💢پارادایمهای تفسیری و فقدان اعتبار ذاتی
✍️حجتالاسلام علی راد
پارادایمهای تفسیری، اجتهاد و خوانش انسانی از قرآن است بنابراین قداست ذاتی و اعتبار ابدی ندارند و نقد پذیر هستند. سلطه و سیطره یک پارادایم زمانی مقبول و توجیهپذیر است که ضمن داشتن اصالت و اعتبار علمی از فرایند نقد علمی و تاریخی به سلامت عبور کرده و خلوص و وزانت علمی خود را اثبات کند. بنابراین پارادایمهایی که فاقد این ویژگی و صرفاً متکی بر پشتوانههای اجتماعی، سیاسی و تعصبات مذهبی، سلطه و سیطره خود را توسعه و تثبیت نموده باشند فاقد عیار لازم در تفسیر قرآن هستند.
از جمله اینها پارادایمهای منتقله از سایر مذاهب و جریانهای فکری در میراث و منابع شیعه است که ابتدا در قالب احادیث و طی فرایندی خاص به میراث امامیه منتقل یا وارد شدند و سپس مبنای نظریه یا آموزه قرار گرفتند. محققان امامیه این احادیث را اخبار دخیله یا منتقله نامیده و در اعتبار و انتساب آنان به معصومان تردید جدی دارند. گاهی نیز از تعبیر الروایة الواردة برای بیان تضعیف متون نقل شده از طریق غیر امامی بهره بردند.
انتقال این احادیث و آموزهها در عصر حضور معصومان به دلیل سیطره و سلطه فرهنگی سیاسی سلطه پارادایمهای غیر شیعی در جامعه علمی آن روزگار بود که ائمه با آگاهی کامل و با استفاده از ظرفیت آموزه تقیه به همگرایی ظاهری با پارادایم غالب پرداختند ولی تشخیص آنان بر اصحاب اهل نظر و دقت ایشان میسور بود و فقیهان امامیه نیز با تکیه بر قواعدی خاص به تمییز گزارههای تقیهآلود پرداختند که البته ...
👈ادامه یادداشت http://ijtihadnet.ir/?p=72949
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢«علل و حکم» از مباحث مغفول در اصول فقه شیعی است/ میتوان بحث «علل و حکم» را عدل بحث «مقاصد شریعت» دانست
✔️ استاد محمد قائنی نجفی:
🔹در اصول فقه سنی، منابع و ادلهای برای استنباط حکم شرعی ذکر شده است از جمله قیاس، استحسان، مصالح مرسله و مقاصد شریعت. این عناوین اگرچه در اصول فقه شیعی مطرح نیستند اما در مقابل آنها عناوین دیگری ذکر شده مثل الغای خصوصیت، مناسبات حکم و موضوع، قیاس اولویت و علل و حکم. شاید بتوان بحث علل و حکم در اصول فقه شیعی را عدل بحث مقاصد شریعت در اصول فقه سنی دانست.
🔸در مورد مقاصد شریعت دو نکته قابل توجه است:
۱- نتیجه آنچه به عنوان مقاصد در اصول فقه سنی مطرح است چیزی جز یک نتیجه ظنی نیست.
۲- کبرای مذکور در کلام اهل سنت درست است. یعنی حتما مصالح عالی برای شریعت وجود دارد و هرجا مقاصد شریعت قابل استحصال باشد حتما معتبر است. اما این کبری هیچ اثر عملی در فقه ندارد. یعنی بر اساس آن نه میتوان حکمی را که هیچ دلیلی ندارد اثبات کرد و نه میتوان از اطلاق یا عموم حکمی رفع ید کرد. لذا آنچه به عنوان مقاصد شریعت در اصول اهل سنت مذکور است جز اثبات نتایج ظنی که از نظر اصول شیعی غیر معتبر است، چیزی دیگر ندارد. این طور نیست که بنابر مقاصد شریعت بتوان به قطع به حکمی دست یافت یا حکم ثابتی را نفی کرد.
🔹بحث علل و حکم از مباحث مغفول در اصول فقه شیعی است. جدیدترین مسائل روز میتوان بر اساس آن حکم را استنباط کرد و فقهای متعددی که در فقاهت آنها هیچ شکی وجود ندارد مطابق همین تعلیلات در مسائل جدید فتوا دادهاند.
👈 ادامه مطلب: http://ijtihadnet.ir/?p=72946
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢نگاهی به ایده فقه مقاصد و نقد آن
✍️حجتالاسلام محمد متقیان تبریزی
یکی از مباحث مطرح در عرصه فقه معاصر، موضوع توجه به اهداف شریعت در عملیات استنباط است که از آن به فقه مقاصد تعبیر میشود. عمدتاً جناب استادعلیدوست (زیدعزه) در زمان حاضر متکفل طرح این بحث هستند و درباره آن تحقیقات متعدد در قالب کتب، مقالات و نیز سخنرانیهایی داشته و دارند. آنچه در ادامه میآید شامل گزارشی مختصر از دیدگاه ایشان و نقدی کوتاه برآن است. این نوشتار نه به عنوان مقاله، بلکه در قالب یادداشت نگاشته شده و طبعاً نیاز به تکمیل و افزونه دارد و ارائه آن، جهت مشارکت در فرآیند بحث و نقد نقد میباشد.
