🔰نسبت فقه نظام و علوم اجتماعی ✅ تعریف فقه به بحث از احکام افعال مکلفین تعریف محدودی است؛ فقه از بایدها و نبایدهای ایدوئولوژیک و حکمرانی بحث می‌کند و شامل احکام وضعی و حقوق مربوط به اشیاء و پدیده‌ها نیز می‌شود: 💠فقه نظام به دو قسم اصلی فقه نظام معرفتی و فقه نظام عینی تقسیم می‌شود: 👈فقه نظام معرفتی همان اصول حاکم واهداف در نظام‌های اجتماعی است که معادل فقه نظام‌های اجتماعی است. 👈فقه نظام عینی، حکمرانی شامل خط مشی‌گذاری، تنظیم‌گری و خدمات عمومی (خدمتی که یک نهاد خصوصی،‌عمومی یا دولتی به مردم می‌رساند) است و تنظیم‌گری شامل 8 مرحله از جمله مقررات‌گذاری و ساختارسازی است حکمرانی شامل باید و نبایدهای راهبردی(اسناد راهبردی)، رفتاری (قوانین و مقررات) و ساختاری (سازمان قوانین و مقررات) است که معادل فقه حکمرانی است. ❓بعد از تعریف فقه نظام این پرسش مطرح می‌شود که کارویژه فقه نظام چیست؟ وضعیت موجود دانش‌ها و فرایند‌های عینی در نظام‌های اجتماعی ما چیست و فقه نظام در این میان چه کارویژه‌ای را دنبال می‌کند؟ 💠در وضعیت کنونی ایدوئولوژی‌ها، علوم اجتماعی و فرایندهای حکمرانی که به ترتیب به انسان مطلوب، موجود و تغییر انسان موجود به مطلوب می‌پردازند، وضع خاصی دارند: 👈ایدوئولوژی‌های گسسته غربی انسان مطلوب را ترسیم می‌کنند؛ مثل ایدئولوژی سوسیالیستی، مارکسیستی، لیبرالیستی و لیبرالیست هم در سه بخشِ کلاسیک، لیبرال دموکراسی و نئو لیبرالیسم که اصول حاکم و اهداف اقتصادی یا سیاسی و مانند آن را تعیین می‌کنند و انسان مطلوب را در حوزه سیاست یا اقتصاد تعریف می‏ کنند. در ایران اختلاف این ایدوئولوژی‌ها در نظر گرفته نمی‌شود و همه را درست می‌پندارند. 👈توصیف انسان محقق؛ مثل کشف فرمول رابطه عرضه و تقاضا یا درآمد و مصرف، توسط دانش‌های اجتماعی رایج انجام می‌شود. 👈 تغییر انسان موجود به سوی انسان مطلوب یا با استفاده از قانون (تا قبل از 1980) و یا با استفاده از فرایند حکمرانی که در وضع فعلی، به جز در نظام دفاعی و امنیتی، در سه سطح ایدوئولوژی، راهبرد‌، مقررات و ساختار از هم گسسته و مستقل هستند و یکپارچه و هماهنگ نیستند 💠 کارویژه اصلی فقه نظام هماهنگی میان مبانی، ایدوئولوژی و سطوح حکمرانی است: 👈استنباط اصول و اهداف نظامها؛ اقتصاد یا امنیت یا ...، از منابع اصلی یا کتب فقهی 👈استفاده از فقه در شناخت انسان محقق: درتوصیف انسان محقق و در واقع در موضوع‌شناسی نیز فقه جریان دارد؛ هم در موضوع به معنای مکلف و هم در متعلق حکم: در فقه دو نوع حکم وجود دارد؛ برای انسان مکلف بما هو مکلف یا برای انسانی که حادثه‌ای مانند بیماری برای او رخ داده است. این شناخت با پارادایم حکمی-اجتهادی صورت می‌گیرد. 👈در تغییر انسان محقق به مطلوب، به «فقه حکمرانی» برای تعیین باید و نبایدها به صورت یکپارچه و هماهنگ در سه سطح محتاجیم ☑️برگرفته از کتاب «گفتارهایی پیرامون فقه نظام»، تحقیق حمزه منصوریان، انتشارات موسسه پژوهشی فقه نظام، نشست هشتم: رابطه فقه نظام و علوم اجتماعی؛ ارائه استاد عبدالحسین خسروپناه 📍بوستان کتاب #کتاب_فقه_نظام ◻️پژوهشگاه فقه نظام 🆔@jiiss_ir

🔰مبانی هستی‌شناختی فقه نظام 👈(اقتباسی از کتاب «گفتارهایی پیرامون فقه نظام»، تحقیق حمزه منصوریان، انتشارات مؤسّسه پژوهشی فقه نظام، نشست سوم: مبانی هستی‌شناسی فقه نظام؛ ارائه حجت‌الاسلام و المسلمین عنایت‌الله رمضان‌پور) 💠فقه نظام نگاه هستی‌شناسی متناسب با خود را اقتضا می‌کند. مقصود از هستی‌شناسی، معنای عام آن شامل معرفت به توحید و مراتب توحید؛ شامل توحید در خالقیت، ربوبیت، تدبیر و تشریع، و هم‌چنین انسان‌، جامعه‌ و فرجام‌شناسی است. ✅هستی‌شناسی متناسب با فقه نظام، توجه به پدیده‌ها با لحاظ مبانی هستی‌شناختی