📝#یادداشت_ادبی 🔖رباعی‌های #سفینة_النجاة 🖌به پژوهش #جواد_هاشمی_تربت (تکمیل شده‌ی متنی که قبلا" برای سایت #کرب_و_بلا نوشتم) 💠این یادداشت مختصر ادبی، حاصل جُستاری است با نگاه به عبارت مشهور «سفینة النّجاة» راجع به امام حسین علیه‌السّلام و کاربرد و بازتاب آن در قالب «رباعی». نتیجه‌ی غور و فَحص در دواوین شعرا این مجموعه‌ی اندک را جمع آورده که به گمانم در حوزه‌ی جمع‌آوری اشعار ولایی، جای چنین کارهایی خالی است ولو این که ماحصلش یک یادداشت ادبی باشد. ⚛️شاعرانی که با عبارت مشهور «سفینة النّجاة» ـ عیناً یا ترجمتاً ـ مضمون ساخته و آن را در رباعی گنجانده‌اند، اوّلاً بیش‌تر در مصراع چهارم از آن بهره برده‌اند (جز اندک مواردی در مصراع‌های دیگر) و ثانیاً اغلب ردیف را «است حسین» انتخاب کرده‌اند. برخی از اشعار به دست آمده با سیاق مذکور به ترتیب الفبای شهرت یا تخلّص شاعر از این قرار است (از برخی اشعار که نام شاعرش معلوم نبود، فعلاً چشم پوشیدیم): ✴️#مهدی_آصفی: عقل بشر از درک تو مات است، حسین نام تو کلید مشکلات است، حسین در شأن تو این بس که رسول اکرم فرمود: سفینة النّجاة است، حسین ✴️#مهدی_آصفی: شیرازه‌ی دفتر حیات است، حسین محبوب قلوب کائنات است، حسین از قصّه‌ی فطرسِ مَلَک شد معلوم کوتاه‌ترین راه نجات است حسین ✴️#علی_انسانی: من نرد غم لیلی لیلا زده‌ام دل‌خونم و چون لاله به صحرا زده‌ام آن جا که سفینة النّجاة است، حسین دریا، دلِ عشق و من به دریا زده‌ام ✴️#جواد_هاشمی_تربت: ای زنده‌ی عشق! ای قتیل عبرات! آزاده‌ی کربلا! اسیر کربات! ما ظلمت محضیم و تو مصباح هدی ما غرق گناهیم و تو کشتیّ نجات ✴️#محسن_حافظی: محبوب تمام کائنات است حسین مصباح هدی، فُلک نجات است حسین دین نبوی زنده شد از کشتن او احیاگر ذکر صلوات است حسین ✴️#محسن_حافظی: آیینه‌ی حق‌نمای عشق است حسین در نای زمان، نوای عشق است حسین بر فُلک نجات، آن دُر بحر شرف فرهیخته ناخدای عشق است حسین ✴️#حسین_زارعی_خائف شاهنشه کلّ کائنات است حسین بر خلق خدا، پُر برکات است حسین در بحر وجود، شیعیان را ز کرم هم لنگر و کشتی نجات است حسین ✴️#خطیبی_همدانی: مصباح هدی به کائنات است، حسین فیّاض جمیع ممکنات است، حسین کان کرم و بحر عطا و احسان یعنی که سفینه‌ی نجات است حسین ✴️#قاسم_رسا: شاهی که سفینة النّجاتش خوانند مصباح هدای کائناتش خوانند آلوده به خاک ماتم اوست هنوز آن آب که چشمه‌ی فراتش خوانند ✴️#سید_محمد_رستگار: خاک قدمش آب حیات است حسین مهریه‌ی مادرش فرات است حسین غرقیم به دریای معاصی امّا شادیم که کشتی نجات است حسین ✴️#صغیر_اصفهانی: حلّال جمیع مشکلات است حسین شوینده‌ی لوح سیئات است حسین ای شیعه! تو را چه غم ز توفان بلا؟ جایی که سفینة النّجاة است حسین ✴️#قنبر_ثانی (محمّدرضا کوزه‌گر کالجی): محبوب خدا چشمه‌ی جاری حیات، خورشید رسل که بر روانش صلوات، فرمود به امّت که حسین بن علی مصباح هدایت است و کشتیّ نجات ✴️#سید_رضا_مؤید: از روی حسین تا نقاب افکندند در کشور عشق، انقلاب افکندند تبریک به توفان‌زدگانِ غم و درد کشتی نجات را به آب افکندند ✴️#سید_رضا_مؤید: من در بر کشتی نجات آمده‌ام در ساحل چشمه‌ی حیات آمده‌ام تا زودتر از زود گناهم بخشند قبل از عرفه در عرفات آمده‌ام ✴️#سید_رضا_مؤید: سرچشمه‌ی خیر و برکات است حسین معراج صلات‌ و صلوات است حسین فرمود نبی: نوشته بر ساقه‌ی عرش مصباح هدی، فُلک نجات است حسین ✴️#مدرسی_صادقی: سالار جمیع ممکنات است حسین فرمانده دین، اصل حیات است حسین دنیا ز بلیات بود بحر عظیم بر دوست چو کشتی نجات است حسین ✴️#عبدالعلی_نگارنده: هر چند که چشمه‌ی حیات است، حسین لب‌تشنه، لب آب فرات است، حسین غم نیست اگر غرق گناهیم همه چون بحر کرم، فُلک نجات است، حسین ✴️#میرزا_یحیی_اصفهانی: اسباب نجات کائنات است، حسین فیّاض جمیع ممکنات است، حسین چون کشتی چار موجه شد در شط خون با آن که سفینة النّجاة است حسین 🔅تکمله: در این باب یک رباعی دیگر هم دیده شده که چون وجه تمایزی با دیگران داشت، جداگانه مطرح می‌شود. این رباعی از غافل مازندرانی است که به جای واژه‌ی «سفینه»، واژه‌ی «صحیفه» در آن آمده است: ✴️#غافل_مازندرانی: در وحدت حق، مظهر ذات است، حسین مستجمعِ افرادِ صفات است، حسین یک سرّ شهادتش، از آن دان که به حشر عنوانِ صحیفه‌ی نجات است، حسین ❤️خدايا! عیدی ما را امر فرج آقای ما قرار بده🙏 #حضرت_امام_حسین_علیه‌السلام #بازنشر #جواد_هاشمی_تربت #رباعی http://www.instagram.com/javadhashemi69/ @javadhashemi_torbat

📝#یادداشت_ادبی 🔖رباعی‌های #سفینة_النجاة 🖌به پژوهش #جواد_هاشمی_تربت (تکمیل شده‌ی متنی که قبلا" برای سایت #کرب_و_بلا نوشتم) 💠این یادداشت مختصر ادبی، حاصل جُستاری است با نگاه به عبارت مشهور «سفینة النّجاة» راجع به امام حسین علیه‌السّلام و کاربرد و بازتاب آن در قالب «رباعی». نتیجه‌ی غور و فَحص در دواوین شعرا این مجموعه‌ی اندک را جمع آورده که به گمانم در حوزه‌ی جمع‌آوری اشعار ولایی، جای چنین کارهایی خالی است ولو این که ماحصلش یک یادداشت ادبی باشد. ⚛️شاعرانی که با عبارت مشهور «سفینة النّجاة» ـ عیناً یا ترجمتاً ـ مضمون ساخته و آن را در رباعی گنجانده‌اند، اوّلاً بیش‌تر در مصراع چهارم از آن بهره برده‌اند (جز اندک مواردی در مصراع‌های دیگر) و ثانیاً اغلب ردیف را «است حسین» انتخاب کرده‌اند. برخی از اشعار به دست آمده با سیاق مذکور به ترتیب الفبای شهرت یا تخلّص شاعر از این قرار است (از برخی اشعار که نام شاعرش معلوم نبود، فعلاً چشم پوشیدیم): ✴️#مهدی_آصفی: عقل بشر از درک تو مات است، حسین نام تو کلید مشکلات است، حسین در شأن تو این بس که رسول اکرم فرمود: سفینة النّجاة است، حسین ✴️#مهدی_آصفی: شیرازه‌ی دفتر حیات است، حسین محبوب قلوب کائنات است، حسین از قصّه‌ی فطرسِ مَلَک شد معلوم کوتاه‌ترین راه