🔻محورهای یادداشت:
🔹اشارهای به فقه مقاصد نزد عامه
🔸علل و ملاکات احکام نزد امامیه
🔹فقه مقاصد در اندیشه استاد علیدوست
🔸مقاصد شریعت و فقه
🔹راه کشف مقاصد و گسست نصوص مبیّن مقاصد از نصوص مبیّن حکم
🔸نقد اول: نقد حجیت مطلق عقل
🔹نقد دوم: فقدان فلسفه دین برای فقه مقاصد
🔸نقد سوم: فقدان اصول فقه مقاصد
📝 متن کامل را در «اجتهاد» مطالعه نمایید: http://ijtihadnet.ir/?p=72970
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔰 مروری بر بیانات رهبر انقلاب در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیئت دولت ۱۴۰۲/۰۶/۰۸
💠درباره هفته دولت
👈 هفتهی دولت، مزیّن است به نام شهید رجائی و شهید باهنر.
🔺 جهتگیری این دو شهید عزیز، انقلابی و الهی بود، دنبال رضای الهی بودند.
❇️ اسم رمز دولتهای ما باید این باشد: کسب رضای الهی و کار برای مردم.
🏷 جملهای در صحیفه سجادیه درباره رضای الهی:
↙️ من رضای تو را ترجیح بدهم بر هر انگیزهی دیگری، اگر این شد:
✅دشمن من خاطرش جمع است که به او ظلم نخواهم کرد.
✅دوست من هم مطمئن است که برای او یک امتیاز رفاقتی قائل نمیشوم.
💠درباره عملکرد دولت
✔️ بنده از همهی دولتها در این سی و چند سال حمایت کردم.
🙏 لکن در مورد این دولت، علاوهی بر کمک، بنده با نگاه به این دوساله میخواهم تمجید هم بکنم.
👏 در بخشهایی، دولت خوب و قوی ظاهر شده.
🎙 زبان دولت در بیان آنچه انجام گرفته متأسّفانه زبان رسایی نیست.
🏷 کارهای مثبت در زمینه اقتصاد و شاخصهای اقتصاد کلان:
🔹 افزایش رشد اقتصادی بخصوص در بخش صنعت
🔸 افزایش رشد سرمایهگذاری
🔹 کاهش رشد نقدینگی
🔸 کاهش بیکاری
🔹 کاهش ضریب جینی
🔸 رشد قابل توجه صادرات کالا
🔹 تقویت نظام مالیاتی
🔸 رشد قابل توجه تولید محصولات پتروشیمی
🔹 اقدامات ارزنده در زمینه نفت و گاز
🔸 راهاندازی چند هزار کارخانه تعطیل یا نیمه تعطیل
🔹 فعالیتهای مهم در زمینه آبرسانی یا شبکههای آبیاری و زهکشی
👈 از این قبیل اقدامات، دیده نمیشود:
1️⃣ به خاطر اینکه کار اطلاعرسانی در دولت متأسفانه ضعیف است.
2️⃣ چون مشکلات معیشتی وجود دارد، از کارهای باارزش اقتصادی غفلت پیدا میشود.
🏷 کارهای خوب دولت در بخش مدیریتی:
📌 حضور در بین مردم و مواجهه مستقیم با مشکلات مردم
📌 سادهزیستی و کاهش تشریفات در سلوک شخصی و حکومتی دولت
📌 روحیهی جهادی در بخشی از کارها
📌 بهکارگیری جوانان در ردههای گوناگون مدیریتی
🏷 کارهای خوب دولت در بخش سیاست خارجی:
🔹 تحرک بسیار خوب در سیاست خارجی
🔸 سیاست خوب ارتباط با همسایگان
🔹 ارتباط با همه دولتها در دنیا با یک استثنای محدود
🔸 ارتباط با قارّههای مختلف؛ آمریکای جنوبی، آفریقا، آسیا، شرق آسیا
🔹 سیاستِ ارتباطِ متعدّد و متنوّع با کشورهای مختلف
🔸 عضویّت در دو پیمان مهم بینالمللی در فاصلهی کوتاه
🏷 در بخش فرهنگی کارهای خوبی شده که باید در کم و کیف افزایش پیدا کند.
💠تذکرات به مسئولین
👈 شعار امسال دو بخش داشت:
❌ مهار تورّم
✅ رشد تولید
⏪ مهمترین کار برای مهار تورّم، افزایش تولید است، پس تولید شد محور.
⁉️ حمایت از تولید یعنی چه؟
🔻 حمایت قانونی
👈 تولید برای تولیدکننده، هم آسان بشود، هم باصرفه بشود.
🔻 حمایتهای مالی
👈 تأمین منابع ارزی و ریالی در آن حدّی که جزو وظایف است.
🔻 حمایتهای فرهنگی
👈 به مردم تفهیم کنیم که محصول داخلی باید مصرف بشود.
✅ تجارت باید پشتیبان تولید باشد.
