eitaa logo
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
2هزار دنبال‌کننده
7.9هزار عکس
740 ویدیو
218 فایل
پایگاه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir پایگاه رادیو پژوهش http://radio.isca.ac.ir کانال رسمی آرشیو صوت پژوهشگاه @isca_seda کانال رسمی پژوهشگاه در پیام رسان ایتا https://eitaa.com/isca24 ارتباط با مدیر و ارسال مطلب @isca25
مشاهده در ایتا
دانلود
🎧از رادیو پژوهش بشنوید 🌐http://dte.bz/n8KZ4
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💎 تفسیر دعای روز شانزدهم ماه مبارک رمضان 👈 حجت الاسلام والمسلمین لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی ❎مشاهده در آپارات 🌐https://www.aparat.com/v/KBJp4 🎧از رادیو پژوهش بشنوید 🌐http://dte.bz/n8KZ4 💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید. https://eitaa.com/isca24/12978 ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
به اهتمام «کارگروه قرآن و تمدن» در پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی هم‌اندیشی «عبودیت و تمدن» روزهای ۲۱ و ۲۳ فروردین ساعت ۲۱ الی ۲۳.۳۰ لینک حضور dte.bz/scscenter ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎬جرعه‌ای از قرآن 🔷موضوع: ابزار قدرت 👤سخنران: حجت‌الاسلام والمسلمین شیرزاد کمانگر ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فراخوان مقاله چهارمین همایش ملی و دومین همایش بین المللی حکمرانی متعالی با همکاری استانداری قم محورهای همایش: پیشرفت منطقه ای و حکمرانی استانی تمرکز زدایی و حکمرانی استانی عدالت جغرافیایی، آمایش سرزمینی و حکمرانی استانی ابعاد حقوقی و حکمرانی استانی ساختار های حکمرانی استانی مهلت ارسال چکیده مقالات : ۱۴۰۲/۱/۱۵ سامانه همایش: ig4.sndu.ac.ir زمان همایش استانی : 11 خردادماه ۱۴۰۲ مکان: سالن کرامت استانداری قم ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
📲اپلیکیشن فرهنگنامه قرآن و سلامت ▪️بر گرفته از کلان پروژه‌های فرهنگ قرآن و دائره المعارف قرآن کریم ▫️در بردارنده صدها مدخل اصلی و هزاران عنوان فرعی ▪️استواری بر پایه نظام الفبایی در چینش موضوعات ▫️امکان دسترسی سریع و آسان به اطلاعات قرآنی مورد نیاز متخصصان ▪️نمایش درختی موضوعات ▫️امکان اشتراک گذاری متن ▪️و ... 🔸تولید شده در اداره فناوری و فراوری اطلاعات پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن 📥لینک دانلود در کافه بازار:‌ https://cafebazaar.ir/app/isca.ir.quran_health_cyclopedia ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
✅ سلسله نشست های درآمدی به اخلاق قرآنی (دانشگاه شهید بهشتی) 📆زمان: ماه رمضان 1402 ✔️با حضور بیش از 80 استاد داخلی و خارجی نشست جمعه ۱۸ فروردین با حضور دکتر نجمه کیخا ساعت ۲۱ 👈سامانه ثبت نام (رایگان): https://b2n.ir/quransbu 🌐کانال اطلاعات نشست ها: http://eitaa.com/ethicssbu ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
