💠به همت پژوهشکده فلسفه و کلام سمینار پروژه اندیشه های کلامی نوبختی برگزار گردید ❇️جلسه سمینار پروژه اندیشه های کلامی نوبختی در روزچهارشنبه1398/03/29با حضور آقایان کرباسی مدیر گروه کلام، شاملی رئیس اداره پژوهش، میرخلیلی نماینده حوزه ریاست و معاونت پژوهشی پژوهشگاه، رمضانی، ناصری و علیزاده کارشناسان اداره پژوهش و خانم نبوی مجری در اتاق جلسات پژوهشکده فلسفه و کلام برگزار گردید. ▶️در ابتدا آقای رمضانی گزارشی از روند اجرای پروژه ارائه داده و گفتند که قرارداد پروژه اندیشه های کلامی نوبختی با حجم 100 صفحه در دهم بهمن ۱۳۸۶ منعقد شده و قرار بود که در دهم آذر ماه ۱۳۸۷ به پایان برسد؛ اما جناب آقای دکتر محمد تقی سبحانی ناظر عالی طرح با توجه به حساسیت و اهمیت شخصیت نوبختی در کلام امامیه و با عنایت به توانمندی نویسنده پیشنهاد کردند که پروژه نوبختی ،ناظر به آرای کلامی نوبختی، آرای شیخ مفید، سید مرتضی، قاضی عبدالجبار، خواجه نصیرالدین طوسی، علامه حلی و همچنین اندیشه های ابن سینا نیز اضافه شوند. اجابت خواسته آقای سبحانی منجر به طولانی شدن زمان انجام کار و زیاد شدن حجم کار گردید. اما در حال حاضر کار با حجم 300 صفحه به انجام رسیده و از طرف آقای سبحانی تایید نهایی نیز شده و با انجام برخی اصلاحات جزیی تا آخر تیر ماه 1398 جهت نشر به معاونت محترم پژوهشی ارسال خواهد شد. 🔵در ادامه جلسه خانم نبوی به گزارش محتوایی پروژه مذکور پرداخته و گفتند که جایگاه تاریخی نوبختی تاثیر زیادی در نگرش ما به تاریخ کلام امامیه دارد؛ چون کلام نوبختی کلام فلسفی است و شناخت او نشان می دهد که چگونه مباحث فلسفی به کلام راه یافته است. 🔴به لحاظ روش‌شناختی، نوبختی یک متکلم عقلگراست و تا جایی که ممکن است به ادله نقلی استناد نمی‌کند. در واقع نوع عقلگرایی او فلسفی و معتزلی است و او مانند فلاسفه برای اثبات وجود خداوند به برهان امکان ماهوی متوسل می‌شود. ⚫️نوبختی در مباحث اوصاف خداوند نیز متاثر از فلاسفه است و صفاتی همچون اراده، سمع و بصر را به علم برمی‌گرداند و قدرت را همچون فیلسوفان به «ان شاء فعل و ان لم‌یشاء لم‌یفعل» تفسیر می‌کند. او همچنین در تبیین رابطه خداوند با جهان آفرینش متاثر از معتزله بغداد است و اصلح را بر خداوند واجب نمی‌داند و تکلیف انسان از ناحیه خداوند را نیز نوعی تفضل از ناحیه پروردگار می‌داند. ⬛️در نهایت آنچه می‌توان گفت آن است که منظومه فکری نوبختی تلفیقی از نظام فلسفی سینوی و نظام کلامی امامی و معتزلی است. #سمینار_علمی #پژوهشکده_فلسفه_وکلام #سعیده_نبوی

▶️برگزاری سمینار «قواعد فقهی حاکم بر مصرف فرهنگی فضای مجازی» ⏹سمینار مقاله «مصرف فرهنگی فضای مجازی از زاویه ی مسأله¬شناسی فقهی» با ارائه حجة الإسلام والمسلمین رضا اسفندیاری(اسلامی) در روز چهارشنبه 1398/3/29ساعت 11 در اتاق جلسات پژوهشکده فقه و حقوق برگزار گردید. در این جلسه ارائه دهنده، اعضای هیئت علمی گروه دانش های وابسته به فقه و کارشناس اداره پژوهش به همراه نماینده معاونت پژوهشی پژوهشگاه و مسئول حوزه ریاست پژوهشگاه حضور داشتند. 🔴عضو هیئت علمی گروه دانش های وابسته به فقه در ارائه سمینار مقاله مذکور گفت: در مقاله «مصرف فرهنگی فضای مجازی از زاویه ی مسأله شناسی فقهی» برای مسئله شناسی گزارشی از محققان خارجی، داخلی خصوصا محققین مسلمان در مورد فضای مجازی نسبت به جوامع مختلف و به ویژه جامعه ایران تهیه شد. نکته اساسی اینکه ما در این مقاله قواعد جدیدی را تأسیس و حاکم نکردیم بلکه قواعد موجود ذکر شده از فقها را ظرفیت شناسی کردیم. 🔵ایشان در ادامه برای تبیین ظرفیت شناسی قواعد فقهی به سه محور اشاره کرد: محور اول اینکه در مصرف فضای مجازی اصل بر توسعه است یا تضییق؟ محور دوم اینکه اگر فضای مجازی به عنوان آلت مشترک باشد چه قواعدی را می توان بر آن حاکم کرد؟ محور سوم مربوط به ضوابط مصرف و شروط مقرر مصرف فضای مجازی است. پس از ارائه مقاله اعضای حاضر نقطه نظرات خود را در مورد مقاله ارائه شده بیان کردند. #سمینار_علمی #پژوهشکده_فقه_و_حقوق #رضا_اسفندیاری

✳️گزارش سمینار انسان‌شناسی متکلمان در پنج قرن نخست ◀️جلسه سمینار انسان‌شناسی متکلمان در پنج قرن نخست در روز چهارشنبه1398/4/5 با حضور آقایان کرباسی مدیر گروه کلام، شاملی رئیس اداره پژوهش، بهروز نماینده حوزه ریاست، میرخلیلی نماینده معاونت پژوهشی پژوهشگاه، رمضانی کارشناس اداره پژوهش، دانش مدیر گروه فلسفه اخلاق و خانم نبوی مجری طرح در اتاق جلسات پژوهشکده فلسفه و کلام برگزار گردید. 💠در ابتدا آقای دکتر رمضانی گزارشی از روند اجرای پروژه ارائه داده و گفتند که قرارداد پروژه انسان‌شناسی متکلمان در پنج قرن نخست با حجم 200 صفحه در تاریخ 1395/6/30 منعقد شده و قرار بود که در 1396/11/20 به پایان برسد؛ اما به علت اهمیت موضوع و نظر مساعد حاج آقای سبحانی ناظر عالی پروژه و با مجوز پژوهشکده یک سال به محقق فرصت بیشتر داده شد و بالاخره در بهمن سال 97 کار نهایی تحویل پژوهشکده شد و بعد از ارزیابی آقای سبحانی و نظر مثبت ایشان طرح به سرانجام رسیده و ان شاء لله تا آخر تیرماه 98 به واحد نشر ارسال خواهد شد. 🌐در ادامه جلسه خانم نبوی مجری طرح به گزارش محتوایی پروژه مذکور پرداخته و گفتند که تمرکز مباحث بر اندیشه‌های هشام بن حکم، شیخ صدوق، شیخ مفید و سید مرتضی است. ⬅️در کتاب پیش‌رو آرای افراد مذکور مقایسه و تفاوتها و تشابه‌های آن بیان شده است. خانم نبوی گفتند که پروژه مورد نظر در یک مقدمه و سه فصل طراحی شده است. در مقدمه آرای متکلمان مذکور درباره ماهیت انسان مطرح شده است. 🔰در فصل اول ماهیت انسان به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته و جهت تبیین بهتر مسئله آرای متکلمان معتزلی نیز به مناسبت مطرح شده است. در این فصل مباحثی مانند ماهیت انسان، تجرد انسان، رابطه نفس و بدن و حدوث و بقای نفس مورد بررسی قرار گرفته است. ⏹در فصل دوم ساحتهای وجودی انسان در دو گفتار بررسی شده است. در گفتار اول بحث جبر و اختیار، استطاعت و قدرت بر فعل بررسی شده و در گفتار دوم مباحث اضطراری یا اختیاری بودن علم و معرفت مطرح گردیده است. ◀️در فصل سوم از ماهیت مرگ ، معاد و زندگی برزخی و اخروی سخن به میان آمده است. از نظر هشام انسان دارای روح است و روح از سنخ جسم ولی جسم لطیف است. صدوق نیز انسان را مرکب از نفس و بدن می‌داندد و معتقد به آفرینش نفس قبل از بدن است. مفید در مورد ماهیت انسان نظری شبیه حکما دارد و نفس را امری بسیط و رابطه آن را با بدن تدبیری می‌داند. از نظر سید مرتضی انسان همین هیکل مادی است که مشاهده می‌شود. ◀️خلاصه اینکه در این تحقیق روند تطورات نظریات انسان‌شناسی از هشام بن حکم تا سید مرتضی مورد بررسی و تبیین قرار گرفته است. #سمینار_علمی #پژوهشکده_فلسفه_و_کلام #سعیده_نبوی #اندیشه_نامه_متکلمان_امامیه #انسان_شناسی_متکلمان_در_پنج_قرن_نحست

✅گروه فلسفه فقه و حقوق؛ 🔴برگزاری سمینار مقاله «حجیت و کارآمدی» سمینار مقاله «حجیت و کارآمدی» با ارائه حجة الإسلام و المسلمین حسنعلی علی¬اکبریان در روز شنبه1398/7/6در تالار امام مهدی عج الله تعالی برگزار گردید. ⬆️در این جلسه ارائه دهنده، اعضای هیئت علمی پژوهشکده فقه وحقوق و کارشناس اداره پژوهش به همراه نماینده معاونت پژوهشی پژوهشگاه و نماینده حوزه ریاست پژوهشگاه حضور داشتند. 🔰مدیر گروه فلسفه فقه و حقوق در ارائه سمینار پروژه مذکور مطالب خود را در سه بخش ارائه داد: ✅بخش نخست را به مفاهیم و مبانی اختصاص داد. مهمترین مبانی مطرح شده عبارت بودند از؛ معیار کار آمدی حکم شرعی و اقسام آن، امکان شناخت ناکارآمدی حکم شرعی، کارآمدی احکام واقعی. ❇️بخش دوم مربوط به نقش کارآمدی حکم شرعی در مقام استنباط بود که آنها را در مسائل احراز صدور روایت، استظهار اولی و ثانوی، توسعه دایره طلب بدون توسعه در موضوع حکم، تحدید دایره موضوع حکم، حل تعارض و شناخت شأن صدور حدیث ارائه داد. ✳️بخش سوم مربوط به نقش کارآمدی حکم شرعی در مقام اجرا بود که به دو بخش نقش کار آمدی حکم شرعی در قانونگذاری و در امتثال فردی تقسیم شد. در بحث نقش کارآمدی حکم شرعی در قانونگذاری، مسائل نقش کارآمدی در تعیین فتوای معیار، و ایجاد خلاء قانونی و تفسیر موارد خلاء مطرح شد و در امتثال فردی، مسائل، تقسیم احکام به امور حسبه و غیر حسبه و نقش کارآمدی در هر یک ارائه شد. 💠پس از ارائه مقاله اعضای حاضر نقطه نظرات خود را در مورد مقاله ارائه شده بیان کردند. #سمینار_علمی #پژوهشکده_فقه_وحقوق #حسنعلی_علی_اکبریان 🌐https://eitaa.com/isca24/5428

💠سمینار پروژه «بررسی مسئله عاطفه و عاطفه‌گرایی در حکمت متعالیه» در تاریخ پنجشنبه 1398/9/7 در سالن جلسات پژوهشکده فلسفه و کلام برگزار شد. 🔶در این جلسه نخست آقای دکتر محمد سوری، مدیر محترم گروه فلسفه، گزارشی از فرایند اداری و اجرایی نگارش این پژوهش را ارائه دادند و گفتند جناب آقای دکتر محسن جوادی به‌عنوان ناظر پروژه، نظارت کار را بر عهده داشته‌اند و در چند مرحله بر فرایند کار نظارت کرده و آن را تأیید کرده‌اند. اکنون متن کامل اثر در اختیار ارزیاب بیرونی است تا با توجه بدان در شورای پژوهشی پژوهشکده نیز بررسی گردد. این پروژه در تاریخ 1396/5/10 عقد قرارداد شده است و انجام طرح به‌موقع انجام شده است. 🔶در ادامه خانم دکتر زینب السادات میرشمسی، نویسنده محترم گفتند در این پژوهش برای نخستین‌بار به مبحث عاطفه و عاطفه‌گرایی پرداخته می‌شود. در فلسفه و روان‌شناسی غربی به این موضوع پرداخته شده است و ما در این اثر تلاش کرده‌ایم از منابع موجود در حکمت صدرایی از جمله در اثار ملاصدرا و نیز علامه طباطبایی موضوع عاطفه را بررسی کنیم. ملاصدرا در آثار خود عبارت عاطفه و ... ندارد، ولی با توجه به مباحث مطرح در غرب کوشیده‌ایم این مبحث را بازآفرینی کنیم. عواطف ملاکاتی ارزش‌مدارانه هستند. تأثیر عواطف در تحقق کمال است و کمالات یا وجودی هستند و یا اخلاقی. مبحث عاطفه، شوق و عشق در آثار افلاطون نیز بحث شده است، ولی نکته‌ای که در آثار ملاصدرا هست آنکه معتقد است ماسوی الله عین الربط به خداست. 🔷بر این اساس، اگر به موجود انسانی عشق بورزیم، در واقع هم استعلای در عشق و فراروی داریم و هم فردیت در عشق حفظ شده است. عشق نفسانی به موجودات ماسوی الله، می‌تواند محقق‌کنندۀ اخلاق باشد، ولی عشق جسمانی نمی‌تواند؛ زیرا در ماده و جسم وحدت حاصل نمی‌شود و از‌همین‌رو رذایل اخلاقی را در پی دارد. عشق به نگاه عاشق و متعلق عشق و عاطفه بستگی دارد و این امر به اخلاقی‌شدن یا رذیلت‌های اخلاقی می‌انجامد. عواطف واسط نظر و عمل هستند. هر عمل اخلاقی در گرو تحقق یک حالت عاطفی است. افعال اخلاقی عمل‌های اختیاری و متأثر از عواطف هستند. #پژوهشکده_فلسفه_وکلام #محمد_سوری #سمینار_علمی 🌐https://eitaa.com/isca24/5923

◾️به همت گروه دانش‌های وابسته به فقه سمینار پروژه «شمول عمومات و مطلقات در حل مسائل مستحدثه» روز دوشنبه مورخه هفتم بهمن ماه 1398 در تالار امام مهدی(عج الله تعالی فرجه الشریف) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با حضور اعضای شورای علمی گروه دانش‌های وابسته به فقه، اعضای هیئت علمی پژوهشکده، نماینده حوزه ریاست پژوهشگاه و نماینده معاونت پژوهش پژوهشگاه برگزارگردید. ✅در این جلسه حجت الإسلام والمسلمین خادمی کوشا مدیر گروه دانش‌های وابسته به فقه به عنوان مجری پروژه به ارائه بحث پرداخت و اظهار داشت: 💠مشکل اساسی در بحث شمول عمومات و مطلقات، دو چیز است: 1. روش بهره‌گیری از عمومات و مطلقات در مسائل جدید مشخص نیست. 2. موانع نیز به خوبی بررسی نشده است. بنابرین ما دو مقاله در این موضوع به نگارش درآوردیم تا به این دو مسئله پاسخ دهیم. سمینار امروز به موضوع اول‌می پردازد. در بحث روش بهره گیری، مقدمتا باید توجه داشت که این روش به دو صورت انجام‌می گیرد: 1. از راه صدق عنوان عرفی(کاربرد عرفی) 2. تطبیق معنا بر مصداق. ⏹با بررسی عناوین به دست‌می آید که هر عنوان نسبت به مصادیق جدید دو قسم است: 1. کاربرد عرفی دارد. 2. کاربرد عرفی ندارد. کاربرد عرفی همان استعمال است که‌می تواند حقیقت یا مجاز باشد، اما صدق عنوانی، استعمال نیست بنابرین حقیقت و مجاز در آن راه ندارد و به تعبیر مرحوم نائینی امر تکوینی است یعنی یا هست یا نیست. 🔷در ادامه حجت الإسلام والمسلمین حسنعلی علی‌اکبریان مدیرگروه فلسفه فقه و حقوق و حجت الإسلام والمسلمین رضا اسفندیاری سوالات زیر را مطرح کردند: 1.آیا مراد از انطباق عرف است یا خیر؟ 2.آیا بعد از اثبات عرف نیز این انطباق را‌می پذیرد؟ 3.روش اصول واحد است این تنوع روش بر چه مبنایی است؟کاربرد عرفی با صدق عرفی مترادف است ظاهرا مراد شما صدق عرفی است که در آن به خاطر وجود قرینه مجاز راه ندارد پس چگونه از حقیقت و مجاز بحث‌می شود؟ 4.انطباق همان صدق عرفی است و این تفکیک شما روشن نیست 5.تسامحات در تشخیص مفاهیم اعتبار دارد یا خیر؟ ⏹سپس حجت الإسلام و المسلمین خادمی کوشا به سوالات مطرح شده پاسخ داد و در ادامه بیان نمود: 🔶جزئیات در لینک زیر 💠https://b2n.ir/913356 #سمینار_علمی #پژوهشکده_فقه_وحقوق #خادمی_کوشا 💠https://eitaa.com/isca24/6584

✅سمینار علمی «درآمدی بر طراحی الگوهای سبک زندگی اسلامی با تمرکز بر روش شهید سیدمحمد باقر صدر» ⬅️با حضور دکتر بهنام طالبی طادی و اعضای شورای علمی گروه پژوهشی فقه کاربردی برگزار گردید: 💠به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایسکا(پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) به نقل از روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، سمینار علمی پروژه پژوهشی «درآمدی بر طراحی الگوهای سبک زندگی اسلامی با تمرکز بر روش شهید سیدمحمد باقر صدر» با ارائه دکتر بهنام طالبی طادی مدرس دانشگاه امام صادق علیه السلام و به همت گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی برگزار گردید. ◾️در ابتدای این جلسه، دکتر طالبی گفت: شهید صدر به دنبال بیان خرده نظام ها برای ایجاد یک الگو برای سبک زندگی اسلامی بودند. بر اساس فقه جواهری ما می توانیم از طریق تنقیح روش های شهید صدر به یک نظام واره منسجم برسیم که البته محتوای آن فراتر از فقه است و اعم از باید و نبایدهای فقهی است و باید به هست ها و نیست ها دست یابیم. 🔳وی افزود: بر اساس آموزه های شهید سیدمحمد باقر صدر، قائل به اکتشاف یک نظام هستیم. در حقیقت این نظام واره باید دارای خرده نظام هایی باشند که یکدیگر را نقض نکنند. چون در سبک زندگی، فقه امری زیر بنایی است. ما یک تعریف لغوی و اصطلاحی از فقه ارائه داده ایم و باید در اصطلاح قائل به فقه حداکثری باشیم تا در ادامه بتواند مبنای ما قرار گیرد. همچنین باید نسبت علوم انسانی و علم فقه را مشخص کنیم و طی یک فرایند چهارگانه فقه مطلوب و علوم انسانی مطلوب می توانند نسبت تطابق داشته باشند. #سمینار_علمی #پژوهشکده_اسلام_تمدنی 🔶https://eitaa.com/isca24/6621 🔶جزئیات در لینک زیر 🌐https://b2n.ir/742515