✅ نیازهای داخلی کشور را بهنگام تشخیص بدهیم
💪 تولیدکننده داخلی میتواند نیاز داخلی را در عمده مسائل کشور تأمین کند.
✅ در برنامه هفتم، تکالیف زیادی بر عهدهی دولت گذاشته شده
📍 در این برنامه، این چند نقطه را رعایت کنید:
🔹 مسئلهی عدالت و کاهش فاصلهی طبقاتی
🔸 ثبات بازار
🔹 کاهش تورّم
🔸 ثبات نرخ ارز
🔹 رشد تولید
✅ مسئلهی معیشت خیلی مهم است.
⚠️ همه اقدامات مثبت، با مشکلات در معیشت مردم از چشمها دور میماند؛ واقعاً حیف است!
♨️ هدفِ تحریمهایی که تحمیل شده همین معیشت مردم است.
🔺برای رفع تحریم مذاکراتی میشود، امّا در کنار آن باید خطّ موازی عبارت باشد از خنثی کردن تحریمها.
↙️سفارش در باب تعاملات خارجی و سیاستهای بینالمللی:
⭕️ فرصتها شناخته بشود و از فرصتها استفاده بشود.
⭕️ سندهای همکاریای که انجام میگیرد، روی کاغذ نماند.
⭕️ وقتی میگوییم «تعامل با دنیا»، بعضی «دنیا» را عبارت میدانند از چند کشور عمدتاً غربی.
⛔️ این نگاه ارتجاعی است، صد سال پیش همینجور بود، آن روزگار گذشته.
🌐 ارتباط با دنیا یعنی ارتباط با آفریقا، ارتباط با آمریکای لاتین، ارتباط با آسیا.
🏷 چند تذکر:
🔹 زیّ مردمی را حفظ کنید.
🔸 گفتگو با نخبگان را هرچه میتوانید پی بگیرید.
🔹 حضور در دانشگاهها یکی از کارهای لازم است.
🔸 توصیهی دیگر مسئلهی کارآمدسازی فعّالیّتهای رسانهای دولت است.
🔹 در گفتارها، وعدهها، آماردهیهای افراد دولت، انسجام وجود داشته باشد.
🔸 اگر اقدامتان، سنجیده و اندیشیده است، به جوسازیها و حاشیهسازیها اعتنا نکنید.
🔹 کارها را نیمهکاره رها نکنید.
🍀 امیدواریم انشاءاللّه خدای متعال از شما راضی باشد و بهتان توفیق بدهد و مدّت باقیماندهی مسئولیّتتان هم با موفّقیّتهای مضاعفی انشاءاللّه همراه باشد.
📝متن کامل بیانات رهبر انقلاب: khl.ink/f/53710
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
14020608.pdf
2.43M
📝 متن کامل بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیئت دولت
📱 جزوه Pdf؛ ویژه مطالعه در تلفن همراه
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
42.63M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
📹 فیلم کامل بیانات رهبر انقلاب در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیئت دولت. ۱۴۰۲/۶/۸
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📚 بیست و یکمین شماره «پژوهشنامه حج و زیارت» منتشر شد
✔️شماره بیست و یکم فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشنامه حج و زیارت، ویژه تابستان 1402، با شش مقاله توسط پژوهشکده حج و زیارت منتشر شد.
🔻در این شماره این مقالات آمده است:
▫️تحلیل فقهی گستره اختیار زوج در منع از حج مستحبی همسر
✍️مهدی ساجدی؛ حسام الدین ربانی
▫️تحلیل فقهی ترک طواف نساء و چگونگی جبران آن
✍️مهدی درگاهی؛ سید امین جعفری
▫️بررسی و نقد مبانی فقهالحدیثی سلفیه در حرمت ساخت بارگاه بر قبور اولیای الهی (با تمرکز بر روایت ابی الهیاج اسدی)
✍️بهروز به نژاد؛ ابوالقاسم عاصی؛ سید حمید شمع ریزی
▫️بررسی و تحلیل نظریه مقامات پیامبر(ص) در مکتب بریلوی (احمدرضاخان بریلوی)
✍️سید مهدی علیزاده موسوی
▫️واکاوی رخصتخواهی برای حج؛ با تأکید بر عصر صفوی
✍️اعظم خانی محمد آبادی؛ ناصر جدیدی؛ سهیلا ترابی
▫️تبیین اصول و مبانی احیا و توسعه فضاهای مذهبی و زیارتی با محوریت معارف رضوی
✍️اصغر مولائی
🔗جهت مطالعه و دریافت مقالات به سامانه نشریه به آدرس زیر مراجعه کنید: https://journal.hzrc.ac.ir
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔دوره آموزشی «هرمنوتیک و نقد آن از دیدگاه اصول فقه
👤ویژه اساتید و فرهیختگان حوزوی
⏳ثبتنام تا پایان شهریورماه:
🔗ارسال عدد ۱۰ را به سامانه پیامکی ۳۰۰۰۷۲۲۷۰۰۷۷۱۴ یا ارسال «نام، نام خانوادگی و شماره موبایل» به ادمین @ssmohammadi
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢حکمتنیا: پیوست فلسفی و اخلاقی لایحه عفاف و حجاب ارائه شود/ نجفیبستان: حاکم اختیار هرنوع برخورد با معصیتکار را دارد
✔️استاد حکمتنیا: هر مبحث حقوقی توجیه اخلاقی و فقهی لازم دارد ولی مهم است که کجا مداخله دولت به نفع حقوق کیفری دارای توجیه اخلاقی است؟ باید توجیه فلسفی کنیم که ارایه خدمت به یک فرد بیحجاب کار وی را تعطیل میکند و حد تعطیلی چه خواهد بود. همه این موارد باید توجیه مجازات داشته باشد. ای کاش این قانون توجیه فلسفی و حقوقی داشت چرا که قانون با دور هم نشستن ایجاد نمیشود. فرض کنیم این قانون در همه جا تصویب شد، حال مهم است که این قانون در کجا باید تدریس شود. اگر مبنایی نداشته باشد قابل دفاع نیست. حتی برای قاضی نیز به دلیل نداشتن مبانی تفسیر را سخت میکند.