کارگاه معرفی پایگاه ها و اپلیکیشن های پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سی امین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم برای طلاب مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران به صورت زنده برگزار شد. در این کارگاه علاوه بر معرفی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی محصولات فناوری پژوهشگاه از جمله پرتال جامع علوم و معارف قرآن، اپلیکیشن های فرهنگ قرآن، دائره المعارف قرآن کریم، کتابخوان همراه پژوهان، پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، رادیو پژوهش، درگاه خدمات فناوری اطلاعات، درگاه ورود یکپارچه به سامانه های پژوهشی، رادیو پژوهش و دیگر محصولات فناوری و نحوه استفاده از این محصولات تبیین شد. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی» (قسمت هفدهم: قواعد طلایی اسلام در مناسبات انسانی) (شماره ۱) نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منبع: کانال ایتای ایشان یکی از شاخص های اخلاقی مهم در نظام مناسبات انسانی، اصل «نیکی» در روابط انسانی است، لیکن نکته مهم‌تر اینکه، رفتار و یا گفتار نیک (َقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنا، 83/بقره، و مَنْ ذَاالَّذي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَنا 245/بقره) زمانی بدل به یک امر طلاییِ درجامعه شده و امواج نیکی را در جامعه در سطوح کلان اجتماعی باعث می‌شود، که هر کار نیک، کار نیک دیگری را در پی داشته باشد، و بلکه فراتر از آن، هر امر نیکی، نیکی بیشتر و بهتری را به دنبال داشته باشد (وَإِذَا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا هنگامی که به شما درود گویند، شما درودی نیکوتر از آن، یا همانندش را پاسخ دهید). اگر این قاعده در یک جامعه به لحاظ فرهنگی نهادینه بشود، کمترین، خُردترین و کوچک‌ترین امر نیکی، موجب و موجِد بیشترین، کلان‌ترین و بهترین عمل نیک در جامعه خواهد بود و این سلسله تا بی نهایت ادامه پیدا خواهد کرد و هر واکنش نیکویی، خود مستحق رفتاری بهتر و بیشتر به جهت نیکی خواهد بود و این روند هیچگاه پایانی نخواهد داشت. و البته واضح است که تمدن انسانی در سطوح بی‌نهایت‌‌ها رخ می‌نمایند. فرایند تمدنی چیزی جز این نیست که سطوح کلان اجتماعی مدام در حال زایش نیکی‌ها و تزریق و توسعۀ آن در نهادهای اجتماعی و انسانی باشد. این قاعده اخلاقی در قرآن مبنی بر واکنش نیک در برابر رفتار نیک، صرفا محدود و منحصر به جامعه اسلامی و اجتماع مسلمانان نیست، بلکه می‌تواند در یک جامعه و یک تمدن غیراسلامی نیز موجی از نیکی‌ها را موجب شود و تمدن را در فرایند تمدنی‌اش تمدنی‌تر بنماید. در جامعه و تمدن اسلامی، علاوه بر اینکه انسان‌ها رفتارهای نیکی یکدیگر را به بهترین نحو پاسخ می‌دهند و اعمال خیر در جامعه روز به روز فزونی می‌گیرد، خداوند نیز هر نیکی را به طور احسن پاسخ داده و درآن فزونی و برکت قرار می‌دهد. این نکته، موج تمدنی رفتاهای نیک را در تمدن اسلامی به مراتب بیشتر و با ثبات‌تر می‌کند. عمل نیک و سخن نیک با ازدیاد و برکتی که از ناحیه خداوند درآن قرار داده می‌شود، تضاعف و تصاعد بیشتری پیدا می‌کند و بالطبع حوزه تمدنی را تکامل می‌بخشد. فَتَقَبَّلَها رَبُّها بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَ أَنْبَتَها نَباتاً حَسَنا (آل عمران/37)؛ ِمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فيها حُسْنا (شوری/23)؛ مَنْ ذَاالَّذي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَيُضاعِفَهُ لَهُ وَ لَهُ أَجْرٌ كَريمٌ (حدید/ 11). آیاتی ازاین دست نشان می‌دهد که قرض حَسَن و بلکه هررفتار حَسَن موجب می‌شود که خداوند در آن زیادی و برکت قرار داده و آن را به یک پدیده دنباله دار تبدیل ‌کند. شایان ذکر است این قاعده و قانون اعجاز آمیز قرآنی در تمدن‌سازی را نه می‌توان در تاریخ تمدن سکولار پیدا کرد و نه می‌توان از آن در ادبیات و تفکر مدرن نشانه‌ای پیدا کرد. در جامعه مدرن، اساس و پایه در انجام کارهای خیر و تکثیر آن، قانون است. فراتر از قانون، فرهنگ عمومی چنین ضرورتی را در اخلاقیات ایجاب نمی‌کند که هر فردی در برابر هر امر نیکی احساس مسئولیت نموده و آن را برگرداند و بلکه بهتر از آن را انجام دهد، اما در جامعه اسلامی و در تمدن اسلامی هرفردی به موجب انگیزه معرفتی و ایمانی‌اش در برابر کار نیک سکوت نمی‌کند (فرهنگ شُکر)، آن را تکثیر می‌کند و سعی می‌کند از یک امر نیک، نیکی‌های بیشتر و بلکه بهتری را بسازد و به جامعه تزریق نماید. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
🎧از رادیو پژوهش بشنوید 🌐http://dte.bz/QegQP
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💎 تفسیر دعای روزهفدهم ماه مبارک رمضان 👈 حجت الاسلام والمسلمین لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی ❎مشاهده در آپارات 🌐https://www.aparat.com/v/5IZ3q 🎧از رادیو پژوهش بشنوید 🌐http://dte.bz/QegQP 💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید. https://eitaa.com/isca24/12988 ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⁉️در قرآن چه حق‌هایی به زنان داده شده؟ 🎙کارشناس: حجت الاسلام محمدی ◽️کاری از پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن-پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
نهادینه سازی سبک زندگی قرآنی قسمت اول: شروع همه کارها با نام خدا و تاثیرآن نویسنده: دکتر سید مصطفی احمد زاده عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منبع: کانال ایتای ایشان در آغاز هر کاری اعم از خوردن، خوابیدن، مطالعه، وارد منزل یا هر مکانی شدن، سوار ماشین یا هر وسیله ای شدن، خرید و فروش، عقد قرارداد، نوشتن، آغاز فعالیت های شخصی و خصوصی، جلسه، صحبت کردن، مسافرت، دعا، آغاز فعالیت روزانه و شغل، قصد انجام هر کار جدید و غیره حتما از عبارت «بسم الله الرحمن الرحیم» استفاده شود. برکات فوق العاده آن را در فاصله کوتاهی خواهید دید ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
🔺سلسله نشست‌های علمی درآمدی به اخلاق قرآنی (انجمن علمی معارف دانشگاه شهید بهشتی) ✅عنوان: پیشینه اخلاق قرآنی در جهان اسلام و خلأهای اخلاق‌پژوهی قرآنی ✔️دکتر مهدی علیزاده؛ استادیار اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و رئیس قطب اخلاق، خانواده و سبک زندگی 📅زمان: شنبه ۱۹ فروردین؛ ساعت ۱۶:۳۰ 👈لینک ورود: https://webinaronline.ir/Link/S2314196092 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
🔺سلسله نشست‌های علمی درآمدی به اخلاق قرآنی (انجمن علمی معارف دانشگاه شهید بهشتی) ✅عنوان: فرآیند تکوین خیر کبیر؛ خوانشی تمدنی از آیه ۲۶۱ سوره مبارکه بقره ✔️دکتر حبیب‌الله بابائی؛ استادیار مطالعات اجتماعی و تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی 📅زمان: شنبه ۱۹ فروردین؛ ساعت ۱۵ 👈لینک ورود: https://webinaronline.ir/Link/S2314189309 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
◾️سلسله نشست های علمی حکمرانی در قرآن ( جلسه 180) 📒حکمرانی در قرآن و نهج البلاغه ( جلسه پنجم) 👤ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین استاد نجف لک زایی ⬅️دبیر علمی : دکتر سید سجاد آل غفور 📅زمان: شنبه 19 فروردین ماه 1402 ساعت 12:45 الی 14 💠لینک ورود به جلسه 🌐 https://bbb04.dte.ir/b/6ed-efw-cru-wba 📒مجری: پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی و مرکز همکاری های علمی ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