نجات است، حسین ✴️#علی_انسانی: من نرد غم لیلی لیلا زده‌ام دل‌خونم و چون لاله به صحرا زده‌ام آن جا که سفینة النّجاة است، حسین دریا، دلِ عشق و من به دریا زده‌ام ✴️#جواد_هاشمی_تربت: ای زنده‌ی عشق! ای قتیل عبرات! آزاده‌ی کربلا! اسیر کربات! ما ظلمت محضیم و تو مصباح هدی ما غرق گناهیم و تو کشتیّ نجات ✴️#محسن_حافظی: محبوب تمام کائنات است حسین مصباح هدی، فُلک نجات است حسین دین نبوی زنده شد از کشتن او احیاگر ذکر صلوات است حسین ✴️#محسن_حافظی: آیینه‌ی حق‌نمای عشق است حسین در نای زمان، نوای عشق است حسین بر فُلک نجات، آن دُر بحر شرف فرهیخته ناخدای عشق است حسین ✴️#حسین_زارعی_خائف شاهنشه کلّ کائنات است حسین بر خلق خدا، پُر برکات است حسین در بحر وجود، شیعیان را ز کرم هم لنگر و کشتی نجات است حسین ✴️#خطیبی_همدانی: مصباح هدی به کائنات است، حسین فیّاض جمیع ممکنات است، حسین کان کرم و بحر عطا و احسان یعنی که سفینه‌ی نجات است حسین ✴️#قاسم_رسا: شاهی که سفینة النّجاتش خوانند مصباح هدای کائناتش خوانند آلوده به خاک ماتم اوست هنوز آن آب که چشمه‌ی فراتش خوانند ✴️#سید_محمد_رستگار: خاک قدمش آب حیات است حسین مهریه‌ی مادرش فرات است حسین غرقیم به دریای معاصی امّا شادیم که کشتی نجات است حسین ✴️#صغیر_اصفهانی: حلّال جمیع مشکلات است حسین شوینده‌ی لوح سیّئات است حسین ای شیعه! تو را چه غم ز توفان بلا؟ جایی که سفینة النّجاة است حسین ✴️#قنبر_ثانی (محمّدرضا کوزه‌گر کالجی): محبوب خدا چشمه‌ی جاری حیات، خورشید رسل که بر روانش صلوات، فرمود به امّت که حسین بن علی مصباح هدایت است و کشتیّ نجات ✴️#سید_رضا_مؤید: از روی حسین تا نقاب افکندند در کشور عشق، انقلاب افکندند تبریک به توفان‌زدگانِ غم و درد کشتی نجات را به آب افکندند ✴️#سید_رضا_مؤید: من در بر کشتی نجات آمده‌ام در ساحل چشمه‌ی حیات آمده‌ام تا زودتر از زود گناهم بخشند قبل از عرفه در عرفات آمده‌ام ✴️#سید_رضا_مؤید: سرچشمه‌ی خیر و برکات است حسین معراج صلات‌ و صلوات است حسین فرمود نبی: نوشته بر ساقه‌ی عرش مصباح هدی، فُلک نجات است حسین ✴️#مدرسی_صادقی: سالار جمیع ممکنات است حسین فرمانده دین، اصل حیات است حسین دنیا ز بلیات بود بحر عظیم بر دوست چو کشتی نجات است حسین ✴️#عبدالعلی_نگارنده: هر چند که چشمه‌ی حیات است، حسین لب‌تشنه، لب آب فرات است، حسین غم نیست اگر غرق گناهیم همه چون بحر کرم، فُلک نجات است، حسین ✴️#میرزا_یحیی_اصفهانی: اسباب نجات کائنات است، حسین فیّاض جمیع ممکنات است، حسین چون کشتی چار موجه شد در شط خون با آن که سفینة النّجاة است حسین 🔅تکمله: در این باب یک رباعی دیگر هم دیده شده که چون وجه تمایزی با دیگران داشت، جداگانه مطرح می‌شود. این رباعی از غافل مازندرانی است که به جای واژه‌ی «سفینه»، واژه‌ی «صحیفه» در آن آمده است: ✴️#غافل_مازندرانی: در وحدت حق، مظهر ذات است، حسین مستجمعِ افرادِ صفات است، حسین یک سرّ شهادتش، از آن دان که به حشر عنوانِ صحیفه‌ی نجات است، حسین #حضرت_امام_حسین_علیه‌السلام #بازنشر #جواد_هاشمی_تربت #رباعی http://www.instagram.com/javadhashemi69/ @javadhashemi_torbat