✔️استاد نجفی بستان: اگر گفتیم که در شرع برای هر مخالفتی با شرع یا احکام الزامیهای که جنبه حقوقی و کیفری ندارد، دست حاکمیت را برای ورود برای هرگونه مخالفت با شرع باز کنیم، مساله خیلی بازتر خواهد بود. اصل مطلب آن است که اگر شرع میگوید که برای هر خلافی اگر هم از نظر حقوقی آن را جرم نداند ولی در شرع دارای عقوبت باشد دست حاکمیت باز است که هرکاری انجام دهد؟ در هر خلافی حکومت میتواند ورود کند ولی نسبت به شدت ورود حاکمیت بحث است که در جای دیگری باید بحث شود.
👈 گزارش نشست «بررسی بنیانهای نظری (فلسفی، کلامی و فقهی) لایحه عفاف و حجاب»: http://ijtihadnet.ir/?p=72973
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢بررسی حدود شرعی حجاب بانوان
✔️استاد محمدمهدی شبزندهدار:
🔻آیا در نصوص شرعیه و ادله، عموم یا اطلاقی بر وجوب ستر تمام زينتها (مایصدق فی العرف انه الزینه او انه الحلّی) داریم یا نه؟ حلّی همان زينتهای عرضی است مثل انگشتر و لباس و ...، در قبال زينتهای ذاتی، مثل زیبایی در خلقت زن. ثمره وجود این عموم و اطلاق این است که اگر چنین عموم یا اطلاقی داشته باشیم، در فرض استثنای قطعی از وجوب ستر باید به آنها اکتفا نمود و در سایر موارد، مرجع همان عموم و اطلاق است. آیا اطلاق یا عموم وجود دارد که پوشاندن زینتهای عرضی را بر بانوان واجب کرده باشد یا نه؟ آیا خانم میتواند النگو را در معرض رؤیت قرار دهد ولو بشره و بدن او پوشیده است؟
🔹در این مساله سه قول وجود دارد.
۱. سیدنا الاستاد سیدکاظم حایری معتقدند اطلاق و عموم در مسئله هست.
۲. برخی معتقدند، چنین عموم و اطلاقی نداریم و لذا مقتضای عند الشک، اصل برائت از وجوب عدم ابداء است.
۳. برخی در این موقف، وجود اطلاق، تشکیک کردند یا قائل احتیاط شدند و یا قائل به برائت.
🔺نظر مختار: حق آن است که چنین عموم و اطلاقی در مسئله وجود دارد؛ و برای اثبات به آیات و روایات تمسک میشود.
👈تفصیل مباحث استاد شبزندهدار که طی یازده جلسه در مدرسه فقه و اصول دارالعلم حرم رضوی ارائه شد را در «اجتهاد» مطالعه نمایید: http://ijtihadnet.ir/?p=72963
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢کسی که وارد حوزه علمیه شد باید بکوشد که لااقل یک مجتهد متجزی باشد/ علم عاریتی و وارداتی مشکلی را حل نمیکند
✔️آیتالله جوادی آملی:
🔹جامعه علوی پیروان حضرت امیر(ع) در علم مستقلاند یعنی مجتهدند. علم عاریتی و وارداتی مشکلی را حل نمیکند. علم باید از درون بجوشد و انسان در علم مستقل باشد... حالا که معلوم شد «العلم ما هو»، بکوشید عالم بشوید. جاخالی نداشته باشید نگویید بس است. اولین لحظه جهل طلبه یا دانشجو این است که بگوید من فارغ التحصیل شدم.
🔹کسی که وارد حوزه علمیه شد باید بکوشد که لااقل یک مجتهد متجزی باشد، بعد با بقیه کارها - إنشاءالله الرحمن - مجتهد مطلق بشود... و اگر ما بخواهیم یک حوزه پایا و مانا داشته باشیم الا و لابد قرآن باید درس اصلیاش باشد... همان درسی که صد سال قبل در حوزهها میخواندند، همان درس را با همان سبک بخواهید الآن در حوزهها بگویید، این روا نیست.