درس نامه انس با قرآنِ بخش دوم نویسنده: حجت الاسلام و المسلمین عیسی عیسی زاده عضو هیات علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قر/ان منبع: خبرگزاری ایکنا واحد قم ⬅️شناخت دقیق و عمیق به جایگاه و عظمت قرآن از عوامل مهمی است که در شیوه تعامل و ارتقای انس به قرآن و عمل به آموزه‌های آن نقش تعیین‌کننده‌ای دارد، زیرا معرفت بیشتر به ارزش هر چیزی سبب قدرشناسی بیشتر آن می‌شود؛ بهره جستن از چنین کتاب هدایتگری مشروط به آن است که تعامل صحیح و سازنده‌ای با این نسخه وحیانی براساس توصیه‌های خودش و مفسران واقعی آن، یعنی رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع) صورت پذیرد. 📒حجت‌الاسلام والمسلمین عیسی عیسی‌زاده، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم در دومین یادداشتی که همزمان با ایام ماه مبارک رمضان در اختیار خبرگزاری ایکنا از قم قرار داده است، نوشت: از موضوعات مهم و ریشه‌ای انس با قرآن، شناخت دقیق جایگاه قرآن است. در درس‌نامه شماره دوم تلاش شده است تا توصیه‌هایی که درباره عظمت قرآن از اهل بیت(ع) وارد شده است بیان شود. 💠گزارش کامل یادداشت در سایت ایسکا مطالعه کنید ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/ 🌐
📒نشست علمی چیستی رمان دینی با تکیه بر مفهوم توحید و قیامت در قرآن 🎙ارائه دهنده: جناب آقای ابراهیم اکبری دیزگاه ✍️دبیر علمی: دکتر محمد سوری 📅زمان: شنبه 19 فروردین ماه 1402 🗒مکان: قم- پردیسان- انتهای بلوار دانشگاه-پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،طبقه دوم- تالار سردار شهید سلیمانی 🔗لینک ورود به جلسه 🌐https://bbb04.dte.ir/b/w74-elx-rzp-lcy 🗒مجری: پژوهشکده فلسفه و کلام و مرکز همکاری های علمی و بین الملل ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
📣گروه مطالعات عدالت اجتماعی پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی برگزار می کند؛ «نشست های رمضانی پیرامون عدالت اجتماعی در قرآن» 📅زمان: شنبه 26 فروردین ماه 1402 ساعت 11 🔗به صورت برخط به ادرس؛ 🌐http://dte.bz/scscenter 🔸پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⁉️چرا سیزده معصوم مرد داریم و تنها یک معصوم زن؟ 🎙کارشناس: حجت الاسلام محمدی ◽️کاری از پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن-پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
امام علی(ع) و دشمن جاهل نویسنده:حجت الاسلام دکتر مصطفی صادقی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منبع؛کانال ایتای ایشان 🏳️ امیرالمؤمنین علی(ع) در نبردهای سه‌گانه جمل، صفین و نهروان، تا آخرین لحظه برای بازگرداندن و متقاعد کردن مخالفان تلاش کرد و البته بسیاری از دشمنان را به دوستان تبدیل کرد. 📝 در این میان سخنی از آن‌حضرت گزارش شده که محل تأمل و بررسی است. 🩸ابوسلامه دالانی که پدر یکی از شهدای کربلاست (عمّار بن ابی‌سلامه) در جنگ جمل همراه امام بود و گویا ابهام و شبهه‌ای برای او وجود داشت. ❓از امیرمؤمنان پرسید اگر این دشمنان تو که به دنبال انتقام از خون عثمان هستند واقعاً نیت خدایی داشته باشند آیا معذورند؟ فرمود آری! وقتی موضوعی قابل درک نباشد، باید با احتیاط و به سود همگان عمل کرد. ⁉️ دالانی پرسید اگر فردا مجبور به جنگ شدیم چطور؟ امیرمؤمنان فرمود امیدوارم هر که از ما و آنان کشته می‌شود و خالصانه خدا را در نظر دارد، بهشتی باشد. سپس خطبه خواند (سخنرانی کرد) و فرمود: مراقب باشید اینان برادران ما هستند. 🟢 این گزارش از چند جهت قابل تأمل است. 1️⃣ نخست آنکه فقط در تاریخ طبری آمده و در منبع دیگری یافت نشد. هر چند طبری کارشناس مسائل تاریخی است و شیعه هم بسیاری از اخبار او را می‌پذیرد و حتی کتابی درباره حدیث غدیر داشته، اما روایات او مانند هر گزارش و خبری، محتمل صدق و کذب است و به لحاظ علمی قابل بررسی است. 2️⃣ دوم آنکه در سند این روایت، سیف بن عُمر وجود دارد که متهم به جعل است. هر چند او اخبار صحیحی هم درباره اهل‌بیت نقل می‌کند و حدود 900 گزارش در تاریخ طبری دارد که بسیاری از آن‌ها با اشکالی روبرو نیست. 3️⃣ سوم؛ این سخن با نظر متلکمان شیعه سازگار نیست که جنگندگان با امیرمؤمنان را در حکم کافر می‌دانند. شیخ مفید می‌گوید: نظر شیعه بر آن است که جنگ‌کنندگان با علی(ع) کافرند. ☑️ از سوی دیگر شبیه این مطلب در روایات شیعه آمده است که امیرمؤمنان درباره مخالفان خود در جنگ جمل فرمود: إخواننا بَغَوا عَلينا؛ اینها برادران ما هستند که بر ما شورش کرده‌اند. ↩️ اما از سوی دیگر این را هم باید لحاظ کرد که ممکن است این خبر برای تطهیر اهالی جمل ساخته یا تحریف شده باشد. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی» (قسمت هجدهم: قاعدۀ طلایی «دفع بدی به خوبی») (شمارهٔ ۲) نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منبع: کانال ایتای ایشان اعجاز اخلاقی قرآن در عرصه‌های تمدنی زمانی برجسته می‌شود که قاعده «دفع سیئه به حسنه» را به قاعدۀ قبلی (نیکی بیشتر به نیکی کمتر) بیافزاییم. در شاخص‌های اخلاقیِ تمدن در قرآن، نه فقط باید با کار حَسَن مواجهه‌ای احسن و بهتر داشت، بلکه باید سیئه و بدی را هم با حسنه و خوبی پاسخ داد. این قاعده از قواعد درخشان اجتماعی و تمدنی در قرآن است که دفع بدی با کار خوب انجام یابد و برطرف گردد. روشن است که این قاعده با آنچه که از مسیحیت مشهور است که «اگر کسی به طرف راست گونه‌ات سیلی زد طرف چپ آن را هم در اختیارش بگذار» کاملا متفاوت است. در قاعده مسیحی، رفتار ناپسند طرف مقابل صرفا با سکوت و تحمل است که مورد اصلاح قرار می‌گیرد (البته اگر این تحمل موجب تشویق فرد خاطئ و تکرار کار خطا نشود)، درحالی که در ادبیات قرآنی، در برابر رفتار ناپسند باید حرکتی پسندیده و رفتاری نیک از خود نشان داد و آنچه فرد خاطیء را اصلاح می‌کند، نه تکرار خطای ایشان، بلکه مواجهه با فرد خاطیء همراه با نیکی و احسان است که نه تنها او را از کرده خود نادم و پشیمان می‌کنیم، بلکه عمل خطا و سیئه، به جای ایجاد موجی از سیئات و بدی‌ها، منجر به حسنه و نیکی شده و موجب شکل‌گیری واکنش‌های حَسَن و احسن می‌شود. به بیان دیگر، با انجام کار خوب در برابر فرد خاطیء و احسان به فرد بدی‌کننده، راه برای اصلاح فرد و جامعه باز می‌شود و از تسری موج گناه در جامعه جلوگیری می‌شود. همین مضمون را می‌توان معنای آیۀ شریفۀ ِإِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ‏ ذلِكَ ذِكْرى‏ لِلذَّاكِرينَ (هود/114) در نظر گرفت که در آن نه فقط حسنات یک فرد سیئاتِ او را از بین می‌برد، بلکه حسنات فرد آنگاه که در واکنش با سیئات دیگران انجام می‌شود، موجب توبه و ترک آن سیئه از سوی دیگران می‌شود. این تعامل سیئه به