eitaa logo
فلسفه دین اسلامی
1.4هزار دنبال‌کننده
278 عکس
58 ویدیو
37 فایل
مدیریت محتوایی این کانال توسط حجت‌الاسلام دکتر سیدمصطفی میرباباپور انجام می‌شود. 🟦تلگرام https://t.me/Islamic_Philosophy_of_Religion 🟪اینستاگرام https://instagram.com/islamic_philosophy_of_religion?utm_medium=copy_link 🟩ارتباط با مدیر @IPR_Admin
مشاهده در ایتا
دانلود
🔰معرفی دانش «فلسفه دین» 💠 - ۱ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔻«فلسفه دین» چنانچه از نامش پیداست، دانشی است که به مطالعه می‌پردازد. اما رشته‌های دیگری نیز به مطالعه دین می‌پردازند. چه چیز سبب شده تا فلسفه دین رشته‌‌ای متمایز از رشته‌های دیگر باشد؟ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸به‌طور کلی رشته‌های دین‌پژوهی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: 1️⃣دسته‌ای که با صدق و کذب کاری ندارند مانند ، ، ، و 2️⃣دسته‌ای که صدق و کذب برایشان مهم است. مانند ، ، و ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹چنانچه ملاحظه می‌شود فلسفه دین از جمله رشته‌های دین‌پژوهی است که به‌دنبال حقیقت مدعیات دینی است. در تعریف رایج از فلسفه دین گفته می‌شود دانشی که به تأمل عقلانی (تفکر فلسفی) راجع به دین می‌پردازد. 🔹اگرچه نمی‌توان توقع تعریف کاملا دقیق را در مورد رشته‌های علمی داشت، اما می‌توان دقت تعاریف را تا حد امکان بیشتر نمود تا به‌صورت حداکثری جامع و مانع باشند. 🔹تعریف رایج مشکلات زیادی دارد، از جمله اینکه این تعریف شامل الهیات فلسفی هم می‌شود. ضمن اینکه اطلاق لفظ دین شامل همه باورها و ارزش‌های دینی می‌شود، در حالی که فلسفه دین چنین حوزه وسیعی ندارد. 🔹دیوید پیلین نویسنده کتاب تعریف دیگری را ارائه می‌دهد که مشکلات فوق را ندارد. «فیلسوف دین از پذیرش حقانیت یک دین خاص به عنوان پیش‌فرض خودداری ورزیده و در عوض، ملاحظه می‌کند که با برخورداری از دین یا ادیان موجود به عنوان نقطه شروع، چگونه می‌توان به فهمی درست دست یافت. ... هدف فلسفه دین اثبات نظامی از باورهاست که انسان‌های خودآگاه در دنیای معاصر بتوانند آن‌ها را به عنوان باورهایی موجّه و معنادار بپذیرند.» 🔸این تعریف نیز با همه نقاط مثتبی که دارد، این مشکل را دارد که محدوده مدعیات دینی را روشن نمی‌کند. آیا فلسفه دین متولی بررسی همه باورهای دینی است؟ به نظر می‌رسد که اینگونه نیست. 🔹در نهایت می‌توان گفت تعریف زیر از فلسفه دین ماهیت این دانش را بهتر نشان می‌دهد و اشکالات تعاریف گذشته را ندارد. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💠«فلسفه دین دانشی است که بدون تعهد به دین خاصی، با روش عقلی به موضوعاتی می‌پردازد که در فهم حقیقت دین و پذیرش آن تأثیرگذارند.» ۱۶ آذر ۹۹ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ @Islamic_Philosophy_of_Religion لینک این مطلب در اینستاگرام: https://www.instagram.com/p/CIdGFw4hz8l/?igshid=oz49x2w9nysk https://eitaa.com/Islamic_Philosophy_of_Religion/4
🔰 تفاوت «فلسفه دین» با «کلام»، «کلام جدید» و «الهیات فلسفی» ✳️ - ۲ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸 یا رشته‌های هستند که متصدی اثبات، تبیین و دفاع از عقائد دینی هستند. نیز همین وظیفه را برعهده دارد و صرفا به‌خاطر تازه بودن مسائل به کلام جدید موسوم شده‌ است. 🔸 نیز رشته دیگری در مجموعه رشته‌های دین‌پژوهی است که به دنبال تبیین فلسفی از آموزه‌های دینی است. 🔸 هم بنا بر تعاریفی که در یادداشت گذشته (فلسفه فلسفه دین ۱) ارائه دادیم، عبارت است از دانشی که بدون تعهد به دین خاصی، با روش عقلی به موضوعاتی می‌پردازد که در فهم حقیقت دین و پذیرش آن تأثیرگذارند. ⭕️این سه رشته دین‌پژوهی با وجود شباهت‌ها، تفاوت‌هایی نیز دارند. تفاوت اینها را در سه بخش موضوع، روش و غایت بررسی می‌کنیم: ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1️⃣ و مسائل: 🔹رابطه میان مسائل فلسفه دین و مسائل کلام و الهیات فلسفی عموم و خصوص من وجه است. فلسفه دین به موضوعاتی می‌پردازد که در فهم حقیقت دین و پذیرش آن تاثیرگذارند. ولی کلام و الهیات فلسفی همه آموزه‌های اعتقادی را مورد بحث قرار می‌دهند. و از سوی دیگر برخی از موضوعات فلسفه دین مورد توجه کلام یا الهیات فلسفی نیست. 🔹بنابراین فلسفه دین دین با کلام و الهیات فلسفی یک حوزه مشترک و دو حوزه متفاوت دارند. 🔹حوزه مشترک میان اینها مباحثی مانند ، ، الهی، و است. 🔹حوزه اختصاصی کلام و الهیات فلسفی، باورهای فرعی اعتقادی هستند، مانند ویژگی‌های برزخ و قیامت است. همچنین آموزه‌های خاص هر دین در الهیات آن دین بحث می‌شود، مانند و در یا و در . 🔹حوزه اختصاصی فلسفه دین شامل مباحثی همچون ، ، و می‌شود که بیشتر جنبه معرفت‌شناختی دارند. 🔹کلام یا الهیات فلسفی اصالتا توجهی به این مسائل ندارند، اما ممکن است الهیدانی در اثر الهیاتی خود به این مسائل بپردازند که در این صورت الهیدان نقش فیلسوف دین را بازی کرده است. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 2️⃣ : 🔹کلام از هر روشی که برای اثبات، تبیین و دفاع از دین مفید باشد، استفاده می‌کند. حتی ممکن است از جدل یا مغالطه نیز بهره ببرد ولی در قرون اخیر متکلمین سعی کرده‌اند روش‌هاب نادرست را کنار بگذارند و از روش‌های معرفت‌زا اعم از عقلی، نقلی و تجربی استفاده کنند. بر خلاف الهیات فلسفی و فلسفه دین که فقط با روش عقلی سروکار دارند. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 3️⃣ : 🔹هر سه دانش کلام، الهیات فلسفی و فلسفه دین از رشته‌های دین‌پژوهی هستند که برایشان مهم است. لکن تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند: 🔹الهیات فلسفی و کلام به دنبال اثبات صدق و تبیین دین خاصی هستند. در حالی که فلسفه دین چنین التزام و محدودیتی را نمی‌پذیرد. یعنی: 🔹اولا، کلام یا الهیات دغدغه اثبات صدق دین و مدعیاتش را دارد، ولی فلسفه دین دغدغه اثبات صدق را ندارد بلکه صدق و کذب را بررسی می‌کند. ممکن است حکم به صدق کند و ممکن است حکم به کذب کند. از همین رو نمی‌توان خبر از متکلمی بی‌دین داد، اما فیلسوفان دین ملحد به وفور یافت می‌شوند. 🔹ثانیا، الهیات متصدی اثبات و دفاع از دین متبوعش است ولی برای فلسفه همه اهمیت دارند. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🛑 نکته مهم: باید میان و تفاوت قائل شد. آنچه گفته شد در مورد هدف علم است نه عالم. از این رو ممکن است فیلسوف دینی که متعهد به دین خاصی است، با روشی کاملا سکولار به۸ بررسی مسائل فلسفه دین بپردازد و مطالبش را به نحوی ارائه دهد که هیچ نشانی بر جانبداریش وجود نداشته باشد. ، ، آیت‌الله یزدی و آیت‌الله نمونه‌هایی از این هستند. ۲۱ آذر ۹۹ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ https://eitaa.com/Islamic_Philosophy_of_Religion/52 لینک این مطلب در اینستاگرام: https://www.instagram.com/p/CIpdtqWh3YQ/?igshid=1qotbgg06xok
📗 🧾شناسنامه کتاب: 🔸عنوان کتاب: جستارهایی در کلام جدید 🔸نویسنده: محمد محمدرضایی و دیگران 🔸ناشر: انتشارات سمت و دانشگاه قم 🔸اولین انتشار: ۱۳۸۱ ه.ش 🔷در کتاب جستارهایی در کلام جدید ده گفتار به ظاهر مستقل آمده که تماماً حول محور نگاشته شده‌اند. 📄فهرست کتاب ۱. : محمد محمدرضایی ۲. : محمدرضا بیات ۳. : محمد سعیدی‌مهر ۴. : محمدامین احمدی ۵. : محسن جوادی ۶. : علی شیروانی ۷. : ابوالفضل محمودی ۸. : امیرعباس علی‌زمانی ۹. : محمدعلی عبداللهی ۱۰. : امیر دیوانی https://eitaa.com/Islamic_Philosophy_of_Religion/56