👈 ادامه مطلب: http://ijtihadnet.ir/?p=72988
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
❓آیا پیادهروی اربعین، اساس و ریشهای در اسلام دارد؟
❓دلایل مشروعیت آن چیست؟
❓آیا خود اهل بیت در ایجاد و استمرار زیارت اربعین، نقشی داشتهاند؟
❓چرا شیعیان، تنها برای امام حسین(ع) مراسم اربعین میگیرند یا پیاده روی فقط برای امام حسین(ع) است؟
✔️حجتالاسلام غلامرضا پیوندی عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به این سؤالات پاسخ میدهد.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📹 خدمت علمای اهلسنت فلسطینی در مسیر اربعین حسینی (ع)، عمود ٨٣٣
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
رابطه شهید بهشتی و امام موسی صدر (همکاری های مشترک).pdf
1.14M
🔖همکاریهای مشترک شهید بهشتی و امام موسی صدر
✍️ نویسنده: علیرضا باقری
🗞 اندیشه بهشتی، شماره پانزدهم، شهریور ۱۴۰۲
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔دوره علمی «حکومت دینی و جریانهای اعتراضی: از دولت نبوی (ص) تا جمهوری اسلامی ایران»
✔️انجمن علمی دانشجویی معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق علیهالسلام با همکاری دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی تقدیم میکند:
🔻برخی محورهای دوره:
🔹اعتراض در اسلام؛ امکان یا امتناع!؟
🔸خواست افراد و احکام اسلامی؛ تعارض یا توافق!؟
🔹نسبت آشوب و اعتراض در حکومت اسلامی
🔸جريان شناسی و ماهیت شناسی مواجهه حکومت های دینی با اعتراض
🔹زمينهها، تجارب و موانع اعتراض در جمهوری اسلامی ایران
و...
👤با حضور اساتید:
🎙استاد حسن رحیمپور ازغدی
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و استاد حوزه و دانشگاه
🎙حجتالاسلام والمسلمین احمد رهدار
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم علیهالسلام
🎙حجتالاسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
🎙دکتر محمد حسین رجبی دوانی
مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام و عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین علیهالسلام
🎙دکتر حمید رضا بیگدلی
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب
🎙دکتر محمد باقر خرمشاد
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و معاون پژوهشی مرکز اسناد انقلاب اسلامی
📆 تاریخ برگزاری ۲۱ و ۲۲ شهریور ماه
💻 دوره به صورت مجازی و در فضای اسکای روم برگزار میگردد.
📌به همراه اعطای گواهی معتبر برای شرکت کنندگان
🔗 پیوند ثبت نام: https://formafzar.com/form/8jxxs
💬 در صورت بروز هرگونه ابهام و سوال و همچنین دریافت اطلاعات بیشتر به آیدی @Atraze پیام دهید.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
مدرسه تابستانی اصفهان_دکتر طباطبایی.mp3
37.38M
🎧صوت/ «خوانشی انتقادی از نظریه حدیث بسندگی»
🎙ارائه: حجتالاسلام والمسلمین سید محمدکاظم طباطبایی
🗓 مدرسه تابستانه حدیث «همبستگی قرآن و حدیث»؛ ۲۶ مرداد ۱۴۰۲؛ اصفهان
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
مدرسه تابستانی اصفهان _حجت الاسلام خطاط.mp3
38.84M
🎧 صوت/ «همبستگی مضامین فقهی قرآن و حدیث»
🎙ارائه: حجتالاسلام والمسلمین عبدالامیر خطاط
🗓 مدرسه تابستانه حدیث «همبستگی قرآن و حدیث»؛ ۲۶ مرداد ۱۴۰۲؛ اصفهان
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢بین حکمرانی و حاکمیت خلط کردهایم/ به اسم اسلامیت و جمهوریت، مردم سالاری ذبح نشود/ اگر وجه مردمی حکمرانی مغفول بماند کار به سامان نمیرسد
✔️استاد احمد واعظی:
🔹تمدن در جایی شکل میگیرد که زمینههای فرهنگی آن باشد، جایی که پویش مردمی و استفاده حداکثری از ظرفیتهای مردمی باشد. پیشرانهای تمدن و بار اصلی تمدن به دوش جامعه، مردم، فرهیختگان و نخبگان است. این آرمان منقح روشن را گفتمان انقلاب اسلامی تأمین میکند.
🔸تمدن با مولفههای سخت قدرت ایجاد نمیشود. در تمدن قدرت نرم و نرمافزارانه آن خیلی کارکرد دارد. در این مطالعات اسلامی، به گفتمان انقلاب اسلامی نقش محوری داده شود و احیا شود. به عدالت، کرامت انسانی و مردم سالاری اهمیت داده شود. به اسم اسلامیت و جمهوریت، مردم سالاری ذبح نشود. به اسم مولفههای سخت، قدرت مردم در عرصه فرهنگ، اقتصاد و سیاست به کنار زده نشوند. امروز یک بلیّه که در جمهوری اسلامی داریم در بیانیه رهبری هم بود، وضعیت اقتصادی است و این به خاطر کجراههای هست که از ابتدای انقلاب بنا گذاشته شد و آن کاهش نقش مردم در اقتصاد و رفتن به سمت اقتصاد دولتی است.
🔹یکی از خطاهای ما این است که ما بین حکمرانی و حاکمیت خلط کردیم. حکمرانی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی یک وجه آن حاکمیتی هست، یعنی نقش آفرینی دستگاهها دولتی و حاکمیتی، وجه دیگر آن بخش غیر رسمی یعنی به خود مردم باز میگردد یعنی به گروههای اجتماعی و گروههای مردمی باز میگردد. اگر وجه مردمی حکمرانی مغفول بماند کار به سامان نمیرسد.
👈 ادامه مطلب در «اجتهاد»: http://ijtihadnet.ir/?p=72985
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢نیازی به اضافهکردن دلیلی به دانش اصول، برای حل مسائل فقه معاصر وجود ندارد/ با اصول عملیه هم میشود امور دنیای مردم را بهصورت کارآمد حل کرد
✔️استاد سیفالله صرامی در گفتگو با «اجتهاد»:
✂️راجع به تمسک به اصول عملیه، باید در نظر داشت که هر اصل عملی، مجرایی دارد که اگر آن مجرا تمام باشد، کسی نمیتواند آن را جاری نکند و باید طبق آن اصل عملی، عمل کند. مثلاً اگر در جایی، حالت سابقه ملحوظه وجود داشت، باید بر طبق استصحاب عمل کند و اگر جایی شک بدوی بود، باید به برائت عمل نماید؛ بنابراین اصلاً دست ما نیست که به اصول عملیه تمسک کنیم یا نکنیم.... جایی را سراغ ندارم که لازم باشد دلیل خاصی را بر دانش اصول فقه اضافه کنیم تا بتوانیم به مسائل آن پاسخ دهیم؛ پس با اصول عملیهای که حجت هستند میتوان فتاوای کارآمدی که زندگی دنیای مردم را نیز تنظیم کند به دست آورد.
👈 مشروح گفتگوی «اجتهاد» با مدیر پژوهشکده فقه و حقوق: http://ijtihadnet.ir/?p=72981
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢ملاحظاتی در باب فقه المقاصد
✍️حجتالاسلام یحیی عبدالهی
✔️از پایگاه مبانی استاد سید احمد مددی میتوان دو ملاحظه و از اندیشههای استاد سید مهدی میرباقری میتوان سه ملاحظه را در باب فقه المقاصد مطرح کرد.
دراینجا دیدگاههای استاد علیدوست را در کتاب فقه و مصلحت مبنا قرار دادهایم. آنچه در ادامه میآید درک یکی از شاگردان دو استاد معظم است که ممکن است نیازمند اصلاح و تصحیح باشد.
شاید بتوان ملاحظه اول را ناظر به مقام ثبوت مقاصد و حکم شرعی و ملاحظه دوم را ناظر به مقام اثبات (درک) آن دانست. استاد علیدوست بر این نکته تفطن دارند که نمیتوان از مقاصد، به حکم شرعی رسید بلکه میتوان از مقاصد در مقام استظهار و جمع بندی ادله استفاده کرد. به عنوان مثال نصوص مبین مقاصد میتواند، اطلاق دلیل نصوص مبین حکم را بشکند.
حال سوال این است که به چه دلیل نصوص مبین مقاصد را بر نصوص مبین حکم مقدم میداریم؟ پاسخ میدهند: اولاً میدانیم احکام بر مقاصد شریعت مبتنی است، ثانیاً این روال عقلایی است که در فهم کلام متکلم، مقاصد او را ملاحظه میکنند. اشکال این است هرچند احکام بر مقاصد مبتنی است اما نصوص مبین احکام دارای «جعل قانونی» است، لذا حجت است و قابل تمسک میباشند، برخلاف نصوص مبین مقاصد.
توضیح اینکه حکم دارای مراتبی است، که...
👈 ادامه مطلب: http://ijtihadnet.ir/?p=73002
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢بازسازی فقه شیعه از مقاصد سکولار تا مکتب امام خمینی
✍️حجتالاسلام سیدعلی موسوی
✂️اساسا ادبیات ساخت یافته مقاصد به نظر حقیر برای فقه شیعه مسموم به سکولارسازی فقه است و بازسازی فقه شیعه نیاز به مبادی دیگری دارد که از علامه در المیزان و امام در متون اصوال و فقه خود و امثال رهبر معظم انقلاب و شهید مطهری در فرمایشتشان راهش را باز کردهاند. از سویی دیگر تلقیهای ما از مقاصد فاصله بزرگی از واقعیت مجادلات فقه مالکی با حنفیها دارد. به خلاف فقه حنفی در مدرسه کوفه که در هوس انقلابینمایی، برای قرابت سیاسی و به تبع فقهی مکتب اهلبیت (ع) به حقیقت ناچار از خلاص شدن از میراث حدیثی به دلیل انقطاع صد ساله کتابت و سستی نقلها شد و به سرعت به قدرتی بینظیر در تفریع رسید و فضای اداره سیاسی جهان اسلام را قبضه کرد، فقه مالکی به دلیل مواجهات ارتدوکس و محافظه کارانه زاییده مدینه، خود چنین قدرتی را در خود نداشت، لذا در شمال آفریقا خصوصا پس از تغییر ذائقه با حاکمیت فقه شیعی دعائم ناچار به بازاندیشی و بدل سازی مشروع بود؛ شاطبی را در این چهارچوب باید روایت کرد.
