شماره آرشیو: 829-288م متن کامل را اینجا بخوانید! itaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ رویکرد نیروهای انقلابی در برابر کابینه نظامی ارتشبد ازهاری؛ چرایی سقوط دولت 55روزه تشدید فشارها، اعتراض‌ها، راه‌پیمایی‌‌ها و اعتصابات سرانجام نه‌تنها کابینه نظامی ارتشبد را در سراشیبی سقوط قرار داد، بلکه وی را دچار سکته قلبی کرد و در بستر بیماری قرار داد. این گونه بود که دفتر عمر کوتاه کابینه نظامی، که نخست‌‌وزیر آن رئیس ستاد بزرگ‌ارتشتاران و از امرای بلندپایه‌ ارتش بود، پس از 55 روز بسته شد. ارتشبد رئیس ستاد ارتش در دفتر کار خود شماره آرشیو: 417-۴۶۱-الف متن کامل را در این لینک بخوانید! @iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ بررسی ؛ نقش مستقیم یا غیرمستقیم انگلیس در کودتا؟! بررسی نقش انگلیس در کودتای 1299 و دیدگاه‌های متفاوت در این زمینه نشان داد که اولاً دیدگاه‌هایی که ناظر بر عدم مداخله انگلیس در کودتا هستند بسیار اندک بوده و حتی آن دیدگاه‌ها نیز به طور ضمنی به نقش غیرمستقیم انگلیس اذعان دارند. در ثانی مطامع سیاسی و اقتصادی انگلیس در آن شرایط به‌خوبی بیانگر مداخله این کشور در کودتا است. انگلیس بعد از ناکامی در کسب امتیازات سیاسی و اقتصادی به خصوص شکست در قرارداد 1919، کودتا را بهترین و مهمترین ابزار مداخله‌جویی سیاسی و اقتصادی می‌دانست. از این رو ضمن طراحی و برنامه‌ریزی در روش و نحوه کودتا، با اقداماتی چون اخراج فرمانده روسی قزاق، مسلح نمودن برخی از قزاقها و... عملاً زمینه کودتا را نیز فراهم نمود. ‌همچنین بر اساس کتاب "خاطرات سری آیرونساید" تردیدی در نقش انگلستان در کودتای 1299 باقی نمی‌ماند. متن کامل را این جا بخوانید! ‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ @iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ و کودتای سوم اسفند 1299 را می‌توان نقطه عطفی در روابط سیاسی ایران و انگلیس دانست چرا که با انقلاب اکتبر 1917، سلسله قاجار از حمایت روسیه محروم شد و هنگام آن رسیده بود که رقیب دیرینه او، انگلیس بدون نیاز به تقسیم منابع با رقیب به تدریج حضور گسترده خود را در ایران بیش از پیش تثبیت نماید. هدف از کودتای 1299 براندازی احمدشاه نبود بلکه کودتا به مثابه اولین کیش برای مات کردن آخرین شاه قاجار به شمار می‌رفت. ژنرال آیرونساید به رضاخان تأکید می‌کند که : « اقدام قهرآمیزی برای سرنگون کردن شاه خودکامه صورت ندهد و به دیگران هم اجازه و امکان چنان اقدامی را ندهد ... [رضاخان] به من قول داد که به خواسته‌های من عمل کند.» رضاخان میرپنج (سرتیپ)، فرمانده تیپ مختلط همدان، در میان افسران و فرماندهان روسی و ایرانی قزاقخانه، یک روز قبل از کودتای 1299 شماره آرشیو: 1793-1ع متن کامل را این جا بخوانید ‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ @iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ نگاهی به نقش خواهر شاه در کودتای 28 مرداد 1332؛ چگونگی مبارزه با چهره مرموز سیاست در دوره حاکمیت محمدرضا پهلوی بود. تبعید اشرف توسط مصدق کارساز نبود و اگرچه مصدق تلاش کرد دست او را از مداخله در امور سیاسی کشور کوتاه کند، اما زمینه رابطه وی با فرماندهان انگلیسی و آمریکایی در جهت فعالیت علیه دولت مصدق فراهم شد. اشرف پهلوی، با همکاری مقام‌های اروپایی و با استفاده از اطلاعات به‌دست‌آمده تلاش کرد تا از طریق تحریک و تشویق برادرش، شاه، و با هماهنگی با قوام‌السلطنه، تغییراتی در ایران ایجاد کند که به سرنگونی دولت مصدق و نصب قوام‌السلطنه به نخست‌وزیری منجر شود، اما هنگامی که این سیاست شکست خورد، دامنه فعالیت اشرف به کنشگری پنهان و البته مهم در کودتا گسترش یافت. عمده فعالیت اشرف در سقوط دولت مصدق معطوف به پشتیبانی روانی از محمدرضا پهلوی بود. شاه به حمایت روانی نیاز داشت؛ به همین منظور سیا در پاریس دست به دامان اشرف پهلوی شد تا او را به حمایت انگلیس و آمریکا دلگرم کند. اشرف با اطمینان دادن به شاه مبنی بر حمایت کامل انگلیس و آمریکا و هماهنگی نیروهای کودتا، کنشگری فعالی در سقوط دولت مصدق داشت. ،‌ اشرف پهلوی و سرلشکر مهدیقلی علوی مقدم از عوامل اصلی کودتا شماره آرشیو: 69-554-الف متن کامل را اینجا بخوانید! ‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug