🔴 چرایی مکتب روانشناسی اسلامی
◀️ چکیدهی پایاننامهی کارشناسی ارشد
✍️ محقق: #امین_ترحمی_اصل
💡استاد راهنما: #دکتر_سید_ایمان_قطب
✅ اولین سوالی که مکتب روانشناسی اسلامی با آن روبهرو است ضرورت آن است، ضرورتی که جمعی از اندیشمندانِ روانشناس مسلمان را واداشته است تا در این زمینه کوشش نمایند. با کندوکاو در میانِ دلایلِ ایشان است که روشن میشود، آیا چنین ضرورتی وجود دارد یا نه؟
⁉️ روانشناسی مگر چه کمبودی دارد که ایشان پیِ چنین بنیانی هستند و در این مسیر همت گماشتهاند؟
پرداختن به این مهم چندین نفع دارد:
1️⃣ اول، علاقهمندان این عرصه را از گام برداشتن در این مسیر مطمئن یا منصرف مینماید.
2️⃣ دوم، مجموعهی ضرورتها به صورت یکپارچه جمع میشوند و در نتیجه ساختاری ایجاد میشود تا منتقدان در نقد آن بکوشند و علاقمندان پاسخ دهند.
3️⃣ سوم، با روشن شدن ضرورت، سمتوسوی حرکت نیز مشخص میشود.
✅ به چرایی دو دسته پاسخ داده شده است:
«کاستیهای روانشناسی مادی» و «درونداشتهای مکتب روانشناسی اسلامی»
فعالین این حوزه معتقدند کاستیها حکایت از ضرورتها میکنند و درونداشتها حکایت ازتواناییها دارند. پس وقتی ضرورتی احساس میشود در عین حالی که توانی برای حل آن وجود دارد، میبایست طرحی نو درانداخت.
کاستیهای موجود در روانشناسی را میتوان در شش بخش بررسی نمود:
✔️ «وجود سوگیری»،
✔️ «خطای مبانی»،
✔️ «ناسازگاریِ فرهنگی اعتقادی»،
✔️ «روشمندی، محدودیت و انحصار»،
✔️ «ناکارآمدی»
✔️ «ارزشمداری، بایدها و نبایدها».
امّا در خصوص درونداشتهای مکتب روانشناسی اسلامی میتوان به:
✔️ «منافع روانشناسی»،
✔️ «وجود معارف روانشناختی دینی»،
✔️ «لزوم ایجاد رویکرد واحد و جامع»،
✔️ «جامعهسازی اسلامی»
✔️ «منافع بومیسازی»
اشاره نمود.
✅ روش تحقیق
گسترش و پراکندگی مستندات موجود در خصوص مباحث فوق، ضرورتِ پژوهشی با روش «مرور نظاممند» و «فراترکیب» را ضروری میساخت:
✔️ مرور نظاممند که روش قاعدهمندی برای یافتن همهی اطلاعات موجود در یک موضوع خاص است و سختگیرانه از یک شیوهنامهیِ از پیش تعیین شده تبعیت میکند، مقدمهی فراتحلیل (تحلیل کمّی متون) یا فراترکیب (تحلیل کیفی متون) به شمار میرود.
✔️ فراترکیب روشی است که پژوهشهای کیفی در هم تلفیق شده و تفاوتها و شباهتهای آنها با هم مقایسه میشود، به شکلی که پس از ترجمان یافتهها، تفسیری نو از آن بدست میآید. این تفسیر میتواند به توضیح جامعتر پدیدهی مورد نظر بیانجامد و در توضیح آن نظریههای جدیدی ارائه دهد.
✅ نتیجه تحقیق
نتیجهیِ جستجویِ ساختارمند این تحقیق، شناساییِ 37 نشریه و 33 استاد فعال در این عرصه بود که از بررسی آرشیو و آثار ایشان 60 کتاب، 700 مقاله، 18 میزگرد استخراج گردید؛ پس از حذف اسناد نامرتبط از بین آثار شناسایی شده، 3 کتاب، 14 مقاله، 7 مصاحبه، و 14 میزگرد، باقی ماند که نسبت به تلخیص، کدگذاری، دسته بندی، یکپارچهسازی و بازنویسی آن اقدام شد.
بنابراین پژوهشِ فوق کوشیده است تا با شناسایی، جمعآوری و دستهبندی تمامیِ مطالعاتِ قبلی در این حوزه به ترکیب و یکپارچهسازی آن پرداخته و سپس به بررسی و تحلیلِ آن بنشیند؛ به امید اینکه نظامی جامع به وجود آورد تا هر شخصی با مطالعهاش درکِ شفاف و روشنی از چرایی مکتب روانشناسی اسلامی به دست آورد، به حدی که از مطالعهی سایر متون بینیاز گردد.
#روانشناسی_اسلامی
#روانشناسی_اسلامی
#مکتب_روانشناسی_اسلامی
#روانشناسی_با_رویکرد_اسلامی
#مرور_نظاممند #فراترکیب #فراتحلیل
#Systematic_review
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
🆔 @tarahomiasl👈|بازنشر صرفاًبا ذکر منبع|
http://eitaa.com/islamic_psychology
https://ble.im/islamic_psychology