👈 متن یادداشت: http://ijtihadnet.ir/?p=72996
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢محتاج تولید یک فقه جدید هستیم/ روایت یا آیهای پیدا نکردهام که از تفکر در علل احکام نهی کند/ تنها نصوصِ به ظاهر متضاد با فقه مقاصدی، نصوص تحذیر از قیاس هستند/ دعوت به فقه شمولی نمیکنم اما معتقد به فقه سیستماتیک هستم
✔️گفتگو با استاد شیخ حیدر حب الله/ بخش پایانی:
🔹من در کتاب «اجتهاد مقاصدی» حوزات را دعوت به نگارش موسوعه علل الشرایع جدید نمودهام. نصوص علل الشرایع را از قرآن و سنت و هر آنچه در تراث اهل سنت و شیعه و حتی اباضیه و زیدیه و اسماعیلیه است جمع و دستهبندی کنیم و سپس ببینیم که آیا ذهنیت پیامبر و اهل بیتش ذهنیت تعلیلی بوده یا ذهنیت اینکه؛ فرد مکلف چیزی نمیفهمد!.. ایجاد یک موسوعه عللی که از تمام تراث اسلامی استفاده کند، همین مجموعه آفاق جدیدی را در مقابل ما ایجاد میکند... من روایت یا آیهای پیدا نکردهام که از تفکر در علل احکام نهی کند.
🔸اگر ما آگاهی تاریخی را از خلال سیاقات تاریخی لبی مسکوت کشف کنیم و تعلیلات نصی که هزاران یا حداقل صدها نص هستند را جمع کنیم، گام اول تفکر مقاصدی را بطور حقیقی و عملی برداشتهایم و این گام ما را از تفکر جامد تعامل با نصوص رهایی میبخشد.
🔹تنها نصوصِ به ظاهر متضاد با فقه مقاصدی، نصوص تحذیر از قیاس هستند. من تمام آنها را جمع کردم و تک تک آنها را به اندازه توانم مورد تتبع از مصادر مختلف قرار دادم و به این رسیدم؛ آن قیاسی که این نصوص از آن نهی میکنند فقط یک شکل قیاس است. این روایات از قیاس سنی نهی نمیکنند، از تلاش برای اکتشاف علت هم نهی نمیکنند، بلکه فقط و فقط از کنار گذاشتن نص بخاطر تفاوت با مزاج عقل نهی میکنند! اینکه بگوییم این نصوص با نظر من هماهنگ نیست وحال اینکه قضاوت ما تنها بر اساس ظنون و تخمینات است.
🔸به نظر من بر اساس روایات تنها قیاسی مردود است که منجر به عصیان عقل در مقابل سلطه نص بشود و این عصیان به نظر ما امروز هم مرفوض و مردود است. در حقیقت مسئله اصلی این است که اهل بیت میخواستند که سلطه نص باقی بماند و حفظ شود. ما امروز هم مخالف سقوط سلطه کتاب و سنت و نصوص هستیم. ما معتقد نیستیم که کتاب و سنت سلطه ندارند، بلکه معتقد به خلق خوانش جدیدی از کتاب و سنت هستیم. اگر ما مخالف سلطه کتاب و سنت بودیم در گام اول از حجیت قرآن و سنت بحث نمیکردیم. کنار گذاشتن قرآن و سنت رویکرد دیگری است و غیر از روش مقاصدیین است.
🔹ما محتاج تولید یک فقه جدید هستیم، به چند دلیل این احتیاج وجود دارد؛ ما مشکلات روشی در فقه موجود داریم، مثلا فقه موجود خیلی مهندسی و فهمش از نصوص خیلی حرفی است، طریقه تعاملش در تعارض نصوص، در اطلاق و عموم همچنین سلطه اجماع و شهرت ملاحظاتی دارد. بههرحال منهج اجتهاد فعلی مشکلات جدی دارد و نتایج خوبی نمیدهد، بلکه در برخی موارد نتیجه عکس میدهد و با این توصیفات نمیتواند باقی باشد.
🔸 شخصا بارها از مرحوم آیت الله سید محمود شاهرودی شنیدم که میگفت اداره حکومت با تحریر الوسیله ممکن نیست. کسانی که تجربه دولت و اداره و قوانین مدنی و جزایی و جنایی معاصر و پیچیدگیهای عمل را داشتهاند میدانند که فقه موجود توانایی پاسخ به این مسائل را ندارد. البته فقه ما غنی است اما درعینحال نمیتواند بسیاری مسائل را پاسخگو باشد و باید برخی روشها عوض شود.
🔹تطبیق فقه موجود بر وقایع زندگی مشکل است و امروزه ۹۰ درصد این مشکلات فقهی را با عناوین ثانوی یا عنوان ولی امر حل میکنیم. اما آیا ما نمیتوانیم سیستم فقهی ایجاد کنیم که از این دو عنوان استفاده نکند و خودش بتواند مسائل و مشکلات را بدون کمک این دو عنوان حل کند؟!