آن‌ها و نگاه نظام‌وار به هستی آن‌ها و در نتیجه فهم پدیده‌ها به صورت یک بسته کامل است که لازمه آن تلقی باز و نوظهور نسبت به پدیده‌ها و پرهیز از نگاه گسسته و جزیره‌ای و بسته نسبت به آن‌ها است. در این منظر است که فقه اجتماعی و حکم حکومتی ممکن تلقی می‌شود و مبارزه با ظلم و فراروی از وضعیت موجود معنی می‌یابد. ⭕️در وضعیت موجود چشم‌انداز غربی به پدیده‌ها، نتیجه‌ی نگاه گسسته و جدا جدا به پدیده‌ها، غلبه نظام‌های بسته بر نظام‌های باز بوده است: 🔻رویکردهای ماتریالسیتی دیالکتیک یا لیبرال، خالقیت خدا را انکار می‌کنند و برخی رویکردهای مسیحی، ربوبیت خدا و مدیریت او بر عالم را انکار می‌کنند و برخی نگاه جبری به ربوبیت و مدیریت خداوند بر عالم دارند. 🔻با حذف مدیریت خداوند بر انسان‌ها، «منفعت انسان‌ها» منطق محوری در نظام‌های اجتماعی می‌شود و عدالت نیز مقیّد به حفظ منافع طبقات برخوردارتر تعریف می‌شود. عدم توجه به فرجام‌شناسی پدیده‌ها، ساختارهایی مثل بانک و بورس را عقیم می‌کند. جهل و غفلت از حاکمیت سنت‌های الهی بر تاریخ و جامعه، مبارزه با ظلم را تضعیف و تعطیل می‌کند. محوریت لذت در روابط، نظام خانواده را نابود می‌کند و قدرت تنها با منطق قدرت قابل مهار و شکل‌دادن می‌شود. ❇️نتیجه منظر توحیدی و پشتوانه ربّانی برای نظام‌های اجتماعی، نظام‌های باز اجتماعی است: 🔹در این منظر خداوند خالق فعّالی است که با اسمای حسنای خود عالم ماده را تدبیر می‌کند و مالکیت و حق تصرف مطلق در عالم دارد، سنّت‌های مطلق الهی نظیر سنّت‌های «اختلاف»، «امتحان» و «هدایت»، پدیده‌های نوظهور را رقم می‌زنند. 🔹سنت‌های مشروط به اختیار انسان؛ نظیر سنّت‌های: «زیادت نعمت بر اثر شکر»، «نصرت و غلبه»، «برکت» و سنت «افزایش هدایت» نظام‌های اجتماعی ایمانی را گسترش می‌دهد. 🔹 سنّت‌های سخت جاری در حق اهل باطل؛ نظیر سنّت «امهال»، «اخذ به بأساء و ضرّاء»، «شکست از مؤمنین»، و سنّت‌های به ظاهر گشایشی برای ایشان؛ نظیر سنت «تزیین اعمال» و سنت «زیادت ضلالت» و در نهایت سنت «استدراج»، نظام‌های باطل را تضعیف می‌کنند و در این شرایط است که «مقاومت در مقابل انواع ظلم» در نظام‌های اجتماعی تقویت می‌شود. 📍بوستان کتاب #کتاب_فقه_نظام ◻️پژوهشگاه فقه نظام 🆔@jiiss_ir

🔰کتاب «قاعده تعظیم شعائر الهی و راه کارهای اجرای آن توسط حکومت» نوشته‌ي حجت الاسلام و المسلمین محمد مهدی اسلامیان پژوهشگر گروه فقه نظام سیاسی پژوهشگاه فقه نظام منتشر شد. 🔹جایگاه ویژه نهاد حکومت در حیات فردی و اجتماعی انسان، این نهاد را در زمره مهمترین عرصه‌ها و ساحت‌های زیست آدمی قرار می‌دهد؛ بنابراین دین جامع و جاودانه اسلام در این ساحت نیز برنامه عملی جامع و کاملی را ارائه داده است که بهترین برنامه برای پیشرفت و رشد بشر در این عرصه به شمار می‌رود. بر اساس این نگرش به دین، فقهای بزرگ شیعه در طول تاریخ به مسائل سیاسی ورود جدی داشته‌اند و از جمله‌ی این مسائل، مسئله‌ی تعظیم شعائر الاهی است. هر چند در مباحث جامعه‌شناختی، انسان‌شناختی و سایر رشته‌های علوم انسانی جایگاه و اهمیت شعائر و نمادها در زندگی اجتماعی بشر به خوبی روشن شده، اما نگاهی موشکافانه به رفتارها و اقدامات حکومت‌های شیعی از ابتدای دوران غیبت کبری و در مقابل آن‌ها حکومت‌های اهل تسنن می‌تواند به روشنی ارزش و تأثیر شعائر و نمادها را در جامعه‌ی اسلامی روشن نماید. 🔹این اثر با نیت تکامل و تعالی حکومت اسلامی به سمت الگوی مطلوب حکومت‌داری اسلامی، بر عنصر شعائر و نمادهای الهی و اسلامی تکیه کرده و با بررسی حدود و ثغور فقهی آن به امتداد لوازم آن در حکومت پرداخته است. #کتاب_فقه_نظام #گروه_فقه_نظام_سیاسی #قاعده_فقهی_فقه_نظام ◻️پژوهشگاه فقه نظام 🆔@jiiss_ir