📝#یادداشت_ادبی 🔖رباعی‌های #سفینة_النجاة 🖌به پژوهش #جواد_هاشمی_تربت (تکمیل شده‌ی متنی که قبلا" برای سایت #کرب_و_بلا نوشتم) 💠این یادداشت مختصر ادبی، حاصل جُستاری است با نگاه به عبارت مشهور «سفینة النّجاة» راجع به امام حسین علیه‌السّلام و کاربرد و بازتاب آن در قالب «رباعی». نتیجه‌ی غور و فَحص در دواوین شعرا این مجموعه‌ی اندک را جمع آورده که به گمانم در حوزه‌ی جمع‌آوری اشعار ولایی، جای چنین کارهایی خالی است ولو این که ماحصلش یک یادداشت ادبی باشد. ⚛️شاعرانی که با عبارت مشهور «سفینة النّجاة» ـ عیناً یا ترجمتاً ـ مضمون ساخته و آن را در رباعی گنجانده‌اند، اوّلاً بیش‌تر در مصراع چهارم از آن بهره برده‌اند (جز اندک مواردی در مصراع‌های دیگر) و ثانیاً اغلب ردیف را «است حسین» انتخاب کرده‌اند. برخی از اشعار به دست آمده با سیاق مذکور به ترتیب الفبای شهرت یا تخلّص شاعر از این قرار است (از برخی اشعار که نام شاعرش معلوم نبود، فعلاً چشم پوشیدیم): ✴️#مهدی_آصفی: عقل بشر از درک تو مات است، حسین نام تو کلید مشکلات است، حسین در شأن تو این بس که رسول اکرم فرمود: سفینة النّجاة است، حسین ✴️#مهدی_آصفی: شیرازه‌ی دفتر حیات است، حسین محبوب قلوب کائنات است، حسین از قصّه‌ی فطرسِ مَلَک شد معلوم کوتاه‌ترین راه نجات است، حسین ✴️#علی_انسانی: من نرد غم لیلی لیلا زده‌ام دل‌خونم و چون لاله به صحرا زده‌ام آن جا که سفینة النّجاة است، حسین دریا، دلِ عشق و من به دریا زده‌ام ✴️#جواد_هاشمی_تربت: ای زنده‌ی عشق! ای قتیل عبرات! آزاده‌ی کربلا! اسیر کربات! ما ظلمت محضیم و تو مصباح هدی ما غرق گناهیم و تو کشتیّ نجات ✴️#محسن_حافظی: محبوب تمام کائنات است حسین مصباح هدی، فُلک نجات است حسین دین نبوی زنده شد از کشتن او احیاگر ذکر صلوات است حسین ✴️#محسن_حافظی: آیینه‌ی حق‌نمای عشق است حسین در نای زمان، نوای عشق است حسین بر فُلک نجات، آن دُر بحر شرف فرهیخته ناخدای عشق است حسین ✴️#حسین_زارعی_خائف شاهنشه کلّ کائنات است حسین بر خلق خدا، پُر برکات است حسین در بحر وجود، شیعیان را ز کرم هم لنگر و کشتی نجات است حسین ✴️#خطیبی_همدانی: مصباح هدی به کائنات است، حسین فیّاض جمیع ممکنات است، حسین کان کرم و بحر عطا و احسان یعنی که سفینه‌ی نجات است حسین ✴️#قاسم_رسا: شاهی که سفینة النّجاتش خوانند مصباح هدای کائناتش خوانند آلوده به خاک ماتم اوست هنوز آن آب که چشمه‌ی فراتش خوانند ✴️#سید_محمد_رستگار: خاک قدمش آب حیات است حسین مهریه‌ی مادرش فرات است حسین غرقیم به دریای معاصی امّا شادیم که کشتی نجات است حسین ✴️#صغیر_اصفهانی: حلّال جمیع مشکلات است حسین شوینده‌ی لوح سیّئات است حسین ای شیعه! تو را چه غم ز توفان بلا؟ جایی که سفینة النّجاة است حسین ✴️#قنبر_ثانی (محمّدرضا کوزه‌گر کالجی): محبوب خدا چشمه‌ی جاری حیات، خورشید رسل که بر روانش صلوات، فرمود به امّت که حسین بن علی مصباح هدایت است و کشتیّ نجات ✴️#محمود_مربوبی: از حال دل من و تو آگاه ، حسین کشتیّ نجات هر چه گم‌راه، حسین ای دوست! دلت تا وسط روضه شکست با قصد فرج صدا بزن: آه حسین ✴️#سید_رضا_مؤید: از روی حسین تا نقاب افکندند در کشور عشق، انقلاب افکندند تبریک به توفان‌زدگانِ غم و درد کشتی نجات را به آب افکندند ✴️#سید_رضا_مؤید: من در بر کشتی نجات آمده‌ام در ساحل چشمه‌ی حیات آمده‌ام تا زودتر از زود گناهم بخشند قبل از عرفه در عرفات آمده‌ام ✴️#سید_رضا_مؤید: سرچشمه‌ی خیر و برکات است حسین معراج صلات‌ و صلوات است حسین فرمود نبی: نوشته بر ساقه‌ی عرش مصباح هدی، فُلک نجات است حسین ✴️#مدرسی_صادقی: سالار جمیع ممکنات است حسین فرمانده دین، اصل حیات است حسین دنیا ز بلیات بود بحر عظیم بر دوست چو کشتی نجات است حسین ✴️#عبدالعلی_نگارنده: هر چند که چشمه‌ی حیات است، حسین لب‌تشنه، لب آب فرات است، حسین غم نیست اگر غرق گناهیم همه چون بحر کرم، فُلک نجات است، حسین ✴️#میرزا_یحیی_اصفهانی: اسباب نجات کائنات است، حسین فیّاض جمیع ممکنات است، حسین چون کشتی چار موجه شد در شط خون با آن که سفینة النّجاة است حسین 🔅تکمله: در این باب یک رباعی دیگر هم دیده شده که چون وجه تمایزی با دیگران داشت، جداگانه مطرح می‌شود. این رباعی از غافل مازندرانی است که به جای واژه‌ی «سفینه»، واژه‌ی «صحیفه» در آن آمده است: ✴️#غافل_مازندرانی: در وحدت حق، مظهر ذات است، حسین مستجمعِ افرادِ صفات است، حسین یک سرّ شهادتش، از آن دان که به حشر عنوانِ صحیفه‌ی نجات است، حسین #حضرت_امام_حسین_علیه‌السلام #بازنشر #جواد_هاشمی_تربت #رباعی http://www.instagram.com/javadhashemi69/ @javadhashemi_torbat

📝مقدّمه‌ی کتاب #در_حسرت_طلوع 🍀بسم‌الله‌الر‌ّحمن‌الرّحیم🍀 اللّهمّ انّا نرغب الیك فی دولة كریمة تعزّ بها الاسلام و اهله و تذلّ بها النّفاق و اهله ⚛️مطلع نخست: آقا جان! بهانه‌ی غروب جمعه كافی بود تا به محضرتان چند سطری دل‌گریه بنویسم و دل‌مویه بسرایم و اینك كه بهانه‌ی مقدّمه‌ی كتاب «در حسرت طلوع» افزوده شده، این تقارن را به فال نیك می‌گیرم و باز لطفی از الطاف مهربانانه‌ی شما می‌دانم. ⚛️سیّدی و مولای! باقی ماندن بر دین شما و آبای گرامی شما و داشتن اعتقاداتی مرضی حضرتتان، خواسته‌ی قلبی من از شماست و تنفّس در صبح آمدنتان آرزوی روز و شبم. دعای بر آمدن شما را بر خود فرض می‌شمارم و گاه‌گاه این فقره از دعای عصر جمعه ‌را با خود می‌خوانم و از خدای خویش می‌خواهم كه یقین ما را به خاطر طولانی شدن دوران غیبت شما سلب نكند؛ «اللّهمّ و لاتَسلُبنَا الیقین لِطولِ الاَمَدِ فی غَیبته» . ⚛️تجدید مطلع: حال كه در كتابی با موضوع شعر و ادب، قرار است چند جمله‌‌ای ادبی با حضرت موعود (علیه‌السّلام) به سخن بنشینم، چرا از نثرهای ادبی در این زمینه بهره نبرم؟ آری؛ چه دوستش می‌دارم «انعكاس آفتاب» را و نثرهای ادبی ـ آیینی‌اش را. در مقدّمه‌ی كتاب به قلم محمّدرضا سنگری خواندم: «كوشش و انتظار (جدّوا و انتظروا)، شاخص و نشانه‌ی دوستان مهدی (عج‌الله‌تعالی‌فرجه) است و مگر یكی از نشانه‌های این انتظار و جدّیت، قلم زدن برای او و از او گفتن و نوشتن نیست؟» از متن دل‌پسند محمود اكرامی این را برگزیدم: «من آرزوی دیدنت را هر روز وضو می‌گیرم، نماز می‌خوانم و تمام جاده را به انتظارت آب و جارو می‌كنم.» از ختم كلام سیدمهدی شجاعی لذّت بردم: «ظهور تو بی‌تردید، بزرگ‌ترین جشن عالم خواهد بود و عاقبت جهان را ختم به خیر خواهد كرد.» ⚛️مقطع: در زمینه‌ی اشعار مهدوی (علیه‌السّلام) كتاب‌های باارزشی تا به حال زینت‌بخش كتاب‌خانه‌ی تشیع شده است و البتّه تعداد آن به سبب اهمّیت موضوع هنوز «بسیار كم» است. بی‌تناسب نیست كه به عناوین برخی از آنان اشاره داشته باشم: ۱.گل نرگس: #علی‌اكبر_پیروی. ۲.مناقب منظومه: #عباس_مزارعی_روحانی. ۳.نغمه‌های پیروزی: #محمود_اكبرزاده. ۴.اشک فراق: #محسن_حافظی. ۵.سیمای مهدی موعود (علیه‌السّلام) در آیینه‌ی شعر فارسی: #محمدعلی_مجاهدی_پروانه. ۶.آیینه‌ی آدینه: #جواد_هاشمی_تربت. ۷.در شعاع اسم اعظم: #محمدسعید_میرزایی. ۸.برای او: #نفیسه_فرجی‌راد. ۹.آخرین غزل: #رحیم_زریان. ❄️بگذارید برای یافتن نام و نشانی بهتر و بیش‌تر كتب فوق، پیشنهاد مراجعه‌ی به سایت كتاب‌خانه‌ی ملّی را داشته باشم و به سراغ «در حسرت طلوع» بروم و بنویسم كه شرمنده و معترفم كه ۷۲ غزل در این باب، تعداد خیلی اندكی است و امیدوارم توفیق گردآوری اثری فاخر در این مقوله، رفیق راه شود و شاید تكرار چند جلد با همین حدود شعر، روزی در یك مجلّد، تألیف شایسته‌ و بایسته‌ای را به دوست‌داران «آن آفتاب پرده‌نشین» تقدیم كند. 💎شاید وجود «دو نكته» و«دو فقط» در این كتاب، توجّه مخاطب را بیش‌تر به خود معطوف كرده باشد و آن دو، یكی انتخاب فقط قالب غزل از بین قوالب گوناگون شعری است و دیگر این كه از هر شاعر، فقط شاهد یك شعر هستیم؛ یعنی ۷۲ غزل از ۷۲ شاعر. البتّه یادآور دو مهمّ دیگر باید شد؛ نخست این که چینش غزل‌ها به ترتیب حروف الفبایی است و دیگر آن که برخی از غزل‌ها كه بذل محبّت دوستان شاعر بود، برای نخستین بار است كه به چاپ می‌رسد. به امید آن كه قبول افتد و در نظر آید و سخن آخر: یا ایّها العزیز مسّنا و اهلنا الضّرّ و جئنا ببضاعة مزجاة فأوف لنا الكیل و تصدّق علینا انّ الله یجزی المتصدّقین 🖌جواد هاشمی «تربت» آخرین روز تابستان ۱۳۹۱ش شام‌گاه جمعه چهارم ذیقعده ۱۴۳۳ق #حضرت_صاحب‌الزمان_عجل_الله_فرجه #در_حسرت_طلوع #جواد_هاشمی_تربت http://www.instagram.com/javadhashemi69/ @javadhashemi_torbat