🔸معتقد به شمول الشریعه نیستم و دعوت به فقه شمولی نمیکنم اما معتقد به فقه سیستماتیک و منظم هستم. نمیشود قوانین امروز نامنظم و حاوی تناقضات داخلی باشد، درحالیکه امروز ما تهافتهای قانونی را در فقهمان شاهد هستیم... شهید سید محمد باقر صدر وقتی کتاب اقتصادنا را مینوشت این نگاه را کشف کرد و گفت برای حل برخی مسائل مکتب اقتصادی اسلام و ایجاد انسجام در نظام اقتصادی میتوانیم به سراغ فتاوای فقهای دیگر برویم حتی اگر فقیهی مرده باشد.
🔹خلاصه آرای فقهی بنده با همین رویکرد در سایت شخصى من منتشر شده است. حدود ۳۰۰ فتوا در این مباحث ممکن است مخالف مشهور و منسجم با مزاج مقاصد الشریعه باشد، البته این فتاوا بر اساس تطبیق قواعد و کاملا منضبط است چون من به این نتیجه رسیدهام که رهایی از این پنجگانه یعنی اجماع، شهرت، خبر واحد، تسامح در ادله سنن و احتیاط و شروع در سهگانه فهم تاریخی از خلال سیاقات، تعلیلات نصی و انضمام بعضی از این تعلیلات به دیگر تعلیلات، باعث تغییر حقیقی و مبنایی در صدها مسئله فقهی میشود.
👈 متن کامل گفتگو را در «اجتهاد» مطالعه نمایید: http://ijtihadnet.ir/?p=72994
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
اجتهاد
💢بحث مقاصد الشریعه وارد حوزه علمیه قم شده است/ تکمیل نظریه فقهالمقاصد آخرین هدف تحقیقاتی من است ✔️
💢گذار از چالشهای مقاصدگرایان
✍️دکتر هادی ولیپور
نشر کتاب «رویکرد تعلیلمداری در اجتهاد» به قلم استاد نواب، بُشرای تازهای از ادامه گفتمان کشف مقاصد شریعت و تفکر مقاصدی و تعلیلمحور میان فقیهان فرازدانش امامیه است.
بهگفته اساطین غایتاندیش فقه معاصر، باید از میان پنجراهه نصبسندگان محض، مقاصدبسندگان محض، نصمحوران مقاصدگرا، نصپذیران مقاصدمحور، و نصبسندگان مقاصدگرا راه میانهای یافت و برای رسیدن به فقهی نظاممند از وادی نصمحوران مقاصدگرا به حوزه نصبسندگان مقاصدگرا گام نهاد.
اگرچه فقه مقاصدی و تعلیلمحور از جمله رویکردهایی است که بر فرض اثبات میتواند در حوزه فقه حکومت، نظامسازی و طراحی الگوهای مختلف سیاسی، اقتصادی و... نقشآفرینی کند، اما تا این مکتب فقهی غایتگرا نظامنامه دقیق روشی و ارزشگذاری منبعی خود را تدوین نکند و چالشهای اساسی پیشِروی را پاسخ ندهد در رسیدن به مقاصد، ناکام و در دو راهی تعارض مقاصد مستنبطه با ادله شرعیه تا ابدالدهر سرگردان است.
استاد نواب با همین رویکرد دست بر نهاد نا آرام چالشها نهاده و با تشریح مباحثی چون تبعیت احکام از اسماء، نهی از قیاس فقهی، تالی فاسد تأسیس فقه جدید، نهی از تقدسمآبی در فقه سنتی، و تبیین مرزهای فقه مقاصدبسندگان محض خواسته است تا در دو حوزه اثبات مقتضیات و انتفای موانع برای توسعه فقه تعلیلمحور گامی بنیادین بردارد.
مقصود کتاب تعریفی تازه از فقه مقاصدی یا ابداع اصطلاحی جدید مانند اجتهاد تعلیلمحور و فقه تعلیلمدار نیست، بلکه عناوین گوناگون تنها از باب عبارَاتُنا شَتَّی وَحُسْنُکَ واحِدٌ به کار رفتهاند. هدف اصلی نویسنده کنکاشی دقیق در تاریخ اجتهاد فقهای امامیه برای نمایاندن ریشههای گونهای از فقه تعلیلمحور است تا با استفاده از آنها، موانع توسعه رویکرد نصبسندگی مقاصدگرا را برطرف سازد.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📚«فقه الاخلاق» در ۳ جلد منتشر شد
✔️دوره سه جلدی کتاب «فقه الاخلاق» تألیف حجتالاسلام والمسلمین قدیرعلی شمس، استاد خارج و سطوح عالی حوزه علمیه قم در ۱۵۸۵ صفحه به زیور طبع آراسته و در اختیار علاقهمندان قرار گرفت.
👈 جزئیات + خرید با ۲۰٪ تخفیف: http://ijtihadnet.ir/?p=73012
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📹حکم فقهی که فقط علامه طباطبایی رعایت میکرد؛ حیوانی که خودت بزرگ کردی را قربانی نکن!
🆔 https://eitaa.com/ijtihad