حسنه بدون شک در نظام مناسبات اجتماعی در سطوح خرد و کلان بسیار موثر و موج‌آفرین است. این معنا صریحا در آیه 34 سورۀ فصلت آمده است که خداوند در آن فرموده است: وَلا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلاَ السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتي‏ هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذي بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَميمٌ (فصلت/34). همین طور این مضمون که از شر گناه و سیئه باید از طریق حسنه خلاص شد در آیات متعدد قرآنی مورد اشاره قرار گرفته است: وَ الَّذينَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِيَةً وَ يَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ (رعد/22) ادْفَعْ بِالَّتي ‏هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِما يَصِفُونَ (مومنون/96). أُولئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُمْ مَرَّتَيْنِ بِما صَبَرُوا وَ يَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ (قصص/54) ثُمَّ بَدَّلْنا مَكانَ السَّيِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتَّى عَفَوْا وَ قالُوا قَدْ مَسَّ آباءَنَا الضَّرَّاءُ وَ السَّرَّاءُ فَأَخَذْناهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ (اعراف/95) ✅ادامه در فرسته بعدی
در این بین،خُلُق سه‌گانۀ «تحمل، عفو، و احسان» در جامعه («و الکاظمین الغیظ و العافین عن الناس و الله یحب المحسنین» آل عمران/ 134) از جملۀ مهم‌ترین شاخص‌هایی است که در هر جامعه و در نظام مناسبات کلان انسانی بسیار برجسته و مثال‌زدنی است. در یک مرحله، «صبر» و بعد«مصابره» («ياأَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا» آل عمران/200) در تعامل با دیگران نه فقط خشونت‌ها را کنترل می‌کند، بلکه موجب نوعی از قوت و انسجام اجتماعی می‌شود (ان یکن منکم عشرون صابرون یغلبوا مائتین، انفال/65). در مرحله دوم، آنگاه که نه تنها بدی‌ها را تحمل می‌کنیم، بلکه آن را عفو می‌کنیم، عنصر عفو و بخشش، کینه و کدورت را رفع می‌کند و از ایجاد شکاف اخلاقی بین انسان‌ها جلوگیری می‌کند، و در مرحله سوم که احسان نسبت به خطا کار باشد، دومینوی خطا در برابر خطا، گناه در برابر گناه، و آتش با آتش با عمل نیک و احسان قطع می‌شود و دربرابر هر خطایی، سلسله‌ای از بخشش‌ها و واکنش‌های نیک و احسان بوجود می‌آید. بنابراین در نگرش اسلامی، صرفا تسامح و مدارا نیست که تضاد و تزاحم بین افراد را کنترل می‌کند، بلکه مهم‌تر ازآن عفو و بخشش، و بلکه احسان و نیکی به فرد خاطی است. همین‌طور تسامح در جامعه مدرن، تسامحی است برای کنترل خشونت و جلوگیری از حرکت غضب‌آلود در جامعه‌ای که افراد یکدیگر را گرگ تلقی می‌کنند (رویکرد سلبی)، ولی تسامح در فرهنگ اسلامی نه برای دوری از شرّ دیگران، بلکه در جهت تکریم دیگران است که در وضعیت خطا و گناه نیز نباید به سرعت و سهولت در صدد انتقام و تنبیه برآمد. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
حجت الاسلام والمسلمین رستمی رئیس محترم نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه ها شنبه شب از غرفه پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سی امین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم دیدن نمود و در جریان تازه ترین آثار مکتوب و دیجیتالی پژوهشکده قرار گرفت. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/